📖💙𖣔༅❧➼═┅
دلایل سندیت عقل
۱.دعوت به تعقل از طرف قرآن
🔆 قرآن به انحاء مختلف سندیت عقل را امضا ڪرده است. تنها در یڪ مورد مۍتوان از حدود شصت هفتاد آیہ قرآن نام برد ڪہ در آنھا بہ این مسئلہ اشاره شده اسٺ ڪہ « این موضوعرا طرح ڪردهایمتا درباره آن تعقل ڪنید. »
📌 بہ عنوان مثال قرآن مۍفرماید:
﴿ انَّ شَرَّ الدَّوابِّ عِنْدَ اللهِ الصُّمُّ الْبُکمُ الَّذینَ لایعْقِلونَ ﴾ ۲۲ انفال
« بدترین جنبندههاڪسانۍهستند ڪہ ڪر و گنگو لایعقل اند.»
🔰 البتہ واضحاست ڪہ منظور قرآن از ڪر و لال، ڪر و لال عضوی نیست، بلڪہ منظور آن دستہ از مردم است ڪہ حقیقت را نمۍخواهند بشنوند و یا مۍشنوند و بہ زبان اعتراف نمۍڪنند. 👂🏽!
﴿ الَّذینَ لایعْقِلونَ﴾ نیز ڪسانۍهستند ڪہ از اندیشہ خویش سود نمۍگیرند. قرآن اینگونه افراد را ڪہ نام انسان زیبنده آنھا نیست، در سلڪ حیوانات و بہ نام چهارپایان مخاطب خویش قرار مۍدهد. ˘˘🐼🎈
#عقل
#استادمطہرے
╭❣
╰┈➤🌹@ehia_news
─┅═ೋ❅🧠✨❅ೋ═┅─
حمایتقرآنازعقل
قرآن با این همہ تأکید بر روۍ عقل مۍخواهد این حرف بعضۍ از ادیان را ڪہ مۍگویند ایمان با عقل بیگانہ است و براۍ مؤمن شدن باید فڪر را تعطیل ڪرد و تنھا قلب را بہ ڪار انداخت تا نور خدا در آن راه یابد، ابطال نماید.
#عقل
#استادمطہرے
╭❣
╰┈➤🌹@ehia_news
『 احیاء تفکر اسلامی 』
📖💙𖣔༅❧➼═┅ دلایل سندیت عقل ۱.دعوت به تعقل از طرف قرآن 🔆 قرآن به انحاء مختلف سندیت عقل را امضا ڪرد
°.🌸⃝🌿.°
دلایل سندیت عقل
۲.استفاده از نظام علّی و معلولی
دلیل دیگری که نشان میدهد قرآن برای عقل اصالت قائل است این است که مسائل را در ارتباط علّی و معلولی آنها بیان میکند. رابطه علت و معلول و اصل علیت پایه تفکرات عقلانی است و قرآن خود آن را محترم شمرده و به کار میبرد.
به عنوان مثال این آیه را در نظر بگیرید که میفرماید:
انَّ اللهَ لایغَیرُ ما بِقَوْمٍ حَتّی یغَیروا ما بِانْفُسِهِمْ .
میخواهد بگوید درست است که همه سرنوشتها به اراده خداست ولی خداوند سرنوشت را از ماورای اختیار و تصمیم و عمل بشر بر او تحمیل نمیکند و کار گزاف انجام نمیدهد، بلکه سرنوشتها هم نظامی دارند و خدا سرنوشت هیچ جامعهای را خود به خود و بیوجه عوض نمیکند، مگر آنکه آنان خودشان در آنچه که مربوط به خودشان است مانند نظامهای اخلاقی و اجتماعی و... و آنچه مربوط به وظایف فردیشان است تغییر دهند.
#عقل
#استادمطہرے
╭❣
╰┈➤🌹@ehia_news
🕊͜͡☁️¦
دلایل سندیت عقل
۳.فلسفه احکام
یکی دیگر از دلایل حجیت عقل از نظر قرآن این است که برای احکام و دستورها فلسفه ذکر میکند. معنای این امر این است که دستورِ داده شده معلول این مصلحت میباشد.مثلًا قرآن در یک جا میگوید نماز بپای دارید و در جای دیگر فلسفهاش را هم یادآوری میکند:
انَّ الصَّلوةَ تَنْهی عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکرِ .
اثر روحی نماز را متذکر میگردد که چگونه به انسان تعالی میدهد و به سبب این تعالی، انسان از فحشا و بدیها انزجار و انصراف پیدا میکند.
#عقل
#استادمطہرے
╭❣
╰┈➤🌹@ehia_news
『 احیاء تفکر اسلامی 』
🕊͜͡☁️¦ دلایل سندیت عقل ۳.فلسفه احکام یکی دیگر از دلایل حجیت عقل از نظر قرآن این است که برای احکا
⊰✾🎇✾⊱
دلایل سندیت عقل
۴.مبارزه با لغزشهای عقل
دلیل دیگری که بر اصالت عقل نزد قرآن دلالت دارد ، مبارزه قرآن با مزاحمهای عقل است.
ذهن و فکر انسان در بسیاری موارد دچار اشتباه میشود.البته منحصر به عقل نیست بلکه حواس و احساسات نیز مرتکب خطا میشوند. در مورد عقل بسیار اتفاق میافتد که انسان استدلالی ترتیب میدهد و بر اساس آن نتیجهگیری میکند اما بعد احیاناً درمییابد که استدلال از پایه نادرست بوده است.
اینجا این سؤال مطرح میشود که آیا باید به واسطه عملکرد نادرست ذهن در پارهای موارد، قوه اندیشه را تعطیل کرد یا آنکه نه، با وسائل و اسباب دیگری میباید خطاهای ذهن را پیدا کرد و از آنها جلوگیری نمود⁉️
📕آشنایی با قرآن، ج۱، ص۵۶
#عقل
#استادمطہرے
╭❣
╰┈➤🌹@ehia_news
『 احیاء تفکر اسلامی 』
⊰✾🎇✾⊱ دلایل سندیت عقل ۴.مبارزه با لغزشهای عقل دلیل دیگری که بر اصالت عقل نزد قرآن دلالت دارد ،
سدکردن راه خطا برعقل
در پاسخ این پرسش، سوفسطائیان میگفتند اعتماد بر عقل جایز نیست و اساساً استدلال کردن کار لغوی است.
فلاسفه در این زمینه جوابهای دندانشکنی به اهل سفسطه دادهاند که از جمله آنها یکی این است که سایر حواس هم مانند عقل اشتباه میکنند ولی هیچ کس حکم به تعطیل و استفاده نکردن از آنها نمیدهد.
از آنجا که کنار گذاردن عقل ممکن نبود، ناچار متفکرین مصمم شدند تا راه خطا را سد کنند.
شاید تعجب کنید اگر بدانید که قرآن در جهت جلوگیری از خطای درباره استدلال مسائلی را عرضه کرده است که بر پژوهشهای امثال دکارت تقدم فضل و فضل تقدم دارد.
#عقل
#استادمطہرے
╭❣
╰┈➤🌹@ehia_news
『 احیاء تفکر اسلامی 』
سدکردن راه خطا برعقل در پاسخ این پرسش، سوفسطائیان میگفتند اعتماد بر عقل جایز نیست و اساساً استدلال
منشأهای خطا از نظر قرآن
گمان
از جمله منشأهایی که قرآن برای خطا ذکر میکند این است که انسان گمان را به جای یقین بگیرد. اگر بشر خود را مقید کند که در مسائل تابع یقین باشد و گمان را به عوض یقین نپذیرد، به خطا نخواهد افتاد.
وَ لا تَقْفُ ما لَیسَ لَک بِهِ عِلْمٌ .
آنچه را که بدان علم نداری پیروی مکن.
این تذکری است که در طول تاریخ اندیشه بشر، اول بار قرآن به بشر داده است و او را از اینگونه خطا نهی کرده است.
📘آشنایی با قرآن، ج۱، ص۵۹
#عقل
#استادمطہرے
╭❣
╰┈➤🌹@ehia_news
°.🌸⃝⃡❥.°
منشأهای خطا از نظر قرآن
تقلید
دومین منشأ خطا در ماده استدلال که بالاخص در مسائل اجتماعی مطرح میشود، مسئله تقلید است. بسیاری از مردم اینگونهاند که چیزهای مورد باور اجتماع باورشان میشود؛ یعنی چیزی که در اجتماع مورد قبول قرار گرفته است و یا نسلهای گذشته آن را پذیرفتهاند، صرفاً به دلیل اینکه نسلهای گذشته آن را قبول کردهاند میپذیرند.
قرآن میفرماید هر مسئلهای را با معیار عقل بسنجید نه اینکه هرچه نیاکان شما انجام دادند آن را سند بدانید یا آنکه آن را بکلی طرد کنید.
#استادمطہرے
#عقل
╭❣
╰┈➤🌹@ehia_news
⊰✾🎇✾⊱
قرآن تأکید میکند که قدمت یک اندیشه نه دلیل کهنگی و غلط بودن آن است و نه موجب صحت و درستی آن. کهنگی در امور مادی راه مییابد اما حقایق هستی هرقدر که زمان بر آنها گذشته باشد کهنه و فرسوده نمیشوند.
حقیقتی مثل «انَّ اللهَ لایغَیرُ ما بِقَوْمٍ حَتّی یغَیروا ما بِانْفُسِهِمْ» تا دنیا دنیاست پابرجا و استوار و صادق است.
#استادمطہرے
#عقل
╭❣
╰┈➤🌹@ehia_news
『 احیاء تفکر اسلامی 』
⊰✾🎇✾⊱ قرآن تأکید میکند که قدمت یک اندیشه نه دلیل کهنگی و غلط بودن آن است و نه موجب صحت و درستی آن.
سلاح عقل
قرآن میگوید باید با سلاح عقل و اندیشه با مسائل روبرو شد؛ نباید عقیدهای درست را به دلیل آنکه دیگران انگ و برچسب به انسان میزنند رها کرد و نباید عقیدهای را به صرف تعلق داشتن به این یا آن شخصیت بزرگ و معروف پذیرفت.
در هر زمینهای باید خود به تحقیق و بررسی در مورد مسائل پرداخت.
#استادمطہرے
#عقل
╭❣
╰┈➤🌹@ehia_news
┄┅─✵✨✵─┅┄
منشأهای خطا از نظر قرآن
پیروی ازهوای نفس
عامل مؤثر دیگر در ایجاد خطا که قرآن از آن یاد میکند پیروی از هوای نفس و تمایلات نفسانی و داشتن غرض و مرض است. به قول مولوی:
چون غرض آمد هنر پوشیده شد
صد حجاب از دل به سوی دیده شد
در هر مسئلهای تا انسان خود را از شر اغراض بیطرف نکند نمیتواند صحیح فکر کند؛ یعنی عقل در محیطی میتواند درست عمل بکند که هوای نفس در کار نباشد.
آشنایی با قرآن، ج۱، ص۶۳
#عقل
#استادمطہرے
╭❣
╰┈➤🌹@ehia_news