#پاسخ_به_سوالات_و_شبهات 1348
#زبانحال #آداب_نوکری
#آموزش_مداحی
#آفات_مداحی
#سوال 👇👇👇
منظور از زبان حال بین روضه خوان ها که مرسوم شده چیست؟
آنچه که در لسان ذاکران و مداحان اهل بیت(ع) به عنوان زبان حال بیان میشود، کلامی است که نه احادیث و نه تاریخ، شرح حال واقعه یا مصیبت خاندان اهل بیت(ع) را بیان نکرده اند و مداح با قرار دادن خود در جایگاه آنان سخنانی را از لسان آن بزرگواران نقل می کند.
در زبان حال، آشفتگی هایی وجود دارد که با مراجعه به اشعار مداحان و شاعران حماسه عاشورا می توان به تزلزل آن پی برد و خطر انحراف آن را لمس کرد، زیرا انسان عادی که از درک حقیقت خویش غافل و از احساس نگرانی ها و مسائل دیگر آن عاجز است، چگونه می تواند انسان های آسمانی و ملکوتی را درک کند و خود را جایگزین آن نماید و بیان مصائب آنان را با جایگزین کردن خود در جایگاه آنان ترسیم کند؟
احساسات ما در مواجهه با مسائل مختلف زندگی اعم از غمها و شادی ها، منحصر به شخص ماست.
مثلا ممکن است احساس من در برخورد با یک مصیبت امروز به گونه ای باشد و در برخورد با همان مصیبت در زمان دیگری به گونهای دیگر واکنش نشان دهم.
در مواجهه با یک خبر ناگوار، عکسالعمل من با واکنش شخص دیگر متفاوت است و نمیتوانیم احساس خود را تعمیم دهیم.
آیا می توانیم در قالب نوحه یا نظم یا نثر بگوییم سید الشهدا(ع) در مواجهه با فلان مصیبت این گونه می اندیشید؟
تردیدی نیست که ما مُجاز نیستیم ادراکات خود را تعمیم دهیم، آن هم در مورد آنان که آسمانی و دگرگون می اندیشند. همانگونه که مجاز نیستیم در زبان قال از خود تصرفی داشته باشیم در زبان حال نیز به طریق اقلام مجاز به برداشت های شخصی و قیاس به نفس نیستیم اما دیده میشود که مدیحه سرایان به منظور ترسیم موقعیت گاهی اقوالی را به ویژه درباره حادثه عاشورا به عنوان زبان حال نقل میکنند که جای تامل دارد و نگران کننده تر از آن اینکه گاهی زبان حال هایی گفته می شود که به هیچ روی با مبانی اعتقادی و آموزههای اسلام و شأن معصوم سازگاری ندارد.
زبان حالی که حاکی از تردید اضطرار نگرانی امام حسین(ع) در روز عاشورا به یقین با انگیزه اراده و سیره و از آن حضرت ناسازگار و تحریف آشکار است و نقل آن گناه به شمار میرود.
در طی قرون گذشته، در عالم تشیع کسی به سادگی نمیتوانست روایتی را از معصوم نقل کند، بدین منظور سالها در محضر بزرگان علم حدیث تلمذ میکردند و پس از گذراندن سطوح مختلف علمی نهایت اگر از طرف اساتید واجد شرایط شناخته میشدند، به داشتن اجازه نامه نقل حدیث مفتخر میشدند اما متأسفانه کمبود آگاهی از اهل بیت(ع) سبب شده خود را در مقام آن بزرگواران انگاشته و شرح حال واقعی خویش را جایگزین متون تاریخی کنند و اشعاری را بخوانند که در کتب تاریخی معتبر نگارش نشده و به بهانه زبان حال به مدیحه سرایی های سخیف و نادرست بپردازند.
بهتر است به جای بیان اینگونه سخنان مجهول الحال از مطالب متقن تاریخی که با اهداف و سیره اهل بیت(ع) در تضاد نیست بسنده کنند و اعلام خطر تحریف در تاریخ به خصوص در تاریخ کربلا توسط ذاکران اهل بیت(ع) پدید می آید، که قطعا مرضیّ امام زمان(عج) نخواهد بود.(۱)
👤ابا ربیع شامی می گوید :
امام باقر(ع) خطاب به من فرمود :
📋《وَیْحَكَ یَا أَبَا الرَّبِیعِ! ..لَا تَقُلْ فِینَا مَا لَا نَقُولُ فِى أَنْفُسِنَا فَإِنَّكَ مَوْقُوفٌ وَ مَسْئُولٌ لَا مَحَالَةَ فَإِنْ كُنْتَ صَادِقاً صَدَّقْنَاكَ وَ إِنْ كُنْتَ كَاذِباً كَذَّبْنَاكَ!》
♦️واى بر تو اى ابا ربیع! درباره ی ما آنچه خود نگفته ایم مگو! زیرا ناچار تو در قیامت بازداشت و بازخواست شوى، پس اگر راست گو باشى تصدیقت كنیم، و اگر دروغگو باشى تكذیبت می كنیم.(۲)
باید بدانیم که ما مسئوليم و از ما درباره آنچه گفتیم و بیان کردیم، سوال خواهند کرد.
در دعاى مكارم الاخلاق مي خوانيم :
📋《وَ اسْتَعْمِلْنِی بِمَا تَسْأَلُنِی غَداً عَنْهُ》
♦️پروردگارا! فردا (قيامت)، از من سوال خواهى كرد؛ مرا یاری كن كه آن چيزى را كه بناست فردا از من سئوال كنى، من جوابش را امروز در عملم آماده كنم!(۳)
📚منابع :
۱)احکام مداحی و سوگواری عابدینی، ص۵۶
۲)الكافى شیخ کلینی، ج۳، ص۴۰۶
۳)الصحیفه السجادیه، دعای بیستم
ضامن اشک
.
.
🔹 بیا، برگرد خیمه...
عرصه مداحی و ستایشگری اهل بیت علیهمالسلام که غالبا در عزاداری برای شهادت ذوات مقدسه جلوه مییابد، در طول سالیان متمادی و دورههای مختلف و نیز در فرهنگهای گوناگون، بسیار متنوع بوده و به گونههای مختلف درآمده است.
برخی از این گونهها، خاستگاه مردمی دارند و به صورت خودجوش، توسط خود مردم دینمدار شکل گرفته و به تدریج تکامل یافتهاند و چون همواره چارچوبهای منطقی، شرعی، عرفی و عقلی را رعایت کردند، توانستند آثاری منطبق با فرهنگ، زبان، آداب و سنن هر ملت و قوم را ارائه کرده و علیالقاعده موفق هم بودند. از آن جمله میتوان به راهاندازی دستههای عزاداری اشاره کرد که اگر موارد افراطی را از آن حذف کنیم، رویکرد کلی آن، مثبت ارزیابی میشود.
گونه دیگر از عزاداریها خود را با پشتوانه هنری و علمی مطرح کردهاند و افراد بسیاری برای ارتقا، رشد و تکامل آن تلاش میکنند. از این نمونهها باید به مرثیهخوانی، مرثیهسرایی (شعر)، شبیهخوانی (تعزیه)، پردهخوانی (با موضوع وقایع دینی) و... اشاره کرد.
آنچه در این بین، اهمیت مضاعف دارد اینکه زنده نگه داشتن وقایع و شعائر دینی و مذهبی، از اولویت اول برخوردار است .
در واقع تلفیق مداحی با هنر صرفا با رعایت همان چارچوبهاست که میتواند به هدف خود برسد و پرواضح است که اگر ذرهای غفلت شود، چنان انحرافی ایجاد میشود که شاید راه برگشت نداشته باشد.
چنانچه برخی از مداحان برای سبک مداحی از موسیقی غربی و غیرمجاز تقلید میکنند. در اینباره، مقام معظم رهبری در دیدار با مداحان فرمودند که باید این افراد تلاش کنند و خود سبکی برای مداحی تولید کنند لکن شاهد هستیم که برخی مداحان همچنان از موسیقی غربی تقلید میکنند!!
... و اما امروز نوع دیگری از آفات استفاده بیقاعده از هنر موسیقی در عرصه مداحی مطرح شده است و اساتید ستایشگری اهل بیت علیهمالسلام نسبت به پرهیز از استفادهی خارج از چارچوبهای منطقی و شرعی در مراثی و حتی موالید خاندان عصمت و طهارت علیهمالسلام تاکید میکنند.
طی سالیان اخیر شاهد بودیم بسیاری از افرادی که سابقه مداحی اهل بیت علیهمالسلام را داشته و یا هنوز در این سمت مشغول هستند، با حضور در استودیوهای ضبط موسیقی به ارائه کلیپهای متنوع آهنگین پرداختهاند که از قضا با اقبال عمومی مردم عامه نیز مواجه شده است. شاید برخی از این آثار قابل اعتنا باشد اما آنچه نگرانکننده است اینکه این راه، زمینه را برای انحرافی باز میکند که مداح سابق را به خواننده پاپ تبدیل میکند.
کسی که در سال ۱۳۶۱ با خواندن قطعه «ممد نبودی ببینی» در روزهای پرافتخار حماسه آزادسازی خرمشهر مشهور و بعد از آن، با نوحههای مختلفی مثل «عمه بابایم کجاست» به عنوان مداح اهل بیت علیهم السلام شناخته شد، چندی بعد از جنگ به استودیوخوانی روی آورد و قطعاتی را همراه با موسیقی اجرا کرد.
شاید مشاورانش سعی کردند او را از جامعه مداحی، فاصله دهند تا آنجا که در گفتوگویی، اعلام کرد از عنوان «مداح» برای او استفاده نکنند.
وی این جمله را ۱۰ سال قبل بر اساس سیاستهای فریب رسانههای بیگانه در یکی از مصاحبههایش با «رادیو فردا» ایستگاه رادیویی فارسیزبان تحت امر کنگره آمریکا بیان کرد.
اگر با گوش دل بشنویم هنوز زنگ صدایش، یادآور همنفسی با شهدای دفاع مقدس است و هنوز «هنگامه پیکاره» او، رشادت و دلاوری سربازان اسلام را یادآوری میکند، گرچه شاید به واسطه دوستان به همخوانی با دختری، روی آورده باشد.
آنچه جای تامل بیشتر دارد محتوای ترانهای است که او خوانده: «حیف دیگه ورق برگشت دیگه نمیشه به عقب برگشت...// ...از دلخوشی اثری نیست ... این آشی بود که خودمون پختیم»! لکن خود اذعان میکند که فقط معترض وضعیت معیشت، مشکلات اقتصادی و اجتماعی مردم است و نقد او تعریضی به نظام نداشته است.
شاید بهتر باشد به جای موضع خصمانه علیه او، مثل سیدعزتالله عمل کرد که خطاب به دختر همخوان او چنین میگوید: "حاج غلامی که تو استودیو بهت درس میده، همون آشیِ که شهدا پختن و مزه خوبش تا ابد همراهمونه. میگن کویتیپور از قطار انقلاب پیاده شده! داش غلام، خودِ قطاره عزیزم! حرمت نگهداریم!»
از این رهگذر باید به مداحان عزیز هشدار داد که توصیه اساتید جامعه مداحان اهل بیت علیهمالسلام در خصوص پرهیز از استفاده موسیقی در مداحی، بیش از پیش جدی بگیرند.
خدا عاقبت همه را ختم به خیر کند.
#آفات_مداحی
#موسیقی_در_مداحی
#کویتیپور
#استودیوخوانی
#موسوی_خوئینی_ها
.
امام حسین ع
تذکرات حجت الاسلام #معاونیان ۲ در پرهیز از غلو در مدح اهلبیت
این استاد حوزه و دانشگاه با تاکید بر اینکه برخی با مداحی به دنبال خودنمایی هستند، گفت: امروز شاهد یک بتپرستی مدرن در جامعه هستیم، کارهای مداح توسط مخاطب الگوبرداری میشود به همین علت مداحان باید نسبت به رفتار، گفتار، پوشش، ظاهر و باطن خود دقت بیشتری داشته باشند.
#آفات_مداحی
.
.
اکبر شیخی:
بسیاری از موسیقیهای هیأت در تراز دین نیست/موسیقی غربی میراث غارت شده از دعا و قرآن است
یکی از پژوهشگران حوزه موسیقی از آسیبهایی که موسیقی غربی در کشور به دنبال داشته، یاد کرد و گفت: بسیاری از موسیقیهایی که امروز در هیأت اجرا میشود در تراز دین مبین اسلام نیست و در این حوزه ما نیازمند یک بازنگری مبنایی، علمی و عملی جدی هستیم.
به گزارش عقیق، اکبر شیخی عصر دیروز در نخستین همایش ملی جمعی از ستایشگران جوان هیأتهای کشور، طی سخنانی با موضوع «جایگاه موسیقی در نوحه» اظهار کرد: هر چند برخی در این دنیا خیلی عزیز باشد اما برای روز قیامت در پرونده آنها جنایت قتل به ثبت رسیده است چراکه تفکیریها با استفاده از مداحیهای این افراد، ترورهای بسیاری را رقم زدهاند.
وی با تاکید بر اینکه صدا و سیما نیز درگیر موسیقی مضر است، اضافه کرد: موسیقی غرب همانند یک ابر سیاه کل کشور را گرفته است و متأسفانه مداحان هم از این موضوع استثناء نیستند و حتی برخی متوجه آنچه که استفاده میکنند هم نمیشوند.
شیخی از آسیبهایی که موسیقی غربی در کشور به دنبال داشته، یاد کرد و گفت: بسیاری از موسیقیهایی که امروز در هیأت اجرا میشود در تراز دین مبین اسلام نیست و در این حوزه ما نیازمند یک بازنگری مبنایی، علمی و عملی جدی هستیم.
این شاعر مکتب اهلبیت(ع) ادامه داد: جوانان و نوجوانان به میزانی وارد قالب امروزی موسیقی هیأت شدهاند که وقتی میخواهیم موسیقی ناب هیأت را به آنها ارائه دهیم آن را بسیار سخت میپذیرند.
وی از وجود چارچوب مشخص برای خواندن در هیأت یاد کرد و ادامه داد: ما موضوعی بهعنوان داد زدن در خواندن نداریم و فقط بالا بردن موج صدا مطرح است اما متأسفانه برخی از مداحان در هیأت داد میزنند هیچ بویی از موج نبردهاند، درحالیکه یک خواننده باید بتواند موج صدای خود را ارتقا دهد و در اوج هم اقتدار داشته باشد.
شیخی با بیان اینکه خواننده در هنگام خواندن و شاعر در هنگام سرودن شعر باید به نکات ریز بسیاری توجه داشته باشد، عنوان کرد: اگر یک شعر و مداحی با جزییات مورد بررسی قرار گیرد و به صورت مبنایی به آن پرداخته شود برای مخاطب دلنشین خواهد بود.
وی با تاکید بر اینکه در حوزه تهیه محتوا نباید نگاههای سلیقهای و محدود داشته باشیم، خاطرنشان کرد: حضرت زهرا(س) نباید در یک محتوا محدود به یک مذهب شود چراکه ایشان مقابل کفر و برای همه مذاهب و ادیانهاست.
این پژوهشگر حوزه موسیقی نغمه را همانند شعر با اهمیت دانست و تصریح کرد: ما باید نغمه و موسیقی را نیز همانند شعر مورد توجه قرار دهیم تا همگان با نغمه و موسیقی آشنا شوند و فرق میان درست و نادرست را بفهمند.
*ابزار «فریاد» در مداحی هیچ جایگاهی ندارد
وی با بیان اینکه برخی هیأتها موسیقی را هدف خود قرار میدهد اما باز هم به شیوه مطلوب به موسیقی اصیل و مورد نیاز هیأت نمیپردازند، مطرح کرد: غربیها مقابل حکومتهای ستمکار از ابزار «فریاد» برای موسیقی خود استفاده میکنند اما این ابزار در مکتب و مجلس امام حسین(ع) نباید هیچ جایگاهی داشته باشد.
#شیخی از وجود غنیترین موسیقیهای جهان در ایران یاد کرد و گفت: در هر خطهای از این کشور یک گنیجه از موسیقی وجود دارد که باید از این گنجینهها بهرهمند شویم، موسیقی از نغمه و ضرب تشکیل شده به همین علت هم قابل بررسی و برداشتها و ارائههای جدید است.
وی از موسیقی ، بهعنوان یکی از میراث غارت شده از هیأتیها، مذهبیها، دعا و قرآن نام برد و ادامه داد: این موسیقی را نجس کرده و جنس دیگری به ما تحویل دادهاند و ما اکنون باید موسیقی غربی را تطهیر و بعد در هیأت از آن استفاده کنیم.
#آفات_مداحی
سید مهدی حسینی عصر دیروز در نخستین همایش ملی جمعی از ستایشگران جوان هیأتهای کشور، طی سخنانی با موضوع «تعامل مداح و شاعر» اظهار کرد: نخستین موضوع مورد نظر در حوزه مداحی و شاعری، هدف است چراکه اگر به دنبال هدف اصلی که رضای اهلبیت(ع) است نرویم با وجود اینکه مخاطب هم داشته باشیم اما به بیراهه رفتهایم.
وی روش را دومین موضوع مهم برای شاعر و مداح دانست و اضافه کرد: باید از خودمان سئوال کنیم که برای رسیدن به هدف از چه ابزار و روشی استفاده میکنیم، گاهی این ابزار و روش با وجود اینکه فکر میکنیم نتیجه زودبازده دارد اما در حقیقت ما را از نتیجه دور میکند.
این پژوهشگر عرصه هیأت با بیان اینکه هیأت، مداحی و شعر بهعنوان یک امانت به ما سپرده شده است، گفت: اگر اکو را از برخی بگیرند و بازه سبکها را برای آنها محدود کنند، میزان هنر آنها مشخص میشود.
وی با تاکید بر اینکه نسل جوان امروز در حوزه مداحی نیازمند یک الگوی موفق است، عنوان کرد: متأسفانه امروز افراد زیادی نداریم که بتوانیم از آنها بهعنوان الگو برای نسل جدید نام ببریم چراکه هنوز از نظر مبنایی و فنی در جامعه مداحی با مشکل روبرو هستیم و تمرکز مداحان بر روی شگردها و فنون مداحی نیست.
حسینی خاطرنشان کرد: افرادی که تریبون دارند باید از افراد دیگری بخواهند که خواندنهای او را نقد کنند اینکه اجازه نقد کردن خود را به هیچ کسی نمیدهیم فقط نشان از غرور و تکبر ما است.
وی کپیبرداری کردن از دیگران را نشان از تنبلی دانست و گفت: اگر ما نتوانیم جایگاه شعر را به درستی بشناسیم نمیتوانیم روضهخوان و مقتلخوان شویم و در حقیقت نمیتوانیم امانتی که گذشتگان به ما رساندهاند را به درستی به نسل آینده منتقل کنیم.
این استاد مداحی با تاکید بر اینکه ما باید به دنبال استفاده از ظرفیت اساتید و پیشکسوتان باشیم، عنوان کرد: برخی از مباحث فقط با زانوزدن در محضر اساتیدی که سالهاست مداحی میکنند به دست میآید.
وی ادامه داد: مشاوره داشتن و مراجعه کردن به افراد متخصص نکته دیگری است که باید مورد توجه مداحان قرار گیرد، درست است که یک فرد نمیتواند در چندین عرصه به صورت تخصصی ورود کند اما میتواند برای ارائه یک محتوای قوی به چندین فرد متخصص برای دریافت مشاوره مراجعه کند. این فرد باید روحیه معلمی داشته باشد و نسبت به هیأت احساس دغدغه کند تا در جلسات هیأت حضور یابد و ایرادات ما را رفع کند.
وی با تاکید بر اینکه هدایای مداحان باید خرج مداحی شود، تصریح کرد: باید برای مشاوران خود هزینه کنیم چراکه برخی از مشاوره دادنها نیازمند وقت و تخصص است، بهعنوان نمونه مداح نیازمند مشاوره مقتلخوانی است که در مقتل دنبال نکات مورد نظر او بگیرد.
این استاد مداحی با بیان اینکه بنده در 20 سالگی با شهامت تمام مداحی را کنار گذاشتم، گفت: ما باید تکلیف خود را با خود مشخص کنیم و به اعتراضهای بعد از خواندن توجه کنیم تا به دنبال رفع ایرادات خود برویم.
وی مداحی خواندن در فضای استودیو را یک خطر دانست و گفت: اینکه ما بهجای ضرب سینه از اهنگ استفاده میکنیم هدف و کاربرد مداحی ما را تغییر میدهد.
#آفات_مداحی
#مداحی_استدیویی