💠🔸حکمت ۳۷ نهج‌البلاغه 🔸💠
🔹️نهی از تشریفات بیجا
وَ قَدْ لَقِيَهُ عِنْدَ مَسِيرِهِ إِلَى الشَّامِ دَهَاقِينُ الْأَنْبَارِ فَتَرَجَّلُوا لَهُ وَ اشْتَدُّوا بَيْنَ يَدَيْهِ، فَقَالَ(علیه السلام):
مَا هَذَا الَّذِي صَنَعْتُمُوهُ؟ فَقَالُوا خُلُقٌ مِنَّا نُعَظِّمُ بِهِ أُمَرَاءَنَا. فَقَالَ وَ اللَّهِ مَا يَنْتَفِعُ بِهَذَا أُمَرَاؤُكُمْ، وَ إِنَّكُمْ لَتَشُقُّونَ عَلَى أَنْفُسِكُمْ فِي دُنْيَاكُمْ وَ تَشْقَوْنَ بِهِ فِي [أُخْرَاكُمْ] آخِرَتِكُمْ؛ وَ مَا أَخْسَرَ الْمَشَقَّةَ وَرَاءَهَا الْعِقَابُ، وَ أَرْبَحَ الدَّعَةَ مَعَهَا الْأَمَانُ مِنَ النَّار.
هنگامى كه به شام مى رفت، دهقانان شهر انبار به ديدارش آمدند. از اسبها پياده شدند و پيشاپيش او دويدند. پرسيد: اين چه كار است كه مى كنيد؟ گفتند كه اين عادت ماست در بزرگداشت فرمانروايانمان. امام (علیه السلام) فرمود: اين كارى است كه اميرانتان از آن سود نبردند و شما خود را در زندگى خود به مشقت مى افكنيد و در آخرت به بدبختى گرفتار مى آييد. چه زيانبار است مشقتى كه در پى آن عذاب باشد و چه سودمند است آسودگى همراه با ايمنى از عذاب خدا.
📚 نهج البلاغه حکمت ۳۷
#نهج‌البلاغه
#حکمت_۳۷
#تشریفات_بیجا
#دعای_کمیل
#محفل_مناجاتی_فیض_سحر #مزار_شهدای_سوم_خرداد
🔸https://eitaa.com/feyzesahar🔸
💠🔸شرح حکمت ۳۷🔸💠
🔹تشريفات بیجا وزشت و زيان آور:
«این سخن را امام زمانى بیان فرمود که در مسیر حرکتش به شام کشاورزان و دهبانان شهر انباربااوملاقات کردند(و به عنوان احترام به امام)از مرکب پیاده شده وبا سرعت پیش روى اوحرکت کردند(و این مراسم راکه نشانه خضوع فوق العاده دربرابر امراى ستمگربود انجام دادند)
امام(علیه السلام)فرمود:
این چه کارى بودکه کردید؟»;
(وَقَالَ(علیه السلام): وَقَدْ لَقِیَهُ عِنْدَ مَسِیرِهِ إِلَى الشَّامِ دَهَاقِینُ الاَْنْبَارِ، فَتَرَجَّلُو(1) لَهُ وَاشْتَدُّو(2) بَیْنَ یَدَیْهِ، فَقَالَ: مَا هَذَا الَّذِی صَنَعْتُمُوهُ).
«عرض کردند این رسوم و آدابى است که ما امیران خود را با آن بزرگ مى داریم»;
(فَقَالُوا: خُلُقٌ مِنَّا نُعَظِّمُ بِهِ أُمَرَاءَنَا).
«امام(علیه السلام) فرمود:به خداسوگند زمامداران شمااز این عمل بهره اى نمى برندو شمابااین کار دردنیا مشقت برخود هموارمى سازید ودر قیامت بدبخت مى شوید»;
(فَقَالَ: وَاللَّهِ مَایَنْتَفِعُ بِهَذَا أُمَرَاؤُکُمْ! وَإِنَّکُمْ لَتَشُقُّونَ عَلى أَنْفُسِکُمْ فِی دُنْیَاکُمْ،وَتَشْقَوْنَ بِهِ فِى آخِرَتِکُمْ).
سپس افزود: «چه زیان باراست مشقتى که به دنبال آن عقاب الهى باشدوچه پرسود است آرامشى که باآن امان از آتش دوزخ فراهم گردد»;
(وَ مَا أَخْسَرَ الْمَشَقَّةَ وَرَاءَهَا الْعِقَابُ،وَأَرْبَحَ الدَّعَةَ مَعَهَا الاَْمَانُ مِنَ النَّارِ).
«تَشُقُّونَ» ازماده «شقاء» به معناى مشقت و «تَشْقَوْنَ» ازماده شقاوت به معناى بدبختى استو«دَعَة» همان آرامش است.
🔹درکتاب صفین بعداز این جمله چنین آمده که امام(علیه السلام) فرمود:«این کار را دیگرتکرار نکنید; فَلا تَعُودُوا لَهُ».
در زمان هاى گذشته معمول بوده وهم اکنون نیز دربعضى ازنقاط جهان معمول است که اهل یک کشور یااهل یک شهر براى تعظیم امرا وسلاطین اعمالى انجام مى دادندکه نشانه نهایت ذلت بود. آنها نیز از این رفتار خشنودمى شدند،چراکه علاقه داشتندهمواره شهروندانشان خودراذلیل وخواروبى مقداردر براب آنهابدانند تا فکر قیام درمغزشان خطور نکند وسلطه آنان باقى بماند.
ولى اسلام که به انسان هاشخصیت داده و آدمى رامسجود فرشتگان واشرف مخلوقات مى داندوجهان رامسخر او مى شمرد،اجازه نمى دهدافراد با ایمان براى بزرگداشت امرا تن به کارهاى ذلیلانه بدهند. به یقین اگر به جاى على(علیه السلام)معاویه بودآنها رابه این کارتشویق مى کردولى امام به آنها هشدارداد و به سه دلیل آنان را برحذر داشت.
🔻نخست این که امرا هیچ گونه نفع عاقلانه اى از این کارنمى برند،بلکه ممکن است باعث غرورو کبرآنها شود وشخصیت خودرا گم کنند.
🔻دیگراین که زحمت فوق العاده اى بر دوش توده هاى مردم مى افتدوگاه ممکن است درچنین شرایطى افرادى ضعیف زیر دست و پابمانند.
🔻سوم این که این عمل ناصالح مایه گرفتارى درآخرت مى شود،زیرا نوعى شرک محسوب مى شود.
به عکس،اگر آنها به احترامات معقول قناعت کنند و به جاى این مشقت،آرامش رابراى خود بپذیرند،آرامشى که امان از آتش دوزخ رانیز به همراه دارد،هم امرا گرفتارکبر وغرور نمى شوند وهم مردم مشقت توأم باذلت را نمى بینند وهم در آخرت سربلندخواهند بود.
قابل توجه است که درحدیث دیگرى از امام صادق(علیه السلام)مى خوانیم:
روزى امیر مؤمنان به سراغ اصحابش آمددر حالى که بر مرکب سوار بود.
گروهى پشت سرحضرت به راه افتادند. امام نگاهى به آنها کرد و فرمود: بامن کارى دارید؟ عرض کردند:نه یا امیرالمؤمنین ولى دوست داریم همراه تو راه برویم.امام به آنها فرمود: «انْصَرِفُوا فَإِنَّ مَشْیَ الْمَاشِی مَعَ الرَّاکِبِ مَفْسَدَةٌ لِلرَّاکِبِ وَمَذَلَّةٌ لِلْمَاشِی;
برگردید،زیرا راه رفتن پیاده در کنار سوار موجب مفسده (غرور و خودبرتربینى) براى شخص سوار وسبب ذلت براى پیاده است».
سپس امام صادق(علیه السلام) افزود:دفعه دیگرى بازامام سوار بودو جمعى پشت سر او پیاده به راه افتادند.
امام(علیه السلام)فرمود: «انْصَرِفُوا فَإِنَّ خَفْقَ النِّعَالِ خَلْفَ أَعْقَابِ الرِّجَالِ مَفْسَدَةٌ لِقُلُوبِ النَّوْکَى;
بازگردید، زیراصداى کفش ها پشت سر انسان ها موجب فساد دل هاى احمقان مى شود (نوکى جمع أنوَک بروزن أحمق و به معناى احمق است».(3)
باید توجه داشت که هدف از این سخنان این نیست که مردم، بزرگان را احترام نکنند، بلکه منظور این است که احتراماتى که نسبت به شاهان و مانند آنها داشتند و نشانه ذلت و بدبختى احترام کنندگان بوده و مایه غرور و نخوت احترام شوندگان ترک شود.(4)
📚پی نوشت:
(1). «تَرَجَّلوا» به معنى پیاده شدن از مرکب است.
(2). «اشتدّوا» به معنى دویدن و راه رفتن با سرعت است.
(3). بحارالانوار، ج 41، ص 55، ح 2.
(4). سند گفتار حکیمانه: در کتاب مصادر نهج البلاغه آمده است
#نهج‌البلاغه
#حکمت_۳۷
#تشریفات_بیجا
#دعای_کمیل
#محفل_مناجاتی_فیض_سحر #مزار_شهدای_سوم_خرداد
🔸https://eitaa.com/feyzesahar🔸