🔴 #یادداشت | جنبه های اقتصادی یک کنش نظامی 📝#علی_محمدی 🔹از جمله مواردی که در پاسخ نظامی به اسرائیل مورد توجه قرار می گیرد وضعیت اقتصادی کشور است. اینکه آیا اقتصاد ایران ظرفیت و تحمل یک عملیات نظامی را دارد یا خیر؟ 🔸نکته اول اینکه اگرچه اقتصاد مهم است اما نمی تواند مسئله اول در تصميم گیری برای آغاز یک عملیات نظامی باشد. افکار عمومی و همراهی آنها با تصميم‌گيري یک نظام سیاسی چنان در اولویت قرار دارد که نه تنها می توان ضعف های حاکم بر بخش های دیگر مثل ضعف اقتصاد را بپوشاند، بلکه محاسبات مهاجم را هم تحت تاثیر قرار می دهد. از همین جهت بود که رهبر انقلاب در ۲۷دی ماه ۱۳۹۸ فرمودند: فریاد انتقام ملت ایران، سوخت حقیقی موشک‌هایی بود که پایگاه آمریکایی را زیر و رو کرد. 🔸از منظر اقتصادی، گام اول در آغاز یک جنگ توجه به تاب‌آوری اقتصاد است. اینکه اقتصاد تا چه اندازه می تواند چالش پیش آمده را در خود هضم نماید. اقتصاد روسیه مثال خوبی است برای اینکه نشان دهیم که چگونه یک اقتصاد در صورت تاب‌آوری می تواند از بحران پیش آمده، به سلامت عبور کند. پاسخ به این سوال که آیا اقتصاد ایران تاب‌آوری لازم را در برابر یک جنگ گسترده دارد، در میزان گستردگی جنگ و نوع واکنش طرف مقابل، قرار دارد. برآورد اینکه جنگ احتمالی راه‌های تنفسی اقتصاد( فروش نفت و تجارت خارجی) را قطع و ناترازی ها را تا چه اندازه تشدید می کند، دشوار است. اقتصاد ایران یک دهه پر چالش را پشت سر گذاشته که در آن به شدت به حوزه سیاست شرطی‌سازی شده است. بگونه‌ای که یک جنگ محدود نیز می تواند ناترازی ها را گسترش، رشد اقتصادی را کاهش و منجر به خروج هر چه بیشتر سرمایه شود. 🔸مسئله بعدی تاثیر آغاز یک عملیات نظامی ولو محدود بر بازارهای مالی است. در عملیات های تروریستی که سابقا علیه ایران اتفاق افتاده از ترور شهید سلیمانی تا شهید فخری‌زاده تا ترور در شیراز و کرمان، بازار ارز ایران بین ۳تا۱۰درصد افزایش را شاهد بوده و سپس یا نرخ ارز کاهش یافته و یا با فاصله‌ی زمانی یک ماهه به روند سابق برگشته است. نکته مهم در عصر شهادت شهید سلیمانی مداخله سنگین و موفق بازار ساز در کنترل بازار بوده است. در بازار سرمایه وضعیت متفاوت است و شاهد ریزش های گسترده در بازار بوده ایم‌. از حیث بازارهای جهانی نیز، در روز شهادت سردار سلیمانی، و پاسخ ایران نفت جهانی ۶ درصد افزایش یافت‌. 🔸در خصوص رژیم صهیونیستی، اقتصاد این رژیم شوک حاصل از آغاز جنگ را پشت سر گذاشته است. دقت شود که منظور این نیست که این رژیم تاکنون متحمل خسارت های اقتصادی نگرده، یا با گسترش جنگ متحمل خسارت بیشتر نخواهد شد. در خصوص این رژیم توجه به این نکته نیز ضروری است که توسط ایالات متحده و غرب حمایت مالی می شود. 🔸فردای آغاز یک عملیاتی نظامی محدود یا یک جنگ گسترده، قیمت جهانی نفت و کامودیتی ها افزایش خواهند یافت و بعد از جنگ روسیه و اوکراین، دومین شوک حاصل از انرژی به غرب وارد خواهد شد. پاسخ به این سوال که اقتصاد اروپا و آمریکا قادر به عبور از شوک ایجادی باشند بستگی به سطح گستردگی جنگ دارد، اما به وضوح مشخص است که اقتصاد اتحادیه اروپا قادر به اتخاذ سیاست های یارانه ای مجدد، همچون گذشته را نخواهد داشت. از این منظر تاثیر اقتصادی واکنش ایران برای غرب بسیار مهم خواهد بود‌. 🔹مشخص است که در صورت وقوع عملیات نظامی در هر سطحی، تنها ایران نیست که متحمل خسارت اقتصادی می شود بلکه اقتصاد رژیم صهیونیستی و غرب نیز ( ولو در سطوح متفاوت) در امان نخواهند بود.

🔴 بررسی ابعاد تحریم کشتیرانی ایران 🔹شورای اروپا، کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران را به بهانه انتفال سلاح به روسیه تحریم کرد. این تحریم‌ها شامل کشتی‌رانی جمهوری اسلامی ایران(آی‌آرآی‌اس‌ال) و دسترسی به تاسیسات برخی بنادری و ارائه هرگونه خدمات به این کشتی‌ها می‌باشد. 🔹بر اساس آخرین اطلاعات موسسات بین‌المللی، کشتیرانی ایران با دارا بودن تقریبا یک هزار انواع فروند کشتی در رتبه ۲۲ ناوگان بازرگانی جهان و رتبه اول منطفه غرب آسیا قرار دارد. 🔹سهم ایران از تجارت دریایی بین‌المللی کمتر از ۱ درصد است و بیش از ۹۴ درصد صادرات کشور و بیش از ۹۳ درصد واردات از طریق بنادر و به وسیله حمل و نقل دریایی صورت می‌گیرد. 🔹اولین مورد از تحریم‌‌های صنایع کشتیرانی ایران در اوایل دهه ۱۳۳۰شمسی و در زمان نخست وزیری دکتر محمد مصدق، توسط انگلیس وضع شد. 🔹بعد از انقلاب، تحریم ها در سال‌های ۲۰۰۵، ۲۰۰۸، ۲۰۱۰ و ۲۰۲۰ بخش هایی از کشتیرانی ایران را متاثر ساخت. بنابراین تحریم اخیر اروپا اتفاق جدیدی نیست و مانع از رشد ناوگان کشتی رانی ایران نیز نشده است. چه اینکه ظرفیت ناوگان کشتیرانی ایران در یک دهه اخیر ۱۵درصد افزایش یافته است. بنابر آمار آنکتاد (کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد) ارزش ناوگان دریایی ایران بیشترین افزایش در جهان را بین سال‌های 2019 و 2022 ثبت کرده است. 🔹تحریم هوایی و کشتیرانی ایران ماحصل شکست اردوگاه غرب در منطقه غرب آسیا از مقاومت اسلامی است. البته اگر اروپا از تبعات اقدامشان نمی ترسید، حتما با دزدی دریایی به کشتیرانی ایران ضربه می زد. اما چون در جنگ نفتکش ها بین سالهای ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ توسط نظامیان ایرانی تحقیر شدند، به تشدید تحریم روی آوردند. 🔹تحریم کشتی رانی چالش هایی نیز به همراه دارد... 1⃣نوع تردد کشتی‌ها و شریک‌های تجاری خارجی: هنگامی‌که شرکت‌های تراز اول با استانداردهای بین‌المللی از همکاری با ایران امتناع کردند، به تبع آن، استاندارد فعالیت‌های ما پایین می آید که موجب کاهش کیفیت می گردد. 2⃣شیوه حمل و نوع حمل: این تحریم ها سبب می گردد تا گاهی در صادرات کالا از بنادر و کشتی های واسطه استفاده کنیم که به اصطلاح به این امر ترانزشیپ (TRANSSHIP) می‌گویند. ترانزشیب موجب افزایش هزینه مالی و افزایش زمان در رسیدن کالاها به مقصد می شود. 3⃣کاهش نقش ایران در کریدورهای بین المللی. 4⃣عدم دسترسی به تکنولوژی روز کشتیرانی مثل کشتی های رورو. 🔹از سویی همین تحریم ها فرصت های نیز ایجاد کرده است که مهمترین آن ایجاد خودباوری و توانمندی در ساخت و تعمیر کشتی های کلاس اول دنیا در موسساتی همچون صدرا می باشد و نمونه هایی از آن نیز به کشورهای خارجی صادر شده است. ✍🏼#علی_محمدی