🎼🎼🎼🎼🎼🎼🎼🎼🎼🎼🎼🎼🎼🎼
❇️ درس سوم ❇️
💠آشنایی با مقامات
🔴قسمت دوم
🎼 #مقام_رست
💠 معنای لغوی : رست یا راست به
معنی حقیقت و درستی به کار می رود.
رست کلمهای تازی است به معنای مستقیم . این مقام در مغرب به اسم «استهلال» شناخته میشود.
💠 گستردگی و پیشینه : این مقام در تمامی بلاد مسلمین کاربرد داشته و دارد عدهای معتقدند که این مقام از دیرباز ماهیت و حقیقت خود را حفظ کرده و تا به امروز پابرجا مانده است. در قرون وسطی این مقام به عنوان اوّلین و اصلیترین مقامات موسیقی بوده و امروزه اعراب آن را در جایگاه دوم بعد از بیات قرار دادهاند و لقب «أب النّغمات یا پدر نغمات» و در پارهای از موارد نام «مَلِکالنّغمات» را به خود گرفته است.
عدّهای از اساتید لحن، قدمت این مقام را به زمان حضرت آدم (ع) میدانند و میگویند. رست نالهٔ انسانی است که دست از همه چیز برای بهشت شسته است.
این مقام پس از بیات از جمله وسیعترین و گستردهترین مقامات است آن چنان که بسیاری از قراء زیربنای قرائت خود را به صورت مبسوط خوانی بر آن استوار نمودهاند. این مقام کلید ورود به سایر مقامات و الحان است.
نغمهٔ رست در موسیقی ایرانی نیز به عنوان یکی از دستگاههای هفتگانه و اصلی مطرح است.
💠 کیفیت آهنگ : این مقام از جمله مقامهای زیبا اصلی و با صلابت عرب است و براساس یکی از امثال عربی «إذَا طَالَ لَیْلُکَ فَالرّست» یعنی در شب به این مقام سفارش شده است.
همچنین حالت وقار، متانت و بیانگری در آن مشاهده میگردد و بسیار مناسب قرائات مجلسی است.
💠 تطبیق این مقام با مضامین آیات:
این نغمه از نظر لحنی حالتی ضربی داشته و تحکّم و تأکید و القاء امر را متصوّر میگرداند. به این خاطر غالب آیاتی که دارای تاکید، تحکّم، امر، تضرع، درخواست، ادعیه، توبه، انابه» است در آن تلاوت میگردد. این مقام حالتی شبیه به اشاره به نزدیک و ضمیر این دارد.
همچنین این مقام در آیات «توحید، اسماء و صفات الهی، نشانههای الهی، نبوت عامه، عقاید، احکام و عبادات، مورد استفاده قرار میگیرد.
💠 تأثیرات : از جمله تأثیرات این مقام برانگیخته شدن حس مردانگی و جسارت و حرکت به سوی کشف حقیقت در شنونده است. و زیرشاخههای آن نیز تأثیراتی نظیر آغاز بهار یا حقیقت روایت سرگذشت انسانهای حقیقتجو و ایجاد تصویری زیبا از حقیقت و درستی در ذهن شنونده ایجاد میکند.
💠 جایگاه إجراء : بصورت حرفه ای و کلاسیک، این مقام پس از مقام بیات، نهاوند، عجم و سهگاه ارائه میگردد ولی با گستردگی ای که دارد در هر موقعیتی از قرائت قابل اجراء میباشد.
💠 گوشهها و نغمههای فرعی : نغمات فرعی رست عبارتند از «سوزناک، نوروز، دلنشین، اصفهان، ماهور، سازگار، سوز، دارا، نیشابورک و پگاه»
💠 قاریان برتر در مقام رست: از اساتیدی که در این مقام شهرت بیشتری دارند میتوان به اساتیدی چون راغب مصطفی غلوش، مصطفی اسماعیل، محمد رفعت، حصّان، شعشاعی، صیّاد و متولّی عبدالعال اشاره کرد.
#آشنایی_بامقام_رست