💎 آیا #فلسفه و #عرفان، کشک است؟ ⭕️ جملات معروف یکی از #فقها این است: «عرفان پیش من است، همه #مولوی را می‌ خواهی پیش من است، هر جا را می ‌خواهی برایت بگویم، فلسفه را بخواهی از اول #اسفار تا آخر، از هر جا بگویی از اول مفهوم وجود تا آخر مباحث طبیعیات برایت بگویم، اما همه #کشک است، هر چه هست در قرآن و روایات است... این سنخیتی که بین علت و معلول قائلند باطل است، و #وحدت_وجود و موجود از ابطل اباطیل و کفر محض است....» 🔴 نقد و نظر ۱. اگر کسی با پیروی از ادبیات بالا بگوید: «علم اصول فقه، و علم فقه، همه اش در سینه من است از اول جواهر تا آخر آن. از اول کفایه تا آخر آن، اما همه اش کشک است. هر چه هست در قرآن و روایات است!» آیا این حرف درستی است؟ توضیح این است که همچنانکه رأی فقیه و متکلم متشرع در برابر رأی قرآن و امامان معصوم نیست بلکه فهم آن ‌ها از قرآن و روایات محسوب می ‌شود، همچنین است فهم عارف متشرع از آیات و روایات معارفی؛ از این رو فهم او در مقابل و در عرض قرآن و روایات نیست تا کسی بگوید رأی قرآن یا اهل ‌بیت علیهم السلام این است و رای فلان عارف شیعه آن! بلکه عارف متشرع می‌ ‌‌گوید فهم من از آیات و روایات طبق ضوابطی که دارم چنین است. درست است که قرآن کریم و روایات معصومین علیهم السلام بهترین منبع برای رسیدن به حقیقت است ولی آیات قرآن کریم و روایات اهل ‌بیت؛ محکم و متشابه، مطلق و مقیّد، مجمل و مبیّن، عامّ و خاصّ، ظاهر و باطن دارد. همه فرق به ظاهر اسلامی ـ شیعه اسماعیلی، شیعه دوازده امامی، سنّى اشعرى، معتزلى، وَهّابى، و... ـ مدعی فهم قرآن کریم هستند و ادعای تبعیت از قرآن کریم را دارند ولى آیا همه آن ‌ها، راه حقّ را پیموده ‌‌‌اند و همه، آیات قرآن کریم را درست فهمیده ‌‌‌اند؟! همه شیعیان با گرایش ‌‌‌های مختلف تفسیری، فقهی، اصولی، اخباری، کلامی، فلسفی و عرفانی، به قرآن و روایات اهل ‌بیت تمسک می‌ کنند. آیا همه، در هر مساله ‌ای واقع را ادراک کرده‌ اند؟ هیچ کس در فهم و برداشت از قرآن کریم و سنت پیامبر اکرم ص و ائمه اطهار، معصوم نیست و امکان خطا دارد و خطا هم می ‌‌کند. از این ‌رو کسی حق ندارد از ابتدا و بدون حجت معتبر عقلی یا نقلی، عقاید، روش و اعمال خود را مطابق کتاب و سنت بداند و دیگران را بدون دلیل معتبر و کافی، رد کند. ۲. انسانی که قرآن و اهل بیت (ع) را دارد نباید دنبال حواشی کم فایده اصولی و فقهی این و آن بگردد و سالها وقت خود و جماعتی را تلف کند. آن هم در این زمان با این همه مشکلات علمی و فرهنگی و سیاسی برای دنیای اسلام و مسلمین. هنر این است که گرهی از گره های فقهی روز جامعه را باز کنند. مشکلات اعتقادی، اخلاقی و فقهی جدید را حل کنند، هزاران مسائل مستحدثه برای جوانان و مردم وجود دارد ولی حواشی این و آن بر عبارات فلان و فلان را ماهها و سالها بحث می کنند. اینها کشک است. ۳. اینکه گفته شده: «وحدت وجود و موجود از ابطل اباطیل است» ادعای بدون دلیل معتبر است. به چه دلیل؟ دلیل بگویید تا بررسی شود. بدون دلیل حرف نزنید. پیغمبر نیستید که بگوییم بدون دلیل هم حرفتان مقبول است. مراد این فقیه محترم، از معنای «وحدت وجود و موجود»، روشن نیست. اگر مراد، وحدت محض بدون پذیرش کثرات و موجودات است، یا مرادش همه خدایی، حلول، اتحاد و مانند آن است، در پاسخ می گوییم عرفا چنین مرادی ندارند و ما نیز از این معنا، دفاع نمی کنیم. اگر مراد، وحدت شخصی وجود و کثرت مظاهر و نمودها و موجودات است، در پاسخ می گوییم این مساله نه تنها از ابطل اباطیل و کفر نیست بلکه از بهترین نظریه هایی است که قرآن، روایات، عرفان و برهان بر آن تاکید دارد و به تعبیر علامه طباطبایی (ره)، توحید قرآنی و اسلامی است. ۴. این جمله ادعایی است که باید تحلیل شود: همه عرفان پیش ایشان است؟ علمش یا عملش؟ معرفتش یا کشف و شهوداتش؟ اگر همه علمش مراد است، باید بگوییم متخصصان فلسفه و عرفان در حوزه و دانشگاه، ایشان را چنین نمی دانند با این حال، حاضریم سوال بپرسیم پاسخ گویند تا ببینیم ادعایشان تا چه اندازه درست است! اگر همه عمل، شهود و مکاشفات عرفان، مراد است، باید بگوییم ادعای بزرگی است که بیشتر از اینکه انسان را به یاد تکبر، عجب، توهم و تخیل بیندازد، خنده آور است. ۵. بسیاری از بزرگان، علوم عقلی و عرفانی را تایید می کنند. سعی کنید در مسائلی که متخصص نیستید (در فلسفه و عرفان) از متخصص مربوطه (فیلسوف و عارف) حرف بشنوید نه از غیر متخصص در فلسفه و عرفان اسلامی، گرچه در اصول فقه و مسائل و حواشی کم فایده امثال میرزای نائینی متبحر باشد. 🍃 حجه الاسلام دکتر واحدجوان (عضو هیئت علمی دانشگاه تهران) https://t.me/vahedjavan ♦️ @ejtehad_jame

🔴 بر سر قرآن همان آوردند که کلیسای جاهل و سیاستمداران بازیگر بر سر مسیحیت آوردند #امام_خمینی : هر طايفه اى از علماى اعلام و دانشمندان معظم به بُعدى از ابعاد الهى اين كتاب مقدس دامن به كمر زده و قلم به دست گرفته و آرزوى عاشقان قرآن را برآورند و در ابعاد سياسى، اجتماعى، اقتصادى، نظامى، فرهنگى و جنگ و صلح قرآن وقت صرف فرمايند، تا معلوم شود اين كتاب سرچشمه همه چيز است؛ از عرفان و فلسفه تا ادب و سياست، تا بیخبران نگويند #عرفان و #فلسفه بافته ها و تخيلاتى بيش نيست و رياضت و سير و سلوك كار درويشان قلندر است، يا اسلام به #سياست و #حكومت و اداره كشور چه كار دارد كه اين كار سلاطين و رؤساى جمهور و اهل دنياست. يا اسلام دين صلح و سازش است و حتى از #جنگ و #جدال با ستمكاران برى است. و به سر قرآن آن آورند كه كليساى جاهل و سياستمداران بازيگر به سر دين مسيح عظيم الشأن آوردند. 📚 صحيفه امام، ج ۲۰، ص ۹۳ #فلسفه #عرفان #سیاست #حکومت #جنگ #جدال ✅ @ejtehad_jame

♨️شاخصه های جهان بینی عرفانی حافظ 🔰رهبر معظم انقلاب، ۶۷/۸/۲۸ ┄┅┅═❅❅❄️❅❅═┅┅┄ 🔅بنده جهان‌بینی حافظ را جهان‌بینی عرفانی میدانم. بلاشکّ حافظ یک عارف است. حافظ، عارف به وصال حق رسیده و از دنیا رفته. 🔅ممکن است سؤال کنید که اگر ایشان عارف بوده، چرا به این زبان حرف زده؟ پاسخ این است که این زبان، زبان رائج عرفا و متذوّقین اسلام است. از زمان محی الدین عربی تا امروز، تا زمان حافظ و از زمان حافظ تا امروز. یعنی محی الدین عربی هم از شراب و محبوب و یار حرف زده، فخرالدین عراقی هم با همین زبان حرف زده، مولوی در دیوان شمس هم با همین زبان حرف زده، همه‌ کسانی که در عرفان آنها هیچ شکّی نیست، با همین زبان صحبت کرده‌اند. این زبان رائج عرفان بوده، در آن روزگار دلائلی هم دارد. ابن‌فارض، شاعر عارف معروف عرب قبل از حافظ، او هم با همین زبان حرف زده. 🔅من ادعا نمیکنم که همه‌ شعر حافظ در سرتاسر دیوانش، شعر عارفانه است. نه، بلکه به عکس، من این را هم یک افراط میدانم. اینی که ما بگوئیم تمام اشعار حافظ به یک تأویلی بالأخره به دین و عرفان و قرآن مربوط میشود، این مبالغه است. 💠جهان‌بینی حافظ، جهان‌بینی عرفانی است بلاشک. آن کسی که اشعار عرفانی ای را میگوید که نظیر او در باب عرفان تاکنون گفته نشده او نمیتواند جهان‌بینی ای غیر از جهان‌بینی عرفانی داشته باشد. اگر چه ممکن است در مدتی از دوران عمرش به این جهان‌بینی هنوز نرسیده باشد. در باره‌ جهان‌بینی عرفانی حافظ من چند جمله‌ای عرض میکنم: 1⃣ عشق 🔸اوّلاً بارزترین مظهر این جهان‌بینی در کلام حافظ عشق است و این بدین خاطر است که بشر در راه طولانی ای که دارد، در این مراحل طولانی سلوک انسان تا برسد به لقاءالله که از منزل یقظه شروع میشود، این منازل گوناگون جز با شهپر عشق امکان ندارد که حرکت بکند. بدون محبّت و بدون عشق و جذبه‌ عاشقانه، هیچ سالکی نمیتواند این طریق را حرکت کند. لذا در جهان‌بینی عرفا و در مکتب عارفان، عشق و محبّت جایگاه بسیار برجسته‌ای دارد و در دیوان حافظ هم، این موج میزند. 🌿بکوش خواجه و از عشق بینصیب مباش 🌿که بنده را نخرد کس به عیب بی هنری 2⃣ وحدت وجود 🔸وحدت وجود که یکی از اصلیترین مباحث عرفان است، در کلمات حافظ فراوان دیده میشود. 3⃣ وحدت تجلی 🔸مسأله‌ وحدت تجلّی از مباحث معروف عرفان و میان عرفاست، در مقابل نظریه‌ فلاسفه‌ اسلامی که قائل به کثرت فاعلیت حق هستند، عرفا قائلند به وحدت فاعلیت و وحدت تجلّی. 🌿عکس روی تو چو در آینه‌ی جام افتاد 🌿صوفی از خنده‌ مِی در طمع خام افتاد 4⃣ حیرت 🔸یکی دیگر از مباحث عرفانی موجود در بساط عرفا، مسأله‌ حیرت است. همان چیزی که متأسّفانه به شک تعبیر شده در کلام کسانی که معنای حیرت عارف را درک نکردند، و آن را تفسیر کردند یا تعبیر کردند به شک. شکّ یعنی تردید در ریشه‌ی قضایا، در اصلِ قضیّه تردید دارد. این غیر از حیرت عارف است که هر چه عرفان او و معرفت او بیشتر میشود، حیرت او هم بیشتر میشود که: «زدنی فیک حیرة» از دعاهایی است که نقل شده و مأثور است. «و ما عرفناک حقّ معرفتک» که از رسول اکرم نقل شد. 5⃣ بی اعتنایی به دنیا 🔸بی اعتنائی به دنیا، دید عارفانه است. اینی که ما بیائیم این تعبیرات مربوط به بی اعتنائی را مربوط به رندی او بدانیم این درست نیست. بی اعتنائی به دنیا مال آن انسان مستغنی است. کی مستغنی است؟ آن کسی که دلش با خدا آشناست. 🌿غلام همت آنم که زیر چرخ کبود 🌿ز هر چه رنگ تعلّق پذیرد آزاد است 6⃣ سوء ظن به استدلال 🔸از جمله‌ خصوصیّات عارفانه‌ حافظ در دیوانش، سوء ظنّ او به استدلال است. که این مال عرفاست که: 🌿پای استدلالیان چوبین بود 🌿پای چوبین سخت بیتمکین بود 🔸میگوید استدلال تمکین نمیکند و نمیتواند تو را به همه جا برساند. حافظ هم همین مضمون را در غزلهای متعددی گفته است: «که کس نگشود و نگشاید به حکمت این معمّا را» یعنی از راه حکمت نمیشود فهمید. 7⃣ سالوس ستیزی 🔸بحث سالوس‌ستیزی حافظ هم از همین قبیل بحث عرفانی است. یکی از بیت‌الغزلهای دیوان حافظ، سالوس‌ ستیزی است. دشمن نفاق و دورنگی است و تزویر در هر که که باشد؛ 🌿گرچه بر واعظ شهر این سخن آسان نشود 🌿تا ریا ورزد و سالوس مسلمان نشود 8⃣ آزادگی 🔸آزادگی ای که در حافظ مشاهده میشود، ناشی از همین بینش عرفانی است. 9⃣ اخلاقیات 🔸اخلاقیات حافظ هم بخشی از جهان‌بینی حافظ است. #عرفان #کلام_ولی @almorsalat

⁉️شرط لازم برای استفاده از کلمات عرفا و فلاسفه ✅اين دو طريقه (عرفا و فلاسفه) در غايت اتقان و متانت و شموخ است، ولى به واسطه آن‏كه در كمال دقت است و مبتنى بر اصول كثيره است، از فلسفه و اصطلاحات اهل الله و اصحاب قلوب، تا آن مقدمات حاصل نباشد و انس تام و تمام و مزاولت بسيار و #حسن_ظن كامل به علماء بالله نباشد، از اين بيانات چيزى حاصل نيايد و تحير بر تحير افزايد. 📚امام خمینی (ره)، شرح چهل حدیث ص۶۷۸ #در_مدرسه_امام_خمینی #فلسفه #عرفان

🌀 نقش #عرفان در منظومه فکری و رفتاری امام خمینی(ره) 📝 #استاد_یزدان_پناه 📕 تبیین #شخصیت امام راحل 📗 مقام و منزلت امام خمینی (ره) در عرفان نظری ⁉️ چرایی نیاز به عرفان نظری از دیدگاه امام(ره) 📎 رابطه عرفان با سایر علوم اسلامی در منظومه فکری امام خمینی(ره) ❓چگونه امام(ره) عرفان را با سیاست گره می زند؟ ❓آیا می توان ورود عارف به سیاست و اجتماع را #بلوغ_عرفانی دانست؟ ❓آیا عرفانی که محور افکار امام است همان عرفان با قرائت #صدرایی است یا #عرفان_نظری؟ #استاد_یزدان_پناه #عرفان #منظومه_فکری @ejtehadjame