مراحلی که بعد از مرگ با آن روبرو هستیم چیست؟ 🌀پس از زنده شدن مردگان و ورود آنها به عرصه قیامت، قبل از ورود به بهشت و دوزخ امورى چند تحقق خواهد یافت که قرآن و احادیث از آنها خبر داده است: 🌱نحوه حسابرسی 🔹به حساب اعمال افراد، با شیوه اى خاص رسیدگى مى شود، که یکى از راههاى آن همان دادن نامه اعمال هرکس به دست او است. (اسراء/13ـ14). 🌱شاهدان قیامت 🔹گذشته از اینکه در نامه اعمال هرکس، ریز و درشت کارهاى وى مذکور و منعکس است، گواهانى نیز از خارج و داخل وجود آدمى، در روز رستاخیز بر اعمال دنیوى او شهادت مى دهند و آیات قرآن به این شاهدان اشاره شده است. 🔹گواهان خارجى عبارتند از: خدا (آل عمران/98)، پیامبر هر امت (نحل/89)، پیامبر اسلام (نساء/41)، نخبگانى از امت اسلامى (بقره/143)، فرشتگان الهى (ق/18)، و زمین (زلزله/4ـ5). گواهان داخلى نیز عبارتند از: اعضا و جوارح انسان (نور /24، فصلت/20ـ21)، وتجسم خود اعمال (توبه/34ـ35). 🌱ترازوهای متفاوت 🔹براى رسیدگى به حساب اعمال انسانها، افزون بر آنچه گفتیم، میزان‌هاى عدل برپا مى‌‌شود و هرکس دقیقاً به آنچه که استحقاق دارد مى رسد، چنانکه مى فرماید: روز قیامت ترازوهاى عدل را برپا مى داریم و به هیچ وجه به کسى ستم نمى شود. اگر عمل حتى به وزن خردلى نیز باشد، آن را به حساب مى آوریم، و حساب رسى ما کفایت مى‌کند. 🌱عبور از پل صراط 🔹از روایات اسلامى استفاده مى‌‌شود که در روز رستاخیز گذرگاهى عمومى وجود دارد که همگان باید از آن عبور کنند. به این گذرگاه، در لسان روایات، صراط گفته شده است، هیچیک از شماها نیست مگر اینکه وارد آن (دوزخ) مى شود، واین مطلب حکم قطعى خداوند است. سپس پرهیزگاران را نجات مى دهیم، وستمگران را که به زانو در آن درافتاده اند، رها مى کنیم. 🍃🌹 @dobare_zendegi 🌹🍃

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله: 💠اگر كسى بتواند حقّ كسى را بپردازد و تعلّل ورزد، هر روز كه بگذرد، گناه باجگير برايش نوشته مى شود 📚 بحارالأنوار، ج 103، ص 146 🍃🌹 @dobare_zendegi 🌹🍃

اگر روح انسان بعد از مرگ باقى است در كجا و چگونه است؟ 🌀مسئله ى بقاى روح، رابطه ى تنگاتنگى با استقلال و اصالت روح دارد؛ چون اگر روح مستقل باشد، مى تواند بعد از مرگِ بدن باقى بماند، ولى اگر تابع ماده و از خواص بدن باشد، با نابودى بدن روح نيز نابود مى شود؛ مثلا خواص فيزيكى و شيميايى جسم و سلول هاى مغز و اعصاب، با مرگ و نابودى تن، از كار افتاده و نابود مى شوند؛ درست مانند روح حيوانى و نباتى كه مجموعه اى از نموّ، تغذيه، توليد مثل، حس و حركت است، كه با نابودى جسم و تن نابود مى شوند.[1] 🌀دلايلى كه بر اثبات وجود و تجرّد روح آورده شد، به خوبى اصالت و استقلال روح انسانى را ثابت مى كند. اين حقيقت هر گاه با قطع نظر از جسم مورد مطالعه قرار گيرد، «روح» ناميده مى شود و هر گاه در ارتباط با جسم و تن و اثرگذارى و اثرپذيرى ميان آن دو مورد مطالعه قرار گيرد، «روان» يا «نفس» ناميده مى شود. 🌀مادى ها و تمام مكاتب فكرى هرگز منكر اصل وجود روح، به معناى روان، نيستند؛ به همين دليل روان شناسى (پسيكولوژى) و روان كاوى (پسيكاناليزم) را به عنوان دو علم مثبت و اثرگذار مى شناسند؛[2] 🌀ولى فلاسفه ى مادى «روان» را محصول همين تن و فعل و انفعالات آن (آثار فيزيكى و شيميايى بدن) مى دانند؛ در مقابل، فلاسفه ى روحيون روح و روان را جوهر مستقل و جدا از جسم و تن مى دانند. 🌀در نهضت اخير غرب، تب ماديگرى بالا گرفت، امور ماوراى طبيعت، مانند خدا، فرشته، روح و ديگر عوالم غيبى مورد شك و ترديد قرار گرفت. 🌀 اواخر قرن نوزدهم ورق برگشت و با پيدايش دانش هايى نظير «اسپريتيسم» (ارتباط با ارواح)، «هيپنوتيسم» (خواب مصنوعى)، «تله پاتى» (انتقال و ارتباط فكر ميان دو شخص از راه دور) و...، غرور ماديگرى شكست تا آن كه در آغاز قرن بيستم مسئله ى بقاى ارواح و ارتباط با آن، چهره ى حسى و ملموس پيدا كرد.[3] 🌀دلايل فلسفى، كلامى و عقلىِ تجرّد روح بيان شد؛ براى تكميل بحث، به دليل بقاى روح پس از مرگ هم اشاره مى شود: براى اثبات روح و تجرد آن از جسم دلايل روشنى ذكر شد. بوعلى سينا با استفاده از همين مقدمه مى فرمايد: 🌀از آن جا كه نفس جداى از جسم و مجرّد است و جسم فقط وسيله ى روح در تصرف و كسب كمالات است، پس قطع علاقه ى آن با جسم موجب فنا و نابودى آن نمى شود.[4] حكما نيز بعد از اثبات اين مطلب كه جسم علت پيدايش نفس و روح انسان نيست، مى گويند: گسسته شدن پيوند جسم با روح نمى تواند نابودى روح را به دنبال داشته باشد.[5] 🌀استدلال حكماى الهى چنين است: جسم اگر علت نفس (از جمله روح انسانى) باشد، بالاخره در يكى از اقسام چهارگانه ى عليّت بايد باشد و چون هيچ قسم عليت وجودى براى جسم نسبت به نفس متصور نيست،[6] پس اصل علت بودن جسم براى نفس باطل مى شود: 1⃣ علت فاعلى: جسم نمى تواند علت موُجِده (پديدآورنده و وجوددهنده) براى نفس باشد؛ چون اگر جسم به تنهايى چنين توانى داشته باشد، تمام اجسام بايد جان دار و ذى روح باشند و اين خلاف وجدان و مشاهده ى عينى ماست. 2⃣ علت مادى: در بحث حقيقت روح و اثبات تجرّد آن، مشروحاً بيان شد كه نفسْ در ذات خود موجودى مجرد و بى نياز از ماده است (هر چند در مقام كنش و واكنش به گونه اى نيازمند ماده است) و بى نيازى، نشانه ى عدم معلوليت نسبت به آن چيزى است كه از او بى نياز است. 🌀با اين بيان روشن شد كه جسم نمى تواند هيچ گونه علّيتى نسبت به نفس داشته باشد، پس نابودىِ يكى نابودى ديگرى را به دنبال ندارد[7]. شايان ذكر است كه علت هستى بخشِ روح انسان و سبب آن، موجودى غير مادى و بى نياز از ماديات، بلكه يك امر قدسى (عقل فعّال) است.[8] 📚پی نوشتها: [1]. ناصر مكارم شيرازى، پيام قرآن، ج 5، ص 287. [2]. همان، ص 289، و احمد زمرديان، حقيقت روح، ص 100. [3]. حقيقت روح، ص 220 و جعفر سبحانى، اصالت روح، ص 63. [4]. ابوعلى سينا، الاشارات و التنبهات، ج 3، ص 264. [5]. صدرالدين محمد شيرازى، الحكمة المتعالية، ج 8، ص 380 ـ 383. [6]. نفسيّت نفس و تدبيريّت آن نسبت به بدن، ذاتى و داخل ماهيت آن است؛ امر عارضى نيست تا محتاج علت باشد. منتهى روح و نفس، وقتى به تدبيرگرى و نفسانيّت متصرف مى شود كه بدنى باشد؛ بنابراين اگر مى گويد بدن علت مادى براى روح يا نفس است، مراد در مفهوم و اضافه است؛ مانند ذات خدا و صفات او كه تغاير مفهومى و اتحاد مصداقى دارند. الحكمة المتعاليه ج 8، ص 383. [7]. ر.ك: صدرالدين محمد شيرازى، الحكمة المتعالية، ج 8، ص 380 ـ 381. [8]. ر.ك: همان، 397 ـ 398. 🍃🌹 @dobare_zendegi 🌹🍃

چگونه بهشت «دارالسلام» است؟ 🔴آیه شریفه: «والله یدعوا الی دارالسّلام»(1). خداوند مردم را به دارالسلام و سرزمین سلامت و آرامش دعوت می‌کند، بهشتیان که وارد این سرزمین می‌شوند با سلامهای مختلفی روبرو هستند از جمله: 1⃣ «والملائکه یدخلون علیهم من کل باب سلام علیکم بما صبرتم فنعم عقبی الدّار»(2). ملائکه از هر دری بر بهشتیان وارد می‌شوند و به آنها می گویند سلام بر شما به خاطر شکیبائیهایی که داشتید و چه پایان خوبی است این سرایی که نصیبتان شده است. 2⃣ وگاه ساکنان اعراف آنهارا صدا می زنندومی گویند سلام برشما، «ونادوا اصحاب الجنه ان سلام علیکم»(3). 3⃣ و گاهی پس از ورود در بهشت با سلام و تحیت فرشتگان روبرو می‌شوند. و گاه به هنگام قبض روح این سلام از سوی فرشتگان به آنان نثار می‌شود و می گویند: 🔴 سلام بر شما وارد بهشت شوید به خاطر اعمالی که انجام می‌دادید: «الذین تتوفیهم الملائکه طیبین یقولون سلام علیکم ادخلوا الجنه بما کنتم تعملون»(4). 4⃣ و گاهی خودشان به یکدیگر سلام می‌دهند و اصولاً تحیت آنها در آنجا همان سلام است «تحیتهم فی‌ها سلام»(5). 5⃣ بالاخره برترین و بالاترین سلامها به آنها، سلام پروردگار است «سلام قولاً من رب رحیم» و خلاصه اینکه در آنجا نه سخن لغوی است و نه کلام بیهوده‌ای و تنها کلامشان سلام است سلام، «لایسمعون فی‌ها لغواً ولا تأثیما الا قیلاً سلاماً سلاماً»(6). 📚پی نوشت: 1- یونس / 25. 2- رعد / 24. 3- اعراف / 46. 4- نحل / 32. 5- ابراهیم / 23. 6- واقعه / 26. 🍃🌹 @dobare_zendegi 🌹🍃

🔴پیامبر اکرم (ص) و اهل بیت علیهم السلام در شفاعت کردن هزینه‌ای پرداخت می‌کنند ، ما چیکار کنیم که آنها هزینه‌ی کمتری پرداخت کنند؟ 🔴حجت الاسلام والمسلمین عالی 🍃🌹 @dobare_zendegi 🌹🍃

هنگامي كه انسان مي خواهد فوت كند چه حالاتي براي او رخ مي دهد؟ 🔷به حالات درونى انسان در هنگام جان دادن، احتضار گويند. جان انسان تا هنگامى كه به حلقوم او نرسيده باشد مردن واقعى رُخ نداده است و امكان برگشتن او وجود دارد، امّا همين كه نفس يا جان او به حلقوم رسيد،(1)ديگر امكان برگشتن نيست. طبق روايات، اين هنگام زمان «معاينه» است; 🔷يعنى چشم برزخى انسان باز مى شود; روح در حال قطع علاقه است هنوز علاقه كاملاً قطع نشده، ولى چشمان او به حيات برزخ باز شده و در همين زمان است كه تمثّل مال و فرزندان و عمل خود را مى بيند و بنابر روايات گفت وگويى با آنها دارد 🔷بعضى انسان ها (مؤمنان) در حال احتضار حال خوشى دارند. مؤمن به هنگام جان دادن چنان به رضايت جان را تسليم فرشتگان مى كند كه گويى گل خوش بويى را بوييده و ناگهان خود را در باغ هاى بهشتى مى بيند(3) آنهايى كه در دنيا به مقام قرب الهى رسيده و در انتظار لحظه ى وصال بوده اند حالت احتضار و لحظه ى جان سپردنشان لحظه اى بس شيرين و فرح بخش است. 🔷مردن براى اولياى الهى نه تنها وحشتى ندارد، بلكه از هر لذت دنيوى برتر است(4) در مقابل، انسان هاى كافر و منافق احتضارشان بسيار دشوار و مصيبت بار است. قرآن از اين حالت به «الطامّة الكبرى» تعبير مى كند; يعنى «رخدادى پرماجرا و سنگين». جان كندن كافر و منافق با شكنجه و درد همراه است. در روايات چنين آمده است: 🔷مانند كسى كه دندانش بدون تخدير كشيده شود، يا مانند كسى كه ناخنش از گوشت كشيده شود، جان كندن اين ها به مراتب سخت تر است. اين گروه از انسان ها نه تنها از ناحيه ى فرشتگان مرگ مورد شكنجه و عذاب قرار مى گيرند، بلكه خود جان دادنشان همراه با سختى و مشقّت است(5) 📚پی نوشت: (1)سوره ى واقعه، آيه ى 83: (إِذا بَلَغَتِ الْحُلْقُومَ) (2) ر.ك: مرتضى مطهرى، معاد، ص 48 و مجموعه آثار، ج 4، ص 653 ـ 654. (3)ر.ك: عبدالله جوادى آملى، معاد در قرآن، ج 4، ص 211. (4)ر.ك: همو، تسنيم، ج 5، ص 571. (5)ر.ك: عبدالله جوادى آملى، معاد در قرآن، ج 4، ص 211، 212 و 207. 🍃🌹 @dobare_zendegi 🌹🍃

کسی که نتیجه تمام اعمال او یعنی گناهان و حسنات او برابر باشد به بهشت می‌رود یا جهنم؟ 🔹از آنجایی که معتقدیم و در قرآن و دعاها هم وارد شده، در عین حال که خداوند عادل است و به همه اعمال ریز و درشت انسان‌ها در روز قیامت رسیدگی می‌کند و حتی ذره‌ای از آن‌ها را باقی نمی‌گذارد، 🔹ولی باید امید به لطف و رحمت واسعه حضرت حق (جل جلاله) در دنیا و آخرت داشته باشیم. بنابراین قطعاً چنین شخصی به جهنم نخواهد رفت. 🍃🌹 @dobare_zendegi 🌹🍃

چرا بايد به فکر آخرت باشيم با صداي حاج شيخ احمد كافی 🍃🌹 @dobare_zendegi 🌹🍃