.
📝 - حقیقت ماجرای ازدواج امام حسین علیه السلام با شهربانو
✍🏻 - رسول چگینی
اصل ازدواج #امام_حسین (علیه السلام) با شهربانو تقریبا مورد اتفاق غالب تاریخنگاران است؛ اما درباره جزئیات این ازدواج، اختلاف نظرهای اساسی وجود دارد که با بازخوانی تاریخ، میتوان موارد تناقض فراوانی در روایتهای مشهور آن دید. روایتی که از سوی برخی ترویج می شود، بر این دادهها استوار است:
دختران یزدگرد سوم در جنگ قادسیه (سال ۱۵ قمری) در زمان عمر بن خطاب به اسارت درآمد و وقتی عمر خواست آنها را به عنوان کنیز بفروشد، حضرت علی (علیه السلام) برای جلوگیری از این کار، قیمت آنها را به عمر داد و آنها را به ازدواج با امام حسین (علیه السلام) و عبدالله بن عباس و عبدالله بن عمر در آورد. (ربيع الأبرار زمخشری، ج۳، ص۳۵۰)
این داستان مورد پذیرش بسیاری قرار گرفته و در منابع دیگر نقل شده است. اما تناقضاتی که در این داستان وجود دارد:
- با توجه به اینکه امام حسین (علیه السلام) در سال ۴ یا ۵ قمری به دنیا آمدهاند، بنابر این روایت، امام حسین (علیه السلام) هنگام ورود اسرای قادسیه، تنها ۱۰ سال داشتهاند. یزدگرد سوم در سال ۱۱ قمری وقتی که حدود ۹سال داشته به پادشاهی رسیده است. او در زمان جنگ قادسیه نهایتا ۱۳ سال داشته است. فرزند داشتن در چنین سنی منطقی و متداول نیست. آیا تصور ازدواج برای امام حسین (علیه السلام) ۱۰ ساله با دختری که اگر به دنیا آمده باشد، کمتر از ۲ سال دارد، قابل پذیرش است؟!
- امام سجاد (علیه السلام) در سال ۳۸ قمری به دنیا آمده است. حتی اگر فرض چنین ازدواجی نیز محال نباشد، آیا طبیعی است که ۲۳ سال پس از ازدواج، امام سجاد (علیه السلام) به دنیا آمده باشد؟!
تناقضات موجود در این قضیه، ما را متوجه تحریفهایی می کند که در این ماجرا رخ داده است. اما با بازخوانی مجدد تاریخ می توان حقیقت ماجرا را کشف کرد:
در سال ۶۳۲ میلادی (حدود سال ۱۱ قمری) چون کسی از خاندان سلطنتی نمانده بود، یزدگرد سوم را برگزیده و بر تخت شاهی نشاندند. به قولی وی هنگام بر تخت نشستن ۸ سال داشت و به مدت نوزده سال پادشاهی کرد. (تورج دریایی، شاهنشاهی ساسانی، ص ۵۵) بنابراین، او در نبرد قادسیه حدود ۱۳ سال داشته و فرزندداشتن برای او قابل تصور نیست. پس چگونه ادعا شده که دختر او اسیر شده است؟!
همچنین حمله اعراب به ایران تنها در یک سال نبوده است؛ بلکه بیش از ۱۵ سال طول کشید تا اعراب بتوانند حکومت ساسانیان در نقاط مختلف ایران را از بین ببرند؛ بنابراین، یزدگرد در جنگ قادسیه، مغلوب نشد. بلاذری، تاریخنگار معروف اهل سنت، نقل میکند: پس از نبرد قادسیه، یزدگرد سوم ۲۰ سال زنده بود. او پس از قادسیه به مدائن رفت و حدود ۷ سال آنجا بود. با ورود اعراب، یزدگرد آنجا را ترک کرد و به سمت اطفهان و سپس اصطخر رفت و در نهایت در حوالی سال ۳۰ قمری در خراسان کشته شد. او وقتی از مدائن به دیگر شهرهای ایران رفت، در برخی شهرها مورد احترام قرار میگرفت و در آنجا برای او همسر برگزیدند و از آنان صاحب دختر شد. در نهایت در سال ۶۵۱ میلادی در خراسان به قتل رسید. این ماجرا آنجا کامل می شود که در کتاب الارشاد شیخ مفید نقل شده است:
«#اميرالمؤمنين علی (علیه السلام) حُريث بن جابر حنفي را به ولایت مشرق فرستاد و او دو دوختر یزدگرد بن شهریار بن کسری را به سوی حضرت علی (علیه السلام) فرستاد. پس یکی از آنان به نام شاه زنان (شهربانو) را به ازدواج فرزندش حسین (علیه السلام) در آورد که از او زین العابدین (علیه السلام) به دنیا آمد و دیگری را به ازدواج محمد بن ابوبکر درآورد و قاسم را به دنیا آورد؛ پس این دو (امام سجاد (علیه السلام) و قاسم) پسرخاله بودند». (الارشاد في معرفه حجج الله على العباد شیخ مفید، ج۲، باب۶، ص۱۳۹)
نتیجه اینکه ازدواج شهربانو با امام حسین (علیه السلام) در زمان حکومت امیرالمؤمنین (علیه السلام) (حدود سال ۳۷ قمری) و به دستور ایشان واقع شده و امام سجاد (علیه السلام) نیز سال ۳۸ به دنیا آمده است.
#علوم_حدیث
#نقد_الحدیث
#نقد_وهابیت
🌐 - کانال دروس حوزه
eitaa.com/dorusehowzeh
.
.
📜 - شب آرزوها، بدعت یا سنت؟
#لیلة_الرغائب (شب بخشش بسیار که به اشتباه بهشب آرزوها ترجمه شده است) بهنخستین شب جمعهٔ ماه رجب گفته میشود. درباره صحت و سقم روایتی که در آن برای این شب، اعمال و فضائلی بیان شده، اختلاف است. برخی آن را جعلی و عمل بهآن را بدعت میدانند؛ و برخی دیگر اگر چه معترف بهضعف این روایت هستند، اما عمل بهآن را رجاءً و از باب #اخبار_من_بلغ و قاعده #تسامح_در_ادله_سنن، بدون اشکال دانستهاند.
برخی از محققین این شب را جز بدعتی که از میان اهل سنت برخاسته و در میان شیعه گسترش یافته است، نمیدانند. اندکی تامل در منابع و نگاه منتقدانه به آنها، این نظریه را تقویت میکند.
در منابعی که بهدست ما رسیده است، گویا اقبال سید بن طاووس (م ۶۶۴) نخستین منبعی میباشد که حدیث فضیلت این شب را نقل فرموده است. ایشان برای این نقل، سندی ذکر نکرده و تنها به تعبیر «کتب العبادات» اکتفا کرده است و نقل خود را از «کتابهای بعضی از اصحاب» میآورد. (اقبال، ج۳، ص۱۸۵) به باور برخی اینکه سید بن طاووس نام منبع خود را ذکر نکرده، نشاندهنده عدم اعتماد او به آن منبع است و فقط برای اینکه ثوابی از دست نرود، این حدیث را نقل کرده است!
همین حدیث را بعدتر در اجازه مفصل علامه به بنیزهره میبینیم (بحار الانوار، ج ۹۵، ص ۳۹۵) که احتمال اتحاد منبع اصلی روایت در چنین مواردی که متنی چنین طولانی تا این اندازه مشابه است، بسیار زیاد است.
از سوی دیگر، اهتمام به این شب میان عوام اهل سنت، رواج بسیاری داشته و در مقابل، علمای ایشان بهشدت با این مراسم مخالفت کرده و روایتش را جعلی دانستهاند. (بهعنوان نمونه: الموضوعات ابن الجوزی، ج۲، ص۱۲۴) بهباور آنها این حدیث ساخته و پرداخته کسانی است که از این راه در پی کسب شهرت و وجهه در میان عوام بودهاند. (همان، ج ۲، ص ۱۲۹)
تمام مشکل از جایی شروع میشود که سند علامه به همان سند اهل سنت میرسد و تمام نقدهای اهل سنت بر سندی که اساساً متعلق به خود آنها است، در مورد این سند نیز صادق است! این یعنی حدیثی که از خود اهل سنت بر آمده و توسط ایشان جعلی دانسته شده، ناگهان ـ بهخاطر منبعی مانند اقبال که در این قبیل موارد بسیار متسامح است ـ وارد فضای شیعه شده و بدعتی که بهدست برخی جاعلان اهل سنت، جعل و با تلاش عالمان حدیثشان از عوام اهل سنت برداشته شده، میان شیعه رواج پیدا کرده است.
در ادامه، چند مقاله که در این زمینه بهنگارش درآمده است، معرفی و عرضه میشود:
1️⃣ - مقاله «حدیث لیلة الرغائب در ترازوی نقد شیعه و سنی»
2️⃣ - مقاله «بررسی اعتبار روایت لیلة الرغائب و تحقیق در معنای رغائب»
3️⃣ - مقاله «صلاة لیلة الرغائب سنّة أم بدعة»
4️⃣ - رساله «الرأي الصائب في حكم صلاة الرغائب»
📝 - برای مطالعه هر مقاله فقط کافی است که بر روی نام آن بزنید/کلیک کنید
#علوم_حدیث
#نقد_الحدیث
🌐 - کانال دروس حوزه
eitaa.com/dorusehowzeh
.
بازخوانی ایمان مؤمن قریش، حضرت ابوطالب علیه السلام.pdf
حجم:
438.1K
.
📜- مقاله «بازخوانی ایمان مؤمن قریش، حضرت ابوطالب علیه السلام»
📝 - محترم و احترام شِکَریان
🖊 - زبان مقاله: فارسی
📃 - شمار صفحهها: ۲۱
#امامت
#نقد_الحدیث
🌐 - کانال دروس حوزه
eitaa.com/dorusehowzeh
.
.
📝 - چله ذی القعده/موسوی/کلیمی
چله ذی القعده و یا اربعین کلیمی در هیچ روایتی از روایات حضرات معصومین علیهم السلام نیامده و به آن سفارش نشده است. این چله بهاعتراف بزرگان صوفیه از ساختههای این فرقه است که در خلق بدعتها عموما و در چلهسازی خصوصا، معروف هستند. برای نمونه، علاءالدوله سمنانی صوفی در کتاب "العروة لأهل الخلوة و الجلوة" مینویسد: «معروفترین گونه چلهنشینی در میان صوفیه، اربعین موسوی نام داشت که یادآور اقامت چهلروزه حضرت موسی در کوه طور بود. این چله از اول ذی القعده آغاز میشد و در دهم ذی الحجه پایان مییافت».
نکته بسیار مهم این است که اگر امری همچون چله ذی القعده، یک عمل عبادی بود و در قرب به خداوند موثر، چرا حضرات معصومین علیهم السلام، اشارهای به آن نکردند؟! مگر ما معتقد نیستیم که پیامبر خدا صلی الله علیه و آله هر آنچه را که بشر تا روز قیامت در امر هدایت به آن نیاز دارد، آورد و این امور پس از ایشان در نزد اهلش محفوظ است؟ پس چرا هیچگاه هیچکدام از حضرات معصومین علیهم السلام درباره چلهنشینی ذی القعده مطلبی را نفرمودند؟!
برخی خواستهاند با استناد بهروایتی منسوب بهپیامبر خدا علیه و آله السلام، مشروعیت چلهنشینی را ثابت کنند. آن روایت بر این پایه است:
«مَا أَخْلَصَ عَبْدٌ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَرْبَعِینَ صَبَاحاً إِلَّا جَرَتْ یَنَابِیعُ الْحِکْمَةِ مِنْ قَلْبِهِ عَلَى لِسَانِهِ؛ هر بندهای که چهل روز خود را برای خداوند متعال خالص گرداند، چشمههای حکمت از قلبش بر زبانش جاری میگردد».
اما اولا این روایت، سندی ضعیف و مرسل دارد و بزرگان از علمای علوم حدیث شیعه و عامه آن را ضعیف و نامعتبر دانستهاند؛ برای نمونه، محدث شیعه، شیخ حر عاملی رحمت الله علیه سند این حدیث را که توسط سفیان ثوری صوفیمسلک نقل شده، بسیار ضعیف دانسته است. ابن جوزی از علمای عامه نیز این حدیث را نه تنها ضعیف، بلکه در کتاب الموضوعات خود آورده و جعلی و ساختگی دانسته است. ثانیا حتی بر فرض صدور این روایت از حضرت و نادیدهگرفتن ضعف سندی، باز ارتباطی با چلهنشینی ندارد. حضرت در این روایت بهلزوم اخلاص، پاککردن عمل و اختصاصدادن آن به خداوند در مدت زمان حداقل چهلروز و رابطه آن با حکمت، اشاره کردهاند.
برخی دیگر نیز گفتهاند همین که در قرآن آمده است حضرت موسی علی نبینا و آله و علیه السلام چهل روز در کوه طور بودهاند، برای اثبات مشروعیت چلهنشینی در این بازه زمانی کفایت میکند.
اما این دلیل هم ضعیف است؛ اولا ما ملزم به شریعت محمدی هستیم و نه شریعت انبیاء گذشته علیهم السلام. از اینرو، حضرت محمد صلی الله علیه و آله فرمودهاند: «اگر امروز موسی(ع) زنده بود باید از من پیروی میکرد». ثانیا چلهنشینیبودن اقامت چهلروزه حضرت موسی علیه السلام در کوه طور ثابت نیست؛ بهویژه که نخست سی روز بود و بعد به جهتی از جهات همچون ابتلای بنی اسرائیل چهل روز شد؛ ثالثا این استدلال مثل این میماند که کسی بگوید: چون پیامبر خدا علیه و آله السلام پس از واقعه لیلة المبیت و جانفشانی امیرالمؤمنین علیه السلام، از اول ربیع الاول تا روز چهارم در غار ثور به سر بردند، پس خوب است ما هم هر سال این سه روز را از مردم فاصله بگیریم و بهعبادت و بندگی خدا بپردازیم!!!
📖 - برگرفتهشده از مقاله «چلهنشینی سلوک شیطانی» سیدحسین خادمیان (بههمراه تلخیص، تکمیل و تغییر)
#علوم_حدیث #نقد_الحدیث #حدیث_جعلی
#فقه_الحدیث #علم_رجال #نقد_تصوف
🌐 - کانال دروس حوزه
eitaa.com/dorusehowzeh
.