#نکات_اصولی
#متعلق_امر
💠 امر به چه چیزی تعلق میگیرد؟
✅ وقتی مولی امر میکند و مثلا میگوید: «صلّ»، در این صورت سوال این است که متعلق امر مولی چه چیزی است؟
🔻 متعلق اوامر میتواند یکی از این امور زیر باشد:
1️⃣ متعلق امر نماز #خارجی است.
این فرض نمیتواند درست باشد؛ زیرا اگر متعلق امر همان نماز خارجی باشد، فرض این است که آن نماز در خارج موجود است و لذا امر به آن، طلب حاصل است.
2️⃣ متعلق امر #طبیعت نماز است.
این فرض هم نمیتواند درست باشد؛ زیرا با توجه به اینکه طبیعت شی (بما هیهی) جایگاهش تنها در ذهن است، اگر مکلف در ذهنش مفهوم صلاۀ را ایجاد کند، باید کفایت کند.
3️⃣ متعلق امر #عنوان صلاۀ است، لکن عنوان #فانی در معنون.
فرض سوم درست است.
🔹به این بیان که مولی صلاتهایی که در خارج شانیت وجود را دارند، اراده میکند، ولی از آنجایی که راهی به گفتن آنها ندارد، لفظ صلاه را صد در صد در عنوان استعمال می کند؛ زیرا مرتبه استعمال هیچ ربطی به ملاحظه ندارد. ولی عنوان را به نحو #آلی در نظر می گیرد؛ به این صورت که کاملا فانی در معنون است. پس بازگشت امر به عنوان، به امر به معنون است و به عبارت دیگر متعلق اوامر طبیعت بما هی توجد فی الخارج است که شانیت وجود در خارج را دارند.
🔺ارسالی از استاد گوهری (از اساتید سطح 2 مدرسه شهیدین)
📚 تقریرات درس خارج اصول استاد علی #عندلیبی (زید عزه) در مدرسه شهیدین
🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم
🆔 @Dar_masire_ejtehad
#آداب_تعلیم_وتعلم
#منیة_المرید
💠 آداب تعلیم و تعلم (7)
🔻 آداب مشترک استاد و طلبه در مجلس درس:
2️⃣ ادب دوم: پرهیز از #سؤالاتبیجا (جدل و مراء و بیآبرو کردن دیگران)
🔹قالَ رَسُولُ اللَّهِ ص: «مَنْ تَرَكَ الْمِرَاءَ وَ هُوَ مُحِقٌّ بُنِيَ لَهُ بَيْتٌ فِي أَعْلَى الْجَنَّةِ وَ مَنْ تَرَكَ الْمِرَاءَ وَ هُوَ مُبْطِلٌ بُنِيَ لَهُ بَيْتٌ فِي رَبَضِ الْجَنَّة»
🔸پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : كسى كه حق با او باشد و با اين حال #مجادله را رها كند، خانه اى در بالاى بهشت برايش ساخته مى شود و كسى كه وقتى حق با او نيست مجادله نكند، خانه اى در #حومه بهشت برايش ساخته مى شود.
📚 منیة المرید، شهید ثانی، ص170.
🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم
🆔 @Dar_masire_ejtehad
#شخصیت_شناسی 6
#سید_مرتضی
💠علی بن حسین بن موسی معروف به سیدِ مرتضی، شریف مرتضی و علم الهدی (۳۵۵-۴۳۶ق)
🔻فقیه و متکلم امامی و از شخصیتهای پرنفوذ اجتماعی شیعه در دوره #آل_بویه بود. سید مرتضی مانند پدر و برادرش #سید_رضی، مدتی نقیب طالبیان، امیرالحاج و رئیس دیوان مظالم بود و در بغداد زندگی میکرد و نزد خلفای عباسی و حاکمان آل بویه احترام ویژهای داشت.
🔹داستان رؤیای صادقه شیخ مفید در مورد ایشان و برادرش در شرح حال شیخ مفید گذشت.
🔸الانتصار، الناصریات، الذریعة الی اصول الشریعة، الامالی، تنزیه الانبیاء، الشافی فی الامامة، الدرر و الغرر و... از مهمترین آثار اوست.
🔹شیخ مفید، حسین بن علی بن بابویه (برادر شیخ صدوق)، سهل بن أحمد دیباجی، ابن جندی بغدادی و أحمد بن محمد بن عمران کاتب از #اساتید او و شیخ طوسی، سلار، ابوالصلاح حلبی، عبدالعزیز حلبی و ابوالفتح کراجکی از مهمترین #شاگردان وی میباشند.
🔸سید مرتضی متفکری عقلگرا و جزو بزرگان مکتب کلامی عقلگرای بغداد بود. برخی وی را پایهگذار مکتب کلامی بغداد متأخر دانسته و معتقدند مکتب کلامی سیدمرتضی، اولین مکتبی بود که نظامی منسجم و مفصل از اعتقادات امامیه ارائه کرده است. همچنین این مکتب را عقلگرایانهترین مکتب در کلام امامیه شمردهاند.
🔹سید مرتضی مانند استادش شیخ مفید، حجیت خبر واحد را نمیپذیرفت. به عقیده او استناد به خبر واحد نه تنها در موضوعات اعتقادی، بلکه در فقه نیز جایز نیست. به نظر او، عدالت راوی در حجیت خبر واحد شرط است.
📚 ر.ک: طبقات اعلام الشیعه ج2، ص120، روضات الجنات، ج4، ص259
🔰مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم
🆔 @Dar_masire_ejtehad
#معرفی_کتاب
#روششناسی
#علوم_سیاسی
#علوم_انسانی_اسلامی
💠 کتاب «روششناسی علوم سیاسی بر اساس رابطه عقل و نقل» تألیف هادی جلالی اصل (از دانش آموختگان و اساتید مدرسه علمیه شهیدین)
🔻معرفی کتاب:
🔹یکی از سئوالات مهم روش شناختی در حیطه علوم سیاسی که با توجه به اعتبار توأمان عقل و نقل، مجال بروز می یابد، چیستی رابطه این دو منبع معرفتی با یکدیگر و جایگاه هر کدام در علوم سیاسی است. تبیین رابطه عقل و نقل مستلزم تعیین حدود اعتبار و حجّیت هر کدام از این دو دلیل است و این دو، بسته به نوع موضوع مورد بررسی، میتوانند دارای حجّیت اصولی یا معرفت شناختی باشند.
✅ این کتاب با در نظر گرفتن استلزامات حجّیت اصولی عقل و نقل، به تبیین روش شناختی علوم سیاسی بر اساس رابطه عقل و نقل پرداخته است.
🔸 این کتاب در حقیقت به بیان رابطه عقل و نقل در علوم انسانی به طور کلی پرداخته اما این رابطه را بر علوم سیاسی تطبیق کرده است
🔹این کتاب با استفاده از ظرفیت اصول فقه و با تأکید بر مبانی اصولی امام خمینی(ره) به بیان رابطه عقل و نقل در علوم سیاسی پرداخته است.
🔸 بخش عمده کتاب به بیان رابطه عقل و نقل در اصول فقه می پردازد و این رابطه را در سه بخش حکم شناسی، موضوع شناسی و مصداق شناسی مورد بررسی قرار داده است. بنابراین برای طلابی که به دنبال شناخت جایگاه عقل و رابطه آن با نقل در فقه هستند نیز مفید بوده و به شکل گیری الگویی از رابطه عقل و نقل در فقه کمک می کند.
📚 این کتاب به همت دانشگاه باقرالعلوم ع در 419 صفحه به چاپ رسیده است.
🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین
🆔@Dar_masire_ejtehad
#نکات_رجالی
#تفکیک_حجیت_توثیقات_تضعیفات
💠 درمورد تفاوت حجیت توثیقات و تضعیفات رجالی، اقوالی وجود دارد:
✅ قول اول (مشهور): برخی از بزرگان مثل مرحوم خویی به طور مطلق حجیت قول رجالی را اثبات میکنند و لذا فرقی بین حجیت تضعیف و توثیق از نظر ایشان وجود ندارد.
✅ قول دوم: برخی مثل آیة الله شبیری و فرزندشان، بین تضعیف و توثیق فرق قائل شده اند. طبق این قول:👇👇
🔻تضعیفات رجالی: برای بقیه مجتهدین حجت نیست؛ چرا که در تضعیفات، همیشه یک عاملِ همیشه تاثیرگذار وجود دارد که بحث تضعیفات را به وادیِ حدس و اجتهاد میکشاند؛
مثلا می توان گفت حدود 80 درصد تضعیفات رجالیون شیعه، ریشه در اتهام غلو دارد. فلذا برای بقیۀ مجتهدین حجت نخواهد بود.
🔺توثیقات رجالی: برای بقیه مجتهدین حجت است؛ زیرا عوامل مذکور در توثیقات، در اینجا وجود ندارد و لذا راه حجیت توثیقات راه آسانتری است.
📚برگرفته از جلسات درس رجال استاد حسینی شیرازی زید عزه
🔰مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم
🆔@Dar_masire_ejtehad
#نکات_فقهی
#شرط_فاسد
✅در شرط فاسد دو قول است:
1️⃣ برخی از فقها شرط فاسد را مفسد اصل عقد می دانند.
2️⃣برخی دیگر قائل به این هستند که شرط فاسد مفسد عقد نیست.
🔻اما علت این دو قول:
🔸شرط فاسد مفسد است؛ زیرا مطلوب متعاملین واحد است و فرد بدون این شرط اصلا معامله نمی کند. به عبارت دیگر «الشرط قید و انتفاء القید یوجب انتفاء المقید».
🔹شرط فاسد مفسد نیست؛ زیرا دو مطلوب در نزد متعاقدین وجود دارد، یکی عقد و یکی شرط. پس شرط امر زائدی بر عقد است و گویا بایع با این یک عقد، دو امر احداث می کند.
📚 برگرفته از درس خارج استاد بیگدلی زیدعزه
🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم
🆔@Dar_masire_ejtehad
#معرفی_کتاب
#روش_شناسی_اجتهاد
#روش_شناسی_کاربردی_اجتهاد
💠 کتاب «روش شناسی کاربردی اجتهاد » تألیف: حجه الاسلام سید محمد رضا واعظی (از دانش آموختگان و اساتید مدرسه علمیه شهیدین)
🔻ویژگیهای کتاب:
🔹فقدان مباحث «روش شناسی اجتهاد» در نظام آموزش حوزه کاستی هایی را در روند تعلیم فرآیند استنباط به همراه دارد که این کتاب به هدف جبران این کاستی ها تالیف و به چاپ رسیده است.
🔸 در پشت جلد این کتاب آمده است : «روش شناسی اجتهاد» شناختِ مراحلِ تفصیلی و گام به گام به دست آوردن حکم شرعی از نقطه مواجهه با مسئله فقهی تا رسیدن به مطلوب است.
این دانش مسیر حرکت برای استنباط حکم را ترسیم می کند و می توان آن را به «مسیریاب» تشبیه کرد، مسیریابی که راه و روش طیّ آن را نشان داده و می تواند مانعِ وقوع بسیاری از خطاها در روند اجتهاد شود».
🔹 در این کتاب سعی شده مراحل حل مساله فقهی -از مساله شناسی تا نتیجه گیری- و روش های طیّ هر مرحله با زبان ساده و مثالهای روان شرح داده شود و بعد از هر بحث با ارائه تمرین، روند آموزش تکمیل گردد.
🔸 این کتاب به همت «مجمع حامیان جامعه نخبگانی علوم اسلامی انسانی» وابسته به «مرکز خدمات حوزه علمیه» در ۱۵۶ صفحه و هفت فصل برای طلاب سطح تدوین شده و هم اکنون در برخی مدارس علمیه به عنوان متن آموزشی مورد استفاده قرار میگیرد.
🔺 فایل این کتاب در آدرس yaddashthayetalabegi.blog.ir موجود و قابل دانلود است، اما علاقهمندان به نسخه کاغذی برای تهیه این کتاب میتوانند به شماره 09932604978 پیامک ارسال کنند.
🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم
🆔 @Dar_masire_ejtehad
#آداب_تعلیم_وتعلم
#منیة_المرید
💠 آداب تعلیم و تعلم (8)
🔻 آداب مشترک استاد و طلبه در مجلس درس:
3️⃣ ادب سوم: #علمآموزی از هر کسی (هر چند پایینتر از او باشد)
🔹قالَ رَسُولُ اللَّهِ ص: «الْحِكْمَةُ ضَالَّةُ الْمُؤْمِنِ فَحَيْثُ وَجَدَهَا فَهُوَ أَحَقُّ بِهَا»
🔸پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : #حکمت گمشده #مؤمن است، هر جا که آن را بیاید، او مستحقتر به [دریافت] آن است.
📚 منیة المرید، شهید ثانی، ص 173.
🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم
🆔 @Dar_masire_ejtehad
#نکات_اصولی
#حیطه_ورود_فقیه_در_موضوعات_احکام
✅ موضوعات احکام در یک دسته بندی، به سه قسم تقسیم می شوند:
1️⃣ موضوعات مستنبطه: یعنی موضوعاتی که حقیقت شرعیه هستند و اگر شرع آن عنوان را در این معنی استعمال نمی کرد، عرف چنین استعمالی را متوجه نمی شد؛ مثل خمس و زکات و ... خمس در لغت یعنی یک پنجم ولی در شریعت معنای خاصی دارد.
2️⃣ موضوعات عرفیه با حدود و قیود شرعی: گاهی وقتها موضوع حکم شرعی، عنوان عرفی است ولی شارع مقدس حدود و قیود آن را مشخص کرده است؛ مثلا غنا اگر گفته شود عرفی است، شارع مقدس بدون قید و شرط آن را حرام نکرده است، بلکه با قیود و شرایط خاصی، آن را حرام کرده است.
3️⃣ موضوعات عرفیه بدون حدود و قیود شرعی: گاهی وقتها هم حکم روی عنوان عرفی رفته است، بدون اینکه قید یا شرط خاصی داشته باشد؛ مثل خون که شرع مقدس، حکم به نجاست آن داده است.
🔻وظیفه فقیه نسبت به اقسام سه گانه:
🔸 قسم اول: شناخت موضوعات این قسم قطعا وظیفه فقیه است.
🔹 قسم دوم: شناخت موضوعات قسم دوم ارتباطی با فقیه ندارد ولی استنباط حدود و قیود و شناخت آنها بر عهده فقیه است.
🔸 قسم سوم: مرجع در شناخت موضوعات قسم سوم، فهم عرف است. فقیه نیز اگر در این مورد نظر دهد، به عنوان یکی از عرف نظر می دهد. و چه بسا که غیر فقیه در این قسم از موضوعات، اعرف از فقیه باشد.
🔺ارسالی از استاد گوهری (از اساتید سطح 2 مدرسه شهیدین)
📚 تقریرات درس خارج فقه استاد علی #عندلیبی (زید عزه) در مدرسه شهیدین
👈 نکات اجتهادی بیشتر را از این طریق دنبال کنید:
👉 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم
#شخصیت_شناسی 7
#ابوالصلاح_حلبی
✅ تقیالدین بن نجمالدین، معروف به ابو الصلاح حلبی (۳۷۴-۴۴۷ق)، فقیه و متکلم امامی در قرن چهارم و پنجم هجری قمری است.
🔹اساتید:
او از شاگردان سید مرتضی و شیخ طوسی بود. ایشان از حلب به بغداد رفت و در آنجا نزد سید مرتضی درس خواند و در زمره شاگردان مبرِّز او قرار گرفت
🔸 شاگردان:
از شاگردان مشهور وی میتوان به ابن بَرّاج و محمد بن علی کراجکی اشاره کرد.
🔻 نیابت از سه فقیه علی الاطلاق:
ایشان از سوی سید مرتضی (فقیه مشهور قرن پنجم هجری) و پس از او، از سوی شیخ طوسی و سلاّر، مقام نیابت داشت و به نمایندگی از آنان، به حل مشکلات و پاسخ به مسایل شرعی و دینی سرزمین شام میپرداخت. این سه شخصیت، مردم شام را به ابوالصلاح ارجاع میدادند و خود در مسایل آن دیار دخالت نمیکردند. پاسخ آنان به استفتاءکنندگان شامی این بود:
🔹 «ابوالصلاح در بین شماست، او را دریابید».
🔸 لقبهای «خلیفة السید» و «خلیفة الشیخ» بیانگر نیابت ابوالصلاح از سوی سید مرتضی و شیخ طوسی است.
🔻 مکتب فکری:
دیدگاههای فقهی حلبی تا حد زیادی نزدیک به مکتب بغداد و متأثر از نظرات سید #مرتضی است. بر طبق دیدگاه حلبی، منصب قضا تنها در صلاحیت امامان معصوم و نایبان آنهاست و کسانی که به نیابت از امام معصوم عهدهدار امر قضا میشوند، باید ویژگیهایی مانند عقل، بصیرت، ورع، عدالت، بردباری و قصد و تصمیم جدّی در اجرای احکام داشته باشند.
ابوالصلاح در نظریه ولایت فقیه بر بسیاری از فقیهان پیشی گرفته است. وی همچنین حکم به لزوم بر پایی نماز جمعه در زمان غیبت کرده است.
🔹آثار مشهور:
از آثار مشهور وی میتوان #الکافی فی الفقه و تقریب المعارف را نام برد.
⚫️ وفات:
او در ۴۴۷ق در مسیر بازگشت از سفر حج، در رَمله فلسطین وفات نمود.
📚 ر.ک: ابنشهرآشوب، کتاب معالمالعلماء.
🔅لطفا با معرفی این کانال به دوستان و گروه های دیگر، ما را در این امر خیر یاری فرمائید:
https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم
#سخن_بزرگان
#شرافت_و_ارزش_علم_اصول
💠 از آنجائی که علم #اصول، مجموعه قواعدی است برای استنباط احکام شرعی، پس ارزش و شرافت آن نیز به خاطر علم #فقه خواهد بود.
🔹علم اصول تا جائی که بتواند در حل مشکلات فقهی انسان و جامعه کمک کند، شرافت و ارزش خواهد داشت، اگرچه این شرافت استقلالی نباشد. به همین خاطر اگر به علم اصول، به عنوان علم استقلالی نگاه شود، یا مسائلی در علم اصول مطرح شود که هیچ کمکی در استنباط احکام شرعی نداشته باشد، شرافت و ارزش خود را از دست خواهد داد.
🔸 مرحوم #آخوند "رحمه الله علیه" در این باره می فرماید:
«در استنباط احکام فرعی، و استخراج آن از ادلّه، چاره ای جز مراجعه به علم اصول و مباحث آن نیست. این ضرورت، برای اخباری و اصولی یکسان است. بلی، مقدار نیاز به علم اصول، با توجه به مباحث فقه، شرایط زمانی، استعداد و ویژگی های فقیه، یکسان نیست. لذا اجتهاد در قرن های اول و دوم، مئونه کمتری داشت و نیاز به پاره ای از بحث های اصولی دوره های بعد نداشت».
✅ امام #خمینی «رضوان الله تعالی علیه» نیز در این مورد این چنین می فرماید:
«حق آن است که اخباری ها، در بدبینی نسبت به علم اصول راه افراط را رفته اند. همان طور که پرداختن فراوان به اصول و آن را دانشی مستقل و کمال آور دانستن، و در مباحث بی نتیجه آن عمر صرف کردن، تفریط است. و این عذر پذیرفته نیست که دقت در این علم، ذهن را قوی می سازد و انسان را موشکاف می کند!
بر این اساس، آنکه قدردانِ عمر خویش است، به امور بی بهره نمی پردازد و تلاش خود را در نیازهای معاش و معاد مصرف می کند. به اندازه ای که استنباط بر آن تکیه دارد، دنبال می کند و زائدها را حذف می نماید».
📚 کفایة الاصول، ص 468؛ الرسائل، ج 2، ص 97 و 98، با اندکی تلخیص.
🔅لطفا با معرفی این کانال به دوستان و گروه های دیگر، ما را در این امر خیر یاری فرمائید:
👉 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم
#آداب_تعلیم_وتعلم
#منیة_المرید
💠 آداب تعلیم و تعلم (9)
🔻 آداب مشترک استاد و طلبه در مجلس درس:
4️⃣ ادب چهارم: #قبول کردن حرف #حق پس از اطلاعیافتن از اشتباه خود
🔹عن محمد بن مسلم عنْ أَحَدِهِمَا ع قَالَ: «لَا يَدْخُلُ الْجَنَّةَ مَنْ كَانَ فِي قَلْبِهِ مِثْقَالُ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ مِنَ الْكِبْرِ قَالَ فَاسْتَرْجَعْتُ فَقَالَ مَا لَكَ تَسْتَرْجِعُ قُلْتُ لِمَا سَمِعْتُ مِنْكَ فَقَالَ لَيْسَ حَيْثُ تَذْهَبُ إِنَّمَا أَعْنِي الْجُحُودَ إِنَّمَا هُوَ الْجُحُودُ».
🔸محمد بن مسلم گويد: يكى از آن دو امام (امام باقر یا امام صادق) عليهما السّلام فرمود:
هر كه به اندازه سنگينى دانه خردلى تكبر در دلش باشد، داخل #بهشت نشود.
راوى گويد: من گفتم: إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُونَ
حضرت فرمود: چرا گفتى: إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُونَ؟
راوی گفت: براى آنچه از شما شنيدم،
فرمود: چنان كه تو فكر ميكنى نيست، مقصود من انكار است،و نيست كبر، مگر #انكار حق».
📚 منیة المرید، شهید ثانی، ص 175.
👈 نکات #اخلاقی بیشتر را از این طریق دنبال کنید:
👉 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم