.
✅ شرح دعای روز پنجم
👇👇👇
مهمترين مسألهاي كه در دعاي امروز بايد به آن توجه كنيم، مسأله مهم "استغفار" است.
🔶موضوع استغفار از ديدگاه قرآن:
"وَاسْتَغْفِراللهَ اِنَّ اللهَ كانَ غَفُوراً رَحيماً ؛ و از خداوند طلب آمرزش نما كه همانا او آمرزنده و مهربان است". (سوره مبارکه نساء ، آيه ۱۰۶)
"... وَ اسْتَغْفِرْ لِذَنْبِكَ وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ ؛ و براي گناهت طلب آمرزش كن و تسبيح و حمد پروردگارت را بجا آور. " (سوره مبارکه غافر ، آيه ۵۵)
"وَ مَنْ يَعْمَلْ سُوءً اَوْ يَظْلِمَ نَفْسَهُ ثُمَّ يَسْتَغْفِرِاللهَ يَجِدِاللهَ غَفُوراً رَحيماً ؛ كسي كه كار بدي انجام دهد و يا به خود ستم كند، سپس از خدا طلب آمرزش نمايد، خدا را آمرزنده و مهربان خواهد يافت. " (سوره مبارکه نساء، آيه ۱۱۰)
"وَ ما كانَ اللهُ مُعَذِّبَهُمْ وَ هُمْ يَسْتَغْفِروُنَ؛ تا زماني كه آنها استغفار ميكنند خداوند آنان را عذاب نميكند" (سوره مبارکه انفال ، آيه ۳۳)
"وَ بِالْاَسْحارِهُمْ يَسْتَغْفِرونَ؛ [متقين كساني هستند كه] در سحرگاهان استغفار ميكنند." (سوره مبارکه ذاريات ، آيه ۱۸)
🔶نگاهي گذرا به اهميت استغفار در روايات:
حضرت امام علي (ع)می فرمايند: "به هركس توفيق استغفار عطا شود، از آمرزش محروم نميماند". (ميزان الحکمه، ج ۲، ص۱۲۴)
آن حضرت در حديث ديگري ميفرمايد: [اي كميل!] هرگاه در روزيِ تو تأخير و تنگي پديد آمد، استغفار كن تا روزيِ تو فراخ شود". (همان،ج ۴، ص ۴۴[)
امام صادق (ع) نيز درخصوص اهميت استغفار فرمود: "دلها نيز همچون مِس زنگار ميبندد، پس آنها را با استغفار صيقل دهيد". (همان ،ج ۱، ص ۵۴۳)
اميرالمؤمنين علي (ع) به مستغفرين بشارت داده و فرمودند: "در شگفتم از كسي كه استغفار را با خود دارد و در عين حال نااميد ميشود." (نهج البلاغه، حکمت ۸۷)
پيامبر اكرم (ص) در فرمايشات نورانی جداگانه ای پيرامون موضوع استغفار می فرمايند: "بهترين عبادت، استغفار كردن است". (الکافی، ج ۲، ص۵۱۷)
و يا"خوشا به حال كسي كه در نامه عملش استغفار بسيار وجود داشته باشد". (ميزان الحکمه ،ج ۸، ص۴۶۲)
در جاي ديگر نيز فرمود: "هركه غم و اندوهش بسيار شود، استغفار كند". (همان ، ج ۸، ص۴۶۳)
و همچنين ميفرمايد: "آيا شما را به دردتان و داروي دردتان راهنمايي نكنم؟ بدانيد كه درد شما گناهان است و دارويتان استغفار"(همان ، ج۸، ص۴۶۳)
🔶معناي استغفار، درجات و مراحل گوناگون آن :
آنچه كه از روايات منقول از ائمه اطهار (ع) و نظرات علماي بزرگ دين که شاگردان مکتب قرآن و عترت اند به دست ميآيد اين است كه در توبه از گناه و استغفار و طلب آمرزش براي خطاها تنها بسنده کردن به چند ذكر کافی نيست و نميتوان با گفتن چند مرتبه "استغفرالله" خود را اهل استغفار دانست، بلكه بايد مراحلي طي شود تا انسان مشمول "استغفار" شود.
اميرالمؤمين علي (ع) براي "استغفار" شش مرحله قائل هستند كه پس از انجام اين شش مرحله استغفار معنا پيدا ميكند.
ايشان ميفرمايند: "همانا براي استغفار درجه علّيين قرار داده شده و آن نامي است كه شش معنا را در بر دارد: نخست، پشيماني از گذشته؛ دوم، تصميم بر ترك هميشگي گناه؛ سوم، بازگرداندن حقوق خلايق به آنها؛ چهارم، ادا كردن حق هر عمل واجب كه حق آن را ضايع كردهاي؛ پنجم، اين كه گوشت برآمده از حرام را با اندوه توبه آب كني و ششم، همان طور كه شيريني گناه را به جانت چشانده بودي، حالا سختي طاعت را به تن خويش بچشاني آن گاه [پس از سير اين مراحل] بگويي: "اَستغفراللهَ" (نهج البلاغه ، حکمت ۴۱۷)
لذا بايد ابتدا عزم بر توبه و ترك معصيت كرده و اين مراحل عملي را انجام دهيم تا ذكر استغفار اثر كند و مشمول غفران الهي شويم.
شکی نيست که اگر علاقه به گناه و لذت آن هنوز در كام ما باشد از استغفار، جز گفتن ذكر، چيزي حاصل نخواهد شد.
حضرت علي ابن موسيالرضا (ع) در اين زمينه فرموده اند: "كسي كه به زبان خود استغفار كند، اما در دلش [از گناه] پشيمان نباشد، خودش را مسخره كرده است!" (بحارالانوار، ج ۷۸، ص۴۵۶)
با اين کلمات نورانی حال، ميتوانيم براي "استغفار" ظاهر و باطني فرض كنيم؛ ظاهر آن همين ذكرهاي سفارش شده برای طلب آمرزش از خداوند است و باطن آن، همان حال توبه و ندامت و پشيماني و اراده ترك گناه و حركت به سوي خداست كه عرفا از اين حال انابه و ندامت به "سوز استغفار" تعبير ميكنند.
از خداوند غفار می خواهيم که حال توبه و پشيمانی از گناه را به ما عطا فرمايد و توفيق دهد که در سحرهای ماه مبارک رمضان بتوانيم به معنای حقيقی استغفار کنيم تا غفران بی پايان حضرت دوست شامل حال ما شود. ان شاءالله
📚 برگرفته از کتاب "تا آسمان" اثر دکتر حسین محمدی فام
#ماه_مبارک_رمضان
#رمضان۱۴۴۳
#شرح_دعای_روز
#روز_پنجم_رمضان
.
.
✅ شرح دعای روز هفتم
👇👇👇
اولين خواسته ما در دعاي اين روز، ياري خداوند براي روزه گرفتن است؛ در باب فضيلت روزه گرفتن و به ويژه روزه ماه مبارك رمضان و اجر و پاداش آن، صحبت بسيار است. در اينجا به ذکر مطالب کوتاهی بسنده می کنيم: بايد به ياد داشته باشيم كه نتيجه روزه گرفتن "تقوا" است. قرآن كريم در آيه ۱۸۳ سوره مباركه بقره ميفرمايد: "يا اَيُهاالَّذينَ امَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمْ الصيام كَمَا كُتِبَ عَلَيَ الَّذينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُون". اين آيه به طور صريح بيان ميفرمايد كه مانند "امتهاي پيشين روزه بگيريد؛ شايد كه پرهيزگار شويد". پس نتيجه روزه در ماه مبارك رمضان، براساس مفاد اين آيه شريفه پرهيزگاري و تقواي الهي است.
نکته دوم اينکه خداوند بالاترين پاداش را در بين اعمال عبادي، براي روزه مقرر فرموده است؛ چنانكه امام صادق (ع) فرمود كه خداوند فرموده است: "روزه براي من است و خودم پاداش آن را ميدهم". (وسائل الشيعه، ج۱۰، ص۴۰۳)
بديهی است که، تمام پاداشهاي اعمال عبادي از طرف خداوند به ما ميرسد، اما اين بيان نوراني، حکايت از اجر بالاي روزه دارد كه خداوند مستقيما خودش را جزادهنده روزهدار معرفي ميكند؛ در ادامه همين روايت ميفرمايد: "روزه سپر بنده در روز قيامت است". (همان، ج۱۰، ص۴۰۳)
همچنين امام صادق (ع) از اجداد بزرگوارش نقل فرمود: "براي هر چيزي زكاتي است و زكات بدنها روزه است". (همان، ج ۴، ص۱۶۲)
دومين حاجت ما در اين دعاي نوراني، توفيق قيام و شبزندهداري است. اگر چه قيام و بيداري شب از توصيههاي اكيد اسلام، براي ارتقای درجه تقرب بندگان به سوي خداست، اما در ماه مبارك رمضان، شب زندهداري از اهميت ويژه ای برخوردار است. امام جعفر صادق (ع) دربارة عبادت در دل شب می فرمايد: "شرف مؤمن، قيام او در شب است". (همان، ج ۲، ص ۵۴)
آن حضرت در سفارشي به يكي از اصحاب خويش فرمود: "قيام در شب براي عبادت را ترك مكن، زيرا خسارت زده كسي است كه از عبادت شب محروم بماند". (تهذيب ،ج ۲، ص۱۲۲)
رسول مكرم اسلام (ص) نيز در بياني نوراني فرمودند: "بر شما باد به قيام در شب [براي عبادت] زيرا آن روش نيكان قبل از شما بوده است و همانا قيام در شب، وسيله تقرب به سوي خداوند، مايه آمرزش گناهان، دور كننده انسان از گناه و طرد كننده بدن از بيماريهاست". (بحارالانوار، ج ۸۴، ص۱۵۵)
درخواست بعدي ما در دعاي اين روز، دوري از بيهودگيها و گناهان است.
اغلب انسانهايي كه تمايلات ديني و مذهبي دارند، تلاش ميكنند تا از گناهان و محرمات الهي اجتناب كنند، اما گاهي اوقات مشغول سخنان و يا حتي كارهاي بيهوده می شوند كه شايد در ظاهر گناه محسوب نشوند، اما در فرهنگ ديني ما مذموم و ناپسندند.
قرآن كريم يکی از خصوصيات بهشت را دور بودن از سخنان بيهوده معرفي ميكند؛ آنجا كه مي فرمايد: "لا يَسْمَعُونَ فيها لَغْواً وَ لا كِذّاباً ؛ در آنجا نه بيهودهاي شنوند و نه تكذيبي" (سوره مبارکه نباء، آيه ۳۵)
پيامبر اكرم (ص) در دعايشان از خدا ميخواستند و اين گونه می فرمودند: "به من رحم فرما تا در كارهاي بيهوده خود را به تكلّف نيندازم". (ميزان الحکمه، ج ۱۰، ص۱۸۰)
و حضرت امير(ع) نيز درباره پرهيز از امور بيهوده هشدار داده و فرمودند: "بزرگترين تكلّف آن است كه به چيزهاي بيهوده بپردازي". (همان، ج ۱۰، ص۱۸۱)
مسأله بيهوده سخن گفتن نيز از مناهی است بطوريکه پيامبر اكرم (ص) درباره بيهودهگويي فرموده اند: "نشانه فهميدگي مرد، اين است كه كمتر سخن بيهوده ميگويد". (ميزان الحکمه، ج ۱۰، ص۱۸۹)
در روايت ديگري از همان حضرت نقل شده است: "بيشترين گناه را در روز قيامت آن مردمي دارند كه بيشتر سخنان بيهوه بگويند". (همان، ج ۱۰، ص۱۸۹)
خواسته بعدي ما در اين روز دوام ياد خداست.
در مورد ذكر و ياد پروردگار در شرح ادعيه روزهاي گذشته مطالبی ارايه شد. آنچه در فراز پايانی دعاي روز هفتم مورد توجه قرار گرفته است، دوام و ياد هميشگی خداست. به قول اين بيت معروف "رهرو آن نيست كه گه تند و گهي خسته رود / رهرو آن است كه آهسته و پيوسته رود". اين نگاه در اعمال عبادي نيز مصداق دارد و ديدگاه شريعت مبين اسلام، مداومت بر اعمال و اذكار الهي است تا بر پايه اين تداوم، اثري حاصل شود.
رسول مكرم اسلام (ص) در اين خصوص تأکيد فرمودند: "محبوبترين عمل در پيشگاه خداوند، مداومترين آنهاست؛ گرچه اندك باشد". (کنز الأعمال، ح ۵۳۰۹)
مرحوم آيتالله كشميري(ره) از اساتيد بنام اخلاق و عرفان اسلامي معتقد بود اثر اذكار، هنگامي آشكار ميشود كه يك حول كامل، يعني يك سال از مداومت بر آنها گذشته باشد. (روح و ريحان)
📚 برگرفته از کتاب "تا آسمان" اثر دکتر حسین محمدی فام
#ماه_مبارک_رمضان
#رمضان۱۴۴۳
#شرح_دعای_روز
#روزهفتم
#ماه_رمضان
.