⭕️ تواضع شناختی و ذهنی (۱) 🔶 نظر شما چیست: چه زمان به اشتباه خود اقرار می کنید؟ چه زمان حتی با وجود شواهد و مدارکی واضح اشتباه‌تان را انکار می‌کنید؟ چه موقع در برابر ایراد دیگران موضع تدافعی می گیرید؟ و یا به توجیه اشتباهات‌تان می پردازید؟ چه زمان به خود (ولو در ذهن) می‌گویید «من هرچیزی را که باید، درباره‌ی این موضوع می دانم»؛ یا «من هم به اندازه‌ی او می‌دانم. فکر می کند کیست که عقیده اش را به من تحمیل می‌کند؟» و در نتیجه حتی به دلیل طرف مقابل گوش نمی دهیم و فقط آماده واکنش و نوعی پاسخ به او هستیم... 🔷 اصولا چه معیاری برای پذیرش اشتباه داریم؟ آیا معیار مذکور در مورد افعال خودمان با افعال دیگران، تفاوت پیدا می کند؟ به عبارت دیگر سنجه‌ای که با آن اشتباه دیگران را تشخیص می دهیم، با سنجه تشخیص اشتباه خودمان متفاوت است؟ لطفا زود پاسخ مثبت ندهید، تامل کنید. در بسیاری از آموزه‌های دینی و اصول بنیادین اخلاقی به همین نکته توصیه شده ایم؛ اما معمولا وسوسه‌های ذهنی مانع از آن می شود و در عمل سنجه‌هایی فراخ‌تر و با انعطاف بیشتر برای خودمان و خودی‌های مان داریم. 🔶 گاهی نادانی مضاعف می شود و به تعبیر منطق «جهل مرکب» پرده‌های چند لایه روی فهم می اندازد و قدرت شناختِ آدمی را فرو می‌کاهد. این عارضه هیچ علائم نمایان بالینی ندارد. پس گرفتار شدن ذهن مان در دام نادانی مضاعف، به سادگی قابل تشخیص نیست. بر عکس در هنگام گرفتاری، منکر نادانی می‌شویم...! ادامه دارد... @ertebatmoaserdini #مدیریت_ذهن #اخلاق_معاشرت #اخلاق_کاربردی #عزت_نفس #خودسازی #تواضع #اخلاق .

⭕️ تواضع شناختی و ذهنی (۲) 🔷 چرا متواضع باشیم؟ تواضع، از صفات نیک اخلاقی است که فردی بدون هیچ چشم‌داشتِ مادی و دنیایی، از تکبر و برتربینی خویش در برابر دیگر افراد خودداری و مزایا و محاسن خود را به رخ آنان نکشد. در آموزه‌های دین اسلام برای تواضع آثاری مانند سربلندی، جلب محبّت دیگران و ... ذکر شده است. مفهوم تواضع تواضع آن است که انسان، خود را از کسانى که در جاه و مقام از او پایین‌ترند، برتر نداند. همچنین به معناى شکسته نفسى و افتادگى آمده است که آدمى خود را از دیگران بالاتر نبیند. روزى پیامبر(ص) به یارانش فرمود: «چرا شیرینى عبادت را در شما نمی‌بینم!» پرسیدند: شیرینى عبادت چیست؟ فرمود: «فروتنى» تواضع از جمله کارآمدترین رفتارهای ارتباطی در اجتماع است. دامنه جلوه‌گری آن فراتر از یک شایستگی اخلاقی است، به نحوی که میزان تاثیر فرد را بیشتر می کند و زمینه‌ساز حسن معاشرت و پذیرش دیگران را فراهم می کند. 🔷 تواضع فکری و ذهنی ... دانستن، از ویژگی‌های مهم انسانی است، و افراد در تلاشی فطری سعی دارند بر دانائی خود بیافزایند. مسیر شایسته بیش‌دانائی، تحصیل و تلمذ (شاگردی) و مطالعه و پژوهش است؛ اما گاهی برخی افراد به جای مسیرهای شایسته تحصیل علم، به دانسته‌های پیشین و معمولا محدود خود، اکتفا کرده و در برابر دانسته‌های تازه مقاومت می کنند. کار این مقاومت می‌تواند به خودرائی و غرور علمی بیانجامد. از این رو با افرادی مواجه می شویم که دانسته‌های خود را نامحدود، قطعی و بدون نیاز به روزآمدی می‌دانند. و در نتیجه در حالی که شاید مهربان و متواضع در رفتار باشند، در اندیشه خود محصور در قالبی از تعصبات ذهنی خشن و خشکی به سر می برند که تعامل با دیگران را دچار چالش می کند. تواضع فکری نمونه‌ی کم‌نظیری از تواضع است، زیرا آدمی ممکن است از جهات بسیاری فروتن باشد ولی همچنان محدودیت‌های ذهنی‌اش را نپذیرد. 🔶 تواضع فکری یعنی تشخیص دادن این که ما همه چیز را نمی‌دانیم. به جای آن، باید بپذیریم که شاید در مورد این که چقدر می‌فهمیم تعصب داریم، و به دنبال منابعی برای رفع کمبودهای معرفتیِ خود باشیم. ادامه دارد... @ertebatmoaserdini #مدیریت_ذهن #ارتباط_موثر #اخلاق_معاشرت #اخلاق_کاربردی #عزت_نفس #خودسازی #تواضع #اخلاق .

⭕️ تواضع شناختی و ذهنی (۳) تحقیقات گسترده‌ای وجود دارد که نشان می دهد حتی دانشمندان به عارضه‌ ، وابستگی به دانسته‌های محدود پیشین خود دچار می شوند. و این عارضه در زمانه ما با وجود فضای مجازی ابعاد متفاوتی پیدا کرده و همه گیری گسترده‌تری را رقم می زند. توهم دانائی با منابع مجازی... امروزه شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های اینترنتی و دیجیتالی این تصور را به وجود آورده‌اند که دانش نامحدود و احتمالا عمیق و درست، به راحتی در دسترس ما قرار دارد؛ اما این رسانه‌ها با تنبل کردن ما، فضایی برای رشد نادانی به وجود آورده‌اند. تانیا لومبروزو، استاد روانشناسی در دانشگاه کالیفرنیا، در مورد این که چگونه فن‌آوری توهم عقلانیت ما را دامن می‌زند توضیح می‌دهد: «روشی که ما با آن در مورد یک موضوع کسب اطلاع می‌کنیم نقش مهمی در فهم ما دارد. ما هرچه راحت‌تر تصویر یا جمله‌ای را به یاد آوریم، بیشتر فکر می‌کنیم که در یادگیری آن موفق بوده‌ایم، و بنابراین از فرایندهای شناختیِ پرزحمت پرهیز می‌کنیم. برای مثال، معماهای استدلالی که با حروف نأمانوس ارائه می‌شوند، بیشتر شخص را تشویق می‌کنند که برای حل آن‌ها تلاش کند. اما این رویکرد خلاف طراحی‌های روشن برنامک‌‌ها (اَپ‌ها) و وب‌سایت‌هایی است که صفحات گوشی همراه ما را پر کرده‌اند. در آن‌جا روند بازپردازی اطلاعات در مغز ما به شکل فریبنده‌ای نرم و روان است. به قول نیکلاس کار منتقد سرشناس اینترنت: درست است که وب خودش شبکه‌ای از اتصالات است، اما هایپرتکست‌هایی که بیت‌های اطلاعات آنلاین را به یکدیگر وصل می‌کنند هیچ شباهتی با سیناپس‌های مغز ما ندارند.(شاید بعدها در کانال نکاتی در این زمینه تقدیم کنم.) ادامه دارد... @ertebatmoaserdini #مدیریت_ذهن #ارتباط_موثر #اخلاق_معاشرت #اخلاق_کاربردی #عزت_نفس #سواد_رسانه #تواضع #اخلاق .

⭕️ تواضع شناختی و ذهنی (۴) پذیرش ندانستن‌ها، دشوار است. 🔶 چنانکه گفتیم، علاقه به دانائی، فطری است، و در مقابل نادانی ناخوشایند و آزار دهنده است. و گاهی برخی آدم‌ها برای گریز از این ناخرسندی، خواسته و ناخواسته منکر نادانی‌های خویش می‌شوند. 🔶 تلاش برای درک نادانیِ خود، تواضع فکری است و این ابزاری حیاتی برای یادگیری است، به ویژه در دنیایی که به طور فزاینده ای به هم پیوسته است. اکنون که فناوری، دروغ گفتن و انتشار اطلاعات نادرست را به سرعت باورنکردنی آسان کرده است، ما به افرادی نیاز داریم که از نظر فکری فروتن و کنجکاو باشند. 🔶 با تاکید بر این که پرورش تواضع فکری بسیار دشوار است، در این سلسله مطالب، سه راه اصلی به سمت تواضع فکری نشان داده می شود: ۱. برای اینکه تواضع فکری بیشتری کسب کنیم، همه ما (حتی باهوش ترین مان)، باید نقاط کور شناختی خود را بهتر بشناسیم. ذهن ما ناقص تر و ناراست تر از آن است که اغلب دوست داریم بپذیریم. جهل ما می تواند نامرئی باشد. ۲. حتی وقتی که بر این چالش بزرگ غلبه کردیم و خطاهای خود را کشف کردیم، باید به خاطر داشته باشیم که لزوماً به دلیل گفتن "اشتباه کردم" مجازات نخواهیم شد. پس باید در گفتن اشتباهات و خطاهایمان شجاع تر باشیم. ما به فرهنگی نیاز داریم که پذیرشِ اشتباه را فرصت می‌بیند و حتی برای کشف آن، جشن می‌گیرد. ۳. برای انسان عادی، رسیدن به تواضع کامل شناختی و فکری بسیار دشوار است. بنابراین عقایدمان را باید متفکرانه انتخاب کنیم. همه اینها برای گفتن این است: «فروتنی فکری آسان نیست؛ اما فضیلتی است که ارزش تلاشش را دارد.» ادامه دارد... @ertebatmoaserdini #مدیریت_ذهن #ارتباط_موثر #اخلاق_معاشرت #اخلاق_کاربردی #عزت_نفس #تواضع #اخلاق .

⭕️ تواضع شناختی و ذهنی (۵) تواضع ذهنی و شناختی چیست؟ 🔷 تواضع ذهنی نقطه‌ی مقابل خودبزرگ‌بینی فکری است. شاید ساده‌ترین تعریف از «تواضع فکری» این باشد: «بدانیم و آگاه باشیم و اعتراف کنیم (و به این اعتراف پایبند باشیم) که دانستنی‌های زیادی هستند که ما آنها را نمی‌دانیم. 🔷 تواضع ذهنی و شناختی یعنی اینکه از محدودیت‌های دانش و شناخت خودمان آگاه باشیم و از جمله، آگاه باشیم که نوعی خودمحوری به طور طبیعی در ما وجود دارد که تحت شرایطی، ممکن است ما را فریب دهد و زمانی که این «شرایط» پیش می‌آید باید به‌دقت مراقب باشیم. همچنین باید مراقبِ تعصب، پیش‌داوری، و محدودیت‌های نظرگاهی باشیم که از آن به امور می‌نگریم. 🔵 لازمه‌ی اینکه شخص از نظر فکری متواضع باشد درک و فهم این مطلب است که نباید فراتر از آنچه واقعاً می‌داند ادعا کند. 🔷 استاد روانشناسی اجتماعی و شخصیت در دانشگاه دوک می گوید: فروتنی فکری به سادگی "تشخیص این است که باورهای ذهنی شما ممکن است غلط باشد". 🔷 تواضع ذهنی به این معنا نیست که بزدل و ضعیف باشیم یا در برابر هر نظر مخالفی دستانمان را به علامت تسلیم بالا ببریم و عقب بنشینیم، بلکه به این معناست که از گزافه‌گویی، خودنمایی، یا غرور فکری عاری باشیم و، در کنارِ این، به مبانی منطقیِ باورهایمان توجه کنیم و ببینیم مبنای باورهای‌مان چیست و آیا باورهای‌مان اصولاً مبنای منطقی دارند؟ 📋یک مثال شایسته برای این تواضع: روشی است، که در آن یک دانشمند فعالانه فرضیه خود را زیر سوال می برد و تلاش می‌کند قبل از هر گونه نتیجه گیری هر توضیح ممکن دیگری را برای یک پدیده ببیند و بیان کند. تواضع فکری این سوال است: اینجا چه چیزی کم است؟. 🔷 فروتنیِ معرفتی، فضیلتی فکری است. این واقعیتی اساسی است که دانش ما معمولا موقتی، مشروط و ناقص است - و با هر دلیل و مدرک(به شرط درست و قابل قبول بودن) جدیدی باید در آن تجدید نظر کرد. البته، نباید دچار افراط شد: لازم نیست در مورد اعتقادات اساسی و یا مستند خود تردید کرد. مثلا لازم نیست به اینکه زمین گرد است، فروتنی داشت و به دنبال شواهد لغو آن گشت. و یا در مورد اصل وجود خدا و توحید بعد از شناخت و فهم ادله متقن، فروتنی کرد و با تردید احتمال خلاف داد!! 🔷 فروتن بودن به معنی دست کشیدن از آموزه‌هایی نیست که دوست‌شان داریم و به آنها اعتقاد داریم؛ بلکه به این معنی است که در انتخاب عقاید خود متفکر باشیم، آماده بررسی آنها باشیم، عیب هایشان را جستجو کنیم، و کنجکاوانه علت باور به آعتقاداتمان، را مورد تحلیل قرار دهیم.(چنانکه در باورهای اعتقادی شیعه، این یک روش طبیعی و مورد تاکید است.) 🔷 تواضع فکری به ضریب هوشی بالا یا مجموعه مهارت خاصی نیاز ندارد. با این حال، ما باید عادت کنیم که به محدودیت های فهم و دانش و منابع علمی خود بیندیشیم. کاری که می تواند رنج آور باشد. ادامه دارد... @ertebatmoaserdini #مدیریت_ذهن #ارتباط_موثر #اخلاق_معاشرت #اخلاق_کاربردی #عزت_نفس #تواضع #اخلاق .

⭕️ تواضع شناختی و ذهنی (۶) تواضع فکری چگونه به ما کمک می‌کند؟ برخلاف فروتنی در رفتار - که مشخصه آن صداقت، اخلاص و از خودگذشتگی است - فروتنی شناختی، در مورد کنجکاوی زیاد و وسواس گونه است. شما همه چیز را به چالش می کشید - حتی آنچه را فکر می کنید درست است. این مسئله به دلیل عدم اعتماد به نفس یا تغییر دائمی نظر شما نیست؛ بلکه تصمیم شما برای کشف نقاط کور در گستره دانسته‌های خویشتن است. تنوع اندیشه برای یافتن بهترین راه حل ها ضروری است. در مقابل تکبر شناختی، کوری فکری است. در دنیای امروز تواضع ذهنی یکی از ویژگی های کلیدی است که غول‌های بزرگ تجاری مانند گوگل در استخدام‌های جدید مدنظر قرار می دهند. 🔵 استفاده از سوال، روشی موفق و پیشرفته است، که موجب پرورش تواضع در اندیشه است. رهبران خردمند وانمود نمی کنند که همه پاسخ ها را دارند، آنها به جای راه حل با سوال رهبری می کنند. کار آنها این است که بهترین ایده‌ها را از تیم های خود بگیرند. این مستلزم کنار گذاشتن منیّت و کنار گذاشتن نیاز به همیشه درست بودن است. یافته های یک مطالعه نشان داد که مدیرانِ متواضع، تأثیر مثبتی در اطراف خود ایجاد می کنند: «تیم های آنها از همکاری، شفافیت و اشتیاق بیشتری برای یادگیری برخوردار هستند.» ادگار شاین در کتاب خود "فروتنانه" سه شکل مختلف فروتنی را مشخص می کند: ۱- فروتنی که در رفتار و عملکرد بزرگان احساس می کنیم ، که بخشی اساسی از زندگی اجتماعی بزرگان است. ۲- فروتنی که در حضور کسانی احساس می کنیم که با موفقیت های خود - که بخشی منظم از زندگی حرفه ای آنها است - ما را حیرت زده می کنند. ۳- "فروتنی اینجا و اکنون" بیشتر مربوط به کسانی است که می خواهند به کارهای بزرگ دست بزنند. "اینجا و اکنون" بازی معمولِ قدرت را به چالش می‌کشد. دانش بیش از اختیارات رسمی مهم است. ادامه دارد... @ertebatmoaserdini #مدیریت_ذهن #ارتباط_موثر #اخلاق_معاشرت #اخلاق_کاربردی #عزت_نفس #تواضع #اخلاق .