💢افزایش نفوذ احزاب مذهبی در پاکستان: پیامدهای حکومت «طالبان»؟ 📌بخش دوم 🔹«کاشف خان»، روزنامه‌نگار پاکستانی در مصاحبه با «العربی الجدید» گفت: شکست حزب حاکم و موفقیت #جمعية_علماء_الإسلام در انتخابات شهرداری در ایالت «خیبر پختونخوا» دلایل زیادی از جمله ناکامی حزب حاکم در برآوردن مطالبات مردم به‌ویژه در مواجهه با افزایش بی‌رویه قیمت‌ها دارد. 🔹او معتقد است که «با توجه به وضعیت افغانستان و به قدرت رسیدن جنبش طالبان، دور از ذهن نیست که تشکیلات نظامی از احزاب مذهبی در انتخابات شهرداری‌ها و انتخابات عمومی آتی استفاده کند تا ورق را به نفع خود برگرداند. زیرا بین «طالبان» و احزاب مذهبی نقاط مشترک زیادی وجود دارد. آنها همگی پیرو اندیشه #دیوبندی (فرقه‌ای از #حنفی‌ها در شبه‌قاره هند) هستند. 🔹بیشتر رهبران طالبان از مدارس دینی پاکستان فارغ‌التحصیل شده‌اند؛ بنابراین اکنون نقش این احزاب در پاکستان در راستای سیاست‌های طالبان در افغانستان بسیار مهم است و بدون شک این چیزی است که نهادهای نظامی در پاکستان متوجه آن شده‌اند. 🔹«کاشف خان» همچنین معتقد است که پیشنهادهای رهبر جمعية علماء الإسلام در آخرین کنفرانس مطبوعاتی خود در پیشاور حاکی از آن است که مولوی «فضل الرحمن» از برکت تشکیلات نظامی برخوردار شده و دیگر وابسته به احزاب دیگر، به‌ویژه حزب حاکم نیست. 🔹اما «جلیل خان» سخنگوی جمعية علماء الإسلام این حرف‌ها را رد کرده و در مصاحبه با «العربی الجدید» می‌گوید: هر کس ادعا کند که تشکیلات نظامی به‌طورکلی حامی احزاب مذهبی و به طور خاص حامی جمعية علماء الإسلام است، اشتباه می‌کند. ما از ابتدا تاکید کرده‌ایم که نهاد نظامی نباید در عرصه سیاسی نقش داشته باشد و باید از سیاست دور باشد و این به نفع کشور است. 🔹بنابراین هرگونه تعامل با نیروهای نظامی برای کسب کرسی در انتخابات را به‌شدت رد می‌کنیم و بلکه ملاحظاتی داریم زیرا در انتخابات سال 2018 نهاد نظامی نقش داشت و کرسی‌ها را از ما گرفت و به حزب حاکم داد. 🔹او تأکید می‌کند که دلیل اصلی گسترش نفوذ احزاب مذهبی وضعیت معیشتی است. شهروند پاکستانی از وضعیت موجود ناامید شده و می‌داند که حزب حاکم شکست خورده است. پس به جمعية علماء الإسلام که می‌تواند وضعیت موجود را بهبود بخشد و تغییر دهد، رأی داده است. با این حساب در مراحل آتی انتخابات شهرداری‌ها و همچنین در انتخابات سراسری سال آینده سهم بیشتری خواهیم داشت. 🔸تأثیر به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان 🔹«جلیل خان» در مورد تحت‌تأثیر قرارگرفتن روحیه پاکستانی‌ها از آنچه در افغانستان می‌گذرد، می‌گوید «این‌طور نیست که چون این انتخابات شهرداری است و شهروند پاکستانی درگیر مسائل داخلی خود به‌ویژه گرانی و فقر است، اصلاً از آنچه در افغانستان یا در منطقه می‌گذرد آگاه نباشد. اما در انتخابات عمومی سال آینده، این موضوع تأثیر بیشتری خواهد داشت. در آن انتخابات، شهروندان به آنچه در منطقه، به‌ویژه افغانستان می‌گذرد، نگاه می‌کنند». 🔹اما «ارشد خان» روزنامه‌نگار و نویسنده پاکستانی در مصاحبه با «العربی الجدید» معتقد است که: شهروند پاکستانی درگیر به مسائل داخلی خود است و آنچه در افغانستان می‌گذرد، تأثیر قابل‌توجهی بر صحنه سیاسی پاکستان ندارد. مردم پاکستان مسلمان هستند و جمعیت شمال غرب کشور از قبایل «#پشتون» هستند و به همین دلیل احزاب مذهبی نفوذ دارند. 🔹در انتخابات 2018 احزاب مذهبی نتوانستند اکثریت را در آن مناطق به دست آورند، اما در انتخابات شهرداری‌ها اکثریت را به دست آوردند و نتایج انتخابات عمومی آینده تفاوت چندانی با آن نخواهد داشت. 🔹یکی دیگر از احزاب معروف مذهبی در پاکستان، «#الجامعة_الإسلامية» به رهبری #سراج الحق است که نتوانست کرسی‌های کافی را در انتخابات شهرداری در ایالت «خیبر پختونخوا» به دست آورد، اما در ایالت‌های سند و پنجاب بسیار فعال است. 🔹همچنین جنبش لبيك يا رسول الله در پنجاب، فعال است و توانسته چندین بار تظاهرات بزرگی را علیه حزب حاکم ترتیب بدهد. 🔹در مجموع، دلایل فعالیت احزاب مذهبی در سیاست پاکستان هرچه باشد، باور غالب این است که این احزاب نفوذ زیاد و نقش مهمی در سیاست محلی دارند. البته نهاد نظامی نیز در این امر نقش دارد، زیرا هر زمان که بخواهد در پشت‌صحنه بازی می‌کند و از این احزاب در راستای سیاست‌های منطقه به‌ویژه با آنچه امروز در افغانستان می‌گذرد، استفاده می‌کند. @dolatedin