🌀 اقتصاددانان بر سر چه چیزی اختلاف دارند؟ 🔻 این روزها اقتصاد علمی مهندسی همانند فیزیک معرفی می‌شود، که فقط می‌پرسد، هدف شما چیست و در پاسخ راه رسیدن به آن را نشان می‌دهد. این ادعا را در کلیپ‌های امثال دکتر نیلی و مدنی زاده مکرر دیدم. 🔷 تشبیه نادرست اقتصاد به فیزیک از قدیم در ادبیات اقتصاد متعارف بوده است؛ هاسمن و مک فرسون در کتاب «تحلیل اقتصادی فلسفه اخلاق و سیاست عمومی» (اینجا) به خوبی این مغالطه را رد می‌کنند. آنها استدلال می‌کنند که اقتصاددانان کارشناسان بی‌طرف نیستند. 🔷 بگذارید همین نکته را کمی بسط دهم. اقتصاددان هم در فهم واقعیت اقتصادی و هم در تجویز نسخه سوگیری معرفتی و اخلاقی دارد. وقتی اقتصاددانی تحت تأثیر مکتب پولی فریدمن تورم را پدیده پولی بداند و تحت تاثیر نظریه دولت شر فریدمن و هایک، کسری بودجه دولت را عامل اصلی افزایش نقدینگی و در نتیجه تورم بداند، نسخه تجویزی او هم چیزی جز خلاص شدن از دست دولت شر نخواهد بود، در قالب این سوگیری معرفتی نقش مخرب بانک‌ها در خلق و توزیع ناعادلانه نقدینگی یا دیده نمی‌شود و یا کم اهمیت جلوه داده می‌شود. 🔷 بگذارید استدلال هاسمن و مک فرسون را تقویت کنم. در دانش اقتصاد اهداف و ارزش‌ها هم هدف اند و هم وسیله. در اقتصاد رایج ، آزادی هم هدف محوری است و هم ابزار دستیابی به آن، اقتصاددان می‌پذیرد که «آزادی» خوب است و بهترین راه رسیدن به آن، «آزادی» (آزاد گذاشتن بازارها، مقررات زدایی، ....) است. 🔷 این خطای استدلالی هم توسط فریدمن صورت گرفته و در بیان امثال دکتر مدنی زاده منعکس شده است که اقتصاددان در مورد اهداف اختلاف ندارند و عمده اختلاف آنها در مورد چگونگی دستیابی به آن است که در سایه اقتصاد اثباتی حل و فصل می‌شود. این در حالی است اقتصاد دانان در تعریف هدف و ارزشی مثل عدالت و اهمیت رتبی آن نسبت به سایر اهداف اختلاف دارند، برای نمونه تعریف طبیعت گرایانه امثال هایک و فریدمن از عدالت باعث می‌شود که وضعیت بازاری را عادلانه بپندارند و مداخله در آن را رد کنند، همانطور که تعریف رالز از عدالت باعث می‌شود که او لازمه عدالت را بیشینه کردن بهره‌مندی ضعیفترین افراد جامعه (ماکس مین) بداند. گذشته از اینکه اقتصاددانان تعریفی بازاری از ارزشی مثل رفاه دارند و آن را بر اساس قیمت تعریف می‌کنند، در تحلیل آنها اضافه رفاه فاصله بین قیمت پرداختی و قیمت انتظاری است. بهینه پرتو هم مفهوم ارزشی خاص خودش را دارد. بخشی از ارزش‌های اقتصاددان در شاخص‌های اقتصادی نهفته است. 🔻اینکه ما مکاتب اقتصادی متعددی داریم، هم متاثر از تعاریف متفاوت از اهداف و ارزش‌های اقتصادی است و هم متاثر از اختلاف دیدگاهها در مورد چگونگی تحقق آن اهداف. اگر از اقتصاددان متعارف بپرسی چگونه مشکل تورم را حل کنم تا رفاه مردم افزایش پیدا کند، می‌گوید از طریق آزادی، بازارها را آزاد بگذار، در اقتصاد مداخله نکن، تا تورم مهار شود، وی آزادی را ارزشمند می‌داند، هم برای آن ارزش ذاتی قائل است و هم ارزش ابزاری! و به همین خاطر است که گفتم اقتصاددان حتما درگیر ارزش داوری معرفتی و اخلاقی می‌شود. 🔻 این نکته هم در تحلیل هاسمن و مک فرسون آمده است که این گونه نیست که اقتصاددانان همچون تحلیگرانی بی‌طرف ارزش‌ها و اهداف را از سیاستمداران بگیرند و فقط راه رسیدن به آن را نشان دهند، چون سلسله ارزش‌ها و اهداف سیاستمداران کامل نیست، اقتصاددان با چارچوب ارزشی خودش آن را پر می‌کند، برای نمونه اقتصاددانان معمولا این سوگیری ارزشی را دارند که یارانه نقدی را بر کالایی ترجیح می‌دهند، نه فقط به این خاطر که این نوع یارانه رفاه افراد را بیشینه می‌کند، بلکه به این خاطر که اساسا آزادی را هدفی ارزشمند می‌دانند و به همین خاطر است که آمارتیا سن اسم کتابش را می‌گذارد: «توسعه به مثابه آزادی»، یعنی آزادی هم هدف است و هم وسیله. ✍️توکلی eitaa.com/eqmoq2

🌀 عدم مدیریت تخصیص ارز 🎙محمدرضا واعظ مهدوی، رئیس انجمن اقتصاد سلامت: ♦️۵ ماه است که ارزی برای دارو تخصیص ندادید ولی چطور بیش از ۲ میلیارد دلار برای واردات خودرو در بودجه منظور می‌شود؟ 🔹نیاز مردم به دارو بیشتر است یا گوشی تلفن همراه لوکس؟/ ۳ میلیارد دلار نیازی ارزی کاذب برای صنعت دارو ایجاد کردند/ شرکت‌های وارد کننده که براساس رانت شکل گرفته‌اند در اولویت تخصیص ارز قرار می‌گیرند. ✍️توکلی eitaa.com/eqmoq2

📌انجمن اقتصاد اسلامی حوزه علمیه و مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی حوزه با همکاری دیگر مراکز برگزار می کند؛ ♻️هم اندیشی جمعی از نخبگان حوزوی و دانشگاهی با موضوع:نقد و بررسی برنامه پیشنهادی دکتر مدنی زاده برای وزارت امور اقتصادی و دارایی ⏰زمان: یکشنبه ۱۸ خرداد ۱۴۰۴_ساعت: ۱۷:۳۰_۱۹:۳۰ 🏚️مکان: بلوار جمهوری اسلامی کوچه دوم_سالن همایش انجمن های علمی حوزه علمیه 📍 انجمن اقتصاد اسلامی حوزه علمیه 👇 https://eitaa.com/anjomanEGHTESADISLAM

🌀 استقرار آموزشی مکتب نیاوران؛ تاریخچة ایجاد نهادهای دولتیِ آموزش مدیریت و اقتصاد بازار آزاد ✍ یوسف‌علی اباذری، حمیدرضا پرنیان مکتب نیاوران نامی است که به گروهی منسجم از اقتصاددانان ایرانی معتقد به سیاست‌های اقتصاد آزاد داده شده است که در دو دهة ابتدایی بعد از انقلاب با حضور در سازمان برنامه و بودجه، مسئولیت تنظیم برنامه‌های اول تا سوم توسعة کشور را بر عهده داشته‌ و سیاست‌های تعدیل ساختاری و خصوصی‌سازی را برای اقتصاد ایران تجویز کرده‌اند؛ سیاست‌هایی که منشا بسیاری از مسائل و تحولات اجتماعی دوران بعد از انقلاب بوده است. با آغاز به کار دولت یازدهم، آنان نیز به عرصة سیاست‌گذاری بازگشته‌اند و علاوه بر مداخله در سیاست‌های اقتصادی روزمرة دولت، تنظیم برنامة ششم توسعة کشور را بر عهده دارند. هدف از این مقاله نگاهی به تاریخچة نهادهای آموزشی‌ای است که به‌دست این گروه و در جهت تقویت گفتمان اقتصاد آزاد در فضای علمی و سیاستی ایران ایجاد شده است. بدین منظور، از اسناد مربوط به تاسیس رشته‌های دانشگاهی و مصاحبه‌های چهره‌های شاخص مکتب نیاوران استفاده شده است. تلاش می‌شود تصویری کلی از نحوة تاسیس نهادهای آموزشی مکتب نیاوران و تربیت سه نسل از متخصصانِ مدیریت و اقتصادِ معتقد به سیاست‌های آزادسازی ارائه شود و با نگاهی به بهره‌گیری موسسان از منابع، امکانات و ارتباطات با دولتمردان برای ایجاد نهادهای مذکور از یک سو و تدوین شیوه‌‌هایی برای گزینش دانشجویان خاص از سوی دیگر، به شرایط شکل‌گیری این نهادها پرتوی افکند. https://jsr.ut.ac.ir/article_57039.html

🌀 مصائب خلق پول بانکی 🎙 محمد جواد توکلی 🔻 نظام بانکی در روندی ناعادلانه خلق نقدینگی می‌کند و آن را ناعادلانه توزیع می‌کند و این روند باعث مشکلات اقتصادی فراوانی می‌شود. 🔸 برای حل مشکلات نظام بانکی باید اصلاحات ساختاری انجام شود تا مریضی‌های مزمن اقتصاد ایران حل شود؛ یک نوع فرهنگسازی و اطلاع رسانی خوب نیاز است؛ مردم متوجه شوند بانک پول خلق می‌کند یعنی چه؟ نقدینگی یعنی چه؟ اگر مردم این‌ها را بدانند مطالبه خواهند کرد و اکنون به دلیل نداشتن اطلاعات در این زمینه مطالبه‌گری در حد پایینی است. 🔹در افکار عمومی بانک را یک بنگاه اقتصادی بیشینه کننده سود معرفی کردیم؛ در دنیا اینطور نیست، اگر بانک خلق پول می‌کند، از جیب من و شما پول بر می‌دارد؛ اگر روزی شش همت خلق می‌کنند، در واقع از جیب تک تک اعضای این جامعه برداشته می‌شود بعد می‌گویند چرا تکلیف می‌کنید که این پول باید به بخش تولید بیاید، بانک دوست دارد این را به سمت فعالیت‌های سودآورتر ببرد. متن کامل خبر https://rasanews.ir/003Hjs

🌀 مستند بچه‌های شیکاگو از سانتیاگو تا تهران 🔹 این مستند در واقع بیانگر نسخه‌های ویرانگر مکتب شیکاگو برای اقتصاد ایران بعد از جنگ، شیلی ۱۹۷۳، آرژانتین ۱۹۷۶، شوروی ۱۹۹۲, شرق آسیا ۱۹۹۷, عراق ۲۰۰۳ و ...است http://aparat.com/v/kyl40cq 🔹 نسخه تجویزی حاکمیت زدایی از دولت، آزادسازی کور قیمتی، خصوصی‌سازی بی ضابطه، یارانه زدایی بی‌هدف و کاهش شدید ارزش پول ملی است! ✍️توکلی eitaa.com/eqmoq2

🌀 غارت منابع گازی ایران توسط قطر با مشارکت شرکت توتال 🔻 اصغر ابراهیمی اصل، معاون اسبق وزارت نفت 🔹 داستانی غم‌انگیز از سرنوشت میدان گازی مشترک میان ایران و قطر با ۱۶ درصد ذخایر گازی جهان 🔹 مشکلات ما تصادفی نیست، محصول سیاست‌گذاری نادرست خودمان و زرنگی رقبا است! 🔹 مشکل ما مداخله زیاد دولت نیست، مشکل عدم مداخله دولت به عنوان حافظ منافع ملی است. ✍️توکلی eitaa.com/eqmoq2

🌀 با پوزش از حضرت سعدی 🔹 ایشان صادق الحسینی از طراحان بسته نجات ایران پژوهشکده سیاستگذاری دانشگاه شریف است که در ایام انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ ارائه شد! 🔹 ایشان در رزومه اش آمده که در رشته روابط بین الملل و مدیریت عمومی توسعه دانشکده مکسول نیویورک تحصیل کرده است! ✍️توکلی eitaa.com/eqmoq2

🌀 فردگرایی و جمع گرایی در اقتصاد اسلامی 🔹چکیده:  🔻«فردگرایی» یا «اتم‌گرایی» یکی از فروض بنیادینی است که در قالب فردگرایی هستی‌شناختی، ارزش‌شناختی و معرفت‌شناختی، نظریه‌های اقتصاد متعارف را تحت تأثیر قرار داده است. این مقاله با استفاده از روش تحلیلی رویکرد اقتصاد اسلامی نسبت‌به فردگرایی و جمع‌گرایی را بررسی کرده است. بر اساس یافته‌های پژوهش، رویکرد فردگرایی لوازمی (همچون تقلیل‌گرایی، روان‌شناسی‌گرایی، بنیان‌های خرد، فردگرایی سیاسی، انسان‌گرایی و غفلت از وجودهای جمعی) دارد که از منظر اقتصاد اسلامی پذیرفتنی نیست. بر اساس مبانی اقتصاد اسلامی، رویکرد افراطی «کل‌گرایی» نیز به‌واسطی بی‌توجهی به فرد مردود است؛ زیرا آنچه وجود عینی دارد فرد است و نباید به بهانة اجتماع، وجود فرد و حقوق او را نادیده گرفت. رویکرد اقتصاد اسلامی نسبت‌به فردگرایی و کل‌گرایی را می‌توان نوعی «فردکل‌گرایی» دانست که در آن وجود اصیل فرد و جمع و رابطة مقابل بین آن دو پذیرفته شده است. بر این اساس، همان‌گونه که فرد بر جمع اثر می‌گذارد، هویت‌های جمعی نیز بر افراد اثرگذار است. این امر مستلزم آن است که واحد تحلیل به فرد منحصر نشود. توجه همزمان به منافع فرد و جمع نیز یکی از اقتضائات ارزش‌شناختی این رویکرد است. البته در رویکرد اسلامی، اولویت منافع اجتماعی بر منافع فردی را در صورت تزاحم می‌توان پذیرفت. 🔹 توکلی، محمد جواد، «فردگرایی و جمع گرایی در اقتصاد اسلامی»,روش‌شناسی پژوهش در علوم انسانی، ش ۲۷, ۱۴۰۲, ص ۷-۲۸ ✍️توکلی eitaa.com/eqmoq2

🌀 مهمترین تفکرات غلط رایج در مورد اقتصاد ایران و نسخه های غلط تجویزی بر مبنای آن ۱. کسری بودجه دولت منشأ اصلی افزایش نقدینگی و در نتیجه تورم است(نسخه غلط تجویزی: سرکوب مالی دولت) ۲- مردم ایران بسیار پرمصرف اند و انرژی را هدر می‌دهند (نسخه غلط تجویزی: گران کردن قیمت انرژی تا سطح قیمت دلاری جهانی) ۳- دولت شدیداً ناکارآمد است(نسخه غلط تجویزی: حاکمیت زدایی از اقتصاد، استقلال بانک مرکزی) ۴-عامل زیان دهی بانک‌ها، تسهیلات تکلیفی است(نسخه غلط تجویزی: حذف تسهیلات بانکی و رها گذاشتن بانک‌ها برای خلق پول به نفع خودشان) ۵-عامل اصلی تورم رشد نقدینگی و نه افزایش نرخ ارز است (نسخه غلط تجویزی: سیاست پولی و مالی انقباضی) ۶-یارانه به تولید باعث رانت و بی‌عدالتی می‌شود(نسخه غلط تجویزی: حذف یارانه تولید و دادن یارانه به مصرف کننده) ۷- افزایش نرخ ارز باعث افزایش صادرات و کاهش واردات می‌شود( نسخه غلط تجویزی: افزایش نرخ ارز رسمی و رساندن آن به نرخ ارز غیررسمی) ۸- سازمان‌های بین‌المللی مثل صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی به منافع ما فکر می‌کنند(نسخه غلط تجویزی: اجرای توصیه سیاستی این نهادها) ۹- اجرای دستورالعملهای FATF باعث گشایش اقتصادی می‌شود( نسخه غلط تجویزی: تصویب پیمان پالرمو و سی آف تی) ۱۰- قیمت‌ها را باید واقعی کرد تا اقتصاد ایران شکوفا شود (نسخه غلط تجویزی: گران سازی کالاها و خدمات) ۱۱- مشکلات اقتصاد کشور عمدتا به خاطر تحریم است(نسخه غلط تجویزی: تعامل با غرب برای رفع تحریم و افزایش صادرات نفت) ۱۲-سیاست جایگزینی واردات سیاستی شکست خورده است(نسخه غلط تجویزی: اتخاذ سیاست توسعه صادرات بر اساس مزیت نسبی که همان صادرات مواد خام است) ۱۳: مردم ناعادلانه از یارانه پنهان انرژی بهره‌مند می‌شوند(سیاست غلط تجویزی: گران سازی قیمت انرژی، دادن سهمیه به مردم و ایجاد بازار برای معامله سهمیه انرژی) ✍️توکلی eitaa.com/eqmoq2

🌀 نشست علمی نقد و بررسی برنامه پیشنهادی دکتر مدنی زاده برای وزارت امور اقتصادی و دارایی 🌐 قم، بلوار جمهوری، ک ۲, سالن انجمن های علمی حوزه علمیه 🕰 یکشنبه ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۴, ۱۷:۳۰ تا ۱۹:۳۰ 🔹پیوند شرکت مجازی https://www.skyroom.online/ch/onlineamoozan.ir/anjomaneghtesad

🌀 از موسسه نیاوران تا دانشگاه شریف 🔹 دکتر مشایخی توضیح می‌دهد که چگونه تربیت مهندسان اقتصاد خوانده را از موسسه نیاوران وابسته به سازمان برنامه و بودجه به دانشگاه صنعتی شریف آورد تا به قول خودش تکنوکرات مروج بازار آزاد تربیت کند! 🔹 پی‌نوشت: بخوانید مصاحبه دکتر علینقی مشایخی در مورد تاسیس دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه شریف https://hosseinnaseri.com/view/EN/31094.aspx ✍️توکلی eitaa.com/eqmoq2