#علمی_پژوهشی #فلسفه_فلسفه ✍ حجت الاسلام ذوالقدر ( دانش پژوه سطح چهار مرکز آموزش تخصصی فلسفه اسلامی قم ) بسمه‌تعالی یکی از مباحث مهم در فلسفه فلسفه، بحث و بررسی پایه‌های این علم است. فیلسوفان معمولاً پایه فلسفه را اولیات قرار می‌دهند که مباحثش به‌صورت مبسوط در آثارشان مورد توجه قرار گرفته است. اما با بررسی های بیشتر درباره پایه‌های فلسفه، می‌توان به پایه بودن شهود نیز دست یافت. شهود همان علم حضوری است و حجیت آن نیز براساس ارتباط حضوری و مستقیم تبیین می‌شود. ⭕️ ما سه شهود داریم: شهود حسی، شهود عقلی و شهود قلبی. در علم حضوری گرچه سخن از مفهوم و مؤلفه‌های علم حصولی نیست، اما می‌توان از معلوم حضوری ادراک عقلی داشت. در گذشته فرآیند ادراک عقلی را پس‌ از شهود می‌دانستند، اما پس‌ از اثبات قاعده « النفس فی وحدتها کل القوی » می‌توان فرآیند ادراک عقلی را در دل همان شهود دانست، یعنی در هر شهودی ما علاوه‌ بر شهود، ادراک عقلی نیز داریم، البته این ادراک به صورت جزئی و توسط عقل نازل یا همان وهم صورت می گیرد که در مراحل بعدی باید کلی شود. ☣ به‌عبارت‌دیگر در همان موطن شهود، عقل نیز حاضر است که هم می یابد و هم به‌صورت شهودی ادراکات ویژه خود از قبیل وحدت و تشخص را می فهمد. ادراکاتی که خارج از دسترس حس می باشند. لذا باید گفت اساسا فلسفه بر مدار شهود عقلی می گردد. این مسئله را #بو_علی_سینا با تعبیر « حس عقلانی » درمورد انسان و «حس وهمانی» برای حیوان مطرح کرده‌است. به‌عبارت‌دیگر علم حصولی مشهود، در حد بالقوه در دل شهود حاضر است. یعنی گرچه تصور و تصدیق در شهود نیست اما اموری در واقعیت وجود دارند که اگر به ساحت علم حصولی بیایند می‌شوند تصور و تصدیق. ✅ عقل شهودی دو شعبه دارد: ۱- شهود ۲- فهم این فهم شهودی دایره گسترده‌ای دارد، یعنی افزون بر خود شهود، به لوازم ایجابی و حتی سلبی مشهود نیز تعلق می‌گیرد. لذا شهود مولد دانش است و عقل تثبیت‌کننده آن با اصولی همچون عدم تناقض که زمینه شهودی دارند. به این می‌گویند درهم‌تنیدگی شهود و عقل. سپس عقل تحلیلی که کارکرد آن انتزاع است بر پایه‌ی فهم شهودی مفاهیمی را از یکدیگر جدا می‌کند و تصور حصولی بالفعل به وجود می‌آید. آنگاه عقل توصیفی براساس ارتباط و تعلقی که مفاهیم افراز شده در موطن فهم شهودی داشتند، آن‌ها را به‌هم می‌پیوندد و تصدیق بالفعل در حیطه علم حصولی پدید می‌آید. البته چنین نیست که این پیوند را عقل توصیفی برقرار کند و بعد دریابد که این پیوند مطابق واقع هست یا نه، بلکه همان هنگام که عقل توصیفی دست‌به‌کار پیوند می‌زند واقع را به مدد شهود عقلی و فهم شهودی می‌بیند و بر همان اساس پیوند برقرار می‌سازد. شهود عقلی منوط به اثبات دو مطلب است: 1⃣ : اندماج معقولات ثانیه فلسفی به‌صورت حیثیات موجود در دل متن واحد 2⃣ : پذیرش حضور عقل نازل در دل شهود طبق قاعده «النفس فی وحدتها کل القوی» ⭕️ نقش شهود عقلی در فلسفه را می‌توان در مواردی از این قبیل یافت: ۱- راه دریافت معقولات ثانیه فلسفی شهود عقلی است ۲- آغاز فلسفه با اثبات اصل واقعیت مّا است که با شهود عقلی به دست می‌آید. ۳- طرح نظریه اصالت وجود بر پایه شهود عقلی است ۴- شهود عقلی در مواردی از بحث‌های فلسفی مثل علم نفس به خود به‌مثابه حد وسط قرار می‌گیرد. ۵- چگونگی حکایت‌گری ذهن از خارج یا انطباق وجود ذهنی بر وجود خارجی جز از راه شهود ممکن نیست. 📚 تقریری از کتاب فلسفه فلسفه حجت‌الاسلام والمسلمین یزدان پناه #علمی_پژوهشی #فلسفه_فلسفه #حجت_الاسلام_ذوالقدر #مرکز_تخصصی_فلسفه_اسلامی @mt_falsafeh 📝📝📝📝📝📝📝📝 https://eitaa.com/joinchat/729677891Cc0cea1ba96