#مکتب_شناسی_فقهی
#استاد_محمدی_قائینی
#بخش_نهم
#مکتب_نجف4
💢 نگاهی به #روش_فقهی آیت الله خویی ره🔻
🔹🔸 اما از حیث #روش_فقهی، مرحوم آیت الله خویی چند مرحله را در استنباط احکام طی می کردند:
🔰1) ابتدا قواعد اصولی را مطرح میکردند و مقتضای اصل در مسئله را بیان میکردند.
🔰️ 2) روایات در مسئله را دسته بندی میکردند و هر طایفه ای را جداگانه تجزیه و تحلیل کرده ودر آخر نتیجه گیری مینمودند. البته در ضمن استدلال به روایات گاهی آیات هم مورد بررسی قرار میگرفت.
❌ البته این یک #اشکال_اساسی به برنامههای حوزه است که همیشه قرآن در حاشیه قرار دارد. قرآن که ثقل اکبر است و ملاک #حجیت دیگر أدله است باید در مرحله نخست قرار گیرد.
🔰️ اساساً مجتهد باید بیش از تسلط بر روایات با آیات مأنوس باشد و از تفاسیر دقیق و فنی آیات مشکله آگاه باشد تا بتواند روایات را با آیات تطبیق دهد. وگرنه اگر روایت را مستقل بررسی کنیم و بعد سراغ آیات برویم، ذهن از این طریق شکل خاصی به خود میگیرد و با همان نتیجه بدوی که از روایت گرفته آیه را تفسیر میکند. در صورتی که باید بر عکس باشد و قاعده این است که ابتدا آیات مورد بررسی قرار گیرند و بعد روایات تا جایی که با آیات سازگاری دارند مورد تمسک قرار گیرند.
🔰️ 3) در آخر اگر توانستند بر اساس روایات به حکم دست پیدا کنند که فبها و إلا دست به دامان اصول شده و طبق مقتضای آن نتیجه میگرفتند.
❌ یک اشکال مشترک الورود به قم و نجف این است که تحقیق در اقوال و احراز صحت انتساب آنها کمتر به چشم میخورد. لذا میبینیم شیخ انصاری در بسیاری از موارد قولی را به فقیهی نسبت میدهند و نمیگویند من دیدم که چنان و چنین، میفرمایند (کمایقال) و تعابیری از این دست که منظور این است که برای من نقل شده وخودم آن را ندیدهام. این اشکال که مربوط به تتبع است در هر دو مکتب دیده میشود.
⚠️ آقای خویی اجماع را قبول ندارند و گاهی صریحاً میفرمایند (اجماعات کما تری) و با لو و اگر و اما بیان میکنند. حق در مسئله هم این است که بسیاری از اجماعات ما اساساً اجماع نیست. از زمان شهید ثانی (ره) به بعد پذیرفتند که بسیاری از این اجماعات، شهرت است، اجماع واقعی نیست. اما سیره را اعتنا میکنند و در کلامشان زیاد به سیره تمسک میکنند و آن را از استظهارات عرفی به شمار میآورند تا از این طریق بتوانند مراد معصوم را کشف کنند.
♻️ یکی از اساتید نقل میکرد که آقای خویی (ره) فرمودند اگر چهار نفر در مسئله ای متفق الفتوا باشند از نظر من #اجماع است. محقق حلی، علامه حلی، شهید اول و شهید ثانی. این چهار بزرگوار آنقدر مورد اعتماد ایشان بودهاند و دقت آنها را قبول داشت که اگر در مسئله ای فتوای واحد داشتند آن را به مثابه اجماع میشمردند.
🔰️ یکی از شاخصههای مکتب و منهج مرحوم آقای خویی (ره) این است که چون فقط #خبر_ثقه را حجت میدانستند، به خلاف مبنای دیگر که خبر موثوق الصدور را حجت میدانستند، به ناچار تمامی روایاتی که در وسائل الشیعه آمده و مربوط به کتب أربعه است، تمام رجال و اسناد را بررسی میکردند و پس از دسته بندی و بررسی، اطلاعات توثیقی را در این رابطه جمع آوری کرده و در کتاب #معجم_رجال_الحدیث که توسط لجنه ای که تشکیل داده بودند، گردآوری کردند. البته همین کار را با روشی متفاوت آقای #بروجردی (ره) در قم انجام دادند. کسانی که قائل به حجیت روایات #موثوق_الصدور هستند دیگر الزامی به طی این مسیر علمی ندارند و راههای متعددی که قرینیت بر وثوق صدور دارند را در کنار هم قرار میدهند ونتیجه میگیرند که این روایت از امام (ع) صادر شده است.
@ghaeeni
🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹
https://eitaa.com/joinchat/1631322177Cbbf2249cb6
استاد محمدی قائینی
#مکتب_شناسی_فقهی #مکتب_فقهی_قم3 #استاد_محمدی_قائینی 💢 ویژگی های مکتب فقهی آیت الله بروجردی 🔻 طبق
#مکتب_شناسی_فقهی
#مکتب_فقهی_قم4
#استاد_محمدی_قائینی
🔻 ضرورت فحص جامع از ادله
❇️ طبق مبنای آیت الله #بروجردی (ره) نباید تنها به وسائل الشیعه اکتفا کرد بلکه باید به منابع دست اول یعنی #کتب_أربعه هم رجوع کرد و حتی اگر پیش از کتب أربعه به #أصول_أربعه_مأئه نیز دسترسی داریم باید به آنها نیز مراجعه کنیم. بحمدالله امروز تعدادی از این أصول إحیاء شدهاند. از طرفی در کنار اینها باید به منابع و متون فقهی #عامه نیز باید توجه داشت. لذا آقای بروجردی (ره) #جامع_الأحادیث را نوشتند.
🔻 تفاوت منهج صاحب جواهر با آنچه امروزه به عنوان مکتب نجف خوانده می شود
❇️ روش استنباطی مرحوم #صاحب_جواهر نیز با مشی موجود که به مکتب نجف مرسوم است متفاوت بود. روش ایشان نیز اهمیت دادن به استظهارات بود. لذا برای #اجماع، #شهرت و #سیره اهمیت خاصی قائل میشدند و به راحتی از کنار آنها عبور نمیکردند. ایشان به راه حلهای جمع بین روایات متعارض میاندیشد و بسیار تلاش میکند که به سادگی روایتی را کنار نگذارد و تا جای ممکن وجه جمع آنها با هم را پیدا کنند. عمدتاً در موارد نهایی و خاص سراغ اصول میرفتند.
❇️ نتیجه اینکه #مکتب_قم روش فقهای نجف را در استفاده از علم اصول افراطی دانسته و برای نزدیک شدن به مراد معصومین (علیهم السلام) از تاریخ فقه و توجه به #اصول_متلقات و #سیر_تطور_مسئله در طول زمان و عنایت به #اقوال اهل سنت، کمک میگرفت. اصول متلقات همان کتب فتوایی باقیمانده از فقهای متقدمین است که شهرت موجود در آنها میتواند کاشف از قول معصوم (ع) باشد.
🆔 @ghaeeni