عقل / چگونگی عملکرد عقل تعریف عقل 🔹 «عقل» به معنای منع است ... عقل در اصطلاح به عقل نظری و عقل عملی تقسیم می شود. عقل نظری، راهنمای اندیشه بشر است. و عقل عملی، راهبر انگیزه او. عقل نظری، نیرویی است که با آن هست و نیست ها و باید و نبایدها درک می شود و عقل عملی، نیرویی است که با آن عمل می شود؛ ... . ↙️ چگونگی عملکرد عقل 🔹 عقل، نیروی راهنما و راهبر اندیشه و انگیزه است و وظیفه اصلی او هماهنگ ساختن این دو است. بدین منظور، نخست عقل نظری، اندیشه را از وسوسه های حس و وهم و خیال می رهاند، ولی از آن ها به کلی دست نمی شوید؛ بلکه با تعدیل این امور، از آن ها بهره می برد و از افراط و تفریط می پرهیزد... . پس از پیراستن اندیشه، باید دستگاه انگیزه و اراده نیز پاکیزه شود تا علم به مرحله عمل باریابد. بدین منظور، عقل عملی، زانوی شهوت و غضب را عقال می کند تا انسان از این مرکب های راهوار و تعدیل شده نیز به درستی بهره گیرد. از آن پس، انسانْ خردمندانه تصمیم می گیرد و به جا عمل می کند. چنین انسانی، نه در صدد اِسماع بر می آید تا کردارش را به گوش دیگران رسانده، به دام سمعه افتد و نه در پی ارائه بر می آید تا رفتارش را به رؤیت دیگران رسانده، گرفتار ریا شود؛ زیرا باید در پی خشنودی خدایی بود که به هر چیزی احاطه دارد؛ «بکلّ شی ءٍ محیط»... . 🔹 بارگاه منیع عقل نظری و علمی در موحّد کامل به یک نقطه باز می گردد؛ بدین سان که در ابتدا اندیشه و انگیزه وی از یک دیگر جداست، ولی با تکامل خرد بشر، این دو به هم نزدیک و نزدیک تر می شود و کم کم به اتّحاد می رسد. وقتی انسان در اوج کمال، اندیشه و انگیزه اش به وحدت رسید، دانش او عین قدرت و اراده و علمش همان عمل او خواهد شد. جز به خیر و حق نمی اندیشد و جز به صلاح و فلاح عمل نمی کند و نیز به محض اندیشیدن مصلحت چیزی، تصمیم می گیرد و آن را به کار می بندد. چنین انسان کاملی، مظهر خدای علیم و قدیر است که علم و قدرتش هیچ گاه از یک دیگر جدا نمی شود. خدا قدیر است با همان معیاری که علیم است و نیز علیم است با همان معیاری که قدیر است. صفات ذاتی خداوند عین یک دیگر و نیز عین ذات یکتای اوست. 📚 شکوفایی عقل در پرتو نهضت حسینی ص119 تا 121 #بر_آستان_اندیشه #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی #اللهم_عجل_لولیک_الفرج #جهاد_تبیین #تدبر_در_قرآن 🔴 ایتا | کانال رسمی #دارالقرآن_الکریم_اداره_کل_تبلیغات_اسلامی_مازندران 🆔@darolquranalkarimmazandaran ╰┅┅┅┅┅❀🍃🌸🍃❀┅┅┅┅┅╯

کمال عقل 🔹 از وجود مبارک امام حسین (علیه السلام) نقل است: «لا یکمل العقل إلّا باتّباع الحق»؛ «عقل، کامل نمی شود، مگر در پرتو پیروی از حق». مراد از این عقل، هم عقل عملی است که با عمل صالح و تمرین کامل می شود، هم عقل نظری که با ریاضت و اُنس به معارف برهانی به کمال می رسد؛ زیرا حق در بخش دانش و منشْ حضور دارد و در هر جایی اثر خاص خود را خواهد داشت و پیروی از حق در هر منطقه ای سبب اِثاره و شکوفایی دفینه عقل نظری و عملی می گردد. 🔹 از امام حسین (علیه السلام) پرسیدند: «من أشرف الناس»؛ شریف ترین مردم چه کسی است؟ آن حضرت فرمودند: «من اتّعظ قبل أن یوعظ»؛ «کسی که قبل از گرفتار شدن به سرنوشت تلخ و عبرت شدن برای دیگران، از گرفتاری دیگران و حوادث تلخ و شیرین دنیا پند گیرد». عدم پیروی از حق، انسان را دچار مشکلات فراوان علمی و عملی می کند و مایه عبرت دیگران می نماید و حق، همان است که از سوی خدای سبحان آمده است: ﴿ الحق من ربّک فلاتکن من الممترین ﴾ و سرپیچی از آن مانع کمال عقل می شود؛ بلکه سبب نقص و نیز زوال آن می گردد... . نتیجه آن که کمال عقل در پیروی از حق در بخش علم و عمل و احکام و حِکَم الهی است و بس، و در این راه، هیچ بهانه ای پذیرفته نیست. 🔹 از امام رضا (علیه السلام) نقل است که فرمود: «صدیق کلّ امرء عقله و عدوّه جهله»؛ «دوست هر کسی عقل او و دشمنش جهل اوست». از تعبیر حدیث که خبر در آن مقدّم و مبتدا مؤخّر است استفاده می شود که انسان، بیش از یک دوست ندارد و آن عقل است؛ چنان که بیش از یک دشمن ندارد که جهل اوست. انسان عاقل، دوستی دارد که وی را به سعادت ابدی هدایت می کند و انسان جاهل، گرفتار دشمنی است که همواره خار راه او و سدّ معبر سعادت وی است. 🔹 سخن عقل، این است که هیچ چیز جز رضای خدا برای انسان سودمند نیست و رضایت خداوند در گرو اطاعت از دین اوست. نیز عقل فتوا می دهد که جز دین خدا نباید در زمین حکومت کند و انسان نباید به حکومت غیرخدا تن دهد. انسان عاقل از نصایح عقل بهره مند و شخص جاهل از آن محروم است. عقل می گوید که نباید به دیگران ستم کرد یا از آنان ستم پذیرفت، ولی خاصیت جهل، این است که شخص را فردی متجاوز یا تجاوزپذیر می کند. از این رو، دولت ستمگر و ملت ستم پذیر، هر دو جاهلند. 📚 شکوفایی عقل در پرتو نهضت حسینی ص122 تا 124 #بر_آستان_اندیشه #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی #اللهم_عجل_لولیک_الفرج #جهاد_تبیین #تدبر_در_قرآن 🔴 ایتا | کانال رسمی #دارالقرآن_الکریم_اداره_کل_تبلیغات_اسلامی_مازندران 🆔@darolquranalkarimmazandaran ╰┅┅┅┅┅❀🍃🌸🍃❀┅┅┅┅┅╯