✍️ در ژوئن گذشته، اندیشکده #کارنگی مجموعه گزارش‌هایی را منتشر کرد که حاصل دو سال تحقیقات میدانی پژوهشگران آن در زمینه روابط پویای #نهادهای_اسلامی با دولت‌های عربی بود. این مجموعه ارزشمند بینش‌های تازه‌ای را پیرامون روابط پیچیده نهادهای دین و دولت در کشورهای گوناگون اسلامی، از #عربستان و #یمن و #سوریه گرفته تا #لیبی و #مصر و #الجزایر و #مراکش، آشکار می‌سازد. سرویراستار اين مجموعه گزارش‌ها، فردریک وری، خلاصه‌ای بر آن نگاشته که ترجمه آن در سایت اندیشکده مرصاد منتشر شده است. ⭕️ آنچه در ادامه می‌آید، گوشه‌هایی از یادداشت فردیک وری است: 🔹امروزه در سراسر جهان عرب، رژیم‌ها به طور فزاینده‌ای در نهادها و موسسات اسلامی مداخله می‌کنند. به طور گسترده، اینها شامل #وزارتخانه‌های_مذهبی، #مدارس_علوم_دینی، #دانشگاه‌های_اسلامی، #مساجد، موسسات خیریه، #اوقاف، #زوایای_صوفیه، #سازمان‌های_جوانان، پایگاه‌های رسانه‌ای و سایر نهادها. این فرایندهای کنترل و دخالت که از طریق انتصابات، تصفیه‌ها، قوانین جدید، سازماندهی مجدد اداری، نظارت مالی و سایر ابزارها صورت می‌گیرد، چندان جدید نیست: بسیاری از کشورهای عربی مدرن، از زمان تأسیس، بوروکراتیزاسیون اسلام را گسترش داده یا آنچه از حکومت استعماری اروپا و قبل از آن امپراتوری عثمانی به ارث رسیده است، را ادامه داده‌اند. از این جهت، نهادسازی اسلامی به موازات نفوذ دولت عرب به زندگی روزمره شهروندان پیش رفته است. 🔹با این حال، این فرآیند به سختی یک‌طرفه است. شخصیت‌ها و سازمان‌های اسلامی حامی دولت نیز اغلب به دلیل نقش واسطه‌گر آنها در جامعه، دارای عاملیت و قدرت نفوذ بیشتری نسبت به آنچه تصور می‌شود، هستند. بسته به محبوبیت و سرمایه اجتماعی آنها، گاهی اوقات می‌توانند در ازای سکوت در برابر سیاست، در مورد حفظ برخی اختیارات در مسائل شخصی و اجتماعی، مذاکره کنند (گرچه رژیم‌ها اغلب به این مسائل نیز دست‌درازی می‌کنند). با این حال، شخصیت‌های مذهبی که در کنترل دولت قرار گرفته‌اند نیز باید اقتدار اخلاقی خود را مدیریت کنند و این تصور را که به عنوان سخنگوی برنامه‌های دنیوی سیاستمداران عمل می‌کنند، با تمرکز بر موضوعاتی مانند ایمان و تقوا، از بین ببرند. 🔹فراتر از این، مرز بین #اسلام_رسمی و #اسلام_غیررسمی اغلب مبهم و روان است. طیف وسیعی از بازیگران با درجات مختلف نزدیکی به دولت در مورد اسلام اظهار نظر می‌کنند، از روحانیون آموزش‌دیده رسمی گرفته تا قضات و قانون‌گذاران تا شخصیت‌های رسانه‌ای که پیروان قابل توجهی دارند اما دانش رسمی آنها از موضوعات حقوقی اسلامی اغلب کم است. در برخی موارد، دولت حوزه‌های اجتماعی و سیاسی جدیدی را ایجاد، پرداخت و پایدار کرده است که نقش آنها لابی و تبلیغات برای اصلاحات به اصطلاح اسلامی از طریق تغییرات قانونی و اداری است. #خلاصه_گزارش #ترجمه @dolatedin