5️⃣ادبیات شیعی زیبایی هنری و ارزش ادبی بالایی ندارد. اولا کدام گونۀ ادبیات شیعی را می‌گویید؟ معمولا شعر هیئت را مثال می‌زنند و آن را با شعر رسمی و فاخر می‌سنجند؛ در حالی شعر سینه‌زنی به لحاظ سبکی باید با ترانه قیاس شود نه غزل حافظ. ثانیا با کدام ملاک می‌گویید «زیبا»؟ زیبایی یک مفهوم کاملا نسبی است. از دید اغلب سفیدپوستان، سیاهان زیبا نیستند و کمپانی‌های عروسک‌سازی، باربی سیاه تولید نمی‌کنند؛ در حالی که از دید یک سیاه‌پوست، ما سفیدپوستان آدم‌های کم‌رنگ و رنگ و رو رفته‌ای هستیم! در ادبیات هم همین است. ملاک‌های زیبایی عصر فردوسی و حافظ یکی نیست. صائب عالم دیگری دارد و نیما آنقدر متفاوت است که همۀ قبلی‌ها یک طرف قرار می‌گیرند و او یک طرف دیگر. همۀ این شاعران هم بزرگ و قابل احترامند. ملاک‌های زیبایی اینها متفاوت است. این را می‌فهمیم؛ حالا سؤال: ملاک زیبایی در شعر شیعی چیست؟ 6️⃣ادبیات شیعی سفارشی است؛ پس اصیل نیست. اولا در اغلب موارد شاعر بنا به ارادت قلبی خودش سروده و نوشته و ادعای سفارشی بودن، ادعای شگفتی است که مدعی باید اثبات کند. ثانیا برخی از منتقدان به مفهومی اعتقاد دارند به نام «سفارش زمانه»؛ یعنی اقتضای روزگار. با این تعریف شاعران اجتماعی‌سرا به سفارش زمانه شعر گفته‌اند و چه بسا مثل عشقی و بهار و دهخدا تاوانش را هم با ترور و تبعید و زندان داده‌اند. اینان با تمام وجود به گفته‌ها و آرمانشان اعتقاد داشته‌اند و طبق سفارش زمانه سروده‌اند؛ قبول. حالا سؤال: نمی‌شود سفارش زمانه‌ای مفاهیم دینی و معنوی باشد؟ 7️⃣ادبیات شیعی عملا همان ادبیات انقلاب اسلامی است. از روز عاشورای سال 61 برای عاشورا شعر گفته‌اند. از قرن 3و 4 شعر اهل‌بیتی فارسی داریم. تا پایان عصر قاجار حدود 5 هزار دیوان شعر شیعی داریم. در دورۀ پهلوی تعداد شاعران سنتی‌سرا که اغلب مذهبی‌سرا هم هستند، تقریبا دوبرابر نوپردازان است. البته که انقلاب اسلامی بسیار خوب و محترم است؛ شکی نیست؛ اما عمر انقلاب 0.5 قرن است و عمر تشیع 14.5 قرن؛ یعنی 29 برابر! 🟢🔵🔴🟡 فهام: فرهنگ. هنر. ادبیات. مذهب https://eitaa.com/joinchat/1193017661C158f62846e

یک کانال جامعه شناسی جمع و جور پیدا کرده ام. ظاهرا کار یک دانشجوست. این خیلی قشنگ است که هر کس، در هر سطحی که هست، تلاش کنه بهترین نسخه خودش باشد و زکات علمش را بدهد. 👇

✍🏻 ابن خَلدون جامعه‌شناس مطرح مسلمان،در یکی از نقدهایی که به بعضی از مورخین کرده، می‌گویند:"این ها در نقل تاریخ‌ها فقط دنبال صحت سند📜 هستند درصورتی که باید قبل از اینکه دنبال سند رفت، اول فکر کرد که اصلا خود مطلب با منطق جور در می‌آید یا جور در نمی‌آید💭" 🔻شاید بتوان گفت، اینکه در بازه‌ی زمانی خاصی در فضای مجازی و حتی جامعه،مطالب مبالغه‌آمیز و غالبا نادرست گسترش پیدا می‌کنه،بخاطر همین مسئله هست که ما بجای تفکر و تعقل در مواجهه با خبر🗣،صرفا بدلیل یکسان بودن موضوع منتقل شده با عقایدمون🗯 و اعتماد بیش از حد به فلان کس یا فلان رسانه ای که این خبر رو منتقل کرده،خبر رو گسترش میدیم و جالبی اینجاست که درسته که ما در علم #معرفت_شناسی خبر را از سه قسم تقسیم بندی کردیم؛ اما باید به این توجه کنیم که این نوع تقسیم بندی و اعتبار‌سنجی صرفا مخصوص فرایند انتقال🔛 خبر هست نه خود محتوا♨️ و درستی و نادرستی‌اش(یعنی ممکنه یک اتفاق تاریخی‌ای که به ما گفتن رو واقعا عده‌ای دست به دست کردن ولی خرافات بوده باشه!) پ.ن: عکس پُست و متن راجع به ابن خلدون برگرفته از صفحه ۳۱ کتاب تعلیم و تربیت در اسلام،اثر متفکر شهید مطهری هست. #راه_نقل #تفکر_نقادانه ___________ @amirpouyaFH

ای صاحب کرامت، شکرانۀ سلامت روزی تفقدی کن درویش بینوا را 13 دقیقه دربارۀ این بیت و مفاهیمش صحبت کرده‌ام. شاید ارزش شنیدن داشته باشد. راستی! شما فرق معجزه و کرامت را می‌دانید؟ امیرالمؤمنین(ع) معجزه داشت یا کرامت؟ برای دسترسی راحت به دیگر قسمتهای درس گفتار به سایت فهام سر بزنید. 🟢🔵🔴🟡 فهام: فرهنگ. هنر. ادبیات. مذهب https://eitaa.com/joinchat/1193017661C158f62846e

گوته، شاعر آلمانی، از طریق حافظ با امیرالمؤمنین (ع) آشنا شد. همین قدر عجیب! این ویدئوی 14 دقیقه ای را ببینید: https://www.aparat.com/v/8KeJ7 https://www.aparat.com/v/8KeJ7 @fahhaam

امام حسن عسکری(ع): هيچ بلايي نيست مگر آنكه اطراف آن با نعمت الهي احاطه شده است (تحف العقول ج 2، ص 489). فرا رسیدن سالروز ولادت امام حسن عسکری علیه‌السلام مبارک باد💯 🌐WebSite: Raze4Fasl.com 🆔Channel: @Raaze4Fasl

👆کانال فوق (https://eitaa.com/raaze4fasl) مربوط به آقای محمد افلاکی است. ایشان در زمینۀ روانشناسی و موفقیت فردی توفیق بسیار دارد و من در اطرافیان خودم تأثیر شگرف آموزه های ایشان را دیده ام. دقت ایشان در متون دینی و کشف نکته های ظریف مربوط به تجسم خلاق و ... از نکات جالبی بوده که از آن بهره برده ام. این متن را کاملا دلی و فقط برای گسترش خیر نوشته ام. آقای افلاکی هم از این نوشته بی خبر است. واقعا بهره مندی از این آموزه ها را برای همه مفید می دانم. ارادت

دوستان عزیز، سلام و صبح بخیر بابت تأخیر و غیبت چند روزه‌ام عذرخواهم. این هفته خیلی سرم شلوغ بود. علاوه بر کلاسهای عادی، دو کارگاه مهم برگزار شد: 1. فرصتهای شغلی ادبیات https://fahhaam.ir/product/job/ 2. آشنایی با صنعت آموزش https://fahhaam.ir/product/amoozesh/ یک جلسۀ جدی هم داشتم که مربوط به امور فرهنگی دانشگاه بود.

غیر از این موارد، کلاسهای خوبی هم برگزار شد؛ الحمد لله! یک درس گفتار شروع کرده ام با عنوان تاریخ فرهنگ در عصر صفوی؛ برای خودم خیلی جذاب است. باید رویش کار کنم که مرتب شود و تقدیم حضورتان کنم.

در یکی دیگر از کلاسها، بچه ها انتخاب کردند که دربارۀ یکی از این شاعران عصر پهلوی صحبت کنیم: اخوان شاملو فروغ سهراب من ابتدا دربارۀ کلیت فرهنگ دورۀ پهلوی حرف زدم و بعد دربارۀ این چهار نفر توضیح مختصری دادم؛ بعد دانشجویان سهراب را انتخاب کردند. به نظرم بحث هر دو ساعت شنیدنی و جذاب شد. دانشجوها که خیلی راضی بودند. این بحث را در دو قسمت، امروز و فردا، تقدیمتان می کنم. ممنون می شوم اگر نقد بفرمایید و مرا از نظرات ارزشمندتان بهره مند کنید.

کلیات فرهنگ در عصر پهلوی زمینه های شکل گیری شعر نو 🟢🔵🔴🟡 فهام: فرهنگ. هنر. ادبیات. مذهب https://eitaa.com/joinchat/1193017661C158f62846e

در این درس‌گفتار دربارۀ جهان‌بینی #سهراب_سپهری حرف زده‌ام. از دنیایی گفته‌ام که همۀ موجودات زنده‌اند و شعور و انرژی‌ دارند. از رابطۀ این تفکر با اسلام و بودیسم گفته‌ام. بعد به عنوان نمونه شعر «قایقی خواهم ساخت» #سهراب را با این نگاه تحلیل کرده‌ام. به گمانم ارزش شنیدن دارد. 🟢🔵🔴🟡 فهام: فرهنگ. هنر. ادبیات. مذهب https://eitaa.com/joinchat/1193017661C158f62846e

روی حق روی حق نمای علی‌ست علی آیینهٔ خدای علی‌ست به ولای علی قسم ایمان به خدای علی ولای علی‌ست شب معراج شد لقاءاللّه کشف بر خلق کان لقای علی‌ست مصطفی هر سخن شنید از حق یافت کان صوت دلربای علی‌ست دستی آمد ز پشت پرده برون دید دست گره‌گشای علی‌ست حمل بار ولایت علوی کان نه در خورد کس سوای علی‌ست، مصطفی را سزد که در کعبه دوش پاکش به زیر پای علی‌ست این دو را جز یکی مدان و مخوان که به‌جز این خلاف رای علی‌ست در رضای علی رضای خداست در رضای خدا رضای علی‌ست حرکت در تمام موجودات باشد از عشق و آن هوای علی‌ست #صغیر_اصفهانی 🟢🔵🔴🟡 فهام: فرهنگ. هنر. ادبیات. مذهب https://eitaa.com/joinchat/1193017661C158f62846e

ولی کشتن نویسنده‌ها کار احمقانه‌ای است مخصوصا اگر تصویرش را هم خود قاتل منتشر کرده باشد. به نظر می‌آید او اصرار داشت که کشته شود چون کار نویسنده‌ها پس از مرگ شروع می‌شود. او از خود یک گلوله هم به جا گذاشت، گلوله‌ای که شاید عمدا شلیکش نکرده بود و کتاب! آیکونیک‌ترین مرگ سال‌های اخیر... قبلا گفته بودم که ملت‌ها در دوره‌های صعود، نویسنده‌های نظامی دارند و دانشمندان مسلح. قلم، ترجمهٔ صدای گلوله است و گلوله، حامی نوشته. ✔️ خار و میخک رمانی جذاب است که توسط شهید مجاهد یحیی سنوار در دوران حبس طولانی‌اش در زندان‌های اسرائیل نوشته شده است. «خار و میخک» نه تنها یک اثر داستانی، بلکه گواهی عمیق بر روح پایدار غزه است. این روایت که توسط یحیی سنوار در میان سایه های زندان های اسرائیل نوشته شده است، از داستان سرایی سنتی فراتر می رود تا نگاهی ناب و بدون فیلتر به آن ارائه دهد. این رمان در ۳۰ فصل خود، انتخاب سخت برخی از آوارگان فلسطینی برای کار در اسرائیل را نیز به نمایش می گذارد.

🌺🌿🌺🌿🌺 در کشاکش زندگی و در روزمرگی که گویی گریزی از آن نمی‌بینیم، هر دفتر مثنوی معنوی، مثل جزیره سرسبز و امنی است که می‌توان بر ساحل آن لختی آرام گرفت و آرام اندیشید. شما را به تفرج در این جزیره دعوت می‌کنیم: گر شدی عطشان بحر معنوی فرجه‌ای کن در جزیرهٔ مثنوی فرجه کن چندانکه اندر هر نفس مثنوی را معنوی بینی و بس آشنایی با اندیشه‌های مولانا برای یک زندگی اخلاقی و آگاهانه دوره مجازی مثنوی‌خوانی (دفتر دوم، ترم ششم) برای شرکت در این دوره نیازی نیست که دوره‌های قبلی را گذرانده باشید. شامل: ✅ شرح ابیات مثنوی ✅ موضوع‌گذاری ابیات ✅ روان‌خوانی ابیات مدرس: دکتر مریم محمدی (دکترای ادبیات عرفانی) تعداد جلسات: ۱۰ جلسه زمان: شنبه‌ها ساعت ۱۸ تا ۱۹ بهای ثبت نام: ۳۲۰ هزار تومان شروع دوره: شنبه ۱۲ آبان ۱۴۰۳ 🍃 شرکت در دوره برای عموم علاقه‌مندان آزاد است. 🍃 این دوره پیش نیازی ندارد. 📌 کلاس در سایت skyroom، به صورت آنلاین برگزار خواهد شد. لطفا جهت ثبت‌نام با شماره ۰۹۰۲۱۳۴۸۲۲۹، تماس بگیرید یا به همین شماره در تلگرام پیام دهید. @parsisun_academy

پیشتر دو بخش از این کتاب را دیده اید. مقدمه ادبیات عامیانه اگر این بخش را هم ببینید و نقد کنید ممنون می شوم: 👇👇👇

👆👆👆 1️⃣ ارزش ادبیات ما از دورۀ قبل از اختراع خط، اطلاعات زیادی از زندگی بشر نداریم؛ دلیلش بسیار بدیهی است: چون چیزی ثبت نمی‌شد. دقیقا به همین دلیل و با همین ساختار می‌توانیم تصور کنیم که شکل‌گیری ادبیات، یعنی شعر و داستان، چطور دنیا را به قبل و بعد خودش تقسیم کرده است. اینجا نمی‌خواهیم بگوییم که احتمالا آدم ابوالبشر برای بچه‌هایش قصه می‌گفته و احتمالا حوا فرزندانش را با لالایی می‌خوابانده. نویسندگان بسیاری عادت کرده‌اند که همه چیز را به آغاز خلقت برگردانند و از ساده‌ترین نشانه‌های احتمالی، پیشینۀ بحث بتراشند؛ اما قرار نیست ما اینجا این کار را بکنیم. وقتی می‌گوییم شعر و داستان، منظور اثری است که اگر هم مربوط به دورۀ پیش از خط است، آنقدر قوی و ساختارمند باشد که به شکل شفاهی و سینه‌به‌سینه به همان شکل، به نسل‌های بعد برسد. صد البته که شعر و داستان ساختارمند به گذر زمان نیاز دارد و با تجربۀ طولانی‌مدت بشری ساخته می‌شود؛ لذا هر قومی که بزرگ‌تر و باتجربه‌تر باشد، بیشتر صاحب ادبیات است. این هومر نیست که یونان باستان را بزرگ کرده؛ بلکه یونان آنقدر بزرگ است که بخشی از بزرگی‌اش به ادبیات رسیده و هومر را پرورده است. فردوسی ایران کهن را بزرگ نکرده؛ بلکه ایران کهن آنقدر بزرگی دارد که فردوسی با بازنمایی درست و شفاف آن بزرگ شده است. اگر این پیش‌فرض را بپذیریم، آنگاه اگر دیدیم ملتی ادبیات ندارد، باید نتیجه بگیریم که پس تمدن ارزشمندی نداشته یا تمدنش رشد متوازن و همه‌جانبه نداشته است. همچنین اگر دیدیم ملتی ادبیات قدرتمندی دارد، باید نتیجه بگیریم که پس حتما فرهنگ و تمدن بزرگی داشته است. شاید به ذهن بیاید که استثنای بزرگ این فرضیه عرب جاهلی است که فرهنگ و تمدن نداشت و شعر داشت. دو جواب جدلی: اولا برخی از محققان معتقدند که بسیاری از اشعار عصر جاهلی بعدها ساخته شد و به آن دوران منسوب شد؛ یعنی عرب جاهلی اساسا شعر قوی قابل ذکر نداشته است. ثانیا اقوامی که در قرآن نام برده شده‌اند، اغلب در منطقۀ شبه جزیرۀ عربستان یا اطراف آن بوده‌اند؛ یعنی می‌توانیم قوم عاد و ثمود و سبأ و ... را به عنوان پیشینۀ فرهنگی و تمدنی عربستان در نظر بگیریم. اما جواب اصلی: اگر قرآن نازل نمی‌شد و آن اشعار به خاطر برخی مفرداتشان مورد مطالعه قرار نمی‌گرفتند، الآن چقدر از آنها باقی مانده بود؟ چه‌قدر خوانده می‌شدند؟ اگر بخواهیم با فارسی مقایسه کنیم، مفاهیم شعر جاهلی، در بهترین حالت چیزی است شبیه شعر شاعران دربار غزنوی. الآن شعر عسجدی و عثمان مختاری را چه کسی می‌خواند؟ اگر صنعت چاپ و نهضت دانشگاهی احیای آثار کهن نبود، الآن چه کسی نام آنها را شنیده بود؟ اما فرخی و منوچهری شناخته‌شده‌ترند؛ چون در نظام دانشگاهی ما واحد درسی به نام آنان تعریف شده است. محتوا و کیفیت شعر این چهار شاعر تفاوت چندانی با هم ندارد؛ اما شهرتشان متفاوت است. این دانشگاه است که فرخی را در سطحی نسبتا عمومی مشهور کرده؛ به همین شکل، این مفسران هستند که شعر جاهلی را زنده نگه داشته‌اند؛ وگر نه شعر جاهلی به خودی خود، اتفاق بزرگی نیست. به ادعایمان باز گردیم: ادبیات، بیانگر ارزش و بزرگی فرهنگ است. آینه‌ای است که فرهنگ را بازنمایی می‌کند و ماندگاری می‌بخشد. این حرف را بسیاری از بزرگان مطرح کرده‌اند و پذیرفته‌اند و کسی هم مخالفتی با آن نداشته است. 👇👇👇 🟢🔵🔴🟡 فهام: فرهنگ. هنر. ادبیات. مذهب https://eitaa.com/joinchat/1193017661C158f62846e

👆👆👆 2️⃣ برخورد امامان معصوم(ع) با شعر و شاعر اما اسلام و تشیع: ما معتقدیم که پیامبر(ص) تمدن ساز است؛ یعنی حتی اگر یک پژوهشگر بی‌دین، با ملاک‌های کاملا بشری، تاریخ تمدن‌های جهان را بررسی کند، در کنار نام چند پادشاه بزرگ که امپراطوری‌های عظیم تمدنی تاریخ را بنا کرده‌اند، نام محمد بن عبدالله(ص) را می‌آورد؛ با این تفاوت که آن پادشاهان کشور و تمدن بزرگی را توسعه دادند و بزرگ‌تر کردند؛ ولی این تمدن‌ساز عرب، تمدن خود را از هیچ برآورد. آن دیگر تمدن‌ها در کنار ساختار نظامی و سیاسی، فرهنگ هم داشتند؛ ولی تمدن پیامبر(ص) اصالتا فرهنگی بود که بعد شاخه‌های سیاسی و نظامی و ... هم پیدا کرد. خلاصه آن‌که کار فرهنگی- تمدنی پیامبر(ص) در طول تاریخ جهان بی‌نظیر است؛ لذا کاملا طبیعی است که ادبیات ویژۀ خودش را هم تولید کند. این ادبیات، ابتدا با قرآن کریم شروع می‌شود که نه شعر است و نه داستان؛ بلکه گونۀ جدیدی است که نه تکرارپذیر است نه فراموش‌شدنی؛ بنابراین بیش از هر کتاب دیگری، بارها و بارها خوانده می‌شود و در تمام سطوح محتوایی و فرمی ادبیات و فرهنگ تأثیر می‌گذارد. اما غیر از قرآن کریم، پیامبر(ص) به تولید ادبیات به دست مسلمانان توجه ویژه دارد؛ آنان را به سرودن شعر ترغیب می‌کند؛ امر می‌کند که در جنگ‌ها دشمن را هجو کنند و در غدیر ولایت امیرالمؤمنین(ع) را به شعر در آورند. پیامبر(ص) به خاطر دوری از تهمت شاعری خودش و شعر بودن قرآن، موظف است که شعر نخواند. اما جانشینان ایشان، چنین حکمی ندارند؛ لذا از امامان معصوم(ع) شعرهای فراوانی نقل شده است؛ زندگی اهل بیت(ع) آنقدر با شعر آمیخته است که در شب عاشورا، امام حسین(ع) جواب خواهر و دخترش را با شعر می‌دهد و روز عاشورا هر کدام از بزرگواران که به میدان می‌روند، رجز خاص خود را می‌خوانند که شعر است. عجیب‌تر از همه حضرت عباس(ع) است که در گیر و دار نبرد، با همۀ نگرانی‌ها و دل‌مشغولی‌هایش، به محض این که دستش قطع می‌شود، به جای ناله و فریاد، به جای ذکر گفتن، شعر می‌خواند؛ آن‌هم نه شعری از پیش اندیشیده؛ بلکه شعری که در همان لحظات سروده شده است. تا کسی شاعر نباشد و تجربه نکرده باشد که یک شاعر اصیل، هر چه بیشتر از هشیاری معمول خارج شود و هر چه بیشتر هیجانی شود و تحت فشار عاطفی قرار بگیرد، شاعرتر می‌شود، این حال حضرت عباس(ع) را نمی‌تواند درک کند. 👇👇👇 🟢🔵🔴🟡 فهام: فرهنگ. هنر. ادبیات. مذهب https://eitaa.com/joinchat/1193017661C158f62846e

ادامه دارد ...

✨ بازخوانی تحولات امامت پژوهی در یکصد سال حوزه علمیه قم 👈 به همت پژوهشکده امامت و با همکاری کمیته مرکزی کرسی های آزاداندیشی حوزه، شانزدهمین نشست ماه امامت برگزار می‌گردد 🎤 ارائه دهنده: حجت الاسلام والمسلمین محمدتقی یارمحمدیان ✍️ ناقد: دکتر سعید طاووسی سرور 🧑‍💻 دبیر نشست: حجت الاسلام والمسلمین محمد فراهانی 🏢 مکان: قم، بلوار بسیج، جنب کوچه ۳۹، بنیاد بین المللی امامت 📆 زمان: شنبه، ۵ آبان ۱۴۰۳، ساعت ۱۶ 🔸 لینک ثبت نام: 🌐 http://emamat.org/neshast 🌐 emamat.org 🆔 @Emamat_IF 🆔 @Emamat_net #نشست_ماه_امامت ایتا   اینستاگرام    آپارات

سلام امروز با کانال نوپایی آشنا شدم از شاعری که هیچ نمی شناسمش. شعر سپید می نویسد. زبان ساده ای دارد. اما فکرش واقعا شاعرانه است. بیشتر برای جهاد اسلامی و فلسطین می نویسد. خیلی سپید نمی خوانم، ولی کارش را پسندیدم. 👇

غمگین ترین جای مجسمه لبخندی ست که با چاقو تراشیده اند... مهدی نظارتی زاده https://eitaa.com/mehdinezarati

سلام این هم طنز امروز صبح👇

👆👆👆 ادامۀ بحث جایگاه شعر در تبلیغ دین

3️⃣ کارکرد خاص شعر در فضای فرهنگی و تبلیغی، شعر دو ویژگی مهم دارد: یکی آن‌که به علت هنری و موزون بودن، سریع‌تر به ذهن‌ها سپرده می‌شود و در سطح جامعه رواج می‌یابد، دوم آن‌که حرف‌های صریح‌تر و خطرناک‌تر را راحت‌تر بازگو می‌کند؛ چون همیشه راه گریزی وجود دارد که «جدی نگیریدش؛ این شعری بیش نیست!». عرب‌ها می‌گویند: «یَجوزُ للشاعر ما لا یجوزُ لغیره»: برای شاعر حرف‌هایی مجاز است که برای دیگران نیست. نمونه آن‌که امام کاظم(ع) به غصب خلافت و فدک اعتراض کرد و حکومت عباسی که وارث آن غصب‌ها بود، امام(ع) را سال‌ها زندانی کرد و نهایتا به شهادت رساند؛ اما کمی بعد، امام رضا(ع) کاری کرد که همان حرف‌ها در دربار مأمون گفته شود و صاحب آن سخنان، نه تنها توبیخ نشود؛ بلکه از دست خلیفه صله بگیرد! وقتی دعبل شعر «مدارس آیات» را به طور خصوصی، برای امام رضا(ع) خواند، امام فرمود که این شعر را منتشر نکن تا من بگویم؛ آن‌گاه هنگام بار عام مأمون، در حضور همگان، دعبل را به شعرخوانی امر کرد؛ بعد خودش دو بیت به شعر دعبل افزود و به دعبل صله داد؛ سپس مأمون نیز معادل صلۀ امام رضا(ع) به دعبل سکه و خلعت داد؛ با آن‌که یک شعر تند سیاسی ضد حکومت بود. تفاوت شرایط زمانۀ امام کاظم(ع) و امام ضا(ع)، تفاوت روحیات هارون و مأمون، تغییرات اجتماعی و فرهنگی و ... همه وجود دارند؛ قبول! ولی یادمان باشد که این اعتراض شعر بود و آن دیگری سخن عادی. این که امام صادق(ع) در مجالس نیمه‌خصوصی‌اش در خانه، به شاعران بگوید که شعر بخوانند، این که پیامبر(ص) به حسان بگوید که شعر بخواند و ... را همه بارها و بارها شنیده‌ایم؛ اما آیا تا کنون شنیده‌ایم که حجت خدا، در مجلسی به یک آدم معمولی امر کند که بلند شود و سخن‌رانی کند؟ چند نمونه سراغ دارید؟ هیچ! زهیر و حبیب هم که در کربلا حرف زدند، به پیشنهاد خودشان بود؛ نه آن‌که ابتدا به ساکن امام(ع) آنان را به سخن گفتن امر کند. این ویژگی شعر است. ویژگی خاصی که هیچ مشابهی ندارد. 👇👇👇 🟢🔵🔴🟡 فهام: فرهنگ. هنر. ادبیات. مذهب https://eitaa.com/joinchat/1193017661C158f62846e

👆👆👆 4️⃣ ادبیات و دین علامۀ امینی عمر خود را صرف یافتن منبع برای حدیث غدیر کرد. حاصلش شد کتابی که تا کنون 11 جلد آن منتشر شده است: «الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب». جالب آن که سهم کتاب و سنت، یعنی قرآن و حدیث، یک جلد است و سهم ادبیات، 10 جلد! علامۀ امینی به درستی کشف کرد که شاعران، راویان غدیرند و اشعار اسنادی اعتقادی‌اند. در مقالۀ «غدیر در ادبیات فارسی» که در دانشنامۀ جهان اسلام چاپ شده به اجمال نشان داده‌ام که شعر چگونه باعث تغییر رویکرد عموم جامعه به مسألۀ محبت و ولایت اهل بیت(ع) شد. همین مسأله را به تفصیل در کتاب «تاریخ ادبیات دینی» بازنمایی کرده‌ام. یک نمونۀ کوچکش تحلیل عجیبی است که میرزا عبدالله افندی، دانشمند اواخر عصر صفوی ارائه می‌دهد. او می‌خواهد اصلی‌ترین افرادی را نام ببرد که در تشیع ایرانیان مؤثر بوده‌اند. اگر این سؤال را امروز از ما بپرسند، بی‌درنگ می‌گوییم: «شاه اسماعیل صفوی به زور شمشیر مردم را شیعه کرد»؛ اما میرزا عبدالله چنین نظری ندارد؛ با آن‌که خود در روزگار صفویه زندگی می‌کند و طبعا باید تحت تأثیر تبلیغات حکومت باشد و لااقل برای خوش‌آمد شاهان صفوی، از نقش بی‌بدیل شاه اسماعیل بگوید. او دو عالم دینی برجسته را نام می‌برد و یک شاعر را: علامۀ حلی محقق کرکی حسن کاشی واقعیت آن است که اگر حسن کاشی و امثال او نبودند، زحمات علمی دانشمندان دینی به عموم مردم نمی‌رسید. مثال بسیار ساده‌ و ملموسش را همین امروز در جلسات و هیئت‌های مذهبی ببینید: چند نفر پای حرف واعظ می‌نشینند و چند نفر به صدای مداحی که شعر می‌خواند گوش می‌سپارند؟ 👇👇👇 🟢🔵🔴🟡 فهام: فرهنگ. هنر. ادبیات. مذهب https://eitaa.com/joinchat/1193017661C158f62846e

👆👆👆 5️⃣ ادبیات و جامعه یکی از فریب‌ها و اشتباهات بسیار رایج روزگار ما فرم‌گرایی افراطی است. این فرمالیسم را با نام‌های «اصالت زیبایی» و «هنر برای هنر» و ... هم معرفی می‌کنند؛ اما همۀ آنها یک حرف بنیادی دارند: به قول دکتر شفیعی کدکنی «ادبیات چیزی جز فرم نیست». اما واقعیت آن است که ادبیات و هنر در طول تاریخ در خدمت آرمان‌ها بوده؛ جنبش‌های اجتماعی ایجاد کرده؛ اندیشه‌ها را نشر داده و ... . حتی در برخی از تقسیم‌بندی‌های مشهور، وجه تمایز برخی از ژانرهای ادبی محتوایشان است؛ مثلا در ادبیات غرب گونۀ «ادبیات تعلیمی» داریم و در ادبیات خودمان «ادبیات عرفانی» و «ادبیات دینی». ولی در همین موارد هم، وقتی می‌خواهند به نقد اثر بپردازند، به فرم و بلاغت می‌پردازند و دیگر هیچ! در این نگاه، تشبیه و استعاره‌های یک متن شمرده می‌شود؛ اما میزان نفوذش در مردمان، نه! کلمات دشوار متن شرح می‌شود؛ اما زمینه‌ای که باعث سرودن این شعر شد، نه! و در نهایت، شعری شعرتر دانسته می‌شود که هنری‌تر باشد نه اثرگذارتر. این نگاه ادبیات و هنر را از کارکرد تهی می‌کند و از دیگر سو اشعار تأثیرگذار را به جرم کم‌آرایه‌بودن از دایرۀ ادبیات خارج می‌کند. واضح است که این نگاه مطلوب منِ نویسنده و شمای خواننده نیست؛ شما اگر چنین دیدگاهی داشتید، کتابی را ورق نمی‌زدید که عنوانش بر محتوای ادبیات تأکید دارد. با همین رویکرد است که سراغ ادبیات مجلسی رفته‌ایم؛ گونه‌ای از ادبیات که برای ارائه در مجالس عمومی و اثرگذاری بر عواطف عموم تولید می‌شود. ادبیات مجلسی، همان چیزی است که روزگاری با عنوان مناقب‌خوانی محبت اهل بیت(ع) را در دل‌ها استوار کرد و طی 300 سال، زمینه را برای تغییر رسمی مذهب در ایران آماده کرد. همان چیزی است که در روزگار مذهب‌گریزی و مذهب‌زدایی مشروطه و پهلوی، شور دینی را در دل‌ها زنده نگاه داشت و نهایتا به کمک روند تغییر حکومت آمد و انقلاب اسلامی و دفاع مقدس را یاری کرد. نوع دیگری از ادبیات که در خوانش رسمی و دانشگاهی جدی گرفته نمی‌شود، ادبیات عامه است. هر آنچه که در رسانه‌های رسمی منتشر شود، از کتاب علمی گرفته تا منابر و بخش‌نامه‌های حکومتی ادوار مختلف، تا زمانی که مورد قبول مردم واقع نشود، به نتیجه نرسیده است و یکی از اصلی‌ترین نشانه‌های پذیرش مردمی، آن است که عام مردم، به زبان خود آن را بازسازی کنند. شعری که یک مادر برای خواباندن نوزادش زمزمه می‌کند، ممکن است وزن و قافیۀ درستی نداشته باشد، اما از باورهای واقعی آن مادر حکایت می‌کند که قرار است به کودکش نیز منتقل شود. واقعیت یک جامعه این‌هاست؛ نه هنرمندی که خلاف جریان عمومی فکر می‌کند و می‌نویسد. چه بسیارند شاعران و نویسندگانی که با بزرگی از آن‌ها یاد می‌کنیم و می‌گوییم مردم زمانه‌اش او را نشناختند و قدر ندانستند؛ اما این تعبیر تکریم‌آمیز، روی دیگری هم می‌تواند داشته باشد: آن شاعر مثل مردم زمانه‌اش فکر نمی‌کرده؛ پس نمی‌تواند نمایندۀ مردم زمانش باشد؛ پس خواندن آثار او ما را از درک واقعیت آن جامعه دور می‌کند! من نمی‌گویم آن شخص ارزشمند نیست؛ ممکن است باشد؛ ولی نمایندۀ تفکر و احساسات جامعه‌اش نیست. برای شناخت تاریخ اجتماعی، باید سراغ آثاری رفت که نمایندۀ واقعی جامعه باشند. در مطالعاتی از این دست، ارزشمندی یا کم‌ارزشی هنری یک اثر موضوعیت ندارد. این‌ها که گفتم به معنای آن نیست که آثار ادبی شیعی کم‌ارزشند؛ اتفاقا برخی از آنان در ردیف شاهکارهای ادبی‌اند؛ برخی دیگر از مشهورترین و ماندگارترین آثار ادبی‌اند؛ اما حرف آن است که این آثار غیر از وجه ادبی، وجه مهم دیگری دارند که با این‌ نام‌ها شناخته می‌شود: - مطالعات تاریخ فرهنگ - جامعه‌شناسی تاریخی - تاریخ تطور اندیشه‌ها - تاریخ ادیان ... 👇👇👇 🟢🔵🔴🟡 فهام: فرهنگ. هنر. ادبیات. مذهب https://eitaa.com/joinchat/1193017661C158f62846e