🌀 هندوانه قاتل آب نیست 🔹 برخلاف تصور عمومی، هندوانه نسبت به بسیاری از محصولات کشاورزی آب بری زیادی ندارد؛ برای تولید هر کیلو هندوانه به طور متوسط به ۲۰۰ لیتر آب نیاز است؛ ولی مثلاً یک کیلو پسته خشک بیش از ۱۱۰۰۰ لیتر آب می‌خواهد، تولید هر کیلو سیب هم ۷۰۰ لیتر آب نیاز دارد؛ حتی درآمد صادراتی هندوانه هم به نسبت پسته بیشتر است. ✍️توکلی 👁‍🗨eitaa.com/eqmoq2

🌀 از فروپاشی اجماع واشنگتنی و شکل‌گیری اجماع لندن تا خواب خرگوشی در دانشکده های اقتصاد ایران ✍🏻علیرضا رعنائی| اندر مصائب به‌روزنبودن‌ علم اقتصاد در ایران و غلبۀ ایدئولوژی‌زدگی نئولیبرالیسم وطنی 🔹در این سال‌ها از هر فرصتی برای نقد «اجماع واشنگتنی» و دهۀ ازدست‌رفته که دست کشورهای درحال‌توسعه را در پوست گردو گذاشت، استفاده کرده‌ام. پیگیری تحولات بعد از بحران مالی2008 در آثار بن برنانکی و اولیویه بلانچارد، دنبال‌کردن آثار عجم‌اوغلو، خروج استیگلیتز از باورهای اقتصاد متعارف، مبارزۀ رودریک و بلانچارد با نابرابری -که همگی اقتصاددانان جریان اصلی بودند- خبر از یک انقلاب در علم اقتصاد می‌داد، 🔹اما در دانشکده‌های اقتصاد ایران و محافل سیاست‌گذاران یا حتی فضای عمومی شبکه‌های اجتماعی چه خبر بود؟ کتب درسی چند دهۀ پیش درس داده می‌شود، سیاست‌گذاران همان نسخه‌های سیاستی شکست‌خوردۀ قبلی را پیاده‌سازی می‌کنند و درفضای مجازی نیز هر نوع انتقاد به اقتصاد سرمایه‌داری با برچسب «چپ‌گرایی» در نطفه، خفه می‌شود. 🔻در می 2023، جمعی از 55 اقتصاددان تراز در مدرسه اقتصادی لندن (LSE) گرد هم آمدند تا اجماعی جدید دربرابر اجماع واشنگتنی تنظیم کنند. در اکتبر 2025، توصیه‌های آنان در قالب یک کتاب (با طراحی جلد قرمز که در آن نشانه‌هایی است برای اولوالالباب) منتشر شد. اجماع لندن با «پنج اصل»، «ده فرمان» اجماع واشنگتنی را کنار می‌زند. در ادامه به تحلیل این پنج اصل می‌پردازم. 1-پول برای خوشبختی کافی نیست، به‌زیستن (well-being) مهم است. اجماع لندن تأکید می‌ کند که «پول شرط لازم است، نه کافی». رفاه انسانی شامل سلامت، آموزش، امنیت روانی، اعتماد اجتماعی و رضایت از زندگی است. هدف سیاست اقتصادی نباید صرفاً افزایش درآمد، بلکه ارتقای کیفیت زندگی و تاب‌آوری انسانی باشد. اجماع واشنگتن اقتصاد را از منظر کمّی و پولی می‌دید؛ اجماع لندن از منظر انسانی و چندبعدی. 2- رشد مهم است؛ اما ساختار نهادی تعیین‌کننده است. در اجماع واشنگتن، فرض بر این بود که با «درست شدن قیمت‌ها» و آزادسازی بازار، رشد خودبه‌خود حاصل می‌شود. اجماع لندن تأکید دارد که رشد نه از تخصیص ایستا بلکه از پویایی نوآوری و ظرفیت‌های محلی ناشی می‌شود. اقتصاد باید با توجه به بافت سرزمینی و ساختار نهادی هر کشور طراحی شود. اجماع واشنگتنی رشد را پیامد بازار آزاد می‌دانست؛ اما اجماع لندن رشدرا نتیجهٔ تعامل سیاست، نوآوری، و ساختار نهادی می‌داند. 3-تاب‌آوری: دولت به‌مثابۀ بیمه‌گر اجماع واشنگتن ثبات را در انضباط پولی و مالی خلاصه می‌کرد؛ اما اجماع لندن تأکید می‌کند که بی‌ثباتی می‌تواند از هر جایی برخیزد؛ از نظام مالی، تغییرات اقلیمی، زنجیره تأمین، یا بیماری‌های همه‌گیر. بنابراین دولت می‌بایست نه‌تنها تنظیم‌گر بازار، بلکه بیمه‌گر نهایی جامعه باشد؛ یعنی نقش فعال در کاهش نوسانات اقتصادی، حمایت از گروه‌های آسیب‌پذیر، و سرمایه‌گذاری در تاب‌آوری زیست‌محیطی و اجتماعی. اجماع واشنگتن ثبات را در «مهار دولت» می‌دید؛ اما اجماع لندن ثبات را در «توانایی دولت برای حمایت از جامعه دربرابر بحران‌ها» می‌جوید. 4-تناسب نهاد اقتصادی و نهاد سیاسی اجماع واشنگتنی، سیاست را مزاحم اصلاحات اقتصادی می‌دانست و فرض می‌کرد از دل یک اقتصاد خوب، سیاست خوب زاده می‌شود. اما تجربهٔ سه دهه نشان داد که سیاست ناسالم می‌تواند بهترین اصلاحات اقتصادی را نابود کند. اجماع لندن بر مشروعیت، اعتماد و انسجام اجتماعی تأکید دارد. سیاست در این چارچوب، نه مانع بلکه تسهیل‌گر اصلاحات است. سیاست‌های اقتصادی فقط زمانی پایدارند که در بستر نهادهای پاسخگو، ائتلاف‌های اجتماعی فراگیر، و احترام به شأن انسانی شهروندان اجرا شوند. ۵.دولت توانمند: مکمل ضروری برای همه چیز در اجماع واشنگتن، دولت باید کوچک و حداقلی باشد؛ در اجماع لندن، دولت باید توانمند باشد (تداعی‌گر دولت قوی اردولیبرال‌های آلمانی). بازارها بدون نهادهای حقوقی و اجرایی قوی شکل نمی‌گیرند. اجماع لندن سه ظرفیت اصلی دولت را چنین برمی‌شمارد: ظرفیت مالیاتی (برای تأمین مالی پایدار)، ظرفیت حقوقی-اداری (برای اجرای قراردادها و تأمین امنیت حقوق مالکیت)، و ظرفیت اجرایی (برای پیاده‌سازی مؤثر سیاست‌ها). بدون این ظرفیت‌ها، حتی سیاست‌های خوب -مانند سیاست صنعتی یا رفاه اجتماعی- به شکست می‌انجامند. 🔹در نهایت آنکه کتاب«اجماع لندن» فقط یک سند سیاستی نیست؛ یک اعلان است: پایان نئولیبرالیسمِ منسوخ شیکاگویی و اجماع واشنگتنی، و آغاز عصری که در آن، سیاست‌گذاری به زمینه، تاریخ، و کرامت انسانی بازمی‌گردد. امید است پژوهشگران اقتصادی و سیاستگذاران این کتاب را مطالعه کنند تا بتوان راه رفته را قضا کنیم. https://eitaa.com/economia_politica_iran 👁‍🗨http://eitaa.com/eqmoq2

🔴 مخالفت انجمن اقتصاد اسلامی حوزه علمیه با واگذاری سهام بانک‌های ملت، تجارت و صادرات 🔹تصمیم به خصوصی سازی کامل بانک‌های ملت، تجارت و صادرات، از منظر حکمرانی و ملاحظات کلان اقتصادی، نه تنها هیچ توجیهی ندارد، بلکه منافع عمومی را پایمال می‌کند. 🔻 دولت با این اقدام به صورت موقت تنها 75 همت، معادل 1.5 درصد از کل منابع بودجه سال 1404 را تأمین می‌کند، ولی در مقابل از کنترل بر حدود یک‌سوم کل شبکه بانکی کشور دست می‌کشد و مدیریت آن را به سهامداران جدیدی واگذار می‌کند که تنها دغدغه آنها حداکثر کردن سود شخصی از طریق قدرت خلق پول و رانت تسهیلات است. ➕https://eitaa.com/anjomanEGHTESADISLAM 👁‍🗨http://eitaa.com/eqmoq2

🔸️برنامه مسئلهٔ ایران | فصل استعمار 🔺️مهمان: محمدجواد توکلی 🔺️میزبان و سردبیر: مهدی‌ حسین‌زاده یزدی موضوع: استعمار و اقتصاد 🕚پخش: شبکه 4؛ امشب، شنبه ۲۶ مهر | ساعت ۲۳ 🕓تکرار: فردا، یکشنبه ، ۲۷ مهر | ساعت ۸ پخش در تلویبیون https://telewebion.com/episode/0x157a6893 ✍️توکلی 👁‍🗨eitaa.com/eqmoq2

🌀 سه مرحله استعمار اقتصادی جهان و ایران 🔹 در برنامه مسئله ایران، داستان سه مرحله استعمار اقتصادی جهان و ایران را مرور کردم: 1⃣ #استعمار_سرزمینی پس از قرون وسطی با سابقه حدودا ۵۰۰ ساله 2⃣ #استعمار_نو_بازاری پس از انقلاب صنعتی با سابقه حدودا ۲۵۰ ساله 3⃣ #استعمار_فرانو_نهادی جهانی‌سازی شده دلاری پس از جنگ جهانی دوم با سابقه بیش از ۷۵ ساله 🔻 در هر مرحله شیوه و راهبرد استعمار متفاوت است، از تسخیر سرزمینی در مرحله اول گرفته، تا تسخیر بازاری در مرحله دوم و تسخیر نهادی در مرحله سوم. 🔻 آنچه در این برنامه کمتر از آن سخن گفتم راهبرد استفاده از #مفاهیم_استعماری در مرحله سوم در ایران بود، مفاهیم استعماری همچون یارانه پنهان، رانت و ناترازی. 🔻 مقاله استعمار فرانو (اینجا) را هم بخوانید، هرچند تمایزاتی با مقطع بندی بالا و مفهوم شناسی اقتصادی آن دارد، ولی روایت‌های تاریخی جالبی دارد. https://telewebion.com/episode/0x157a6893 ✍️توکلی 👁‍🗨eitaa.com/eqmoq2

🌀 چگونه استعمار اقتصاد جهان و ایران را زمین‌گیر کرد؟ 🔻چرا انقلاب صنعتی در ایران رخ نداد؟ 🔻 چرا تمدن اسلامی پس از پیش‌روی تا اندلس (اسپانیای کنونی) دچار افول شد؟ در تلویبیون ببینید👇 https://telewebion.com/episode/0x157a6893 👁‍🗨http://eitaa.com/eqmoq2

🌀انتشار کتاب هستی‌شناسی اقتصاد اسلامی 🔹این کتاب سومین اثر از چهارگان فلسفه اقتصاد اسلامی است که توسط انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی منتشر شده است. قبلاً کتاب درآمدی بر فلسفه اقتصاد اسلامی (معرفت‌شناسی اقتصاد اسلامی)(اینجا) و ارزش شناسی اقتصاد اسلامی (اینجا) منتشر شده بود. 🔻هستی‌شناسی اقتصاد اسلامی یکی از مهمترین مباحث فلسفه اقتصاد اسلامی است که به بررسی فروض وجودشناخی حاکم بر نظریه‌‌های اقتصاد اسلامی می‌پردازد. 🔻این فروض شامل مبانی مبداءشناختی، جهان‌شناختی و انسان‌شناختی می‌شود که به ترتیب بیانگر نگاه پذیرفته شده نسبت به مبداء خلقت، جهان و انسان می‌باشد؛ در این میان بحث از انسان اقتصادی و عقلانیت اقتصادی از اهمیت زیادی برخوردار است. 🔹فهرست فصل‌ها فصل1: چیستی هستی‌شناسی اقتصاد اسلامی فصل2:دئیسم، تکامل و اقتصاد اسلامی فصل3: فردگرایی و جمع‌گرایی در اقتصاد اسلامی فصل4: عقلانیت در اقتصاد اسلامی فصل5: نظریه انتخاب عقلایی در اقتصاد اسلامی فصل6: نظم خودجوش بازار و اقتصاد اسلامی فصل7: علیت و مکانیزم‌های علی در اقتصاد اسلامی 📚تهیه اثر👇 https://eshop.iki.ac.ir/shop/7/Product/5446 ✍️توکلی 👁‍🗨eitaa.com/eqmoq2

🌀 قوانین بد قوانین خوب را از دور خارج می‌کنند 🔹چرا قوانین بد، زود تصویب می‌شوند و ابلاغ می‌شوند؛ 🔹چرا سیاست‌های بد هم زود تصویب و اجرا می‌شوند؛ 🔻ولی قوانین و سیاست‌های خوب یا تصویب نمی‌شوند و اگر هم تصویب شدند ابلاغ نمی‌شوند و اگر ابلاغ هم شدند، اجرا نمی‌شوند؟ 🔹یک جای کار می‌لنگد! مشکل در ندانستن است؟ یا نخواستن و یا نتوانستن و یا ترکیبی از این سه (نمی‌دانیم، نمی‌خواهیم و نمی‌توانیم). 🔹در اقتصاد قانونی داریم که می‌گوید پول بد، پول خوب را از جریان خارج می‌کند؛ شاید اینجا هم قانونی باشد که قانون بد، قانون خوب را از جریان خارج می‌کند؛ ولی قاعدتا نباید این گونه باشد و جوامع بر اساس عقلانیت باید به قوانین و سیاست‌های خوب تن دهند ولی گاهی واقعیت گونه دیگری است! ✍️توکلی 👁‍🗨eitaa.com/eqmoq2

🌀وضعیت ایران هنگام انقلاب صنعتی 🔹ایران از اواخر صفویه و در دوره فترت بین صفویه و قاجار، اقتدار، امنیت و ثباتش را از دست داد و درگیر تلاطم سیاسی شد، بطوریکه دوره حکومت‌ها کوتاه شد، امری که زمینه وقوع انقلاب صنعتی را از بین می‌برد. 🔹پس از دوره فترت حدودا ۷۳ ساله، دوره قاجار همراه با چرخش استعمار به سمت ایران و هند و جریان نفوذ انگلیسی آغاز می‌شود که بازهم زمینه توسعه صنعتی را از بین می‌برد. ✍️توکلی 👁‍🗨eitaa.com/eqmoq2

🌀استعمار و ایران 🔹دکتر موسی حقانی در برنامه مساله ایران به خوبی داستان استعمار در ایران پس از صفویه را به خوبی تشریح می‌کند؛ حتما ببینید و بشنوید👇 https://telewebion.com/episode/0x157fb562 ✍️توکلی 👁‍🗨eitaa.com/eqmoq2

🔶انجمن اقتصاد اسلامی حوزه با همکاری اندیشکده قدر برگزار می‌کند: 🔹نقد و بررسی کتاب ماهیت اقتصاد اسلامی ♨️ارائه دهنده: حجت‌الاسلام دکتر بیدار ناقد اول: حجت‌الاسلام دکتر بحرینی ناقد دوم: حجت‌الاسلام دکتر قاسمی 🕘زمان : پنجشنبه ۱ آبان‌ماه ۱۴۰۴ ساعت ۱۰ الی ۱۲ 📌مکان: بلوار جمهوری، کوچه ۲ ساختمان انجمن های علمی حوزه ☯بصورت حضوری و مجازی برای دریافت لینک مجازی کلیک کنید ➕https://eitaa.com/anjomanEGHTESADISLAM

🌀اقتصاد جهانی در حال پوست‌اندازی است 🔹اتفاقات جدیدی در اقتصاد جهانی در حال رخ دادن است که نظم جدیدی را در اقتصاد جهانی ایجاد خواهد کرد. یکی از این اتفاقات این است که بسیاری از کشورها در حال استفاده از ذخایر طلا به جای دلار به عنوان ذخیره ارزشی در اقتصادشان هستند؛ این امر به خصوص در مورد چین در حال وقوع است؛ این اقدام ضربه سهمگینی به اقتصاد آمریکا وارد می‌کند؛ چین حدود 4 هزار میلیارد دلار ذخیره ارزی دارد؛ اگر این ذخایر تبدیل به طلا شود، یعنی این حجم از کالا باید از آمریکا به چین منتقل شود؛ همچنین این حجم از دلار به اقتصاد آمریکا وارد می‌شود و باعث ایجاد تورم خواهد شد. 🔹ترامپ در حال دست و پا زدن است که جلوی پدیده سقوط دلار در سطح اقتصاد جهانی را بگیرد؛ ولی به نظر می‌رسد که او در این زمینه موفق نخواهد شد و اقداماتش باعث دلارزدایی بیشتر از اقتصاد جهانی خواهد شد. در نظم جدیدی که در اقتصاد جهانی در حال شکل گیری است؛ هم دلار جایگاهش را از دست خواهد داد؛ و هم به جای سازمان‌هایی مانند بانک جهانی پول و صندوق بین‌المللی پول نهادهای مالی مرتبط به پیمان‌های شانگهای و بریکس جایگزین خواهند شد 🔹ایران نیز باید در این فضای جدید تغییر آرایش بدهد و جایگاه خودش را در نظم جدید جهانی در حال شکل‌گیری بازتعریف کند و به بازیگری فعال‌تر در اقتصاد جهانی تبدیل شود. 🔻 پی‌نوشت: در شکل مشاهده می‌شود که چین با شتابی انفجاری در حال افزایش ذخایر طلای خود است. ✍️توکلی 👁‍🗨eitaa.com/eqmoq2