♦️مبانی #فلسفه علوم اجتماعی 👤مدرس: استاد پارسانیا 🔻(جلسه اول) 🔷فلسفه و علم در #جامعه علمی امروز دو لفظ سرگردان هستند. 🔸علم نوعی از معرفت است و فلسه نوعی دیگر از معرفت. 🔸علم، معادل سایِنس (Science) است. ساینس دانش تجربی و آزمون‌پذیر است. 🔸فلسفه اما، معرفت عقلی است و روش آن آزمون نیست. در حقیقت تفاوت علم و فلسفه در روش است. 🔸به لحاظ تاریخی نیز فلسفه تقدم بر علم دارد. 🔸روزگاری بود که علوم درون فلسفه بودند و با گذر زمان علم‌های مستقل شدند. در واقع، روزگاری بود که موضوعات مربوط به این علوم با روش عقلی درباره‌شان بحث و گفت و گو می‌شد، اما به تدریج روش علمی و تجربی جایگزین روش عقلی شدند. 🔸ابتدا علوم تجربی جدا و مستقل شدند؛ و به تدریج، حوزه موضوعات انسانی استقلال یافتند. متأخرترینِ این‌ها، علوم اجتماعی است. تا همین اواخر، علوم اجتماعی، فلسفه اجتماعی بودند. 🔸تفاوت فلسفه اجتماعی و فلسفه انسانی با علم انسانی و علم اجتماعی، در روش‌های عقلی یا تجربی آنان است، در موضوع نیست. 🔸تقابل فلسفه و علم، سابقه‌ی 200 ساله دارد. پیش از آن فلسفه و علم معنای مترادف داشتند و به یک معنی به کار برده می‌شدند و معنای علم، دانش تجربی نبود. 🔸فلسفه نیز در برابر شعر و مغالطه قرار داشت. اما از قرن 19، علم و فلسفه معنای جدیدی پیدا کردند. نخستین مرتبه «اگوست کُنت» معنای جدیدی را به کار برد و گفت: «علم، دانش تجربی و آزمون‌پذیر، و فلسفه، دانش عقلی است» و از آن پس، این تعریف جا افتاد. البته این که علم تنها دانش تجربه‌پذیر است، محل بحث‌های فراوانی است. 🔸باید توجه داشت که در گذشته این‌گونه نبود که همه علوم، روش عقلی داشته باشند. و آن‌چنان نیست که علمی سراسر متشکل از تجربه باشد و گزاره‌های عقلی در آن وجود نداشته نباشد. 🔸ابن‌سینا از جمله افرادی است که تصریح دارد: « نمی‌توانیم علم تجربی محض داشته باشیم.» بایستی گفت بدون عقل، علم پدید نمی‌آید. اما علم الزاماً فقط عقلی نیست. لذا نمی‌توان گذشتگان را متهم کرد که تنها عقلی می‌اندیشیدند و حس و تجربه را در نظر نداشتند و از آنان بهره نمی‌بردند. 🔸اما اگر فلسفه اجتماعی و فلسفه انسانی را با تعریف کُنت به کار ببریم، می‌شود: «با روش‌های عقلی راجع به مسائل انسانی و اجتماعی و... سخن گفتن»؛ این در حالی است که اگر روان‌شناسی بخواهد علم باشد، بایستی آزمون‌پذیر سخن بگوید. 🔸سخنان ابن‌سینا، فارابی و صدرالمتألهین در مورد نفس انسان، فلسفه انسانی هستند، یعنی با روش عقل راجع به انسان سخن گفته‌اند. بحث‌های این بزرگان راجع به اجتماع نیز فلسفه اجتماعی است و علم اجتماعی نیست، علم اجتماعی تنها آزمون‌پذیر سخن‌‌گفتن است. 🔸خلاصه بحث اینکه: اگر فلسفه را مطابق با معنای کُنت لحاظ کنیم، یعنی با روش عقلی راجع به انسان و جامعه سخن‌گفتن و بحث‌کردن. اما اگر با روش حکمای اسلامی بخواهیم سخن بگوییم و فلسفه را به معنای عام آن به کار ببریم، فلسفه اجتماعی، طبیعی و انسانی یعنی: علم اجتماعی، علم طبیعی و علم انسانی. اما علم معنایش الزاماً عقلی بودن نیست و می‌تواند تجربی هم باشد. 🔸فلسفه به معنای خاص متافیزیک است. هنگامی که فلسفه به معنای خاص را به موضوعی خاص نسبت دهیم، آن را به معنای موضوع حقیقی‌اش به کار نبرده‌ایم. 🔸فلسفه علوم اجتماعی و انسانی با این توصیف به معنای متافیزیک علوم اجتماعی و متافیزیک علوم انسانی هستند. 🔸این علم، علم درجه اول است. فلسفه علم اجتماعی در این بیان و این معنا (که مطابق با تعریف کُنت نیست) یعنی بخشی از متافیزیک که علم اجتماعی روی آن سوار می‌شود. در این معنا، فلسفه علوم اجتماعی بخشی از فلسفه به معنای خاص متافیزیک است. 🔸گاهی فلسفه علم اجتماعی، علم درجه دوم به کار برده می‌شود و بحث‌های متافیزیکی نمی‌کند. در این حالت فلسفه علم اجتماعی، نه فلسفه به معنای خاص است و نه علم تجربی و علم انسانی. 🔸بلکه راجع به این بحث می‌کند که هر فلسفه‌ای چه فرصت‌هایی و چه اساسی را برای آن علم ایجاد می‌کند. لذا، راجع به متافیزیک بحث نمی‌کند، و در حقیقت موضوع آن علم واقعیت است. 📌 کانال فکرت: 🆔https://eitaa.com/fekrat_net

♦️مبانی #فلسفه علوم اجتماعی 👤مدرس: استاد پارسانیا 🔻(جلسه اول) 🔷فلسفه و علم در #جامعه علمی امروز دو لفظ سرگردان هستند. 🔸️به لحاظ تاریخی نیز فلسفه تقدم بر علم دارد. 📌 کانال فکرت: 🆔https://eitaa.com/fekrat_net

♦️عقل ایمانی 🔹️شیوع #کرونا از سوی برخی کج‌اندیشان و برخی بددلان فرصتی برای فاصله انداختن میان عقل و علم با دین و ایمان بود. 🔹️هم آنان که در #حرم رفتار شنیع لیس زدن انجام دادند و هم آنان که چنین رفتار سبک سرانه‌ای را به تمامی دینداران و مومنان نسبت دادند. 📌 کانال فکرت: 🆔https://eitaa.com/fekrat_net

♦️عقل ایمانی 🔹️شیوع #کرونا از سوی برخی کج‌اندیشان و برخی بددلان فرصتی برای فاصله انداختن میان عقل و علم با دین و ایمان بود. 🔹️هم آنان که در #حرم رفتار شنیع لیس زدن انجام دادند و هم آنان که چنین رفتار سبک سرانه‌ای را به تمامی دینداران و مومنان نسبت دادند. 🔹️نگاه مجتهدان اما بهداشت را که حاصل تجربه و علم بشر است در عرض دین نمی‌داند و حکم به رفتار غیرعقلانی نمی‌دهد. ایمان به خدا، توکل و دعا و نیایش صورت دیگر جزم‌گرایی و جبرگرایی نیست. 🔹️همانگونه که اعتماد به علم و پزشک روی دیگر بی‌ایمانی نیست. در چنین بلایایی هم می‌توان جانب عقل و علم نگاه داشت و هم به خداوند توکل کرد. 🔹️انسان مؤمن انسانی معتدل است که این امت وسط بودن در تعادل میان دل و عقل جان می‌گیرد. جان مؤمن مهم است که شهادت در راه خدا در کلام الهی معامله با پروردگار نام می‌گیرد؛ معامله‌ای که بها و قیمتش را خداوند می‌پردازد. 🔹️اهمیت جان بشر است که خداوند کشته‌شدن یک نفس را معادل کشته‌شدن تمام بشریت می‌داند پس اگر حکم عقل در تأیید حفظ جان انسان باشد حتماً آن حکم ملازم با حکم شرع است. 🔹️عبودیت و بندگی انسان که در ایمان او متجلی می‌شود کیفیت و معنای زندگی انسان را در دنیا معین می‌کند. اگر عقل و دانش چراغ راه بشر برای عبور از سختی‌های دنیا باشند ، ایمان و توکل قدرت و نیروی معنوی بشر برای معنادار کردن زندگی هستند. 🔹️دینداری در دنیای جدید در دنیای واپسگرایان و آتئیست‌ها ، در دو قطبی بنیادگرایان و بی‌مذهبان، از راه همراهی ایمان و عقل می‌گذرد. 🔹️جهان جدید گرچه از رازها پرده برداشته و جهانی افسون‌زدایی شده است ، اما هرگز نتوانسته معنا و معنویت را مغلوب کند. مؤمنانه زیستن گرچه در دنیای جدید دشمنان جدید و مجهزی دارد و سخت و پیچیده شده اما هم مقدور است و هم مطلوب. هم لذت‌بخش است و هم پسندیده. هم زیستن در دنیا و هم حفظ جان و هم تلاش برای زندگی بهتر هم توصیه شرع است هم توصیه عقل. همانگونه که عالم دینی طبیب روح و جان انسان است، پزشک هم طبیب جسم انسان است. جسم و جان را باید ساخت و پرداخت. 🔹️کرونا برای مومنان هم نشانه‌ای از کمبودها و ضعف‌های دنیای مدرن است و هم نمادی از ضعف انسان که خود تذکری است برای اهل ایمان و هم آزمونی برای مواجهه عاقلانه و عالمانه برای مواجهه با یک بلای طبیعی. 🔹️سخنان روز گذشته #رهبر_معظم_انقلاب تأییدی بر همراهی دین و علم است. آنجا كه می فرمایند: خدا ما را موظف كرده است در قبال سلامت خود و دیگران احساس مسئولیت كنیم . 🔹️لذا هر چه به جلوگیری از شیوع این بیماری كمك كند حسنه و هر چه به شیوع آن كمك كند سیئه است. نمونه كاملی از روشن بینی در نگاه رهبر سیاسی و مجتهد و عالم دینی. ✍🏻نویسنده: دکتر سعید آجورلو 📌 کانال فکرت: 🆔https://eitaa.com/fekrat_net

♦️آغاز یک پایان 🔰 بررسی علمی افول قدرت #آمریكا در جهان، فرهنگ و تمدن ایران اسلامی و رقابت با آمریكا 🔷 دكتر محمدعلی ربانی(دكترای تاریخ تشیع و رئیس مركز مطالعات فرهنگی و بین المللی سازمان فرهنگ و ارتباطات و رایزن فرهنگی سابق در اندونزی و تایلند) 📻 رادیو گفتگو 🏢 (۱۷ مرداد ۱۳۹۸) 📌 کانال فکرت: 🆔https://eitaa.com/fekrat_net

♦️آغاز یک پایان 🔰 بررسی علمی افول قدرت #آمریكا در جهان، فرهنگ و تمدن ایران اسلامی و رقابت با آمریكا 🔷 دكتر محمدعلی ربانی(دكترای تاریخ تشیع و رئیس مركز مطالعات فرهنگی و بین المللی سازمان فرهنگ و ارتباطات و رایزن فرهنگی سابق در اندونزی و تایلند) 📻 رادیو گفتگو 🏢 (۱۷ مرداد ۱۳۹۸) 📌 کانال فکرت: 🆔https://eitaa.com/fekrat_net

♦️#ویروسِ_کرونا؛ وِیروسِ اِیدئولوژی 🔷 اسلاوی ژِیژک، اندیشمند اسلونیایی در نوشتاری با عنوان «ویروسِ کِرونا؛ وِیروسِ اِیدئولوژی» به این پرسش پرداخته است که «چرا چنین دلمشغولی و وسواس فکری درباره این ویروس در کار است؟» 📌 کانال فکرت: 🆔https://eitaa.com/fekrat_net

♦️#ویروسِ_کرونا؛ وِیروسِ اِیدئولوژی 🔷 اسلاوی ژِیژک، اندیشمند اسلونیایی در نوشتاری با عنوان «ویروسِ کِرونا؛ وِیروسِ اِیدئولوژی» به این پرسش پرداخته است که «چرا چنین دلمشغولی و وسواس فکری درباره این ویروس در کار است؟» 📌 کانال فکرت: 🆔https://eitaa.com/fekrat_net

♦️پیام عرفانی #آیت_الله_جوادی_آملی به پزشکان و مردم شریف ایران اسلامی درباره بیماری #کرونا 🔹️خدای سبحان گاهی انسان را به نعمت امتحان می کند و گاهی به نقمت! 🔹️در سوره مبارکه فجر آمده است: "فَأَمَّا الْإِنْسَانُ إِذَا مَا ابْتَلَاهُ رَبُّهُ فَأَکْرَمَهُ وَنَعَّمَهُ فَیَقُولُ رَبِّی أَکْرَمَنِ...." آزمون الهی دو قسم است گاهی به رفاه است گاهی به رنج!؛ 🔹️این بیماری خطرناک کرونا که عده ای را در #جامعه گرانقدر و عزیز ما درگیر کرده، امیدواریم آنها که مبتلا نشده اند، از باب دفع بیماری مبتلا نشوند و خدا عنایت کند و آنها که مبتلا شده اند، از باب رفع بیماری، بر اساس" و نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ" شفا پیدا کنند. 🔹️از جامعه پزشکی، از #وزیر محترم، از معاونانشان از همه عزیزان و برادران و خواهرانی که سعی بلیغ دارند در درمان بیماری‌ها و در تامین بهداشت مردم، متشکریم؛ هم به بیماران شفاء عنایت کند؛ هم از این بزرگواران به احسن وجه بپذیرد. 📌 کانال فکرت: 🆔https://eitaa.com/fekrat_net

♦️مدارس تهران با وجود #آنفولانزا تعطیل نشد. 🔸️در دی ماه سال ۱۳۵۶، آنفولانزا گریبان #تهران را گرفت و بیش‌تر مدارس را به تعطیلی کشانید اما دولت حاضر به تعطیلی مدارس نشد اما وزرات آموزش و پرورش در روز شنبه ۱۷ دی ۵۶ بخشنامه ای مبنی بر ممانعت خانواده‌ها از فرستادن اطفال بیمارشان به مدرسه صادر کرد. 🔸️روزنامه اطلاعات دوشنبه ۱۹ دی، اما تیتر یک خود را به پیشنهاد یکی از پزشکان اطفال اختصاص داد که خطاب به مسئولان گفته بود: «برای مقابله با آنفولانزا یک هفته #مدارس را تعطیل کنید» اما بازهم مدارس تعطیل نشد با اینکه شمار غایبان مدارس هر روز بیش‌تر می‌شد. 🔷روزنامه اطلاعات روز پنجشنبه ۲۲ دی ۵۶، چنین گزارش داد: 🔸️آمار دانش‌آموزان مبتلا به بیماری آنفولانزا در مدارس نیز امروز افزایش بیش‌تری را نشان می‌داد تا آن‌جا که تعدادی از کلاس‌ها به علت عدم حضور تقریبا اکثریت دانش‌آموزان تشکیل نشد. 🔸️بر اساس گزارش اطاعات، تعطیل نکردن مدارس درحالی بود که اغلب معلمان نظر به تعطیلی داشتند. 🆔 @darseenghelab 🆔@fekrat_net

♦️انتخاب با ماست! 🔰 #اختصاصی 🔹️مردم در این نبرد سنگین رسانه‌ای، بر سر یک دوراهی تاریخی ایستاده‌اند: می‌توانند تنها از دشواری‌ها و ناکامی‌ها بگویند و کام یکدیگر را تلخ کنند و یا آن که ضمن بیان مشکلات، بازار بیان کامیابی را هم رونق بخشند و بر تن تیره‌ یاس‌پراکنان، لباس سپید امید بپوشانند. 📌کانال فکرت: 🆔️ @fekrat_net

♦️انتخاب با ماست! 🔰 #اختصاصی 🔹️یادش به خیر! در دوران کودکی که با کارتون‌های تلویزیون سرگرم بودیم - البته الان هم همین‌طور است! 🔹️کارتونی پخش می‌شد به نام «گالیور و دوستان» یکی از شخصیت‌های آن (گلام) دائما به گالیور می‌گفت: «من می‌دونم. ما نمی‌تونیم. کارمون تمومه» 🔹️این شده اوضاع و احوال برخی در این مملکت. یک #ویروس ناخوانده به کشور وارد شده و شماری از هموطنان را مبتلا کرده و یا به کام مرگ کشانده است. کادر بهداشتی و درمانی بیمارستان‌های کشور، ایثارگرانه مشغول مجاهدت‌اند. 🔹️دولت، قوه قضائیه، صدا و سیما، سپاه، ارتش و دیگر نهادها هم در حد توان وارد میدان شده‌اند. (البته با پذیرش همه اشکالات و نقدها) در این میان، شماری متاسفانه در بازی رسانه‌ای کاسبان #کرونا گرفتار شده‌اند. 🔹️کانال‌هایی که صدر تا ذیل‌شان پر از اخبار منفی است، خبر فوت مبتلایان را در بوق و کرنا می‌کنند و به آمار بهبودیافتگان حتی نگاهی نمی‌اندازند. 🔹️کمبودهای سیستم درمانی کشور را ده برابر ضریب می‌دهند و در برابر اقدامات شبانه‌روزی نهادهای گوناگون سکوت پیشه می‌کنند. البته بر این تجارت‌پیشگان که نان در خون ملت می‌زنند و از ناامیدی مردم تغذیه می‌کنند حرجی نیست. 🔹️بحث بر سر معدود مردمی است که یکسره روحیه خود را باخته‌اند و ناخواسته به این منفی‌پراکنی کمک می‌کنند و دائما چون آن شخصیت گالیور می‌گویند: کارمان تمام است. همواره برایم سوال بوده و هست که چرا شماری از هم‌وطنان‌مان این‌قدر خودباخته‌اند؟ 🔹️چرا موفقیت‌های کشورهای غربی را - که البته قابل انکار هم نیست - به راحتی می‌پذیرند اما به پیروزی‌های کشور خود که حتی دشمن به آن اعتراف می‌کند وقعی نمی‌نهند؟ 🔶️ به این چند نمونه دقت کنید: 1⃣ بعد از شهادت #سردار_سلیمانی شماری تحت تاثیر رسانه‌های آن‌ور آبی به خصوص من و توی موثق! و بی‌بی‌سی سعودی! می‌گفتند جمهوری اسلامی جرات ندارد انتقام بگیرد. وقتی سپاه چند فروند موشک به قلب عین الاسد شلیک کرد و آن جا را به آتش کشید ابتداء کم‌اهمیت جلوه دادند و بعد گفتند قبلش هماهنگ شده بود تا امریکایی‌ها آسیب نبینند. سرانجام وقتی پنتاگون به ضربه مغزی خفیفِ! صد و چند سرباز اعتراف کرد پذیرفتند و البته آن را غیر عمدی دانستند! 2⃣می‌دانیم که کشورمان در برخی شاخه‌های علمی در خاومیانه اول است و در دنیا نیز حرف‌هایی برای گفتن دارد. اما این جماعت خودناباور که موفقیت فرزندان خود در ساخت دستگاه سی‌تی‌اسکن را نمی‌بینند در برابر قرص کودئین آمریکایی تمام‌قد می‌ایستند و به همت دانشمندانش غبطه می‌خورند. موشک نقطه‌زن متخصصان ایرانی را انکار می‌کنند و برای پاتریوت آمریکایی که از شکار خرده راکت‌های یمنی عاجز است سوت و کف می‌زنند. 3⃣بیماری کرونا ایران را وارد وضعیت دشواری کرده است. کشورمان که تحت شدیدترین تحریم‌های نفتی و بانکی تاریخ قرار گرفته و حتی داروی بیماران خاص را نمی‌تواند به راحتی تهیه کند، به سختی مشغول مبارزه بی‌امان با ویروسی شدیدا واگیردار است. در این مدت موفقیت‌هایی کسب کرده و البته شکست‌هایی هم داشته است. اما شماری از رسانه‌ها تنها بر طبل ناکامی‌ها‌ می‌کوبند و هیچ نمی‌گویند این کشور تحریم‌زده در سخت‌ترین شرایط اقتصادی با سخت‌ترین بحران بهداشتی جهان دست و پنجه نرم‌ می‌کند. 🔶️جمع‌بندی: 🔹️خوش‌بینی و بدبینی هر دو خلاف عقل و دین است. 🔹️راه‌حل، واقع‌بینی است که به بیان دستاوردها و یافتن راه‌حل بحران‌ها ختم می‌شود. نه منکر مشکلاتم و نه ادعا می‌کنم نهادها و رسانه‌های ما کاملا درست و اخلاقی عمل می‌کنند اما چاره کار هر چه باشد،حتما در دمیدن بر آتش خانمان‌سوز ناامیدی نیست. 🔹️به گمان نویسنده مردم در این نبرد سنگین رسانه‌ای، بر سر یک دوراهی تاریخی ایستاده‌اند: می‌توانند تنها از دشواری‌ها و ناکامی‌ها بگویند و کام یکدیگر را تلخ کنند و یا آن که ضمن بیان مشکلات، بازار بیان کامیابی را هم رونق بخشند و بر تن تیره‌ یاس‌پراکنان، لباس سپید امید بپوشانند. 🔹️بدانیم که همه ناامیدان تاریخ از یاس‌شان زیان دیده‌اند اما امیدواران فراوانی از امیدشان سود برده‌اند. اکنون انتخاب با ماست. ✍🏻 نویسنده: علی بهاری 📌کانال فکرت: 🆔️ @fekrat_net