نشریه عبرتهای عاشورا
مقاومت علیه كشف حجاب در ارتش پهلوی؛
کاغذ را بعد از خواندن فورا آتش بزنید
#محمود_زکاوت، پژوهشگر تاریخ معاصر نوشت:
🔻سیاستهای دینی و فرهنگی پهلوی اول بهشدت خصمانه و علیه فرهنگ عمومی جامعه بود و در این میان نیروها و نهادها انتظامی و نظامی مامور تحمیل آنها به جامعه بودند و به شدیدترین شكل ممكن مردم را مجبور به پذیرش تغییرات جدید كرده و با هویتهای مقاومت، برخورد میكردند. نیروهای ارتش پهلوی از اقشار و طبقات جامعه ایران بودند، جامعهای كه در آن، مذهب جزء جداییناپذیر زندگی مردم بود. سیاستهای خصمانه پهلوی اول، علیه دین و مذهب ایرانیان، برای نیروهای ارتش -كه خود علقههای دینی داشتند- نیز گران بود. بخشی از مقاومت علیه هویت مورد نظر قدرت در آن دوره را نیز نیروهای ارتش رقم زدند. مقاومتی كه قدرت و نهادهای امنیتی آن را مجبور میكرد برای تحقق منویاتش نیروهای خود را بهشدت كنترل و به سانسور نامههای شخصی و خانوادگی آنها دست بزند.
🔻غلامرضا فضلی یكی از نیروهای ارتش رضاشاهی در لرستان مامور به خدمت بود. وی در زمستان 1314 نامهای به خانواده خود در تهران مینویسند. در بخشی از آن نامه مینویسد: راجعبه بیحجابی اگر امر خیلی سخت شد علاقهمند میباشم قدری تریاك شما و خواهرهای عزیزم میل نمایید كه دیگر این قسمت را نبینم.
🔻نامه مورد نظر مانند دیگر نامههای آن زمان پس از آنكه تحویل مراكز انتقالی شد، توسط نیروهای حفاظتی-امنیتی ارتش پهلوی مورد بررسی قرار گرفت. در این میان اشارهای كه ستوانیكم فضلی به موضوع كشف حجاب كرده بود مورد توجه آنها قرار گرفت و این موضوع پروندهای را برای فضلی باز كرد كه تا اواخر فروردین سال بعد بهطور مستقیم درگیر آن بود.
🔻در تاریخ 8/11/1314 سرهنگ مختاری كفیل اداره كل شهربانی نامهای به ریاست ستاد ارتش نوشت و از نامه ستوانیكم غلامرضا فضلی به خانوادهاش یاد میكند كه در آن نكاتی راجعبه حجاب نوشته است. مختاری نامه فضلی را پیوست مكتوب خود قرار داده و آن را ارسال میكند.
🔻یك روز بعد نامه مورد نظر و مساله پیشآمده به رضاشاه گزارش میشود. پهلوی نیز درباره موضوع چنین نظر میدهد: «این نوع افسران خشك و احمق چه فایده دارند و چه نوع میشود به آنها اطمینان داشت. باید نصایح و تذكرات لازم به او بدهند تا اگر فایده نبخشید اخراج گردد.».
🔻در ادامه مشخص میشود كه غلامرضا فضلی، افسر تیپ لرستان نیست بلكه عضو اداره تفتیش مالی است كه مامور اداره ساختمان اصطبل برای اصلاحنژاد اسب در آن منطقه است. بهعبارت دیگر در دستگاه امنیتی پهلوی اول حتی نامههای مامور اصطبل هم مورد بررسی و تفتیش قرار میگرفت.
🔻سرانجام در 24 فروردین 1315 كفیل فرماندهی لشكر 6 خوزستان طی نامهای به ریاست ستاد ارتش، اظهار میدارد: مراتب بهوسیله تیپ لرستان به افسر مزبور تذكر داده شد، وی اظهار نمود: كه چون مادرش از مردمان قدیم است و شرحی به پسر خود در این موضوع نوشته بوده كه حاضر نیستم بدون چادر خارج شوم و از طرفی نیز تقاضای وجه نموده بود/فرهیختگان
🌍 @ebratha_ir