🪐وصف پروردگار در آفرینش موجودات گوناگون
#نهج_البلاغه
🔮[خداوند] آن چه را آفرید، با اندازه گیری دقیقی استوار کرد، و با لطف و مهربانی نظمشان داد، و به خوبی تدبیر کرد. هر پدیده را برای همان جهت که آفریده شد، به حرکت درآورد؛ چنان که نه از حدّ و مرز خویش تجاوز نماید ونه در رسیدن به مراحل رشد خود کوتاهی کند، و این حرکت حساب شده را بدون دشواری به سامان رساند، تا براساس اراده او زندگی کند. پس چگونه ممکن است سرپیچی کند، در حالی که همه موجودات از اراده خدا سرچشمه می گیرند؛ خدایی که پدید آورنده موجودات گوناگون است».
📙خطبه 91
🔷@elmi_shiraz
#نهج_البلاغه
قَالَ (علیه السلام) إِذَا أَقْبَلَتِ الدُّنْيَا عَلَى [قَوْمٍ أَعَارَتْهُمْ مَحَاسِنَ غَيْرِهِمْ وَ إِذَا أَدْبَرَتْ عَنْهُمْ سَلَبَتْهُمْ مَحَاسِنَ أَنْفُسِهِمْ] أَحَدٍ، أَعَارَتْهُ مَحَاسِنَ غَيْرِهِ، وَ إِذَا أَدْبَرَتْ عَنْهُ، سَلَبَتْهُ مَحَاسِنَ نَفْسِه.
فرمود (ع): وقتى كه دنيا به قومى روى آورد، خوبي هاى ديگران را به آنها عاريت دهد و چون پشت كند، خوبي هايشان را از ايشان بستاند.
اقبال و ادبار دنيا:
امام در اين کلام عبرت آموز به دگرگونى حال مردم در برابر کسانى که دنيا به آنها روى مى کند يا پشت مى نمايد اشاره کرده مى فرمايد: «هنگامى که دنيا به کسى روى آورد نيکى هاى ديگران را به او عاريت مى دهد و هنگامى که دنيا به کسى پشت کند نيکى هاى خودش را نيز از او سلب مى نمايد»; (إِذَا أَقْبَلَتِ الدُّنْيَا عَلَى أَحَد أَعَارَتْهُ مَحَاسِنَ غَيْرِهِ، وَإِذَا أَدْبَرَتْ عَنْهُ سَلَبَتْهُ مَحَاسِنَ نَفْسِهِ).
اين يک واقعيت است که شواهد فراوان تاريخى دارد; هنگامى که انسان هايى چه در امر حکومت و سياست و چه در امور اجتماعى و اقتصادى و چه در علوم و دانش ها مشهور و معروف مى شدند بسيارى از کارهاى خوبى را که ديگران انجام داده بودند به آنها نسبت مى دادند.
ابن ابى الحديد در شرح نهج البلاغه خود مى گويد: بسيارى از اشعار خوب را ديده ايم که چون گوينده اش ناشناخته بود از او نفى مى کردند و به افراد مشهور در شعر نسبت مى دادند، بلکه کتاب هايى در فنون و علوم از اشخاص غير مشهور وجود داشته که آن را به صاحبان نبوغ و شهرت نسبت داده اند.
نيز اشاره به داستان «جعفر برمکى» مى کند که در آن زمان که مورد قبول «هارون الرشيد» بود و اسم و شهرتش در همه جا پيچيد، هارون او را در کياست، سخاوت، فصاحت و مانند آن از برترين هاى روزگار مى شمرد; در فصاحت برتر از «قُسّ بن ساعده»، در سياست بالاتر از «عمر بن خطاب» و در زيبايى زيباتر از «مصعب بن زبير» و در عفت پاکدامن تر از يوسف و... (در حالى که واقعاً چنين نبود.) ولى هنگامى که نظر هارون درباره او تغيير کرد صفاتى را هم که داشت مورد انکار قرار داد.
چرا چنين است؟ دليل آن چند چيز است:
نخست اين که متملقان و مداحان براى نزديک شدن به اين افراد دروغ هاى زيادى به هم مى بافند و به آنها نسبت مى دهند و زبان به زبان نقل مى شود، کم کم اشخاص باور مى کنند که واقعيتى در کار است و به عکس، کسانى که نسبت به افرادى حسادت دارند و به هنگام قدرت آنها نمى توانند چيزى درباره آنها بگويند وقتى قدرتشان از دست رفت هر نسبت ناروايى را به آنان مى دهند و تمام فضايل شان را نيز زير سؤال مى برند.
علت ديگر اين است که يکى از صفاتى که در بسيارى از افراد به طور طبيعى ديده مى شود قهرمان سازى است; سعى دارند کسانى را به عنوان قهرمان در فنون و علوم و مسائل مختلف به جهان عرضه کنند و همين امر سبب مى شود که محاسن ديگران را به حساب آنان بگذارند و در مقابل، عده اى به اصطلاح حس ضعيف کشى دارند که اگر کسى در جامعه ضعيف و ناتوان شد، هر بلايى بتوانند به سرش مى آورند.
به يقين يک جمعيت مؤمن و سالم و با انصاف از اين امر برکنارند. اقبال و ادبار دنيا نسبت به افراد در نظر آنها تأثيرگذار نيست هميشه حق را مى گويند و از حق طرفدارى مى کنند
📙حکمت9
🔷@elmi_shiraz
🪐پرهیز از ستمکارى
#نهج_البلاغه
📿فَاللّهَ اللّهَ فِي عَاجِلِ الْبَغْيِ، وَ آجِلِ وَخَامَةِ الظُّلْمِ،
وَ سُوءِ عَاقِبَةِ الْکِبْرِفَإِنَّهَا مَصْيَدَةُ إِبْلِيسَ الْعُظْمَى، وَ مَکِيدَتَهُ الْکُبْرَى، الَّتِي تُسَاوِرُقُلُوبَ الرِّجَالِ مُسَاوَرَةَ السُّمُومِ الْقَاتِلَةِ، فَمَا تُکْدِي أَبَداً، وَ لاَ تُشْوِي أَحَداً، لاَ عَالِماً لِعِلْمِهِ، وَ لاَ مُقِلاًّفِي طِمْرِهِ
🟤خدا را خدا را! از کيفر سريع سرکشى و سرانجام وخيم ظلم و ستم و سوء عاقبت تکبّر بر حذر باشيد
زيرا (اين امور سه گانه) دام بزرگ ابليس و نيرنگ عظيم اوست که همچون زهرهاى کشنده در قلوب مردان نفوذ مى کند. هرگز از تأثير فرو نمى ماند و کسى از هلاکتش جان سالم به در نمى برد، نه عالم به جهت علم و دانشش و نه فقير به سبب لباس کهنه اش
✍افراد متکبّر تنها خودشان را مى بينند و به همين جهت براى حقوق ديگران ارزشى قائل نيستند و دست به ظلم و ستم مى زنند و نيز بعضى به معناى تجاوز از حد، به ظلم و ستم مى انجامد و همه اينها سموم کشنده و دامهاى خطرناکى از دامهاى شيطانند که جز اولياء اللّه و افراد صالح با ايمان را از آن گريزى نيست.
📘#خطبه_192
🔷@elmi_shiraz
#نهج_البلاغه
▫️وَ قَدَّرَ لَکُمْ أَعْمَاراً سَتَرَهَا عَنْکُمْ، وَ خَلَّفَ لَکُمْ عِبَراً مِنْ آثَارِ الْمَاضِينَ قَبْلَکُمْ، مِنْ مُسْتَمْتَعِ خَلاَقِهِمْ وَ مُسْتَفْسَحِ خَنَاقِهِمْ. أَرْهَقَتْهُمُ الْمَنَايَا دُونَ الاْمَالِ، وَ شَذَّ بِهِمْ عَنْهَا تَخَرُّمُ الاْجَالِ. لَمْ يَمْهَدُوا فِي سَلاَمَةِ الاَْبْدَانِ، وَ لَمْ يَعْتَبِرُوا فِي أُنُفِ الاَْوَانِ
🟠مدّت زندگى هر يك از شماها را مقدّر فرمود، و از شما پوشيده داشت، و از آثار گذشتگان عبرت هاى پند آموز براى شما ذخيره كرد، لذّت هايى كه از دنيا چشيدند، و خوشى ها و زندگى راحتى كه پيش از مرگ داشتند، سر انجام دست مرگ گريبان آنها را گرفت و ميان آنها و آرزوهايشان جدايى افكند: آنها كه در روز سلامت چيزى براى خود ذخيره نكردند، و در روزگاران خوش زندگى عبرت نگرفتند.
✍چه بسيار کسانى که نقشه هاى دامنه دارى، براى زندگى خود کشيده بودند و در دنيايى از آرزوها غوطه ور بودند، ولى مرگ آمد و دامنه آرزوها را به سرعت برچيد و همه نقشه ها را نقش برآب کرد; و اين در حالى بود که آنها نيز، در برابر تاريخِ اقوامِ پيش از خود، قرار داشتند، ولى هوا وهوسهاى سرکش، پرده ضخيمى بر چشمان عقل و خِرد آنها افکند، و نتوانستند واقعيّات اين زندگى را ببينند! به همين دليل، با دست خالى از اين جهان، به جهان ديگر شتافتند.
📙#خطبه_83
🔷@elmi_shiraz
📩نامه اى از امیرالمؤمنین به اسود بن قطبه فرمانرواى حلوان
#نهج_البلاغه
▫️وَابْتَذِلْ نَفْسَکَ فِيمَا افْتَرَضَ اللهُ عَلَيْکَ، رَاجِياً ثَوَابَهُ، وَمُتَخَوِّفاً عِقَابَهُ
🟤نفس خويش را در راه انجام آنچه خدا بر تو واجب کرده است به اميد ثوابش و ترس از کيفرش تسليم و خاضع کن»
✍اشاره به اينکه اگر مى خواهى از پاداش هاى الهى در دنيا و آخرت بهره مند شوى و از کيفرهايش در دو سرا در امان باشى، در انجام واجباتى که بر تو به عنوان يک والى است کاملا کوشا باش و غرور مقام، تو را از تسليم و تواضع باز ندارد.
📘#نامه_59
🔷@elmi_shiraz
🪐دنياى فريبنده
#نهج_البلاغه
▫️تَمِيدُ بِأَهْلِهَا مَيَدَانَ السَّفِينَةِ تَقْصِفُهَا الْعَوَاصِفُ فِي لُجَجِ الْبِحَارِ، فَمِنْهُمُ الْغَرِقُ الْوَبِقُ وَ مِنْهُمُ النَّاجِي عَلَى بُطُونِ الاَْمْوَاجِ، تَحْفِزُهُ الرِّيَاحُ بِأَذْيَالِها، وَ تَحْمِلُهُ عَلَى أَهْوَالِها، فَما غَرِقَ مِنْهَا فَلَيْسَ بِمُسْتَدْرَک، وَ مَا نَجَا مِنْهَا فَإِلَى مَهْلَک!
🌎ساکنان دنيا همچون سرنشينان يک کشتى هستند که در دل اقيانوسى عميق گرفتار امواج کوبنده و سنگينى شده که پيوسته طوفان ها و امواج آنها را مضطرب مى سازد. (و سرانجام آن کشتى در هم مى شکند)، گروهى از سرنشينانش غرق شده و هلاک مى گردند. و بعضى که نجات مى يابند (و به قطعاتى از چوبهاى درهم شکسته کشتى مى چسبند) بادها آنها را به اين سو و آن سو مى برند و بر فراز امواج هولناک به هر طرف مى کشانند (و چندين بار مى ميرند و زنده مى شوند تا به ساحل برسند) آنها که غرق شده اند باز يافتنشان ممکن نيست و آنها که نجات يافته اند نيز در شرف هلاکتند
✍امیر المومنین علیه السلام در اين تشبيه گويا و زيبا بيان فرموده حال مردم دنيا را ترسيم مى کند که چگونه در لابه لاى انواع مصائب و ناراحتيها و بلاها قرار دارند، پيوسته امنيت به ناامنى، سلامت به بيمارى; غنى به فقر; و جمعيّت به پراکندگى تبديل مى شود و هر زمان در حوادث گوناگون گروهى را در کام امواج خود مى بلعد. با اين حال تعجب است از کسانى که بر آن دل مى نهند و به وفادارى آن اميدوارند.
📘#خطبه_196
🔷@elmi_shiraz
🪐تقوا عامل سعادت دنیا و آخرت
#نهج_البلاغه
📿أُوصِيکُمْ، عِبَادَ اللّهِ، بِتَقْوَى اللّهِ، فَإِنَّها الزِّمامُ وَ الْقِوَامُ
🔮اى بندگان خدا، شما را به تقوا سفارش مى کنم که زمام و مهار انسان و قوام زندگى اوست.
✍تعبير به «زمام» که در اصل به معناى افسار است، اشاره به نيروى بازدارندگى تقواست که انسان را در برابر گناهان مهار مى کند و از سقوط در پرتگاه هاى فساد و گناه و گرفتار شدن در دام شيطان و هواى نفس باز مى دارد. «قوام» اشاره به اين است که پايه هاى زندگى پاک و آميخته با سعادت، بر آن استوار است و به تعبير ديگر : تقوا از يک سو جنبه بازدارندگى دارد و از سوى ديگر جنبه سازندگى و هر گاه اين دو، دست به دست هم بدهد سعادت و نجات انسان کامل مى شود و در يک کلام با وجود تقوا، سعادت انسان از نظر مادى و معنوى کامل است.
📘#خطبه_195
🔷@elmi_shiraz
8.53M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🔴آیا زنها ناقص العقل هستند؟
📌اگر بخواهیم درباره هویت زن صحبت کنیم حتما هستند کسانی که عبارت ناقص العقل بودن زن در #نهج_البلاغه را بنا به فهم خودشان تفسیر کنند و دل بانوان را نسبت به اسلام چرکین کنند.
❗️آنها نمیگویند نقص به چه معناست ؟ اگر امام قصد تحقیر زن را داشت چرا واژه ضعیف را استفاده نفرموده اند ؟ آنها نمیگویند خداوند در قرآن زنان را صاحبان الباب و حیات طیبه معرفی کرده است.
آنها نمیگویند پیامبر از دنیا زن را پسندید
آنها نمیگویند پیامبران برای داشتن فرزند دختر گریه کرده اند .آنها برای تمثیل ها برداشت خود را تحمیل کرده ،ودل مارا از خدا دور میکنند.
◀️با هم جواب استاد#قرائتی به این شبهه را بشنویم
🔷@elmi_shiraz
#شرح_حکمت۲۳۷
❣امیرالمومنین علیهالسلام مى فرماید:
✨إِنَّ قَوْماً عَبَدُوا اللَّهَ رَغْبَةً فَتِلْكَ عِبَادَةُ التُّجَّارِ، وَإِنَّ قَوْماً عَبَدُوا اللَّهَ رَهْبَةً فَتِلْكَ عِبَادَةُ الْعَبِيدِ، وَإِنَّ قَوْماً عَبَدُوا اللَّهَ شُكْراً فَتِلْكَ عِبَادَةُ الاَْحْرَارِ
💠گروهى خدا را از روى رغبت و ميل (به بهشت) و پرستش كردند، اين عبادت تاجران است و عدّه اى از روى ترس او را پرستيدند و اين عبادت بردگان است و جمعى ديگر خدا را براى شكر نعمت ها (و اين كه شايسته عبادت است) پرستيدند. اين عبادت آزادگان است
✍امام عليه السلام در اين گفتار حكيمانه انگيزه هاى عبادت را به صورت بسيار لطيف، زيبا و دقيق بيان فرموده و مردم را به سه گروه تقسيم مى كند. گروه اوّل كسانى هستند كه شوق بهشت و عشق به حور و قصور و مواهب ديگر بهشتى آنها را به سوى عبادت پروردگار دعوت مى كند، گرچه عبادت اينها بر خلاف آنچه بعضى از ناآگاهان پنداشته اند صحيح است; ولى به يقين در حد اعلا نيست، زيرا كارشان شبيه تاجرانى است كه سرمايه اى را به بازار مى برند تا چيز بهتر و بيشتر به دست آورند. گروه دوم كسانى هستند كه ترس از آتش دوزخ و عذاب هاى جانكاه آن، ايشان را وادار به اطاعت و عبادت پروردگار مى كند. گرچه عبادت اين گروه ـ همان گونه كه خواهد آمد ـ نيز صحيح است; ولى در حد اعلى نيست، زيرا كار آنها شبيه غلامانى است كه از ترس تازيانه مولا انجام وظيفه مى كنند. اما گروه سوم كسانى هستند كه سطح فكر و معرفت و اخلاصشان برتر از اين است كه عشق به نعمت هاى بهشتى و وحشت از عذاب هاى دوزخى آنها را به عبادت پروردگار وادارد، بلكه محبت پروردگار و شكر نعمت هاى او و عشق به قرب حق آنها را به عبادت جذب مى كند. اين برترين انگيزه عبادت است و اين عبادت آزادگان است; آزادگان از عشق به جنت و ترس از نار.
#نهج_البلاغه
🔷@elmi_shiraz
#شرح_حکمت۲۴۲
❣امیرالمومنین علیهالسلام مى فرماید:
✨اِتَّقِ اللّهَ بَعْضَ التُّقَى وَإِنْ قَلَّ، وَاجْعَلْ بَيْنَکَ وَبَيْنَ اللّهِ سِتْراً وَإِنْ رَقَّ
💠تقوا و پرهيزكارى پيشه كن، هرچند كم باشد و ميان خود و خدا پردهاى قرار ده، هرچند نازك باشد.
✍روشن است كه مخاطب در اين كلام حكمتآميز، اولياء الله و پاكان و نيكان وپرهيزكاران سطح بالا نيستند، بلكه مخاطب، تودههاى مردمند كه گاه لغزشى براى آنها پيدا مىشود و به گناه نزديك شده و يا آلوده مىگردند. گاه در ميان آنها كسانى يافت مىشوند كه همه پردهها را پاره كرده و به اصطلاح، پلهاى پشت سر خويش را ويران مىسازند و رابطه خود را به كلى با خدا قطع مىكنند.
✔️ امام عليه السلام به آنها خطاب كرده، مىفرمايد: اگر لغزشى هم پيدا كرديد، پردهدرى كامل نكنيد؛ لااقل بخشى از تقوا را حفظ كنيد كه اميد است شما را به سوى خدا بازگرداند و توفيق توبه كامل پيدا كرده از هرگونه گناه پاك شويد.
#نهج_البلاغه
🔷@elmi_shiraz
✅ کدام عمل ها را بیشتر انجام دهیم❓
1️⃣ فراوان از خداوند، طلب خیر کن و خوبی ها را از او بخواه
♻️ نامه 31 : أَكْثِرِ الِاسْتِخَارَةَ
2️⃣ هرگاه نیازمندی را مشاهده کردی که زاد و توشه تو را برای تو به قیامت می برد، این فرصت را غنیمت شمار و فراوان به او زاد و توشه بده (فراوان به فقرا کمک کن)
♻️ نامه 31 : إِذَا وَجَدْتَ مِنْ أَهْلِ الْفَاقَةِ مَنْ يَحْمِلُ لَكَ زَادَكَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ فَيُوَافِيكَ بِهِ غَداً حَيْثُ تَحْتَاجُ إِلَيْهِ فَاغْتَنِمْهُ وَ حَمِّلْهُ إِيَّاهُ وَ أَكْثِرْ مِنْ تَزْوِيدِهِ وَ أَنْتَ قَادِرٌ عَلَيْهِ
3️⃣ فراوان به یاد مرگ و هجوم ناگهانی آن و اتفاقات بعد از آن باش تا آنکه وقتی مرگ به سراغت آمد آماده باشی نه اینکه ناگهان به سراغت بیاید و تو را آشفته کند!
♻️ نامه 31 : يَا بُنَيَّ أَكْثِرْ مِنْ ذِكْرِ الْمَوْتِ وَ ذِكْرِ مَا تَهْجُمُ عَلَيْهِ وَ تُفْضِي بَعْدَ الْمَوْتِ إِلَيْهِ حَتَّى يَأْتِيَكَ وَ قَدْ أَخَذْتَ مِنْهُ حِذْرَكَ وَ شَدَدْتَ لَهُ أَزْرَكَ وَ لَا يَأْتِيَكَ بَغْتَةً فَيَبْهَرَك
4️⃣ فراوان از خداوند استعانت بجوی و از او کمک بخواه که در داین صورت، تمام مهمات تو را کفایت کرده و بر سختی ها و بلاهایی که بر تو نازل می شود تو را کمک می کند ان شاءالله
♻️ نامه 34 : أَكْثِرِ الِاسْتِعَانَةَ بِاللَّهِ يَكْفِكَ مَا أَهَمَّكَ وَ يُعِنْكَ عَلَى مَا يُنْزِلُ بِكَ إِنْ شَاءَ اللَّه
5️⃣ فراوان با علما و حکما همنشینی کن و با آنها در مباحث علمی شرکت کن
♻️ نامه 53 : أَكْثِرْ مُدَارَسَةَ الْعُلَمَاءِ وَ مُنَاقَشَةَ الْحُكَمَاءِ
#نهج_البلاغه
🔷@elmi_shiraz
📚 شرح حکمت سیزدهم #نهج_البلاغه
💥 راه و تداوم نعمتها
🌱 إِذَا وَصَلَتْ إِلَيْکُمْ أَطْرَافُ النِّعَمِ فَلا تُنَفِّرُوا أَقْصَاهَا بِقِلَّةِ الشُّکْرِ
🌱 هنگامى که مقدمات نعمتها به شما روى آورد ادامه آن را به واسطه کمىِ شکرگزارى از خود دور نسازيد.
✍ امام(عليه السلام) در اين سخن حکمتآميز به نکته ديگرى درباره آثار شکر نعمت و آثار کفران اشاره مىکند.
نعمتها غالبآ بهصورت تدريجى به انسان مىرسد و وظيفه انسان هوشيار اين است که به استقبال نعمت برود و استقبال از آن، راهى جز شکرگزارى ندارد. هرگاه با آغازِ روى آوردن نعمت به شکر قلبى و زبانى و عملى بپردازد ادامه خواهد يافت و تا پايانِ آن نصيب انسان مىشود.
بهگفته بعضى از شارحان، نعمتها مانند گروههاى پرندگان هستند که وقتى تعدادى از آنها بر شاخه درختى نشستند بقيه به تدريج به دنبال آنها مىآيند و شاخهها را پر مىکنند؛ ولى اگر گروه اول صداى ناهنجارى بشنوند و يا حرکت ناموزونى ببينند فرار مىکنند و بقيه هم به دنبال آنها مىروند و صحنه از وجودشان خالى مىشود.
همچنين بسيارى از نعمتها بهصورت تدريجى زوال مىپذيرند؛ هرگاه انسان در آغاز زوالش هوشيار باشد و به شکر قلبى و زبانى و عملى بپردازد مانع بازگشت و زوال تدريجى آن مىشود.
شرح بیشتر در:
http://nahj.makarem.ir/wisdom
#ماه_رمضان
❇ انجمن علمی دانشکده علوم قرآنی شیراز
🆔️ @elmi_shiraz