#فطرت_شناسی (۱)
در قرآن مجید، واژههای «فطرت»، «فطرکم»، «فطرنا»، «فطرنی»، «فطرهن»، «فطور»، «فطر»، «منفطربه»، «انفطرت»، و «فاطر» به کار رفته است که در تمامی این موارد به معنی ابداع و آفرینش بدون سابقه است.
واژه «فطرة» بر وزن «فعلة» دلالت بر نوع خاصی از آفرینش دارد؛ مانند جلسة یعنی نوع خاصی از نشستن؛ مثلا، اگر بگوییم: جلست جلسة زید؛ یعنی مانند زید و به نوع نشستن وی نشستم. بنابراین، واژه «فطرة» از ماده «فطر» یعنی خلقت و آفرینشی بیسابقه که از آن به ابداع تعبیر میشود.
@majkarimi
#فطرت_شناسی (۲)
غریزه با فطرت متفاوت است.
«فطرت»، که در مورد انسان و خصلتهای فراحیوانی او به کار میرود، در حد یک حالت آگاهانه و حاوی نوعی قداست است.
راغب اصفهانی در مفردات درباره معنای فطرت چنین میگوید: «و خداوند خلق را فطر نموده است و این فطر یعنی ایجاد کردن شیء به شکلی بدیع و تازه بر کیفیتی که فعلی از افعال از آن صادر گردد.»
ابن اثیر نیز، در نهایه، در توضیح ماده «فطر»، در حدیث نبوی «کل مولود یولد علی الفطرة»، میگوید:
«فطر به معنای ابتداء و اختراع است و فطرة حالت آن ابتدا و اختراع را بیان میکند؛ مانند جلسة و رکبة یعنی نوعی خاص از نشستن و سوار شدن و معنای حالت فطرت این است که هر فردی بر نوعی خاص از صفات جبلی و طبیعی متولد میشود، به طوری که آماده پذیرش دین الهی میگردد و اگر او را با همان صفات واگذارند پیوسته بر آن صفات استمرار دارد و از آنها مفارقت نمیکند و همانا علت عدول انسانها از آن آفتی از آفات بشری یا تقلیدی است که از غیر در آنها اثر میگذارد.
@majkarimi
#فطرت_شناسی (۳)
در آیات متعددی، از قرآن با عنوان «ذکر» نام برده شده است، حتی خود پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) نیز با عنوان «مذکر» خطاب شده است.
در آیه ۲۱ سوره غاشیه، خداوند پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) را مورد خطاب قرار میدهد و میفرماید: «فذکر انما انت مذکر»؛ یادآوری کن که تو فقط یادآوری کننده هستی.
این خطاب قرآن به پیامبر (صلی الله علیه وآله) این معنی را القا میکند که گویی انسانها چیزهایی را در بدو تولد و پیش از آن میدانسته و با آنها متولد شدهاند، آنچنان که با یادآوری و به واسطه وحی آنها را به یاد میآورند.
@majkarimi
#فطرت_شناسی (۴)
قرآن کریم در آیه ۳۰ سوره روم، برای اولین بار واژه «فطرت» را به کار میبرد و ابتنای دین بر فطرت و سرشت انسانها را یادآور میشود و خلق و آفرینش را دگرگون ناشدنی معرفی مینماید:
«فاقم وجهک للدین حنیفا فطرة الله التی فطر الناس علیها لا تبدیل لخلق الله ذلک الدین القیم ولکن اکثر الناس لا یعلمون»
@majkarimi
#فطرت_شناسی (۵)
آیه ۵۱ سوره مبارکه اسراء:
أَوْ خَلْقًا مِّمَّا يَكْبُرُ فِي صُدُورِكُمْ فَسَيَقُولُونَ مَن يُعِيدُنَا قُلِ الَّذِي فَطَرَكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ فَسَيُنْغِضُونَ إِلَيْكَ رُؤُوسَهُمْ وَيَقُولُونَ مَتَى هُوَ قُلْ عَسَى أَن يَكُونَ قَرِيبًا
[سنگ یا آهن باشید] یا هر مخلوقی که در نظر شما، از آن هم سختتر است (و از حیات و زندگی دورتر میباشد، باز خدا قادر است شما را به زندگی مجدد بازگرداند). آنها بزودی می گویند: «چه کسی ما را بازمیگرداند؟!» بگو: «همان کسی که نخستین بار شما را آفرید.» آنان سر خود را (از روی تعجب و انکار،) به سوی تو خم میکنند و میگویند: «در چه زمانی خواهد بود؟!» بگو: «شاید نزدیک باشد!
@majkarimi
#فطرت_شناسی (۶)
آیه ۷۲ سوره مبارکه طه:
قَالُوا لَن نُّؤْثِرَكَ عَلَى مَا جَاءنَا مِنَ الْبَيِّنَاتِ وَالَّذِي فَطَرَنَا فَاقْضِ مَا أَنتَ قَاضٍ إِنَّمَا تَقْضِي هَذِهِ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا
[ساحران فرعون که پس از مبارزه با موسی شکست خورده و توبه کرده و توسط فرعون تهدید شدند] به فرعون گفتند: ما هرگز تو را بر دلایل روشنی که به سوی ما آمده و بر آنکه ما را آفرید، ترجیح نمی دهیم؛ پس هر حکمی را که می توانی صادر کن، تو فقط در این زندگی دنیا می توانی حکم کنی.
@majkarimi
#فطرت_شناسی (۷)
يَا قَوْمِ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا ۖ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى الَّذِي فَطَرَنِي ۚ أَفَلَا تَعْقِلُونَ
[حضرت هود فرمود] ای قوم من! از شما [در برابر ابلاغ رسالتم] هیچ پاداشی نمی خواهم، پاداشم فقط بر عهده کسی است که مرا آفریده؛ آیا نمی اندیشید؟
@majkarimi