امام علی علیه السلام می فرمایند:
من عرف نفسه جاهدها
كسي كه نفس خود را بشناسد با آن جهاد كند و بجنگد
غررالحکم
امام علی علیه السلام می فرمایند:
كلّما ازداد علم الرّجل زادت عنايته بنفسه، و بذل في رياضتها و صلاحها جهده
به هر اندازه علم و دانش مرد زياد شود، عنايت و توجّه او به نفس خود زيادتر گردد، و تلاش و كوشش خود را در مهار كردن و اصلاح آن بيشتر بذل كند
غررالحکم
امام علی علیه السلام می فرمایند:
من اصلح نفسه ملكها
كسي كه نفس خود را اصلاح كند مالك و اختياردار آن گردد
غررالحکم
امام علی علیه السلام می فرمایند:
من اطاع نفسه قتلها
كسي كه پيروي نفس خود كند آن را كشته است
غررالحکم
امام علی علیه السلام می فرمایند:
انّ هذه النّفس لامّارة بالسّوء فمن اهملها جمحت به الي المآثم
به راستي كه اين نفس، فرمان به بدي ميدهد، و هر كس آن را به حال خود واگذارد سركشي كند و او را به سوي گناهان بكشاند
غررالحکم
امام علی علیه السلام می فرمایند:
انّ الحازم من قيّد نفسه بالمحاسبة، و ملكها بالمغاضبة، و قتلها بالمجاهدة
به راستي كه دورانديش كسي است كه نفس خود را مقيّد كند به محاسبه (و حسابرسي از آن) و مالك آن گردد به «مغاصبة» (يعني به خشم آوردن و جنگيدن با آن) و بكشد آن را به مجاهده و پيكار كردن با آن
غررالحکم
امام علی علیه السلام می فرمایند:
اذا صعبت عليك نفسك فاصعب لها تذلّ لك، و خادع نفسك عن نفسك تنقد لك
هرگاه نفس تو سرسختي كند در برابر تو، تو نيز در برابرش سرسختي كن تا در برابرت خوار شود، و فريب ده نفس خود را از جانب خود تا مطيع تو گردد
غررالحکم
امام علی علیه السلام می فرمایند:
خير الامراء من كان علي نفسه اميرا
بهترين اميران و حكمرانان كسي است كه بر نفس خود امير و حكمران باشد
غررالحکم
امام علی علیه السلام می فرمایند:
خدمة النّفس صيانتها عن اللّذّات و المقتنيات، و رياضتها بالعلوم و الحكم و اجتهادها بالعبادات و الطّاعات، و في ذلك نجاة النّفس
خدمت كردن به جان آن است كه از لذتها و كاميابي از اندوختهها نگاهش داري، و به وسيله علوم و حكمتها آن را رام كني و در اختيار گيري، و به وسيله عبادتها و فرمانبرداريهاي خداوند به تلاش و كوشش واداري، و نجات و رهايي نفس در همين است
غررالحکم
امام علی علیه السلام می فرمایند:
نفسك أقرب أعدائك اليك
نفس تو نزديكترين دشمن تو نسبت به تو است
غررالحکم
امام علی علیه السلام می فرمایند:
نظر النّفس للنّفس العناية بصلاح النّفس
نظر و اهتمام نفس نسبت به خود آن است كه به اصلاح خود عنايت داشته باشد
غررالحکم
امام علی علیه السلام می فرمایند:
لا يلم لائم الّا نفسه
هيچ نكوهش كنندهاي جز نفس خود را نكوهش نكند
غررالحکم