❏ بحث های سیاسی در ایران همیشه آکنده از کلمه #توطئه و وابسته است.
• بحثهای سیاسی در ایران آکنده از اصطلاحاتی مانند توطئه، جاسوس، خیانت، وابسته، خطر خارجی، عمال خارجی، نفوذ بیگانه، اسرار، نقشه، عروسک، ستون پنجم، نوکران استعمار، پشت پرده، و پشت صحنه است. این واژهها سیاست در ایران را همانند نمایش خیمهشببازی فرض میکند که در آن قدرتهای خارجی کنترل عروسکها ــ سیاستمداران داخلی ــ را از طریق ریسمانهای ناپیدا برعهده دارند.
• پیام [اساسی این واژهها] این است که ناظر هوشمند باید ظواهر را نادیده انگارد و در مقابل بر پیوندهای پنهانی متمرکز شود. تنها در این صورت است که شخص میتواند توطئه را ردیابی، عوامل پنهانی را درک و جنایتکاران واقعی را شناسایی کند.
• نیاز به گفتن نیست که این تصویر عاری از هرگونه ابتکاری است؛ عروسکگردانان نهتنها حاکمِ غالب، بلکه عقلکل و صاحب قدرت مطلق نیز هستند؛ درست ایفای نقش میکنند، هر کسی که باشد در یک برنامه عالی و بینظیر عمل میکند و دقیقاً از پیش میداند که داستان را از کجا شروع کند، چگونه پیش ببرد و به پایان برساند.
• افزون بر این، توطئه همانند پانتومیم کودکان سرگرمکننده است؛ هیچ ابهامی ندارد و شخصیتها را بهصورت مطلق، خوب یا شیطانی، به تصویر میکشد.
• اگرچه رویکرد پارانوید میتواند در بسیاری از مناطق جهان دیده شود، اما این امر در ایران مدرن بسیار بیشتر از جوامع غربی متداول است. در غرب هراس از دسیسه، واقعی و خیالی، در زمانهای ناامنی شدید ــ طی سالهای جنگ، انقلاب و یا بحرانهای اقتصادی پدید میآید. این مسئله در ایران در سراسر نیم سدۀ گذشته فراگیر و گسترده بوده است. در غرب این امر نه بهعنوان یک جریان غالب و روند کلی، بلکه معمولاً به گروههای حاشیهای محدود بوده است که بیشتر موجب تمسخر بودهاند.
• اما در ایران رویکرد پارانوید همانند یک جریان کلی و نیز حاشیهای در جامعه نفوذ یافته و پخش میشود و از میان همهی طیفهای سیاسی عبور میکند ــ سلطنتطلبها، ملیگرایان، کمونیستها و نیز #انقلابیون_مذهبی.
از کتابِ «جستارهایی دربارۀ تئوری توطئه در ایران»
یرواند آبراهامیان، احمد اشرف، محمدعلی همایون کاتوزیان
نشر نی
#رصد
❞ زندگی برای علوم انسانی ❝
༺ https://eitaa.com/joinchat/2795962370C57415e19ef ༻