#اشراق_القرآن : کانال تخصصی آموزش قرآن با مدیریت موسسه لیله القدر نور در تهران/
✍️توضیح کوتاه : مقام یا دستگاه یا لحن بیات به دلیل گستردگی در گوشه ها و تناسب با اکثر آیات از لحاظ
2️⃣جلسۀ اول: #مقامات موسیقایی تلاوت قرآن
〰ادامه آموزش مقام #بیات
♨️مقام بیات انواع مختلفی دارند که براساس درجات صوتی ترتیب خاصی میگیرند.
☝️👈درابتدا که از درجه صوتی اول شروع می شود مقام بیات دوگاه را داریم.
✍️در درجه بعدی که درجه چهارم میشود بیات نوا استفاده میشود.
▪️▪️▪️و به ترتیب از درجات پنج تا هشت بیات حسینی – عجمی – شوری – محیر خوانده میشود.
🔘این ترتیب در اکثر تلاوت های قاریان مختلف مشاهده میشود اما در برخی موارد نیز بصورت ترکیبی یا حذفی قرائت میشود.
متاسفانه برخی از دوستان دچار اشتباه در این امر میشوند پس باید کمی در شناخت گوشه های مقام بیات دقت کرد.
🔵آموزش #حرفه ای نغمات مقام بیات
در مرحله پیشرفته، قاری می تواند نغمات بیات دوکاه، بیات نوا، بیات حسینی، بیات عجمی، گردانیه بیات و بیات محیر را با کمی خطا شناسایی نماید.
در این مطلب قصد ما این است که نغمه های مقام بیات را بررسی و تجزیه نماییم با این هدف که جنبه آموزشی آن رعایت گردد.
⬛️نغمات مقام بیات به ترتیب موسیقایی آن:
منظور از ترتیب موسیقایی ترتیب اجرا در تلاوت می باشد البته گاهی می توان این ترتیب را بدون ایجاد خلل در تلاوت تغییر داد
1- بیات دوکاه
-اولین نغمه ای که در مقام بیات می توان اجرا نمود بیات دوکاه است.
- نغمه ای است که شاهد نغمه، درجه اول مقام بیات است.
-در این نغمه به درجات زیر قرار بیات نیز اشاره می گردد.
استفاده از این نغمه در ابتدای تلاوت، فقط در تلاوت قاریان قدیمی دیده می شود و قاریان جدید معمولا اجرای خود را در نغمات بعدی مانند جنس بیات و یا بیات نوا آغاز می نمایند.
2- ثلاثی بیات
- در این نغمه سه درجه اول بیات و بویژه درجه سوم بیات نقش اساسی دارند. (درجه شاهد نغمه درجه سوم و فرود نغمه روی درجه اول بیات است)
-در این نغمه اشاره به درجات زیر قرار بیات نیست و یکی از تفاوت های آن با نغمه بیات دوکاه همین مطلب است.
-این نغمه نیز در شروع تلاوت قاریان جدید کمتر دیده می شود ولی در اکتاو دوم به وفور استفاده شده است.
3- جنس بیات
- در این نغمه چهار درجه اول بیات استفاده می شود اما درجه چهارم بیات نقش اساسی دارد.
4- بیات نوا
- در این نغمه درجات سوم، چهارم و پنجم بیات، شاکله نغمه را تشکیل داده اند ولی در این نغمه نیز درجه چهارم بیات نقش اساسی دارد.
5- بیات حسینی
- این نغمه از درجه پنجم بیات آغاز می گردد و درجات 5و6و7 بیات تشکیل دهنده نغمه می باشند. اما به هر ترتیب درجه پنجم بیات شاهد نغمه است.
6- بیات عجمی
- این نغمه شامل درجات 3و4و5و6 بیات می باشد. و شاهد نغمه، درجه ششم بیات است.
- در اجرا می توان فرم نزولی و صعودی آن را اجرا نمود.
-در فرم نزولی آن که متداول تر است، شروع فراز از درجه 6 و هبوط درجات تا درجه 3 بیات می باشد.
-در فرم صعودی، شروع از درجه 3 و صعود سریع تا درجه 6 بیات می باشد.
-ساختار نغمه: این نغمه در واقع ترکیب جنس عجم با ثلاثی بیات است به همین دلیل بیات عجمی نامیده می شود.
7- بیات شوری
- ترکیب بیات-حجاز است (شوری در واقع مقام فرعی می باشد و خود دارای نغماتی است ولی به علت پرکاربرد بودن، آن را جزو نغمات قرار دادیم) که به فرم های صعودی و نزولی اجرا شده و می تواند در چند مرحله استفاده گردد.
8- راست در فضای بیات (تابع مقام فرعی حسینی)
- نوع متداول این نغمه از درجه هفتم بیات آغاز می گردد. ولی در واقع ترکیب بیات-راست است (در واقع یک جنس راست از درجه 4تا 7 بیات اجرا می گردد.)
9- ترکیب راست-بیات (نوروز راست)
-این نغمه معکوس نغمه قبلی است و ترکیب راست-بیات می باشد.
-معمولا از این ترکیب به عنوان یک واسطه برای انتقال به بیات در اکتاو دوم استفاده می شود و یک نوع نغمه تزیینی (برای زیبا سازی تلاوت) است زیرا بدون استفاده از آن نیز می توان اکتاو بیات را گرفت.
10- بیات محیر در اکتاو اول (بیات دوکاه در اکتاو دوم)
- این نغمه همان بیات دوکاه در یک اکتاو بالاتر است بنابراین وقتی قاری وارد اکتاو دوم گردید به آن بیات دوکاه می گوییم.
و بدین ترتیب دوباره همین نغمات در اکتاو دوم و اوج بیات تکرار می گردند.
⁉️نکته: در مورد نت ها و پرده صوتی و اصطلاحات صوتی همانند تحریر - اکتاو و سایر مختصات صوتی در بحث آموزش صوت توضیح داده می شود لذا با دروس آموزشی ما مرتب همراهی نمائید..
#توضیحات_نغمات_بیات
🌴 @eshragholqoran