💠 رابطه فرزند با پدر و مادر را نمىتوان بر اساس قاعده عدل و قسط ارزشیابى کرد
«وَاعْبُدُوااللّهَ وَلاَتُشْرِكُوا بِهِ شَيْئاً وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْسانا» (نساء ۳۶)
ترجمه «و خدا را بپرستيد و چيزى را شريك او قرار ندهيد و به پدر و مادر نیکی به سزا کنید.»
🔹مهمترین رابطهاى که ممکن است بین دو انسان تحقق پیدا کند، رابطه فرزند با پدر و مادر است که نمایانگر وابستگىِ وجود فرزند به وجود والدین او است. در اینجا نمىتوان رابطه متقابل را ملاک ارزیابىِ افعال و رفتار آنها با یکدیگر قرار داد؛ زیرا هیچگاه فرزند قادر نیست بر پدر و مادر خود تأثیرى داشته باشد، مانند تأثیرى که پدر و مادر در پیدایش فرزند خود دارند. وجود فرزند، بستگى به وجود والدین خود دارد؛ ولى وجود پدر و مادر هیچ بستگى به وجود فرزندشان ندارد.
🔸بنابراین، رابطه فرزند با پدر و مادر خود را نمىتوان بر اساس قاعده عدل و قسط ارزشیابى کرد؛ زیرا اساس عدل و قسط بر این است که دو نفر یا بیشتر، با هم روابط متقابل، و در نتیجه، حقوق و تکالیف متقابل داشته باشند. هر جا حق و تکلیف متقابلى مطرح باشد، یک نوع تأثیر و تأثر متقابل نیز وجود دارد؛ اما تأثیرى که پدر و مادر در به وجود آمدن فرزند خود دارند، به هیچ وجه براى فرزند نسبت به پدر و مادر خویش جبرانپذیر نیست.
🔹از اینرو است که خداوند، در قرآن کریم، پیوسته احسان به پدر و مادر را توصیه مىکند و آن را ملاک ارزش، در رابطه فرزند با والدین خود قرار مىدهد. در هیچ آیهاى نداریم که فرزند باید با پدر و مادر خود به عدالت رفتار کند؛ زیرا در واقع، در رابطه فرزند با والدین خود، تحقق عدالت، ممکن نیست.
🔸در این آیه، خداوند به دنبال امر به پرستش خدا و نهى از شرک، بلافاصله احسان به والدین را توصیه مىکند و این، اهمیت فوقالعاده حقوق والدین بر فرزندان را نشان مىدهد.
📖اخلاق در قرآن جلد سوم صفحه ۵۷
📝ترجمه آیه، از آیت الله مشکینی
#معارف_قرآن
🇮🇷 @faannoos
💠مراقبتهای لازم در پرستاری از پدر و مادر
«وَ قَضَى رَبُّكَ أَلاَّ تَعْبُدُوا إِلاّ إِيّاهُ وَ بالْوالِدَيْنِ إِحْساناً إِمّا يَبْلُغَنَّ عِنْدَكَ اْلكِبَرَ أَحَدُهُما أَوْ كِلاهُما فَلاتَقُلْ لَهُما أُفٍّ وَ لاتَنْهَرْهُما وَ قُلْ لَهُما قَوْلا كَریماً» (اسراء ۲۳)
و پروردگارت حكم قطعى كرد كه جز او را نپرستيد و به پدر و مادر (خود) نيكى كنيد؛ حال اگر در نزد تو يكى از آن دو يا هر دو به كهنسالى رسند (در مقابل زحمات يا خشونت هاى آنها اظهار ناراحتى مكن حتى) به آنان افّ مگو و بر آنها فرياد مزن و سخن درشت مگو و با آنان سخنى كريمانه بگوئید.
🔹️هنگامه پیرى، دورانى است که پدر و مادر، ضعیف و از کار افتاده شده و به فرزند خویش نیاز حیاتى دارند. از اینرو، فرزند اخلاقاً و شرعاً باید حقوق آنان را به ویژه، در این موقعیت رعایت کند. پدر و مادر تا جوان هستند، معمولا در امور مالى و غیرمالى، نیازى به فرزند خود ندارند و شاید بیش از فرزند خویش کار و تلاش کنند و حتى، به فرزند خود کمک هم مىکنند؛ اما به هنگام پیرى، دیگر قادر نیستند مانند جوانان، براى زندگى تلاش کنند، به ویژه که دوران پیرى معمولا با بیمارىها و گرفتارىهاى دیگرى نیز همراه است. طبعاً در چنین موقعیتى، آنان نیازمند کمک و پرستارىِ فرزندان خویش هستند که باید با کمال صبر و حوصله انجام گیرد.
🔸️در رفتار فرزند با چنین افراد پیر و ناتوانى، در بسیارى از موارد، ممکن است فرزند اوقات تلخى، کمحوصلگى و اظهار خستگى کند. قرآن مجید روى این موارد، به طور ویژه، تکیه کرده و به انسان توصیه مىکند که اظهار خستگى نکند و آخ نگوید و طورى نباشد که پدر و مادر پیر او احساس کنند که فرزندشان از خدمت کردن به آنان خسته شده است.
📖اخلاق در قرآن جلد سوم صفحه ۶۳
📝ترجمه آیه از آیت الله مشکینی
#معارف_قرآن
🌙 @mesbahyazdi_ir
💠وظیفه سرپرستی خانواده به مرد سپرده شده است
«الرِّجالُ قَوّامُونَ عَلَى النِّساء...» (نساء ۳۴)
مردان سرپرست زنانند.
🔹️در زندگىِ خانوادگى، گاهى مشکلات و اختلاف نظرهایى پیش مىآید که از طریق عواطف و نیز از راه مشورت با همسر حل نمىشوند و اگر این مشکلات و اختلاف نظرها ادامه یابند، آرامش و آسایش خانواده و پایههاى مهر و محبت همسران فرو خواهد ریخت. از این رو، براى پیشگیرى از متلاشى شدن زندگىِ خانوادگى، لازم است براى این گونه مشکلات و اختلافها، که کم و بیش در خانوادهها به وجود مىآیند، چاره دیگرى اندیشیده شود.
🔸️از نظر حقوقى، خانواده وقتى که به عنوان یک واحد کوچک اجتماعى، تشکیل شد، همانند هر اجتماع دیگر، نیاز به یک سرپرست دارد و از آنجا که اسلام، خانواده را اساس جامعه مىداند، توجه فراوانى به پىریزىِ درست بنیان خانواده دارد تا از این رهگذر، استحکام و سلامت جامعه را تضمین کند. در اسلام وظیفه سرپرستىِ خانواده، به مرد داده شده است.
📖اخلاق در قرآن جلد سوم صفحه ۸۲
📝ترجمه آیه از آیت الله مشکینی
#معارف_قرآن
🌙 @mesbahyazdi_ir
💠کمک به مستضعفان بر ما لازم است
«وَ مالَكُمْ لاتُقاتِلُونَ فى سَبِیلِ اللّهِ وَالْمُسْتَضْعَفِینَ مِنَ الْرِّجالِ وَالْنِساءِ وَالْوِلْدانِ الَّذِینَ يَقُولُونَ رَبَّنَا اَخْرِجْنا مِنْ هذِهِ الْقَرْيَةِ الظّالِمِ اَهْلُها وَاجْعَلْ لَنا مِنْ لَدُنْكَ وَلِيّاً وَاجْعَلْ لَنا مِنْ لَدُنْكَ نَصیرا» (نساء ۷۵)
ترجمه: «و شما را چه شده كه در راه خدا و (نجات) مستضعفان (ناتوان داشته شدگان) از مردان و زنان و كودكان (از مسلمين مكه كه در سلطۀ مشركين آن روز بودند و هر مستضعفى كه در سلطۀ مستكبران هر عصر مى باشد) نمى جنگيد، آنان كه همواره مى گويند: پروردگارا، ما را از اين شهرى كه اهلش ستمكارند بيرون بر و براى ما از جانب خود سرپرستى قرار ده و براى ما از سوى خود ياورى معيّن كن»
🔹️اگر برقرار کردن ارتباط با جامعه دیگر، از یک سو، با منافع معنوى، و از سوى دیگر، با زیانهاى مادى همراه باشد. در اینجا اصلِ تقدم معنویات بر مادیات، چنین ارتباطى را مثبت مىشمرد، مگر در بعضى موارد استثنایى که زیانهاى مادىِ فعلى، در دراز مدت، براى جامعه اسلامى خسارتهاى معنوى به بار آورد که در این صورت، ایجاد ارتباط، رجحانى نخواهد داشت و این یک استثنا است؛ اما اصل و قاعده کلى، این است که زیانهاى مادى را براى تأمین مصالح معنوى، تحمل کنیم.
🔸️مثلا اگر گروهى از مسلمانان در دارالکفر زندگى مىکنند و کفار آنان را به استضعاف کشاندهاند، بر ما لازم است که براى رهایىِ آنها تلاش کنیم تا از زیر بار کفر و ستم آزاد شوند و طبیعى است که رسیدن به این هدف معنوى، بدون خسارتهاى مالى و جانى براى مسلمانان تحققپذیر نیست. مؤمنانى در مکه، در چنگال کفر گرفتار شده بودند و اکنون که مسلمانان در مدینه، جامعهاى تشکیل داده و سیادت داشتند، باید براى رهایى آنها تلاش مىکردند و بدیهى بود که مىبایست هزینه سنگین و زیانهاى جانى و مالى آن را نیز تحمل مىکردند تا بتوانند آنان را نجات دهند، و این نه تنها کارى صحیح و ارزشمند، بلکه واجب بود.
📖اخلاق در قرآن جلد سوم صفحه ۱۰۰
📝ترجمه آیه از آیت الله مشکینی
#معارف_قرآن
🌙 @mesbahyazdi_ir
💠تبعیضی در ایمان نیست
«اَفَتُؤْمِنُونَ بِبَعْضِ الْكِتابِ وَ تَكْفُرُونَ بِبَعْض فَما جَزاءُ مَنْ يَفْعَلُ ذلِكَ مِنْكُمْ اِلاّ خِزْىٌ فِى الْحَیوةِ الدُّنْیا وَ يَوْمَ الْقِیامَةِ يُرَدُّونَ اِلى اَشَدِّ الْعَذابِ وَ مَااللّهُ بِغافِل عَمّا تَعْمَلُونَ.» بقره ۸۵
ترجمه: «آيا به برخى از (احكام) كتاب (تورات) مىگرويد و به برخى ديگر كفر مىورزيد؟! (حرمت جنگيدن و بيرون راندن را رد مىكنيد و لزوم آزاد كردن همكيش را مىپذيريد؟!) پس كيفر كسانى از شما كه چنين مىكنند جز خوارى و ذلّت در دنيا نيست، و روز قيامت به سوى شديدترين عذاب بازگردانيده مىشوند؛ و خدا از آنچه مىكنيد غافل نيست»
🔸️اگر کسى بگوید: من به نبوّت پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله)، ایمان دارم و به نبوّت سایر انبیاء ایمان ندارم، یا بگوید: همه پیامبران را قبول دارم ولى فلان حکمى که یکى از پیامبران آورده قبول ندارم، براى مؤمن بودنش کافى نیست و او کافر خواهد بود. از دیدگاه قرآن، ایمان نسبت به جمیع انبیاء و نسبت به جمیع ما انزل الله و همچنین نسبت به جمیع محتویات رسالت هر یک از پیامبران باید مطلق باشد و تجزیهپذیر نیست.
🔹️و اگر کسى در ایمان به اینگونه موارد، تبعیض قائل شود، این ایمان برایش مفید نیست و در وصول وى به سعادت اخرویش تأثیرى ندارد و اما اینکه چنین شخصی مستحق شدیدترین عذابهاست شاید بدین علت است کسى که هنوز نبوت و رسالت انبیاء را نپذیرفته منشأ آن قصور یا تقصیر در تشخیص رسالت وى باشد؛ ولى، آن کس که رسالت یک پیامبر و صحت یک کتاب آسمانى برایش ثابت شد اگر بخشى از آن را بعد انکار کند، طبعاً عامل آن جحود و عناد خواهد بود و بدیهى است که به شدیدترین عذاب گرفتار شوند؛ چرا که، حقیقت، بطور کامل برایشان روشن شده است. بهرحال آنکه موجب سعادت مىشود ایمان مطلق است که هیچ نوع تبعیضى در آن نسبت به انبیاء و محتواى رسالتشان نباشد.
📖اخلاق در قرآن جلد ۱ صفحه ۱۳۵
📝ترجمه آیه از آیت الله مشکینی
#معارف_قرآن
📱 @mesbahyazdi_ir
«وَمَا أَرْسَلْنَا فِي قَرْيَةٍ مِنْ نَبِيٍّ إِلَّا أَخَذْنَا أَهْلَهَا بِالْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ لَعَلَّهُمْ يَضَّرَّعُونَ» (اعراف، ۹۴)
ترجمه: به هر شهری پیامبری فرستادیم، بیاستثنا، به او نسبت دروغ دادند و در نتیجه، مردمش را گرفتار رنج و سختی کردیم تا بهخود بیایند و به درگاه ما گریهزاری کنند!
🕋#معارف_قرآن | اولین اقدام بعد از سختیها
🔸اولین وظیفه ما در برابر سختی هایی که برای ما پیش می آید این است که دستمان را به طرف خدا دراز کنیم: «لَعَلَّهُمْ يَضَّرَّعُونَ؛ تا (به درگاه ما) تضرع و زاری کنند». ما هرچه داریم از خداست؛ هیچ قدرتی در مقابل قدرت خدا توان مقاومت ندارد.
🔸اگر او اراده کند ما پیروز بشویم، حتما پیروز خواهیم شد؛ ولو با همهی ضعف و ناتوانیمان. پس این را فراموش نکنیم که در هنگام سختیها، اول برویم در خانهی خدا.
۱۳۹۸/۱۰/۰۹
🇮🇷 Eitaa.com/Faannoos