🌀ظاهراً استعلام دکتر #مدنی_زاده منفی از کار درآمده و به نظر می‌رسد که دولت به دنبال معرفی دکتر #طیب_نیا برای وزارت اقتصاد است. البته همانطور که قبلاً نوشتم (اینجا) با عدم تغییر در سیاست‌های اقتصادی، تفاوت چندانی نمی‌کند که چه کسی وزیر اقتصاد بشود! ✍️توکلی eitaa.com/eqmoq2

🌀چگونه اقتصاد به یک دین تبدیل شد؟ 🔻چان رپلی (John Rapley) استاد روابط بین‌الملل دانشگاه کمبریج 🎙 فایل صوتی، متن کامل 🔹 اقتصادان‌ها می‌گویند اقتصاد علمی تمام‌عیار است: بی‌طرف و مبتنی بر شواهد عینی. اما به‌سختی می‌توان این ادعا را پذیرفت، بیش از همه به دلیلِ اختلافاتی که بینِ مکتب‌های مختلف اقتصادی در جریان است. هر مجموعه‌ای از داده‌ها، مجموعۀ رقیبی دارد که صحتش را به خطر می‌اندازد و شانه‌به‌شانۀ هر نظریه‌ای، نظریه‌ای بدیل ایستاده است. به‌همین‌دلیل، اقتصاددانان‌ها برای فراگیر شدنِ استدلال‌های خود، باید مثل مبلغان مذهبی یار جمع کنند. ‌اما شباهت اقتصاد به دین، به همین مسئله محدود نمی‌شود. 🔹اقتصاد بر پایۀ اصول موضوعه‌ای است دربارۀ دنیا نه آنچنان که هست، بلکه آنچنان که اقتصاددانان دوست دارند باشد. ادامه .... (اینجا) ✍️توکلی eitaa.com/eqmoq2

🔹 دو مشکل ساختاری اقتصاد ایران 🔻 اقتصاد ایران در روندی تاریخی با دو مشکل ساختاری مواجه شده است؛ اول، وابستگی شدید به مصرف انرژی و دوم، وابستگی شدید به نهاده وارداتی. 🔹این دو مشکل وضعیت اقتصاد ایران را به درآمدهای وارداتی (عمدتا نفتی) و نرخ ارز گره زده است و اقتصاد ایران را در معرض شوک های تحریمی و ارزی قرار داده است. 🔹 اشتباهات سیاستی ما نیز باعث تشدید این دو مشکل ساختاری شده است. 🔻 از دهه ۸۰ با اجرای سیاست نادرست هدفمندسازی یارانه‌ها (بخوانید گران سازی انرژی) باعث بروز شوک هزینه‌ای به صنایع شدیداً وابسته به انرژی شدیم و از قدرت رقابت این صنایع کم کردیم. 🔻در چند دهه اخیر، نداشتن سیاست تجاری درست و به تبع عدم مدیریت جدی واردات و قاچاق و دنبال نکردن سیاست جایگزینی واردات و در مقابل اجرای سیاست توسعه صادرات مواد خام یا نیمه خام هم باعث تشدید مشکل وابستگی تولید به نهاده خارجی شده است. ✍️توکلی eitaa.com/eqmoq2

🌀اصول مکتب اقتصادی دکتر داودی (ره) 🔹اصل 4: افزایش نقدینگی ناشی از کسری بودجه دولت نیست؛ بلکه نتیجه عملکرد نظام بانکی در اعطای تسهیلات بانکی است. 🔻بر اساس تحلیل کارشناسی دکتر داودی، بیش از 87 درصد افزایش نقدینگی در شرایط کنونی اقتصاد ایران، ناشی از بانک‌ها و موسسات اعتباری است و سهم کسری بودجه در افزایش نقدینگی تنها 13 درصد است. بر این اساس، عامل عمده افزایش نقدینگی و به تبع تورم، عملکرد نظام بانکی و نه کسری بودجه دولت است. در تحلیل ایشان، حتی ناترازی بانک‌ها نیز عامل اصلی افزایش نقدینگی نیست؛ بلکه افزایش نقدینگی ریشه در اعطای تسهیلات بانکی دارد؛ بر این اساس، عامل اصلی افزایش نقدینگی تسهیلات بانکی است و نه ناترازی بانک‌ها و کسری بودجه. ✍️توکلی eitaa.com/eqmoq2

🌀هوش مصنوعی خیلی هم باهوش نیست! 🔹برخی تصور می‌کنند که هوش مصنوعی معجزه می‌کند و می‌تواند به جای ما پژوهش کند و حداقل کار ما را ساده کند، غافل از اینکه هوش مصنوعی انعکاس همان پژوهش هایی است که قبلاً انجام شده است با سوگیری های خاص خود! عملا هوش مصنوعی در تسخیر طراحان آن است که کدام سوگیری علمی را به خورد مخاطب بدهند. 🔹 ظهور هوش مصنوعی در تحقیقات اقتصاد ایران تقویت کننده همان فهم گمراه کننده اقتصاد رایج است. شک نکنید که نسخه هوش مصنوعی برای اقتصاد ایران چیزی جز توصیه های صندوق بین‌المللی پول مشتمل بر حاکمیت زدایی از دولت، آزادسازی قیمت‌ها، یارانه زدایی، سرکوب کسری بودجه و مقررات زدایی نخواهد بود، می‌گویید نه، امتحان کنید! ✍️توکلی eitaa.com/eqmoq2

🌀هوش مصنوعی اقتصاد بازار آزاد سرمایه‌داری 🔹برای آزمون این ادعا که هوش مصنوعی همان جمع‌بندی اقتصاد متعارف را برای اقتصاد ایران ارائه می‌دهد، از هوش مصنوعی Deep Seak پرسیدم : ⁉️برای کاهش تورم در ایران چه کارهایی باید انجام داد؟ 🔻 خلاصه پاسخ دیپ سیک: 🔹برای کاهش تورم در ایران، ... راهکارهای کلیدی ارائه می‌شود: 🔹۱. سیاستهای پولی و مالی 🔻کنترل نقدینگی: کاهش رشد پایه پولی از طریق محدودیت در استقراض دولت از بانک مرکزی. افزایش نرخ سود بانکی به صورت واقعی (فراتر از نرخ تورم) برای کاهش تقاضا و تشویق پس انداز. 🔻اصلاح نظام بانکی: حل معضل بدهیهای غیرجاری (NPLs) و تقویت نظارت بر بانکها برای جلوگیری از خلق پول خارج از کنترل. 🔻انضباط بودجه‌ای: کاهش کسری بودجه دولت با اصلاح یارانه ها (هدفمندی یارانه‌ها به جای حذف کلی)، کاهش هزینه‌های غیرضروری، و افزایش درآمدهای مالیاتی. جلوگیری از تأمین مالی کسری بودجه از طریق چاپ پول. 🔹۲. ثبات نرخ ارز 🔻یکسان‌سازی نرخ ارز: کاهش شکاف بین نرخ رسمی و بازار آزاد با ایجاد شفافیت و مدیریت ذخایر ارزی. مبارزه با قاچاق ارز و کاهش فشار سفته بازی در بازار. کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی: متنوع سازی صادرات غیرنفتی (مانند صنایع پتروشیمی، معدنی، و کشاورزی) برای کاهش شوک های ارزی ناشی از نوسانات قیمت نفت. 🔹۳. بهبود محیط کسب وکار و تولید حمایت از تولید داخلی: کاهش هزینه‌های تولید (انرژی، حمل ونقل، مالیات) برای بنگاهها. تسهیل دسترسی به مواد اولیه و فناوری با رفع موانع وارداتی ناشی از تحریم‌ها. جذب سرمایه گذاری خارجی: بهبود روابط بین‌المللی و کاهش ریسک سیاسی برای جلب سرمایه گذاران. ایجاد مناطق ویژه اقتصادی با قوانین شفاف. 🔹۴. مقابله با فساد و شفاف‌سازی تقویت حکمرانی اقتصادی: مبارزه با فساد سیستماتیک در تخصیص منابع، واردات، و نظام بانکی. شفافیت در معاملات دولتی و خصوصی‌سازی واقعی (نه انتقال انحصارها). اصلاح قوانین: بازنگری در قوانین مالیاتی، گمرکی، و تجاری برای کاهش رانت و رشوه. 🔹۵. سیاستهای اجتماعی همراه با تورم حمایت از اقشار آسیب‌پذیر: پرداخت یارانه‌های نقدی هدفمند به جای یارانه‌های کالایی عمومی. تنظیم دستمزد‌ها بر اساس تورم واقعی و جلوگیری از کاهش قدرت خرید. آموزش و آگاهی‌بخشی: مدیریت انتظارات تورمی از طریق شفافیت در سیاست‌ها و گزارشدهی منظم. 🔹۶. دیپلماسی اقتصادی کاهش فشار تحریمها: تعامل سازنده با جامعه بین‌المللی برای لغو یا کاهش تحریم‌ها (مانند احیای برجام یا توافقات جایگزین). استفاده از مکانیسم‌های مالی جایگزین (مانند مبادلات پیمان‌کاری) برای تسهیل تجارت. 🔹۷. تقویت زیرساختها و فناوری سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های دیجیتال و لجستیک: کاهش هزینه‌های مبادله و بهبود بهره‌وری در زنجیره تأمین. توسعه فناوری و نوآوری: حمایت از استارت آپها و صنایع دانش بنیان برای ایجاد اشتغال و ارزش افزوده. 🔹چالشهای کلیدی وابستگی به درآمدهای نفتی و نوسانات قیمت نفت. تحریمهای بین‌المللی که دسترسی به منابع ارزی و فناوری را محدود میکند. ضعف ساختارهای نهادی و مقاومت در برابر اصلاحات. 🔹جمع بندی کاهش تورم در ایران نیازمند اراده سیاسی قوی، هماهنگی بین نهادها، و اجرای همزمان اصلاحات پولی، مالی، ساختاری، و بین المللی است. بدون حل ریشه های تورم (مانند کسری بودجه، نقدینگی انبوه، و تحریمها)، اقدامات مقطعی اثرگذاری پایدار نخواهند داشت. 🌀پی‌نوشت: پاسخ هوش مصنوعی دیپ سیک که چینی است و انتظار می‌رود تحلیلی متفاوت از تحلیل اقتصاد متعارف ارائه دهد، خیلی از تحلیل اقتصاد سرمایه داری متفاوت نیست. راه حل پیشنهادی کاهش کسری بودجه دولت، کاهش شکاف نرخ ارز رسمی و بازار آزاد،.. است. البته پیشنهادهای نامتعارفی هم ارائه شده ولی تحلیل و پیشنهادهای محوری مبتنی بر اقتصاد متعارف کلاسیک و نئوکلاسیک است. ✍️توکلی eitaa.com/eqmoq2

سهم بخش های مختلف در مصرف برق 🔻صنعتی ۳۶٪ 🔻خانگی ۳۱٪ 🔻کشاورزی ۱۶٪ 🔻عمومی ۱۱٪ 🔻تجاری ۶٪ ✍️توکلی eitaa.com/eqmoq2

🌀اقبال شهید رئیسی به اقتصاد اسلامی 🔻شهید رئیسی از معدود رئیس جمهورهایی بود که به محققان اقتصاد اسلامی اقبال کرد، جلسه‌ای حضوری با آنها گرفت و برخی از آنها را بصورت محدود به کارگرفت؛ اگر این اقبال کامل می‌بود،و مثلاً دکتر داودی را به ریاست بانک مرکزی می‌گماشت و طرفداران #شوک‌درمانی را کنار می زد، قاعدتاً اتفاقات بهتری رقم می‌خورد و معجزه اقتصادی مهار تورم ۱۳۷۴ در ۱۴۰۲ به دست امثال دکتر شرافت و داودی (بشنوید)رقم می‌خورد(بشنوید)؛ ولی دغدغه‌ ایشان نسبت به معیشت مردم و پرکاری ایشان ستودنی بود، اینکه نتیجه برخی از مجاهدت‌های ایشان در سفره محرومین ننشست را باید نتیجه غلبه گفتمان اقتصادی عاریتی شوک‌درمانی و بازار گرایی افراطی در کشور دانست که سالها است بر اقتصاد ایران چمبره زده است و یکی از مصادیق بارز #نفوذ_اقتصادی است، گفتمان مهندسانی که میخواهند برای همه چیز بازار درست کنند و مشکلات اقتصادی را تنها با سیاست های کور قیمتی حل کنند! 🔹به نظر می‌رسد شهید رئیسی این اواخر به این نتیجه رسیده بود که برخی سیاست‌های اقتصادی از جمله حذف ارز ترجیحی چندان هم مناسب نبود، شاید هم به این نتیجه رسیده بود که بسیاری از مشکلات کشور را باید با اصلاح نظام بانکی و مقابله با نقش مخرب برخی بانک‌های خصوصی حل کرد، و شاید همین التفات برای برخی سنگین بود. 🔹یادش گرامی،هنوز #حسرت رسانه‌ای شدن جلسه‌ای که محققان اقتصاد اسلامی در ماه رمضان ۱۴۰۱ خدمت ایشان داشتند به دلم مانده است (اینجا)، کاش می‌شد فیلم آن جلسه منتشر شود، البته پیشنهادات آن جلسه در کتابی (اینجا) تقدیمشان شد. ✍️توکلی eitaa.com/eqmoq2

🌀 افزایش قیمت ارز، آنگاه افزایش قیمت نهاده تولید ، آنگاه از دست دادن بازارهای صادراتی و آنگاه افزایش بیکاری ♦️بزودی شاهد توقف صادرات شکلات و بیسکویت ایران خواهیم بود فرهاد تاجیک عضو هیأت مدیره انجمن شیرینی و شکلات: 🔹دولت ناگهان قیمت آرد صنایع را ۷۰ درصد گران کرده و قیمت شکر را هم از ۳۵ هزار تومان به ۴۷ هزار تومان رسانده است/بخاطر سیاست‌های دولت، بزودی کل بازار صادراتی شکلات و بیسکویت ایران را تقدیم ترکیه و عربستان خواهیم کرد. ✍️توکلی eitaa.com/eqmoq2

🌀 داستان یک کودتای اقتصادی 🔹 بین سالهای ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۳ آلنده با اجرای برخی سیاست‌های اقتصادی، از جمله ملی کردن برخی صنایع تحت سیطره شرکتهای بزرگ آمریکایی باعث رونق اقتصاد شیلی شد. 🔻 موفقیت های آلنده منافع اقتصادی آمریکا را به خطر انداخته بود، سازمان سیا یک کودتای اقتصادی و سیاسی را علیه آلنده تدارک دید. 🔹 میلتون فریدمن در این مسیر مسئولیت تربیت ۲۰۰ اقتصاددان شیلیایی در دانشگاه شیکاگو را برعهده گرفت. 🔹 وقتی دولت آلنده با کودتای نظامی آمریکایی بدست ژنرال پینوشه در سال ۱۹۷۳ سرنگون شد, نوبت به #کودتای_اقتصادی رسید. 🔹 بچه‌های شیکاگو تربیت شده در مکتب شوک درمانی فریدمن که به شیلی برگشته بودند، طرح آجر را به پینوشه عرضه کردند. 🔹 پینوشه سمت‌های بالای مدیریت اقتصادی شیلی را به بچه‌های شیلیایی شیکاگویی واگذار کرد و طرح شوک درمانی آنها موسوم به طرح آجر را هم با خشونت تمام اجرایی کرد. کاهش مخارج دولت، لغو کنترل قیمت‌ها، خصوصی سازی گسترده و حذف موانع واردات از جمله سیاست‌های فریدمنی بود که در شیلی اجرا شد. 🔹 نتیجه فاجعه بار بود، تنها یکسال پس از شروع اجرای سیاستها، نرخ تورم ۳۷۵ درصد شد، فقر به شدت گسترش یافت و آشوب‌های اجتماعی فراگیر شد که به شدت سرکوب شد. 🔹 کودتای نظامی مشابهی در ۱۹۷۶ در آرژانتین عملیاتی شد و ژنرال ویدال هم بچه‌های شیکاگویی آرژانتینی را در پست‌های اقتصادی بالا نشاند و توصیه های آنها را اجرایی کرد. در نتیجه فاجعه ای مشابه شیلی رخ داد، کارخانه های زیادی تعطیل شدند، فقر گسترش یافت و تورم زبانه کشید.باز هم اعتراضات مردمی خیلی شدیدتر از شیلی سرکوب شد. ✍️توکلی eitaa.com/eqmoq2