عرفان عملی و مراتب سلوک علم عرفان عملی علم سلوک عرفانی است. سلوک عرفانی در عرفان اسلامی چیزی جز بندگی خدا نیست. بندگی خدا بر دو رکن ایمان و عمل صالح استوار است. ایمان شامل اعتقاد به خدا (ذات، صفات و اسماء الهی)، وحی، حیات پس از مرگ و پاداش و کیفر و بطور کلی اعتقاد به ماانزل الله است. عمل صالح عبارت است از تهذیب نفس همراه با عبادت خدا و خدمت به بندگان خدا. سلوک عرفانی هم شامل اصلاح احوال درونی و هم متضمن اصلاح رفتار بیرونی است. بنابر این، مراد از عمل هم عمل جوانحی و قلبی است و هم عمل جوارحی و بدنی. سلوک عرفانی در عرفان اسلامی همان دینداری و دین ورزی راستین و عمیق است. سالک سلوک عرفانی ضمن تقید تام به احکام فقهی و انجام تکالیف شرعی با عبادت و اطاعت عاشقانه خدا و خدمت خالصانه به خلق خدا می کوشد مراحل کمال را یکی پس از دیگری در نوردد و هرچه بیشتر به بارگاه قدس ربوبی تقرب یابد. از ویژگی هایی که برای سلوک عرفانی برشمرده اند حالت پویایی و نردبانی آن است. به این معنا که سالک با عمل به وظایف و تکالیفش مراحل مختلفی از سفر معنوی را طی می کند تا اینکه به سرمنزل مقصود برسد. اهل معرفت برای سلوک عرفانی و مقامات و مراتبی که سالک طی می کند به اعتبارات مختلف مراحل گوناگونی را ذکر می کنند، مانند مراحل چهارگانه: تجلیه، تخلیه، تحلیه و فناء و اسفار اربعه یا سفرها چهارگانه زیر: السفر من الخلق إلى الحقّ، السفر من الحقّ إلى الحقّ بالحقّ، السفر من الحقّ إلى الخلق‏، السفر من الخلق إلى الحقّ‏ بالحقّ. برای شرح و بسط این بحث رجوع کنید به کتاب: عرفان اسلامی در متون عالمان شیعی، فصل سیزدهم. #عرفان_عملی #اسفار_اربعه http://eitaa.com/dreshkevari