#شرح_دعای_کمیل۱۴۴
🔅 *«اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تُنْزِلُ النِّقَمَ»*
🔅 *«خدایا، آن گناهانی را که نقمت را فرود میآورند، بر من ببخش.»*
💢 یکی از گناهانی که نقمت الهی را بهدنبال میآورد، «ظلم» است. ظلم و ظلمت، دو روی یک سکهاند و حتی در زبان عربی، این دو واژه همریشهاند تا نشان دهند چگونه ستمگری با تاریکی پیوند خورده است.
◻️ همانگونه که ظلم، جامۀ تاریکی بر زندگی مظلومان میپوشاند، جان ستمکار را نیز در حجاب سیاهی فرو میبرد.
💢 هر چه ظلمت گناه بر دل آدمی بنشیند، نور فطرت کمفروغتر میشود. چاه ظلمت، استعارهای برای هبوط روح است که مولوی با استعارۀ «چاه مَظلم» عمق فاجعۀ ظلم را نشان میدهد:
✨ *چاه مَظلم گشت ظلم ظالمان*
اینچنین گفتند جمله عالمان
✨ *هرکه ظالمتر چَهَش با هولتر
عدل فرمودست بَتَّر را بَتَر*
🔷 «هول» بهمعنای هراس است.
بهمیزانی که فرد، ظالم باشد، نگرانی و هراس او افزایش مییابد.
✨ *ای که تو از ظلم، چاهی میکَنی
از برای خویش دامی میتنی
بر ضعیفان گر تو ظلمی میکنی
دان که اَندر قعرِ چاهِ بیبُنی*
◻️ هر چقدر ظلم بر ضعیفان بیشتر باشد، انتهای آن چاه گرفتاری است. چاهی که ظالم به دست خود حفر میکند، همان دامی است که سرانجام در آن گرفتار میشود.
🔷 «چاه» هم، نماد گناه است، هم زندان خودساخته. تشبیه انسان به «کرم ابریشم» که دور خود پیله میتند، نماد خودمحوری و انزوای ظالمانه است. اگر پیله از تارهای ظلم بافته شود، نه پروانهای خواهد شد، نه ابریشمی؛ بلکه گور خواهد شد و این نماد همان «مُردن در حجاب خودبینی» است.
◻️ داعی کلید نجات را در «پناهندگی به خدا» مییابد و نه فقط برای طلب بخشش، بلکه برای «جدا شدن از معصیت» نیز به خدای سبحان پناه میجوید.
📚 «از بیانات استاد زهره بروجردی»
🌐 موسسه علمیه السلطان علیبنموسیالرضا علیهالسلام در فضای مجازی:
سایت
| بله | ایتا | تلگرام
#شرح_دعای_کمیل۱۴۵
🔅 *«اللّهُمَّ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی تُغَیِّرُ النِّعَمَ»*
🔅 *«خدایا! آن گناهانی را که نعمتها را دگرگون میکنند، بر من ببخش.»*
💢 بیتردید، گناه چون تیغی برّان، تاروپودِ نعمتها را پاره میکند؛ اما انسان در مستیِ غفلت، پیوندِ میان گناه و زوالِ نعمت را نمیبیند؛ تا زمانی که نسیمِ ناخوشایندِ تغییر، بر صفحۀ زندگیاش میوزد و او را بیدار میکند.
⁉️ تفاوت «تبدیل» و «تغییر» چیست؟
🔷 در تبدیل، نعمتی به نعمتی دیگر بدل میشود؛ مانند رودی که مسیرش را عوض میکند؛ اما آب همچنان جاری است. اما در تغییر، نعمت ماهیت خود را از دست میدهد؛ گویی شهدِ شیرین، به زهرِ تلخ مبدل میشود.
🔷 «تُغَیِّرُ النِّعَمَ» یعنی آنچه روزی مایۀ گشایش و انبساطِ جان بود، امروز به خاری در جانِ آدمی بدل شده است؛ نعمتی که دیگر نه شیرین، که تلخ و آزاردهنده است.
⁉️ نعمت چیست؟
🔷 در زبان عرب، «نَعَمَ» به هر چیز لطیف و نرم اطلاق میشود؛ چیزهایی که مانند نسیمی ملایم بر دل مینشینند و دلانگیزند. اما گناه، همان بار سنگینی است که لطافتِ نعمت را میزداید و شیرینیاش را به تلخی میکشاند.
🔷 آنجا که ایمان، دیگر گرمای دل نیست؛ همسر و فرزند، دیگر مایۀ انس و آرامش نمیشوند؛ و روزیِ حلال، برکت خود را از دست میدهد!
🍃 امام سجاد علیهالسلام راز این دگرگونی را در جملهای کوتاه اما عمیق بیان میفرماید: «البَغْیُ عَلَى النَّاسِ»؛«ستم و زورگویی نسبت به دیگران.»
🔷 «بغی» تحمیل خواستهها و سلیقههای فردی بر دیگران است. انسانِ خودخواه، آنگاه که مرزهای حریم دیگران را درمینوردد و خواستههای خود را بر آنان تحمیل میکند، در حقیقت با نعمتهای خداوند به نزاع برخاسته است و این، همان است که نعمت را به نقمت بدل میکند
📚 «از بیانات استاد زهره بروجردی»
🌐 موسسه علمیه السلطان علیبنموسیالرضا علیهالسلام در فضای مجازی:
سایت
| بله | ایتا | تلگرام
#شرح_دعای_کمیل۱۴۶
🔅 *«اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تُنْزِلُ النِّقَمَ»*
🔅 *«خدایا! گناهانی را که موجب فرود آمدن بلاها میشوند، بر من ببخش.»*
🍃 امام سجاد علیهالسلام در ادامه، دگرگونی نعمت را در موارد دیگری بیان میفرماید:
🔅 *«وَ الزَّوَالُ عَنْ عَادَةِ الْخَيْرِ»*
🔸 ترک عادتهای نیکی که روزگاری انسان به آنها پایبند بود و زینت روح او به شمار میرفت. گاهی به دلیل غفلت یا تیرگی دل، فرد کارهای خیری را که همواره انجام میداده، رها میکند و این خود زمینهساز عذاب الهی میشود.
💢 چهبسا کسی که مدتی به انجام کارهای نیک همت میگمارد؛ اما ناگهان از آن عادتِ نورانی و برجستۀ خود دست میکشد!
🌀 مثلاً انسانی که همواره با مؤمنان ارتباط داشت و دستگیری از آنان از برنامههای همیشگیاش قرار داده بود، یا عادت به عبادتی خاص داشت؛ در اثر غفلت یا پیچوتابهای زندگی، از رشتههای نور و برکت جدا میشود.
⏪️ * این گسستن، «تُغَيِّرُ النِّعَمَ» را در پی دارد؛ زیرا هر دوری از خیر، دوری از برکت است.* پایبندی به عادتهای نیک، همچون ستارهای درخشان در آسمان زندگی میدرخشد و لذتی مضاعف بههمراه دارد.
🔅 *«اصْطِنَاعُ الْمَعْرُوفِ»* ؛ «به رخ کشیدن نعمتها»
🔸 به این معنا که انسان به دلیل خودبینی، کارهای نیک خود را به رخ میکشد. چنین فردی چنان در خودفراموشی و نفسانیات غرق میشود که در برابر الطاف الهی، به خودستایی مشغول میشود و نیکیهایی را که همواره با رحمت خداوند شامل حالش شده، نادیده میگیرد و سلیقهها و نظرات شخصی خود را اصل قرار میدهد.
🔸 از مصادیق «اصْطِنَاعُ الْمَعْرُوفِ»، ایجاد سنتها و بدعتهایی است که ریشه در نفسانیات فرد دارد؛ یعنی کاری را به ظاهر نیک و پسندیده جلوه میدهد؛ اما غافل از آن است که چنین «معروف»هایی که بر پایۀ خودبینی و خواستههای نفسانی بنا شده، او را از معیارهای دینی و الهی دور میسازد.
⏪️ *در حقیقت، تمام کارهای نیک و پسندیده، اعم از واجبات و مستحبات، باید بر محور شرع و رضای الهی باشد، نه بر اساس تحمیل نظرات و سلیقههای شخصی.*
📚 «از بیانات استاد زهره بروجردی»
🌐 موسسه علمیه السلطان علیبنموسیالرضا علیهالسلام در فضای مجازی:
سایت
| بله | ایتا | تلگرام
#شرح_دعای_کمیل۱۴۷
🔅 *«اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تُنْزِلُ النِّقَمَ»*
🔅 *«خدایا، آن گناهانی را که نقمت را فرود میآورند، بر من ببخش.»*
🍃 در ادامه امام سجاد علیهالسلام دگرگونی نعمت را در موارد زیر بیان میکند:
💢 کفران نعمت که پردهافکنی بر جلوههای رحمت الهی است؛ بصورتی که نعمات و الطاف الهی در پسِ نقابِ فقر پنهان میماند؛ یعنی انسان با ظاهری نازیبا و مندرس نعمات الهی را مکتوم می کند که در نتیجه زلال نعمت، به چشم بندگان نمیرسد.
✅ اما در مقابل شکرگزاری، آوازِی از سپاس است که از دلِ روشن و زلال برمیخیزد و محرکی برای دیگران است.
🔶🔸 *در واقع هر نعمتی، شعلهای از انوار ذات احدیت است که کتمانِ آن، مانع درخشش نعمات الهی درمقابل دیدگان نیازمندان می شود.*
🍃 چنان که در قرآن بیان شده است:
باغدارانِ میوههای باغ خود را در پردۀ شب چیدند تا به چشمِ افراد نیازمند نیاید که طلب آنان تحریک شود.
چه بسا آدمی با پرده انداختن بر روی نعمات، از بروز موجودی و قابلیت خود جلوگیری میکند که مانع بروز نعمت برای دیگران میشود.
🔶🔸 اما آنگاه که ذکرِ نعمت، نه فخرِ دنیوی؛ بلکه اعترافی از روی تواضع باشد و نهان داشتن آن، تنها برای آن است که دلهای محرومان متمرکز و گرفتار در دام زر و زور دنیا نشود، از مصادیق کتمان نعمت خارج.
✅ مسلماً سخن گفتن از نعمتِ خود عینِ شکر است. آیۀ «وَ أمّا بِنعمَةِ رَبِّكَ فَحدّث» «نعمتِ پروردگارت را آشکارا بگو» بیان میکند که در محیط و فضایی که همگان در نعمت مشابه بسر میبرند، حدیث نعمت داشته باش.
این بانگ نعمت باید از روی تواضع باشد نه تکبر.
📚 «از بیانات استاد زهره بروجردی»
🌐 موسسه علمیه السلطان علیبنموسیالرضا علیهالسلام در فضای مجازی:
سایت
| بله | ایتا | تلگرام
#شرح_دعای_کمیل ۱۴۸
💠 *«کفران نعمت و عوامل تغییر نعمت»*
🔅 *«اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تُنْزِلُ النِّقَمَ»*
🔅 *«خدایا، گناهانی را که نقمت و بلا را فرود میآورند، بر من ببخشای.»*
✍🏼 «کفران» بهمعنای نادیده گرفتن و پوشاندن نعمتهاست. فردی که در اقیانوس نعمت الهی غوطهور است؛ اما از لذت و سرور آن محروم میماند، مانند کسی است که با وجود آب فراوان، از تشنگی رنج میبرد.
🔶 شادی و سرور واقعی، تنها با شناخت و اعتراف به منعم (خداوند) و نعمتهای او حاصل میشود.
🔸 کسالت و بینشاطی در انسان، زنگ خطری است که نشاندهندۀ غفلت از نعمتها و الطاف پروردگار است؛ اما مؤمن حقیقی، همواره با نشاط است و حتی در مواجهه با مشکلات دنیوی، به رحمت بیکران خداوند امید دارد.
🔶 وقتی انسان نعمتهای الهی را کفران میکند، گویی بر فضل و کمک خداوند پرده میاندازد و خود را از دایرۀ شاکران خارج میکند.
🟩 امام صادق علیهالسلام چهار دلیل اصلی برای تغییر و زوال نعمتها را اینگونه بر میشمارد:
◻️ ۱. ناسپاسی و پنهانکردن نعمت؛
◻️ ۲. ستم و زورگویی بر دیگران؛
◻️ ۳. مخالفت با علمای دین و رد سخن آنان؛ هرگونه استهزاء یا نپذیرفتن نظر عالمان دینی، موجب تغییر نعمت میشود، چراکه خداوند مدافع اهل ایمان است.
◻️ ۴. شرک در عبادت و اطاعت؛ شرک میتواند آشکار یا پنهان باشد. کسی که رضایت غیر خدا را بر رضای الهی ترجیح دهد، زندگیاش رنگ خوشی نخواهد داشت و همواره در رنج و افسردگی به سر میبرد.
📚 «از بیانات استاد زهره بروجردی»
🌐 موسسه علمیه السلطان علیبنموسیالرضا علیهالسلام در فضای مجازی:
سایت
| بله | ایتا | تلگرام
#شرح_دعای_کمیل۱۴۹
💠 *«رابطه گناه و نقمت»*
🔅 *«اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تُنْزِلُ النِّقَمَ»*
🔅 *«خدایا، آن گناهانی را که نقمت را فرود میآورند، بر من ببخش.»*
✍🏼 این فراز تصویرگر پیوند عمیق بین گناه و عذاب الهی است. گناهان همچون ابرهای تیرهای هستند که باران نقمت و بلا را بر زندگی انسان نازل میکنند.
🔰 این فراز دعا نهتنها رابطۀ گناه و عذاب را نشان میدهد، بلکه با تضاد میان «نقمت» و «مغفرت»، قلب بنده را به امید رحمت الهی میگشاید.
🍃 امام صادق علیهالسلام در روایتی به عوامل زوال نعمت اشاره میکند که یکی از آنها «إظهارُ الاِفتقار» (ابراز فقر و نیازمندی در برابر مردم) است.
💢 این رفتار از دو جهت آسیبزا است:
🔺۱. شکستن عزت نفس: ابراز فقر، کرامت انسانی را زیر سؤال میبرد، درحالیکه نعمت الهی همواره با حفظ عزت و شرافت همراه است.
🔺۲. شرک در عبودیت: فقر حقیقی تنها در پیشگاه خداوند معنا دارد. وقتی انسان نیاز خود را نزد دیگران مطرح میکند، بهجای توکل بر خدا، به بندگان تکیه میکند و این نوعی انحراف از مسیر عبودیت است.
💢 اظهار فقر نزد دیگران دو پیامد دارد:
اگر طرف دشمن باشد، از ضعف شما شاد میشود.
اگر دوست باشد و توان کمک نداشته باشد، دلشکسته میشود.
✅ *بهترین مکان برای ابراز فقر و نیاز، محضر خداست. هنگامی که بنده با اخلاص، فقر خود را تنها نزد پروردگار اعتراف کند، خداوند او را به بهترین شکل کفایت میکند، بدون آنکه این نعمت موجب طغیان شود.*
📚 «از بیانات استاد زهره بروجردی»
🌐 موسسه علمیه السلطان علیبنموسیالرضا علیهالسلام در فضای مجازی:
سایت
| بله | ایتا | تلگرام
#شرح_دعای_کمیل۱۵۰
🔅 *«اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تُنْزِلُ النِّقَمَ»*
🔅 *«خدایا! گناهانی را که نقمت و بلا را فرود میآورند، بر من ببخشای...»*
🔷🔹 امام صادق علیهالسلام زنجیر گسستن نعمت را در چند نشانه ترسیم میکنند:
🔹 ۱. اظهار فقر و ناداری: ابراز نیازمندی و ناتوانی در برابر روزیرسانی خداوند، میتواند سبب کاهش نعمت شود.
🔹 ۲. خوابیدن در وقت نماز عشاء:
چراکه این زمان، لحظهای مقدس برای مناجات و ارتباط با خداست. خواب در این ساعت، دل را به تاریکی و کدورت متمایل میسازد و برکت را از زندگی دور میکند.
🔹 ۳. خوابیدن بعد از نماز صبح
سپیدهدم، زمان نشاط روح و برکتهای الهی است و باید با ذکر، دعا، مطالعه یا فعالیتهای سازنده آغاز شود. این زمان، بهترین فرصت برای تقویت فکر و روح است و خوابیدن در آن، نعمتها را کمرنگ میکند.
🔹 ۴. استحقار نعمتها (کوچک شمردن الطاف الهی)
زمانی که انسان نعمتهای خدا را پیشپاافتاده و بیارزش بپندارد، زنگ خطری برای زوال نعمت است. چنین دیدگاهی رشتههای شکر را میگسلد و زمینهساز تغییر و زوال نعمت میشود.
❇️ در مقابل، نگاهی ژرف و سپاسگزارانه به نعمتهای الهی همانگونه که امام حسین علیهالسلام در دعای عرفه به ریزترین نشانههای رحمت خدا، از پیچش مفاصل تا حرکت پلکها اشاره میکند — دل را از زنگار «استحقار» پاک میسازد و نعمت را در نظر انسان بزرگ و بیهمتا مینمایاند.
⬅️ راز شکرگزاری همین است:
*پایدار کردن نعمتها و گسستن زنجیرهای نقمت!*
📚 «از بیانات استاد زهره بروجردی»
🌐 موسسه علمیه السلطان علیبنموسیالرضا علیهالسلام در فضای مجازی:
سایت
| بله | ایتا | تلگرام
#شرح_دعای_کمیل۱۵۲
🔅 *«اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تُنْزِلُ النِّقَمَ»*
🔅 *«خدایا، آن گناهانی را که نقمت فرود میآورند، بر من ببخش.»*
✅ دعا در زندگی انسان بسیار کارساز است و حتی از بدیهیات کارگشایی و فرج محسوب میشود. ناگفته نماند که دعا بالهای پرواز بهسوی قرب الهی است و باید پیش از هر اقدام جدیدی انجام شود تا فرد از شرح صدر (وسعت وجود) که خداوند به دعاکنندگان عطا میکند، غافل نباشد.
🔷 از آنجا که دعا وسیلهای برای تقرب به خدا و درخواستی همراه با تضرع و امید است، در مقابل شکایت، ابراز ناامیدی و اعتراض قرار میگیرد. شایان ذکر است که شکایت بندگان به درگاه خداوند از ارزش و اعتبار انسان میکاهد؛ همانگونه که شکایت از فرزند نزد والدین، شخص را در نظر آنان کوچک میسازد.
✅ از وظایف مهم والدین، دعا برای فرزندان است تا در خلوت خود، دست نیاز به سوی خداوند متعال بلند کنند و رهایی از رذایل اخلاقی آنان را طلب نمایند.
🔷 دعا سدی در برابر یأس و ناامیدی است و باب عذاب را میبندد؛ چراکه نفرین کردن فرزندان موجب نزول بلا میشود و در حقیقت، نفرین بر آنان، نفرین بر خود انسان است.
⬅️ *یکی از عباراتی که به منزلهٔ نفرین است و باعث نزول بلا میشود، گفتن این جمله است: «تو را به خدا واگذار میکنم.» این سخن در واقع، حکم عدل الهی را به همراه دارد.*
📚 «از بیانات استاد زهره بروجردی»
🌐 موسسه علمیه السلطان علیبنموسیالرضا علیهالسلام در فضای مجازی:
سایت
| بله | ایتا | تلگرام
#شرح_دعای_کمیل۱۵۳
💠 *«دعا و اهمیت اوقات ویژه در دریافت روزی و توفیقات الهی»*
🔅 *«اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تُنْزِلُ النِّقَمَ»*
🔅 *«خدایا! گناهانی را که موجب نزول بلا و نقمت میشوند، بر من ببخش.»*
🔷🔹 دو زمان کلیدی برای دریافت روزی و توفیق:
🔹 ۱. پس از نماز صبح (تقسیم روزی روزانه)
🔹 ۲. پس از نماز مغرب (تقسیم روزی شبانه)
💢 خواب در این دو زمان، انسان را از دریافت روزی و توفیقات الهی محروم میکند. همچنین، این اوقات، زمانهای مهمی برای نزول برکات، وسعت رزق و گشایش در کارها هستند.
⬅️ محرومیت از این برکات میتواند زمینهساز مشکلات و گرفتاریها شود.
⁉️ چرا خواب در این زمانها ناپسند است؟
موجب بیتوفیقی در امور میشود. بیتوفیقی، خود مقدمهای برای گناه است و هرچه باعث گناه یا محرومیت از خیر شود، ناپسند شمرده میشود.
✅ اولیای الهی در بینالطلوعین (پس از طلوع فجر تا طلوع آفتاب) و پس از نماز مغرب، با اذکار، اوراد، محاسبۀ نفس و برنامهریزی معنوی، این دقایق طلایی را غنیمت میشمردند.
✅ زمان بینالطلوعین، فرصتی کوتاه اما پربرکت است که باید قدر آن را دانست.
📚 «از بیانات استاد زهره بروجردی»
🌐 موسسه علمیه السلطان علیبنموسیالرضا علیهالسلام در فضای مجازی:
[سایت](http://emamraoof.com)
| [بله](https://ble.ir/Emamraoof_com) | [ایتا](https://eitaa.com/emamraoof_com) | [تلگرام](https://t.me/emamraoofcom)
#شرح_دعای_کمیل۱۵۴
🔅 *«اللّهُمَّ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تَحْبِسُ الدُّعاء»*
🔅 *«خدایا! آن گناهانی را که چون دیواری بلند، دعاهایم را محبوس میکنند، بیامرز.»*
✅ *حقیقت این است که گناهان همچون قفسی آهنین بر بالهای پرندۀ دعا سنگینی میکنند و نمیگذارند نغمۀ درخواست از افق خاک به سوی ملکوت پرواز کند.*
🔷🔹 *آیه «ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ» نوای ربانی است که اجابت در آن وعده داده شده است. پس اگر بانگ دل به اجابتی نرسید، نه وعدۀ خداوند شکسته است، بلکه این زنگار گناه است که بر آینۀ دل نشسته و انعکاس دعا را خاموش ساخته است.*
⁉️ اما کدام گناه چنین سدّی در برابر دعا برپا میکند؟
🍃 امام صادق علیهالسلام به چهار گناه اشاره کرده است.
💢 نخستین آنها «سوءُ النِّيَّةِ وَ السَّريرَةِ» است؛ نیت تیره و باطنی آلوده.
◻️ چه بسا اندیشههای زهرآگینی که هرگز بر زبان جاری نشدهاند؛ اما همچون شبحی در تاریکی، فضای دل را مسموم ساختهاند.
💢 سوءسریره، همان عقیدۀ باطل است که تخم کینه در خود میپرورد، یا با تیغ حسد راه ظهور خیرات را میبندد. چنین انسانی اگر زبان به دعا بگشاید، غافل است که این کدورت درونی بالهای مناجاتش را شکسته و دعا را از پرواز بازداشته است.
◻️ در حقیقت، وقتی عقیدهای باطل فضای وجود انسان را آلوده سازد، جان او از قابلیت دعا و مناجات صحیح تهی میشود؛ و چنین دعایی به اجابت نمیرسد.
📚 «از بیانات استاد زهره بروجردی»
🌐 موسسه علمیه السلطان علیبنموسیالرضا علیهالسلام در فضای مجازی:
سایت
| بله | ایتا | تلگرام
#شرح_دعای_کمیل
🔅 *«اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تَحْبِسُ الدُّعَاء»*
🔅 *«خدایا، آن گناهانی را که چون دیواری دعاهایم را در حصار خاک گرفتار میکنند، بیامرز.»*
🔷 مرحوم مولوی با استعارهای لطیف، نیت آلوده را به «بوی پیاز» تشبیه میکند که هرگز پنهان نمیماند. این بو نماد رذایل اخلاقی چون حرص، طمع و بخل است که حتی در اعمال به ظاهر نیک مانند بخشندگی نیز رخنه میکند:
✨ *بوی کبر و حرص و آز
در سخن گفتن بیاید چون پیاز
گر خوری سوگند من کی خوردهام
از پیاز و سیر تقوی کردهام
آن دم سوگند غمّازی کند
بر دماغ همنشینان بر زند
پس دعاها رد شود از بوی آن
آن دل کژ مینماید در زبان
اخسؤا آید جواب آن دعا
چوب رد باشد جزای هر دغا*
🔷 تأکید مولوی بر این است که گفتار انسان، آیینۀ درون اوست و قابل انکار نیست.
در قرآن، خطاب «إخْسَوا»، بهمعنای «خاموش شوید، دور شوید» به دوزخیان گفته شده است. این تعبیر، که معمولاً برای دور کردن سگها به کار میرود، در اینجا نمادِ رد شدنِ دعای آلوده است و نشاندهندهٔ پست شدن ارزشِ دعایی است که از دلِ ناپاک برخاسته باشد.
🔹 نفاق نیز مصداق بارز نیت پلید است که فضای وجود را مکدّر و تیره میسازد.
درخواست «رَبِّ اشْرَحْ لِي صَدْرِي»«پروردگارا، سینهام را گشاده کن.» راه رهایی از تنگنظری و کدورت است.
🔷 در اینجا، دل به «آب قلیل» تشبیه میشود که با کمترین نجاست آلوده میشود، در مقابلِ «دریا» که با وجود ناپاکیها، پاک میماند. این اشاره به وسعت روح دارد که تنها با توکل به خدا حاصل میشود.
🔹 گناه و نیت ناپاک، نه تنها دعا را محبوس میکند؛ بلکه پاسخ الهی را به «إخْسَئُوا» تبدیل میکند.
راه نجات و مدارا با مردم، پاکسازی درون و طلب «شرح صدر» از خداست؛ تا دل همچون دریا، آلودگیهای مردم را در خود حل کند، بیآنکه نجس شود.
📚 «از بیانات استاد زهره بروجردی»
🌐 موسسه علمیه السلطان علیبنموسیالرضا علیهالسلام در فضای مجازی:
سایت
| بله | ایتا | تلگرام
#شرح_دعای_کمیل۱۵۶
🔅 *«اللهُمَّ اغفِر لِیَ الذُّنوبَ الّتی تَحبِسُ الدّعاء»*
🔅 *«خدایا، آن گناهانی را که دعا را محبوس میکنند، ببخشای.»*
🍃 امام صادق علیهالسلام در ادامۀ روایت، پرده از رازی دردآلود برمیدارد و گناهی را برمیشمارد که دیواری بلندتر از دیگر گناهان میسازد:
🔅 *«وَ تَركُ التَّصديقِ بِالاِجابَة»*
🔅 *«رها کردن باورِ اجابت»*
🔷 انسان، آنگاه که دست نیاز به درگاه ابدیت برمیدارد، باید دل را به ریسمان «یقین» پیوند زند. اگر در خلوت دل، زمزمههای شک و تردید طنین اندازد که «شاید اجابتی در کار نباشد!»، همین ناامیدی، پردهای ضخیم میان عابد و معبود میکشد. این تردید، آفتی است که ریشهٔ دعا را میسوزاند، پیش از آن که به ثمر بنشیند.
🔹 خداوند در حدیث قدسی، ندایی ناب و امیدبخش سر میدهد: «بِرَحمَتي فَلیَثِقُوا»؛«به رحمتم بیاویزند و اطمینان کنند.»
🔷 واژه «فلیثقوا» از ریشه «وثوق» بهمعنای اتکا کردن، اعتماد کامل داشتن و تکیهگاهی استوار یافتن است. این بیان نورانی گویای آن است که بنده نهتنها باید به رحمت خدا امیدوار باشد، بلکه باید چنان بر آن تکیه کند که گویی آن را با چشم دل میبیند.
🔹 سپس میفرماید: «وَ فَضلي فَلیَرجُوا»؛«و به فضل و بخشش بیمنتهایم امید ببندند.»
🔷 «رجاء» همان امیدی است که هرگز به یأس نمیگراید. این امید، بال و پری برای روح است تا از قفس محدودیتهای زمینی بگذرد و به ملکوت اعتماد پرواز کند.
🔹 پس، آن کس که دعا میکند؛ اما در ژرفای قلبش باوری به شنیده شدن و اجابت آن ندارد، همانند کشاورزی است که بذر میافشاند؛ اما هرگز باور ندارد که بارانی خواهد آمد و جوانهای خواهد رویید. این ناباوری، خود، مانعی است که باران رحمت را از ریزش بر مزرعه بازمیدارد.
🔷 این حالت، نوعی «حدیث نفس» است؛ گفتوگوی درونی منفی که بیاعتمادی را در جان میدَمد و انسان را از درک کرامت الهی محروم میسازد. گناه او، نه عصیانی آشکار، که جرمی پنهان است؛ جرم «نداشتن باور و تصدیق». این جرم، دعا را در حصار خاکستری بیاعتمادی زندانی میکند و نالهٔ بنده را به سقف خانهٔ خودش بازمیتاباند.
🔹 پس انسان باید به نام «مجیب» خداوند ایمان داشته باشد؛ همانگونه که غریق و مضطر را پاسخ میگوید، دعای هر بندهای را نیز خواهد شنید و پاسخ خواهد داد، هرچند که زمان و کیفیت آن بر ما پنهان باشد.
📚 «از بیانات استاد زهره بروجردی»
🌐 موسسه علمیه السلطان علیبنموسیالرضا علیهالسلام در فضای مجازی:
سایت
| بله | ایتا | تلگرام