♦️تجسّس به دست مالیدن از بیرون چیزی برای فهم آن چیز گویند.
❓چرا تجسس حرام است؟
چون ما نیت انسانها را در زمان اعمالی که انجام میدهند نمیدانیم و خدا بر اساس آن نیّات انسان را مجازات و پاداش خواهد بخشید.
✍ مثال: کسی را میبینیم که با پا، سنگی را در کنار خیابان میزند و سنگ به جوی آب میافتد. اگر نیت این فرد، کنار زدن آن سنگ برای نخوردن به پای عابری باشد، ثواب است ولی اگر برای پر کردن جوی آب و بالا آمدن آن باشد گناه است. آنچه ما در این عمل میبینیم ظاهر عمل است پس ظاهر عمل هرگز نشاندهندهی مثبت یا منفی بودن یک عمل نمیتواند باشد برای همین تجسس و غیبت حرام است؛ چون باعث گمراهی و قضاوت بد ما پیرامون انسانهایی میشود که با آنها زندگی میکنیم.
♦️حضرت موسی (ع) در سوره قصص آیه 15 به تصریح قرآن زمانی که قصد داشت مظلوم مؤمنی را از دست ظالم در دعوا جدا کند، به غیر عمد و با نیت خیرخواهی و کمک آن ظالم را کشت.
✨📖✨فوَكَزَهُ مُوسَىٰ فَقَضَىٰ عَلَيْهِ
⚡️موسی مشتی سخت بر آن دشمن زد، قضا را بدان ضربت او را کشت.
✍ چون نیت حضرت موسی (ع) خیر بود، نه تنها به عنوان قاتل نزد خدا مجازات نشد بلکه خدا شرایط دور شدن موسی (ع) از مصر و چشم اولیای دم را فراهم و موسی (ع) را نجات داد. هرچند ظاهر عمل قتل بود ولی چون نیت موسی (ع) قتل نبود و بلکه نیت خیر و خداپسندانه بود، خداوند هیچ مجازات بر او منظور نکرد و او را نجات هم داد.
✍ حضرت حق واژه «فَقَضَىٰ» را بکار میبرد و واژهی «فقتل» را بکار نمیبرد؛ چرا؟ چون نیت موسی (ع) کشتن او نبود بلکه مرگ بر او از سوی خدا در آن لحظه نوشته شده بود و مرگ او خواست خدا بود؛ نه خواست موسی (ع) و شاید حکمت خواست خدا برای مرگ او همان ظلمهایی باشد که انجام داده بود. برای همین در قتل غیر عمد قصاص بر قاتل حکم نمیشود؛ چون مرگ او خواست خدا بوده نه خواسته قاتل.
❓فرق خطا با گناه چیست؟
خطا از تخطّی میشود گفت به نوعی پیش آمدن اشتباه در انجام کاری است که بدون نیت و اراده فردی صورت میگیرد.
🔅مثال: کسی در یک مسابقه تیراندازی قصد دارد هدفی را تیر بیندازد. تیر بدون نیّت قبلی او و ناخواسته توسط بادی که بلافاصله میوزد، به مکان دیگری میرود و به کسی آسیب میرساند که به آن خطا میگویند نه گناه. در حالی که گناه با نیّت قبلی و تلاش برای رسیدن به هدفی تحقق مییابد.
🔅کسی برای دزدی به خانه کسی میرود متفاوت است با کسی که در خانه کسی برای کار کردن میرود اما در نبود صاحب خانه وسوسه شده و چیزی را میدزدد. هرچند هر دوی این کار گناه است ولی در بخشش و عقوبت متفاوت هستند.
📗 در حدیثی از امام رضا (ع) آمده است که در روز #قیامت در دست انسان لوحی میدهند که عمل صالح در آن نیست ولی ثواب نوشته شده است. میگویند: اینها نیت کارهای نیکی بود که در آن دنیا داشتی ولی شرایط آن برای انجام آن کارهای نیک برای تو مهیا نشده بود.
البته این نیت و آرزوی کار خیر در صورت نداشتن وسع برای انجام آن کار نیک است؛ یعنی ثروتمندی نمیتواند آرزو کند که کاش وسع مالی داشت تا برای فقیری غذا میداد ... !
#تجسس
🆔👉 @emlaee