مطالبی در پست های پایین از کتاب ارزشمند سیر و سلوک دکتر رضایی ، در مورد تفاوت های عرفان و اخلاق اورده خواهد شد... 🔹پویایی و تحرک در اخلاق و عرفان : 🔻گفته شده اخلاق ساکن است و عرفان پویا و متحرک. در عرفان سخن از مبدئی است که سالک از آنجا آغاز می کند و منازلی که می پیماید و مقصدی که بدان می رسد، ولی در اخلاق، سخن از اعتدال قوای نفس و تخلی (پاک شدن ) از رذایل و تحلی ( اراسته شدن )به فضایل است. به نظر می رسد، این سخن به تصحیح و تکمیل نیاز دارد، زیرا در اخلاق هم نوعی پویایی وجود دارد. اخلاق و عرفان هر دو درصدد تغيير انسان اند و تغییر بدون پویایی و تکامل معنا ندارد. اخلاق، آدمی را از رذیلت به فضیلت سوق می دهد و چون فضایا را همچون رذایل تشکیکی و دارای درجات می داند، می کوشد آدمی را به مراتب عالی هر فضیلت برساند و اینها همه بدون پویایی و تحرک ممکن نیست. پس باید گفت: اولا، پویایی در عرفان بیشتر از اخلاق است، زیرا در عرفان سخن از سیر و سلوک در عوالم وجودی است و در اخلاق، حداکثر حرکت از رذایل به سمت فضایل مطرح است؛ اما با بقای انسان در همین عالم، بدون هیچ حرکتی به سوی عوالم ماورای طبیعت. ثانيا، پویایی در عرفان پایدارتر است، زیرا دو سفر از چهار سفر سالک نامتناهی است؛ یعنی سفر دوم و سفر چهارم. ولی انسانی که جویای اعتدال قوای نفس است ملكه عدالت را طلب می کند، با دستیابی به آن از حرکت می ایستد. ثالثا، پویایی در عرفان ریشه دارتر است، زیرا سالک در صدد سفر از خود است و اخلاقی در صدد سفر از برخی صفات خود به صفات دیگر است. #تفاوت_اخلاق_و_عرفان @erfanvaakhlagh

🔹فنای نفس و تقویت آن در عرفان و اخلاق 🔻اخلاق درصدد تقویت نفس است، اما عرفان در صدد فنای نفس است. در اخلاق تمام تلاش این است که اخلاقی با تقویت نفس، امير شهوت و غضب خود - به معنای اخلاقی و نه عرفی این دو - گردد و با اعتدال این دو و رهبری عقل به عدالت دست یابد، ولی در عرفان تلاش سالک در راستای فنای نفس در ذات پروردگار است. سالک می خواهد جان خویش را در پیشگاه معشوق هدیه کند. او دائما می گوید: روی بنما و وجود خودم از یاد ببر خرمن سوختگان را همه گو باد ببر و می گوید: این جان عاریت که به حافظ سپرده دوست روزی رخش ببینم و تسلیم وی کنم قابل توجه است که در سفر اول، نفس سالک بر اثر ریاضت های عرفانی توانی فوق العاده پیدا می کند، ولی نکته اینجاست که اولا، نیت سالک فنای نفس است، ولی اخلاقی در صدد تقویت آن است و ثانيا، سالک به برکت هدایت های استاد از این توان نفس در راه فنای آن بهره می گیرد. #تفاوت_اخلاق_و_عرفان @erfanvaakhlagh

🔹شدت خطر در عرفان و اخلاق در عرفان عملی خطر بیشتر و مهلک تر است ،ولی در اخلاق خطر و ضرر کمتر است . گمراهی سالک پیشرفته، همانند لغزش کوهنوردی است که از بالای کوه می افتد و لغزش در اخلاق همچون لغزیدن پای آدمی در حال راه رفتن بر زمین هموار است. انحراف در سلوک در برخی منازل به فرعون صفتی و ادعای خدایی کردن می انجامد. #تفاوت_اخلاق_و_عرفان @erfanvaakhlagh

🔹امکان خروج از تیررس شیطان در عرفان و اخلاق 🔻در عرفان عملی خروج از تیررس شیطان ممکن است، ولی در اخلاق عملی این کار میسر نیست. 🔻انسان سالک به علت ویژگی پویایی عرفان ، با رسیدن به مقام مخلصین ، به نص قران ، از دسترس شیطان خارج میشود. شیطان خود گفته است... لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ . إِلَّا عِبادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِينَ ؛ حتما همه ی بندگانت را گمراه می سازم ، جر مخلصان را. خداوند این اعتراف شیطان را چنین امضا کرده است : إِنَّ عِبادِي لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطانٌ؛ تو را بر بندگان خاصم تسلطی نیست. 🔻اما در اخلاق ، ادمی دائما گرفتار نفس است و هیچ گاه به مقام مخلصین بار نمی یابد. #تفاوت_اخلاق_و_عرفان @erfanvaakhlagh

🔹نکاتی چند درباره تفاوت های اخلاق و عرفان 🔻تأكید بر تفاوت های عرفان و اخلاق به این دلیل است که همانندی این دو موجب گشته که یکی انگاشته شوند. بسیارند کسانی که در برخورد با هر شخصیت اخلاقی، او را سالک و عارف می پندارند و یا هر کتاب مشتمل بر مواعظ و معنویات را کتابی عرفانی می شمارند. البته انسان های اخلاقی و کتاب های اخلاقی که بوی عرفان می دهند نیز وجود دارند ، ولی در لیست عارفان و کتاب های عرفانی نمی گنجند. 🔻مرحوم علامه طهرانی می فرمودند : با اخلاق ریشه رذایل از وجود انسان کنده نمی شود و فقط با عرفان رذایل ریشه کن می شود؛ پس عرفان حتی در تامین هدفی که اخلاق به دنبال اوست موفق تر است. در مقام تمثيل فرض کنید دیواری است که شما می خواهید در سایه و پناه آن زندگی و استراحت کنید، اما این دیوار پر از مار و مور است و انواع حشرات و حیوانات موذی در آن لانه دارند. کسی به شما دارویی می دهد که اگر به دیوار بپاشید پنج ساعت حیوانات را بی حس می کند و شما می توانید کنار دیوار استراحت کنید؛ اما قبل از اتمام مهلت باید برخیزید و دو مرتبه دارو را به کار ببرید، وگرنه با حمله حیوانات مواجه می شوید. در این صورت، دائما باید با مبارزه با حیوانات موذی مقداری بیارامید. اخلاق چنین وظیفه ای را به عهده گرفته است. اخلاق می گوید: با تقویت قوه عاقله، قوای شهوانی و غضبی را دائما کنترل کنید تا گزیده نشوید، اما عرفان می گوید این دیوار را باید خراب کرد و دیواری بدون سوراخ و غیرقابل نفوذ و مطمئن ساخت تا بتوان عمری در کنارش آرام گرفت. آن دیوار جدید با فنای في الله و بقای بالله ساخته می شود. نفس فانی در خدا از انانیت و اثار ان به دور است. مرحوم علامه طهرانی میفرمود : اگر ادم بخواهد عمری به روش اخلاق ، یکی از صفات رذیله را از وجودش ریشه کن کند ، نمیتواند. #تفاوت_اخلاق_و_عرفان @erfanvaakhlagh

🔹صحبت های مهم استاد مويدي در مورد : بهترين راه درمان رذائل اخلاقي ، و روش تربيتي ، بر مبناي معرفت النفس #معرفت_النفس #تفاوت_اخلاق_و_عرفان @erfanvaakhlagh