ارتباط #فدک و گسترهی #ولایت امام.
وَ فِي كِتَابِ أَخْبَارِ الْخُلَفَاءِ أَنَّ هَارُونَ الرَّشِيدَ كَانَ يَقُولُ لِمُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ خُذْ فَدَكاً حَتَّى أَرُدَّهَا إِلَيْكَ فَيَأْبَى حَتَّى أَلَحَّ عَلَيْهِ فَقَالَ ع لَا آخُذُهَا إِلَّا بِحُدُودِهَا قَالَ وَ مَا حُدُودُهَا قَالَ إِنْ حَدَدْتُهَا لَمْ تَرُدُّهَا قَالَ بِحَقِّ جَدِّكَ إِلَّا فَعَلْتَ قَالَ أَمَّا الْحَدُّ الْأَوَّلُ فَعَدَنُ فَتَغَيَّرَ وَجْهُ الرَّشِيدِ وَ قَالَ إِيهاً قَالَ وَ الْحَدُّ الثَّانِي سَمَرْقَنْدُ فَارْبَدَّ وَجْهُهُ وَ الْحَدُّ الثَّالِثُ إِفْرِيقِيَةُ فَاسْوَدَّ وَجْهُهُ وَ قَالَ هِيهِ قَالَ وَ الرَّابِعُ سِيفُ الْبَحْرِ مِمَّا يَلِي الْجُزُرَ وَ أَرْمِينِيَةَ قَالَ الرَّشِيدُ فَلَمْ يَبْقَ لَنَا شَيْءٌ فَتَحَوَّلْ إِلَى مَجْلِسِي قَالَ مُوسَى قَدْ أَعْلَمْتُكَ أَنَّنِي إِنْ حَدَدْتُهَا لَمْ تَرُدَّهَا فَعِنْدَ ذَلِكَ عَزَمَ عَلَى قَتْلِهِ وَ فِي رِوَايَةِ ابْنِ أَسْبَاطٍ أَنَّهُ قَالَ: أَمَّا الْحَدُّ الْأَوَّلُ فَعَرِيشُ مِصْرَ وَ الثَّانِي دُومَةُ الْجَنْدَلِ وَ الثَّالِثُ أُحُدٌ وَ الرَّابِعُ سِيفُ الْبَحْرِ فَقَالَ هَذَا كُلُّهُ هَذِهِ الدُّنْيَا فَقَالَ هَذَا كَانَ فِي أَيْدِي الْيَهُودِ بَعْدَ مَوْتِ أَبِي هَالَةَ فَأَفَاءَهُ اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ بِلَا خَيْلٍ وَ لا رِكابٍ فَأَمَرَهُ اللَّهُ أَنْ يَدْفَعَهُ إِلَى فَاطِمَةَ ع.
مناقب آل أبي طالب عليهم السلام (لابن شهرآشوب)، ج4، ص: 321
در کتاب "اخبار الخلفاء" آمده است که هارون الرشید به موسی بن جعفر گفت: «فدک را بگیر تا آن را به تو بازگردانم.» اما موسی بن جعفر (ع) نپذیرفت و گفت: «من آن را نمیگیرم مگر به حدود آن.» هارون از او پرسید: «حدود آن چیست؟» امام (ع) پاسخ داد: «اگر من حدود آن را معین کنم، تو آن را باز نخواهی گرداند.» هارون الرشید گفت: «به حق جدت، باید آن را بگیری!» امام (ع) در پاسخ گفت: «حدود اول آن عدن است.» پس صورت هارون تغییر کرد و گفت: «عجب!» امام (ع) ادامه داد: «حدود دوم آن سمرقند است.» رنگ صورت هارون تیره شد و گفت: «اوه!» امام (ع) گفت: «حدود سوم آن افریقیه است.» صورت هارون سیاه شد و گفت: «اوه!» امام (ع) افزود: «حدود چهارم آن شمشیری از دریا است که به جزایر و ارمنیه نزدیک است.» هارون گفت: «پس چیزی برای ما باقی نمیماند.» سپس امام (ع) به مجلس خود رفت و گفت: «آیا به تو نگفتم که اگر من حدود آن را معین کنم، تو آن را باز نخواهی گرداند؟»
و در روایت ابن اسباط آمده است که امام (ع) حدود فدک را به این ترتیب بیان کرد: «حد اول عریش مصر، حد دوم دومة الجندل، حد سوم احد و حد چهارم سیف البحر است.» هارون پرسید: «آیا این همه، همه دنیا است؟» امام (ع) پاسخ داد: «اینها در دست یهودیان پس از مرگ ابی هاله بود، اما خداوند آن را بدون اسب و سواری به پیامبر صلیاللهعلیهوآله بازگرداند و سپس دستور داد که آن را به حضرت فاطمه (ع) بدهد.»
"مناقب آل ابی طالب" (ابن شهرآشوب)، جلد ۴، صفحه ۳۲۱
@eqbalnia