در زیارتنامه حضرت عباس(ع) که توسط امام صادق(ع) نقل شده است، آمده: «السَّلامُ عَلَيْكَ أَيُّهَا الْعَبْدُ الصَّالِحُ الْمُطِيعُ لِلَّهِ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِأَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَيْنِ» که در درجه اول به عبد صالح بودن آن حضرت و در مرتبه بعدی به مطیع بودن حضرت ابوفاضل(ع) اشاره می‌کند. بندگان صالح خدا از جمله حضرت عباس(ع) چه ویژگی‌هایی دارند که باید سبک زندگی ما بر اساس آنان باشد، افزود: قرآن برای افراد صالح چند خصوصیت را بیان کرده است و می‌فرماید که «لَیْسُواْ سَوَاء مِّنْ أَهْلِ الْکِتَابِ أُمَّةٌ قَآئِمَةٌ یَتْلُونَ آیَاتِ اللّهِ آنَاء اللَّیْلِ وَهُمْ یَسْجُدُونَ یُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ وَیَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَیَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنکَرِ وَیُسَارِعُونَ فِی الْخَیْرَاتِ وَأُوْلَئِکَ مِنَ الصَّالِحِینَ» (آل‌عمران، ۱۱۳ و ۱۱۴)؛ در این آیات خداوند چند صفت را بیان می‌کند و می‌فرماید هر کس این ویژگی‌ها را داشته باشد در گروه صالحان قرار می‌گیرد. خداوند چهار ویژگی رفتاری برای صالحان نام برده است که نخستین مورد آن تلاوت قرآن در دل شب می‌باشد؛ در روایتی از امام علی(ع) داریم که«هم‌نشین شبانه تو قرآن باشد» که این نکته برای قاریان قابل توجه است و قاریان نباید فقط در اجتماع قرآن بخوانند بلکه برای خودشان نیز باید آیات الهی را تلاوت کنند. در روایت داریم که امام حسن(ع) سر شب قرآن می‌خواندند و امام حسین(ع) آخر شب. وی گفت: دومین ویژگی رفتاری صالحان از جمله حضرت عباس(ع) سجود و خضوع در برابر عظمت خالق هستی است، آیات الهی را در دل شب می‌خوانند و در برابر حق سجده می‌کنند. وی سومین ویژگی را امر به معروف و نهی از منکر دانست و افزود: انسان‌های شایسته امر به معروف و نهی از منکر را وظیفه خود می‌دانند و تمام مسلمانان موظف به این فریضه الهی هستند، در روایتی از رسول اکرم(ص) داریم که کسی که می‌خواهد امر به معروف کند باید به درستی با مردم برخورد کند زهرا کاظمی، استاد حوزه علیمه خواهران

از پیامد ترک امر بمعروف و نهی از منکر اعلان جنگ با خداست فقط ربا خواری نیست که اعلان جنگ است حدیث است اگر امت من از امر به معروف و نهی از منکر سرپیچی کرد باید اعلان جنگ با خدا بکند چرا چون ترک ان درزمره دشمنان خدا و کمک به رواج نافرمانی خداست. در چنین جامعه ای چنین افرادی در تقابل خدا هستند و قطعا نابود خواهند شد

امام سجاد (علیه السّلام) فرمودند: اَلتّارِکُ لِلأمرِ بِالمَعروفِ وَ النَّهیِ عَنِ المُنکَرِ کَنابِذِ کِتابِ اللهِ وَراءَ ظَهرِهِ؛ آن که امر به معروف و نهی از منکر را ترک می کند، همچون کسی است که کتاب خدا را پشت سر انداخته است. حیاة الامام زین العابدین، ص344

‌. ♨️ ‏تیتر مجله هندی: آیا پایان اسلام در ایران نزدیک است ؟ 🔹با رفتن حجاب، ایران اسلام را ریجکت می کند؟ 🔹حجاب از جمله شعائر اسلام است بویژه در نگاه غیر مسلمانان، اهميت به این شعائر، میزان پایبندی مردم و حاکمیت به اسلام را نشان می‌دهد. #امر_به_معروف #حجاب

اگر بصیرت حضرت عباس الگو برای جامعه باشد آن گاه ملاک‌های ارزش‌گذاری، سلیقه‌های گروهی و حزبی نخواهد بود و هیچ‌کدام از فرهنگ های غرب یا شرق نمی توانند طمع تهاجم به جوامع شیعی را در سر بپرورانند؛ چراکه ملاک ارزش هر چیزی در جامعه رضایت امام زمان خواهد بود؛ چرا که « فَالْحَقُّ مَا رَضِیتُمُوهُ وَ الْبَاطِلُ مَا سَخِطْتُمُوه»(6) از این رو احیای امر به معروف در جامعه ممکن نخواهد بود، جز اینکه بزرگ و کوچک جامعه نگاهی نزدیک به افق نگاه حضرت عباس داشته باشد، لذا باید برای امر به معروف ابتدا معروف که ولایت امام زمان می باشد را در جامعه معرفی کرد و الا بدون در نظر داشتن بصیرتی عباس گونه، امر به معروف کاری عبث و بیهوده خواهد بود؛ چرا که بدون این بصیرت ملاکی برای منکر بودن یا معروف بودن نداریم، لذا بصیرت حضرت عباس نیاز حیاتی هر روز و هر زمان جامعه شیعی می باشد.

امام سجاد علیه السلام در مورد مقام و منزلت حضرت ابالفضل علیه السلام روایت شده‌، که می‌فرمایند: إِنَّ لِلْعَبَّاسِ عِنْدَ اللَّهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى مَنْزِلَةً یَغْبِطُهُ بِهَا جَمِیعُ‏ الشُّهَدَاءِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ. برای عمویم عباس جایگاهی است که تمام شهدا در روز قیامت آرزو می‌کنند که در مقام و درجه او باشند. (الأمالی لِلصدوق صفحه ۴۶۳)

یکی از مهمترین وظایف دینی و از اهداف مهم حضرت سید الشهداء علیه السلام و یاران با وفای ایشان فریضه امر به معروف و نهی از منکر می‌باشد،‌که دو نکته در این رابطه خدمت عزیزان عرض می‌شود: 1. واجب بودن امر به معروف و نهی از منکر، بر هر مکلّف نسبت به خانواده و نزدیکان وی دارای اهمیت بیشتری است؛ بنابر این اگر شخصی در خانواده و نزدیکان فرد می‌باشد که نسبت به واجبات دینی، از قبیل نماز، روزه، خمس، حجاب و ... بی توجّه است و آنها را سبک می‌شمارد یا نسبت به ارتکاب حرام‌ها از قبیل ربا، غیبت، دروغ، گوش دادن به غنا و موسیقی لهوی و بی مبالات و بی باک می‌باشد، باید با اهمّیّت بیشتری‏ ‏با ‏مراعات ‏مراتب ‏سه‏ گانه ‏امر به معروف و نهی از‏منکر جلوی کارهای حرام وی را بگیرد و او را به انجام کارهای واجب و ترک حرام دعوت نماید. 2. اگر کسی بخواهد بچه بالغ خود را تربیت دینی کند یا او را نسبت به مسائل دینی راهنمایی کند فقط در قالب مراتب و شرایط امر به معروف باید انجام دهد و اگر تنها راه امر به معروف و نهی از منکر متوقف بر تنبیه بدنی باشد بدون اجازه حاکم شرع چنین حقی ندارد.

امام سجاد علیه السلام در دعای ششم و در عبارت عبارت هجدهم آن می فرمایند: اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ وَفِّقْنَا فِی یَوْمِنَا هَذَا وَ لَیْلَتِنَا هَذِهِ وَ فِی جَمِیعِ أَیَّامِنَا لِاسْتِعْمَالِ الْخَیْرِ، وَ هِجْرَانِ الشَّرِّ، وَ شُکْرِ النِّعَمِ، وَ اتِّبَاعِ السُّنَنِ، وَ مُجَانَبَهِ الْبِدَعِ، وَ الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ، وَ النَّهْیِ عَنِ الْمُنْکَرِ، وَ حِیَاطَهِ الْإِسْلَامِ، وَ انْتِقَاصِ الْبَاطِلِ وَ إِذْلَالِهِ، وَ نُصْرَهِ الْحَقِّ وَ إِعْزَازِهِ، وَ إِرْشَادِ الضَّالِّ، وَ مُعَاوَنَهِ الضَّعیِفِ، وَ ادْرَاکِ اللّهیِفِ؛ بار خدایا بر محمد و آل او درود فرست، و ما را در این روز و این شب و همه روزهایمان توفیق عطا فرما نیکی ها را انجام دهیم و از بدی دوری کنیم و از نعمت ها سپاس گزاری و از سنت ها (واجبات و مستحبات) پیروی نماییم و بدعت ها را (احداث چیزهایی در دین که از دین نیست) ترک گفته و امر به معروف (واداشتن به پسندیده: واجب و مستحب) و نهی از منکر کنیم (بازداشتن از زشتی ها: حرام و مکروه) و نیز حفظ و نگهداری (اصول و فروع) اسلام؛ و نکوهش باطل و نادرستی و خوار نمودن آن؛ و یاری حق و گرامی گردانیدن آن؛ و راهنمایی گمراه؛ و کمک به ناتوان؛ و رسیدن به فریاد ستم دیده.

امام علیه السلام در دعای چهل و هفتم و در عبارت شصت و هشتم آن درخصوص دخالت شیطان در عدم رعایت امر به معروف و نهی از منکر توسط انسان می فرمایند: ثُمَّ أَمَرْتَهُ فَلَمْ یَأْتَمِرْ، وَ زَجَرْتَهُ فَلَمْ یَنْزَجِرْ، وَ نَهَیْتَهُ عَنْ مَعْصِیَتِک، فَخَالَفَ أَمْرَک إِلَی نَهْیِک، لَا مُعَانَدَهً لَک، وَ لَا اسْتِکْبَاراً عَلَیْک، بَلْ دَعَاهُ هَوَاهُ إِلَی مَا زَیَّلْتَهُ وَ إِلَی مَا حَذَّرْتَهُ، وَ أَعَانَهُ عَلَی ذَلِک عَدُوُّ ک وَ عَدُوُّهُ، فَأَقْدَمَ عَلَیْهِ عَارِفاً بِوَعِیدِک، رَاجِیاً لِعَفْوِک، وَاثِقاً بِتَجَاوُزِک، وَ کَانَ أَحَقَّ عِبَادِکَ مَعَ مَا مَنَنْتَ عَلَیْهِ أَلَّا یَفْعَلَ؛ سپس او را فرمان دادی پس فرمان نبرد؛ و منع نمودی پس باز نایستاد؛ و از معصیت و نافرمانی نهی فرمودی پس خلاف فرمانت نموده و نهی ات را مرتکب گشته، نه از روی دشمنی با تو و نه از روی گردنکشی بر تو، بلکه هوا و خواهش او را به آنچه جدا ساخته (نهی کرده) ای و به آنچه ترسانده ای فرا خواند؛ و دشمن تو و دشمن او (شیطان) او را بر آن یاری کرد، پس در عین آگاهی از عذاب تو و امیدواری به عفو تو و اعتماد به گذشت تو بر نافرمانی ات اقدام نمود، در حالی که با آن نعمت هایی که به او بخشیده ای از دیگر بندگان تو سزاوارتر بود که به نافرمانی ات اقدام ننماید

در نظر امام علیه السلام یکی از مصادیق مهم راهنمایی و اندرزدادن «امر به معروف و نهی از منکر» است. امام علیه السلام در دعای پنجم و در عبارت پانزدهم آن از خداوند درخواست می نماید که ایشان را «آمر به معروف و ناهی از منکر» قرار دهد و می فرمایند: اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اجْعَلْنَا مِنْ دُعَاتِک الدَّاعِینَ إِلَیْک، وَ هُدَاتِک الدَّالِّینَ عَلَیْک، وَ مِنْ خَاصَّتِک الْخَاصِّینَ لَدَیْک، یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ؛ بار خدایا بر محمد و آل او درود فرست؛ و ما را از دعوت کنندگان خود که به سوی تو می خوانند؛ و از راهنمایان خود که به راه تو راهنمایی می نمایند؛ و از نزدیکان (به رحمت) خود که به تو نزدیک قرار ده، ای بخشنده ترین بخشندگان.

مام سجاد (علیه السّلام) فرمودند: اَلتّارِکُ لِلأمرِ بِالمَعروفِ وَ النَّهیِ عَنِ المُنکَرِ کَنابِذِ کِتابِ اللهِ وَراءَ ظَهرِهِ؛ آن که امر به معروف و نهی از منکر را ترک می کند، همچون کسی است که کتاب خدا را پشت سر انداخته است. حیاة الامام زین العابدین، ص344 شرح حدیث: نشانه ی یک جامعه ی زنده، وجود تعهّد اجتماعی و احساس مسؤولیت در افراد است. آن که بگوید: «به من چه»، این حسّ و حیات را ندارد. امر به معروف و نهی از منکر که از واجبات دینی است و در روایات، از آن به عنوان «اَسمی الفَرائض» یاد شده، یعنی والاترین فریضه ها، همان احساس مسؤولیت در افراد جامعه است که نسبت به خوب و بد و صالحان و فاجران بی تعهّد و بی تفاوت نباشند، به خوبیها دعوت و از بدیها نهی کنند. این یک تکلیف دینی است و عمل به آن واجب است و ترک آن هم از گناهان به شمار می آید. در احادیث، درباره ی جایگاه مهم این فریضه آمده است: به سبب انجام آن، فریضه های دیگر بر پا می شود و حدود الهی اجرا می گردد. پس چون یک وظیفه ی قرآنی و دینی است که خداوند به آن امر نموده، هر که این وظیفه را ترک کند، به قرآن بی اعتنایی کرده است. در قرآن می خوانیم: «وَلتَکُن مِنکُم اُمَّةٌ یَدعونَ إلَی الخَیرِ وَ یَأمُرونَ بِالمَعروفِ وَ یَنهَونَ عَنِ المُنکَرِ (آل عمران،104.)» باید گروهی از شما باشند که به نیکی دعوت کنند و امر به معروف و نهی از منکر نمایند. این فراخوان قرآنی باید مورد توجه قرار گیرد، وگرنه مفاسد اجتماعی و گناهان رواج می یابد و آثار شوم آن دامنگیر همه می شود و آتش فساد، خشک و تر را با هم می سوزاند. حضرت لقمان نیز در وصیتهایش به فرزندش، به او دستور می دهد امر به معروف و نهی از منکر کند و در این راه، بر سختیهای انجام فریضه صبر نماید (لقمان ، 17.). فرمان خدا و توصیه ی قرآن را جدی بگیریم و به آنها عمل کنیم. منبع: حکمت های سجادی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام سجاد علیه السّلام)، جواد محدثی.

امام سجاد علیه السلام هم به عنوان امام، مسئول اصلی امر به معروف و نهی از منکر در تمام ابعاد سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و ... بود و هم به عنوان یک عضو از جامعه اسلامی این مسئولیت را عهده دار بود. از اینرو، در سیره و سخن آن حضرت بارها از این مسئولیت سخن به میان آمده است. امام سجاد علیه السلام در مقابل انحرافاتی، چون: غلو، جبر گرایی، گروههای مشبّهه، متصوّفه و زاهد نمایان و علمای درباری به شیوه های مختلف به وظیفه امر به معروف و نهی از منکر عمل می کرد و این در حالی بود که در این دوره رسما جلوی امر به معروف و نهی از منکر گرفته می شد. امام سجاد علیه السلام درباره اهمیت هدایت و راهنمایی به معروفها و رهانیدن از ضلالت می فرمود: «به شیعیان من مژده ثواب بزرگ و پاداش فراوان بدهید که خدای تعالی به موسی علیه السلام چنین وحی کرد: مرا در نزد آفریدگانم و آفریدگانم را نزد من محبوب ساز! موسی پرسید: چگونه؟ فرمود: رحمتها و نعمتهایم را به یادشان بیاور ؛ چرا که اگر فرار کننده از در خانه یا گمگشته از آستانه مرا به سوی من باز گردانی، برای تو بالاتر از عبادت صد سال است که روزهایش را روزه بداری و شبهایش را به نماز و عبادت بگذرانی.»