زندگی برای ❞ علوم انسانی ❝
❖ در باره «علوم انسانیِ اسلامی» و آیتالله «محمدتقی مصباح» 📝 علی اصغر #مصلح • مرحوم آیتالله مصب
❖ مشفقانه با دکتر مصلح
📝 امیر #آقاجانلو
۱.من هم از نامگذاری روز وفات آیت الله مصباح به روز علوم انسانی تعجب کردم البته نه به دلایلی که آقای دکتر مصلح گفته اند، و صد البته من هم مثل ایشان آیت الله جوادی آملی را نماینده بهتری برای نظریه علم دینی می دانم. و باز مانند ایشان حتی ضرورتی بر چنین نامگذاری ای نمی فهمم.
۲.اما در باب بقیه متن انصاف این است که نقد آقای مصلح به مرحوم مصباح سیاست زده و سطحی است. ظاهرا ایشان هم آیت الله مصباح را از روزنه مباحث سیاسی و رسانه ای می شناسند و سری به اندیشه های ایشان نزده اند.
بله می توان چشم بسته درباره هر طلبه ای گفت: «درک عمیقی از علوم انسانی و غرب وووووو ندارد» و این حرف البته در بسیاری موارد صادق است. اما وقتی این چشم بندی از سوی عضو با سابقه نظام دانشگاهی ما درباره شخصیتی علمی انجام می شود باید قدری ایستاد و تامل کرد!
۳. ما را خوش بیاید یا نیاید آیت الله مصباح نسبت به هم نسلان خود بیشتر با اندیشه های غربی آشنا بودند، این را نه فقط به قرینه مباحثاتشان با آقای ملکیان یا لنگن هاوزن، بلکه به شهادت دروس جوانی ایشان با عنوان آموزش فلسفه میگویم. در مباحثی که ایشان در جوانی گفته اند و ظاهرا همانها بن مایه کتاب آموزش فلسفه است اطلاعات ایشان و دقت ایشان در بیان مباحث غربی قابل توجه است پس از آن هم مراودات و مباحثاتی که در موسسه امام خمینی شکل گرفت این آشنایی را بیشتر کرده است. نمی گویم ایشان متخصص در فلسفه غرب هستند یا گزارش قابل اعتمادی از فلسفه غرب می کنند، اما قطعا این ادعا که «آیت الله مصباح درکی سطحی و مخدوش از فرهنگ و تمدن غرب و فیلسوفان معاصر داشت» سخن منصفانه ای نیست.
۴. اما درباره نظریه اعتباریات، امروز از نظریه اعتباریات علامه طباطبایی نه علوم انسانی در می آید و نه اخلاق. اگر کسی دلمشغول این نظریه است تنها چیزی که حق مطلب را ادا می کند روضه خوانی برای نظریه اعتباریات است که همین اندک آورده حوزویان در عرصه اندیشه که می توانست قبسی در مسیر رفع برخی معضلات باشد توسط برخی اصحاب دانشگاه و حوزه به چنان سخافتی دچار شده که امروز نمی توانیم بگوییم نظریه اعتباریات را یک فیلسوف اسلامی ارائه کرده. (قبلا سیاهه ای درباب این فهم از نظریه اعتباریات نوشته ام)
تبدیل نظریه اعتباریات به یک #نسبی_گرایی بی بند و بار و پرداخت نشده فقط از آکادمی ابتذال زده بر می آمد!
۵.آقای مصلح اگر از راه اندیشه ها و افکار، آقای مصباح را می شناختند می دیدند که اتفاقا ایشان در مساله نظریه پردازی در علوم انسانی اسلامی جزو کم کارترین های حوزه علمیه هستند. آنچنان دغدغه ای که دیگران در بسط نظریه های علم دینی داشتند، در ایشان سراغ نداریم.( نقد غرب و بسط مباحث جدید غیر از بسط نظریه های علم دینی است)
کسی که در خود آثار آقای مصباح دقت کند خواهد یافت که ایشان اصلا چیزی به اسم نظریه علم دینی ندارند. آنچه بود راهبردی در جهت تهذیب علوم غربی و کاربست آن بود. وگرنه کسی چون آقای مصباح اگر نظریه علم دینی می داشت قطعا جدی تر از این حرفها وارد میدان می شد و آن را ارائه می کرد.
آن کتاب ناکام هم که از گفته های جسته گریخته ایشان در این موضوع جمع شده بر اهل دقت پوشیده نیست که بیشتر نقد نظریهای موجود علم دینی است تا ارائه رویکردی بدیل برای آنها.( قبلا درباره این ادعا چند خطی نوشته ام)
لذا اگرچه از آن شورای محترم به دلیل این نامگذاری متعجبم اما مگر از چنین جمع های کم فایده گزارش پرکن چیز دیگری انتظار داریم! اما چنین برداشتی شتابزده از استاد پر سابقه آکادمی را کجای دلمان بگذاریم؟
۶. آنچه گفته شد فقط از باب حفظ شان علم و عالم بود وگرنه بارها و به شکل های مختلف نقد خودم را نسبت به نظریه های علم دینی و بی ثمر بودن این مسیر نوشته و گفته ام.
در آخر از توصیه ای که آقای دکتر مصلح فرمودند استقبال می کنم و همه را دعوت می کنم که اندیشه را از سرچشمه بگیرند نه جای دیگر.
❞ زندگی برای علوم انسانی ❝
༺ https://eitaa.com/joinchat/2795962370C57415e19ef ༻