❎ نیل پستمن و نقد فرهنگ تکنولوژی
نسبت فرهنگ انسان با ابزار در سه دوره دچار تحولات عمدهای شده است که میتوان آن را در سیر تاریخی بشر از یکدیگر متمایز کرد. یعنی ارتباط انسان با ابزار در دورههای نخستین پیدایش ابزار، موجب ایجاد "فرهنگ ابزار" شد؛ سپس این فرهنگ با شکلگیری دستگاه چاپ به "فرهنگ تکنوکراسی" تغییر صورت داد. امروزه پیدایش وسایل ارتباط جمعی و کامپیوتر از فرهنگ جدید به اسم "تکنوپولی" خبر میدهد.
الف) فرهنگ ابزار
اصطلاح فرهنگ ابزار، رابطه انسانهای آن جامعه را با مبانی اعتقادی و سیستم اجتماعی و این ابزار مشخص میکند. جوامع دارای فرهنگ ابزار میتوانند مقادیر زیاد و متنوعی از این ابزار را دارا باشند؛ امّا تعالیم مذهبی و جهانبینی دینی، ایدئولوژی هدایتکننده و کنترل کنندهای است که کاربرد ابزارآلات و کم و کیف استفاده از آنها را تعیین میکند. این فرهنگ، وحدت و همگانیبودن خود را از مبانی متافیزیکی (غیرمادّی) گرفته است. این، "تفکر" است که به هستی معنا میبخشد و مانع آن میشود که تکنیک (فن) خود را بر انسانها و نیازهای آنان تحمیل کند. مهمترین ابزاری که در این دوره، ابداع شده، آسیاب، دوربین نجومی، باروت و ساعت بوده است.
ب) فرهنگ تکنوکراسی
در یک جامعه تکنوکرات، ابزارآلات، نقش کلیدیای را در جهان اندیشههای فرهنگی آن جامعه برعهده دارند. همه شرایط، تحوّلات و خواستهها و تمام ویژگیهای اجتماعی باید تا حدود زیادی، تابع خواستهها و ضوابطی باشد که رشد این تکنیک و سیر تکاملی آن ایجاب میکند؛ امّا نقش تکنیک هنوز به آن حدی نرسیده است که موجب تغییر در ساختار فرهنگی و تحوّل آن شود. هنوز مبانی ماورایی و اهداف، جای خود را در فرهنگها حفظ کردهاند و هنوز افراد، بر این باورند که ماشین و ابزار صنعتی، همچنان در استخدام بشریت خواهند بود و هرگز به قدرت حاکم مبدّل نخواهند شد.
مهم ترین وسیلهای که در این دوران ابداع شد، "دستگاه چاپ" است. با این اختراع، یک تحوّل عظیم در ساخت فرهنگ، رخ داد و آن، تبدیل فرهنگ شفاهی به فرهنگ مکتوب بود. از این پس، عنان ارابه فرهنگ، به دست "کتاب" افتاد. کتاب، بهعنوان مهمترین محصول تکنیک، ویژگیهایی داشت و مربوط به متنی میشد که در چارچوب آن به چاپ رسیده است. این خصوصیت باعث تمییز "مفهوم نوشتاری" از "مفهوم شفاهی" میشود.
ج) فرهنگ تکنوپولی
وجه بارز این فرهنگ، قراردادن تکنولوژی بهجای خداست و لذا شاخصهی آن، "خدایگونه"بودن آن است. یعنی فرهنگ، اعتبار خود را در تکنولوژی جستوجو میکند و دستورالعملهای خود را از تکنولوژی میگیرد. این راه، الزاماً به فروپاشی و نابودی باورها و عقاید سنّتی منتهی میشود. نظام تکنوپولی را این چنین میتوان تعریف کرد: "نظامی که در آن، جامعهی انسانی سیستم ایمنی و قدرت دفاعی خود را در برابر تهاجم سیل اطلاعات از دست داده است». در این فرهنگ با کاهش اعتقاد به اهداف و کمرنگشدن "ماورا" در زندگی مواجهیم.
در این فرهنگ، «وسیله» با «هدف»، یکی میشود و دیگر بدانمعنا هدفی وجود ندارد که بتواند مانع استفادهی بیمورد از تکنیک شود. خصلت نظام تکنوپولی، انبوه اطلاعات است که در قالب ابزاری چون کامپیوتر و تلویزیون ایفای نقش میکند.
نيل پستمن در اثری با همین نام با رد خنثيبودن تكنولوژي، به تأثيرات و پيامدهاي ورود و گسترش تكنولوژي در عصر جديد پرداخته و جامعهي آمريكا و فرهنگ حاكم بر آن را مورد نقد و بررسي قرار داده است. ويليام ملودي نیز "جامعهی اطلاعاتي" را از محصولات تکنولوژی جدید میداند و به توصیف آن میپردازد.
#مکاتب_فلسفهی_تاریخ
#جبر_تکنیک
#جهتداری_تکنولوژی
#فرهنگ_ابزار
#تکنوکراسی
#تکنوپولی
#نیل_پستمن
#ويليام_ملودي
#آسیاب
#ساعت
#ماشین_چاپ
#کامپیوتر
#جامعهی_اطلاعاتی
@doranejadid
🔻استاد پناهیان متخصص یا شاخص؟(۱)
🔸برخی مدعی هستند فردی که در موضوعی تخصص ندارد حق اظهار نظر درباره آن موضوع را ندارد حتی اگر متخصص در حوزه تخصصی خود خطا کند آن هم خطای آشکار به گونه ای که پیامدهای آن دامن گیر جامعه نیز بشود! مردم متخصص سینما نیستند اما با تماشای مکرر فیلمها متوجه خطاها می شوند هر چند نتوانند با زبان علمی و تخصصی ضعفها را بیان کنند آیا سینماگر نبودن حق انتقاد از فیلم یا محصول تخصصی را از مخاطب سلب میکند؟ مردم عموما کارشناس تغذیه نیستند و حتی از آشپزی هم سر رشته ندارند اما آیا تجربه غذای خوب را ندارند و تفاوت بین غذای خوب و بد را نمی دانند؟ آیا صرف اینکه فردی کارشناس تغذیه نیست حق اظهار نظر درباره اشکالات مواد غذایی که بابت آن هزینه قابل توجهی نیز پرداخت کرده و می خواهد میل کند را ندارد؟ کارشناس نیستیم اما با آثار و عواقب محصولات کارشناسان در حوزه های مختلف آشنا و مواجه هستیم. گاه این آثار و خسارت ها آنقدر اشکار هست که به وضوح می توان ضعف و کوتاهی کارشناس را در تولید آن مشاهده کرد. جریان لیبرال تکنوکرات در دولت سازندگی و مجلس ششم و دولت اصلاحات با همین نگاه که کار را فقط باید به کارشناسان سپرد، حوزه مدیریت، سیاست گذاری و قانون گذاری را به دایره ای انحصاری و گلخانه ای تبدیل کردند که از آن تاریخ سالهاست در اختیار همان جریان قرار دارد و به این بهانه که مردم متخصص نیستند آنها را از آگاهی، مطالبه، انتقاد و اصلاح محصولات و عملکرد خود در وضع موجود محروم کرده اند. انحصار تولید، توزیع، مصرف و ارائه خدمات، بلکه بالاتر مدیریت و سیاست گذاری و... در اکثر صنایع و موضوعات تخصصی به انحصار جریان و طبقه خاصی باندی و مافیایی در آمده است. لیبرال ها و تکنوکرات ها بدون هیچگونه پاسخگویی به سیاست غلط، یکسویه و پر عارضه ارائه محصولات و خدمات خود ادامه دادند و نتیجه آن شد. در ایران تفکر شکست خورده تکنوکرات که در دولت اصلاحات و سازندگی رشد کرده بود در نتیجه انحصار تولید تا مصرف به جامعه سرمایه داری و سپس فضای سیاسی کشور پیوستند و بر اساس همان تفکر در حوزه هایی که فراتر از تخصصشان بود نیز ورود کردند. برای مثال پزشکان در حوزه سیاست گذاری و مدیریت نظام سلامت و حتی سرمایه گذاری کلان در تولید دارو و صنعت پزشکی و در نهایت واردات دارو و محصولات درمانی و پزشکی هم ورود کردند!
🔸صلاحیت و تخصص در پزشکی به معنای صلاحیت دخالت در مدیریت و سیاست گذاری حوزه سلامت نیست. تخصص گرایی به این معنا فساد زاست و بسیاری از مشکلات و مفاسد فعلی کشور ریشه در سلطه این جریان دارد. تخصص گرایی در مدیریت و سیاست علاوه بر عدم ارتباط با حرفه پزشکی، مسئله تعارض منافع نیز پیش آورده است. پزشکان آرام آرام وارد حوزه سیاست گذاری، قانون گذاری، مدیریت و اجرا نیز شدند! طبیعی است که سلطه نگاه تجاری و صنعتی به حوزه پزشکی و انحصاری شدن حوزه پزشکی برخی پزشکان را به سمت و سوی جهت گیری سودجویانه در حوزه مدیریت و قانون گذاری و اجرا کشاند و مافیای صنعت پزشکی و دارو در بدنه وزارت بهداشت و در قالب شرکتهای خصوصی شکل گرفت. این تفکر انحصارگر تنها به پزشکی محدود نیست. صنعت نفت، صنعت فناوری های ارتباطی و اطلاعاتی، صنعت سینما و رسانه... نیز سرایت کرد. تفکر تکنوکرات در غرب و در دهه۱۹۴٠ میلادی در امریکا و اروپا ظهور کرد و عوارض خسارت بار خود را نشان داد و آرام آرام به حاشیه رانده شد اما در ایران همچنان این تفکر بر نهادهای تصمیم گیری کشور حاکم است و منشاء مفاسد بسیاری شده است (انواع رانت و...) طبیعی است این جریان با اتکاء به نفوذ خود تلاش میکند عموم مردم را از نزدیک شدن به حوزه تصمیم گیری به بهانه نداشتن تخصص دور نگه دارد تا منافع و سودهای باد آورده این جریان ها به خطر نیافتد.
🔸استاد پناهیان و امثال ایشان کارشناس بسیاری مسائل نیستند اما به عنوان یک نخبه حوزه اندیشه و نگاه راهبردی وی به حوزه مسائل حاکمیتی، فرهنگی و سیاسی سبب شد با مشاهده رفتارهای سیاسی و مغرضانه ستاد کرونا به بهانه مسائل پزشکی، بر خود وظیفه دیدند تا درباره مفاسدی که جریان لیبرال و تکنوکرات در کشور بوجود آوردند هشدار دهند. یکی از انتقادات جدی ایشان وارد کردن مسائل پزشکی در حوزه سیاست گذاری و تصمیم گیریهای حاکمیتی و راهبردی به بهانه و پوشش کرونا بود که زمینه سوء استفاده سیاسی از حوزه پزشکی را فراهم آوردند. با اندکی تامل درستی این دخالت دغدغه روشن خواهد شد. جوسازی رسانه ای جریان لیبرال و تکنوکرات علیه منتقدان با عنوان کذب ضد واکسن برخی اصحاب رسانه را نیز به خطا دچار کرد و تصور کردند اقدامات عمدتا سیاسی ستاد غیر قانونی کرونا امری قانونی و علمی است و همین دستاویز برخی برای حمله به منتقدان فراهم آورد.
#تکنوکراسی
#تخصص_تعهد
#انتقاد
#پناهیان
#حلقه_بسته_مدیران
#ستاد_کرونا
#لیبرالیسم
#رسالت_رسانه
#شاخص
🔰@esalat14🇮🇷
مهدی:
🔻استاد پناهیان متخصص یا شاخص؟(۲)
🔸برایند خطرناک تخصص گرایی تکنوکرات، سکولار شدن جامعه است. منع نخبگان منبری حوزوی که عمدتا رویکرد دینی و انقلابی نیز دارند از نقد مسئولان آن هم به بهانه نداشتن تخصص جامعه را به این اندیشه خواهند رساند که با توجه به اینکه اکثر مسائل حاکمیتی اموری تخصصی هستند لذا حوزویان حق اظهار نظر و انتقاد در آن حوزه ها را نخواهند داشت! خروجی این تصمیم غلط به حاشیه راندن حوزویان نخبه انقلابی از حوزه مسائل سیاسی و اجتماعی خواهد بود.
🔸انتقاد از حاکمیت حق طبیعی مردم است چه با تخصص و چه بی تخصص. حاکمیت باید آستانه تحمل خود را در برابر مطالبات مردم بالا ببرد و مدام گوش شنوا برای شنیدن دردهای مردم داشته باشد. نقد پذیری جریان حاکمیت را دو طرفه میکند و این رمز سلامت و تداوم حاکمیت است. ارتباط یک طرفه و غیر شفاف مسئولان و عدم پاسخگویی در قبال عمل کردشان، سرکوب کردن منتقد یا نشانه خطا بودن تصمیمات مسئولان است یا دلیل بر نگاه سلطه جویانه و دیکتاتور مابانه هست. مقام معظم رهبری اسوه واقعی انتقاد پذیری است.
🔻امثال استاد پناهیان اگر هم در برخی مسائل متخصص نباشند در حوزه مسائل سیاسی و اجتماعی شاخص هستند. سیاست گذاران و سیاستمداران معصوم نیستند لذا برای جلوگیری از خطای مردان سیاست، نیاز به شاخص و دیده بان داریم. شکستن شاخص ها و ندیدن دیده بان ها، به شکست نظام منجر خواهد شد. امام و رهبری نیز در بسیاری مسائل متخصص نیستند اما ذره ای در وظیفه دیده بانی و هشدار درباره خطای مسئولین تردید به خود راه نداده اند.
#تکنوکراسی
#تخصص_تعهد
#انتقاد
#پناهیان
#حلقه_بسته_مدیران
#ستاد_کرونا
#حلقه_بسته_مدیران
#لیبرالیسم
#شاخص
#سکولاریسم
🔰@esalat14🇮🇷
آدمها را به میزان درکشان بسنج نه به اندازه مدرکشان؛ چرا که فاصله زیادی از مدرک تا درک وجود دارد. مدرکی که درک بالاتری به ارمغان نیاورد، کاغذپارهای بیشتر نیست. مهمترین نشانه درک بالاتر تواضع بیشتر است.
📕 گیله مرد
✍🏻 #بزرگ_علوی
🆔 @tanzyf ♨️
#مدرک_گرایی
#تکنوکراسی
#تخصص_گرایی