چگونه کودکان را با ماه مبارک رمضان آشنا کنیم؟
خانواده باید کودکان خود که توانایی روزه گرفتن را ندارند ،با ماه مبارک رمضان آشنا کنند تا در آینده با شناخت کامل در این میهمانی شرکت کنند.
با فرا رسیدن ماه مبارک رمضان، همه اعضای خانواده مشغول روزه داری ، مناجات و دعا خواندن می شوند. در این بین اعضای کوچک خانواده هستند که هیچ شناختی نسبت به ماه مبارک رمضان ندارند ، اما می توانند از این ماه پر برکت سهم داشته باشند و این میسر نمی شود،جز در سایه آموزش های خانواده و اطرافیان.
کودکان در سنین پایین تر توانایی روزه گرفتن را ندارند و معمولا هم درباره ماه رمضان اطلاع خاصی ندارند ، و این دلیل بر جدایی آنها از این میهمانی الهی نیست. پدر و مادر و همچنین مراکز آموزشی وظیفه دارند تا مسائل دینی را برای کودکان آموزش دهند. آنها باید کودک را با ماه رمضان آشنا کنند.
والدین نباید تکالیف دینی را یکدفعه به کودک بگویند چون تکالیف سخت و مشقت آور به شدت از روحیه دینداری و دین باوری کودک می کاهد. پسران بعداز ۱۵ سال و دختران بعداز ۹ سال قمری به وظیفه میرسند ولی نباید آموزش تکالیف دینی را به کودکان تا سن بلوغ به تاخیر انداخت. کودکان ظرفیت آن را دارند که بتوانند تحت تربیت دینی قرار بگیرند و مطالب دینی را در حد فهم خود درک کنند.
یکی از مسائل دینی که کودکان هر سال با آن مواجه هستند،ماه مبارک رمضان است. فضای معنوی ماه مبارک رمضان به اندازه ای است که آنها کاملا آن فضا را احساس می کنند.
در آموزه های دینی بر تشویق کودکان در امور دینی تأکید شده است. والدین اگر می خواهند اشتیاق به انجام کاری را در کودک خود ایجاد کنند، کاری کنید که که آن کار از نظر او تجربه ای موفق و لذت بخش باشد تحسین و تشویق یکی از راه های ایجاد احساس لذت بخش در کودک است.
کودکان در سنین پایین تر توانایی روزه گرفتن را ندارند و معمولا هم درباره ماه رمضان اطلاع خاصی ندارند ، و این دلیل بر جدایی آنها از این میهمانی الهی نیست. پدر و مادر و همچنین مراکز آموزشی وظیفه دارند تا مسائل دینی را برای کودکان آموزش دهند. آنها باید کودک را با ماه رمضان آشنا کنند.
اهیمت و ارزش مسائل دینی به کودکان تا جایی است که پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلم می فرمایند:هر کس کودکی را تربیت کند تا «لااله الاالله» بگوید خدا از وی حساب نمی کشد.
همچنین امام سجاد علیه السلام درباره حقوق کودکان می فرمایند: حق خردسال این است که در آموزش او مهربان باشی و از او در گذری و عیبش را بپوشانی و و با وی مدارا کرده و یاریش کنی. به عبارتی یاد دادن آن هم با مهربانی، حق کودک است و نباید این حق را از او دریغ کنیم.
برخی از پدر و مادرها احساس می کنند که آموزش های دینی از طریق کلاس درس و آموزش های رسمی، تاثیر بیشتر دارد و فرزند با دیدن روزه داری آنها و یاد گرفتن از معلمان خود با ماه رمضان آشنا شوند. زیرا آموختن مفاهیم دینی در کنار هم سن و سالها و از طریق معلم ، تجربه ای شیرین برای فرزندان است.
اما والدین برای اینکه ماه مبارک رمضان را برای فرزند خود معرفی کنند، باید نکاتی را رعایت کنند ،این که چگونه این ماه را معرفی کنند؟ چه حرف هایی باید بزنند و برای حرف زدن چه زمانی مناسب تر است؟در ادامه مطلب برخی از روش ها برای آشنا کردن کودکان با ماه رمضان را بیان می کنیم:
۱- داستان گویی
داستانهای کودکان در ذهن آنها باقی می ماند. بهتر است در این دوران برای آنها داستاهای مذهبی بگویید. در این ماه برای آنها زندگی ائمه و پیامبران الهی را در قالب قصه بگویید و آنها را تشویق کنید تا این قصه ها را با دقت گوش کنند و به خاطر بسپارند.برای یادگیری بهتر آنها می توانید از عروسک های بند انگشتی یا عروسک های بزرگتر استفاده کنید و یا از کتابهای مذهبی مصور با صداهای مخصوص داستان گویی استفاده کنید.
۲-رفتارکودکانه
وقتی می خواهیم چیزی را به کودکان آموزش دهیم و او را با چیزی آشنا کنیم باید در وهله ی اول از زبان کودکانه استفاده کنیم . باید طوری با آنها صحبت کنیم که قابل فهم باشد و بر اساس فهم و تجربیات آنها، ماه رمضان را به آنها معرفی می کنیم. برای آنها مهمانی را یادآوری کنیم که خیلی به آنها خوش گذشته و با یادآوری آن مهمانی ماه رمضان را هم مانند یک مهمانی پر از خوبی و خوشی توسط خدا توضیح دهیم و از ویژگی هایی مانند صحبت با خدا، خواستن و امید به اجابت خدا ، مهربانی با دیگران و مواردی که کودکان به آنها علاقه دارند صحبت کنید
۳-پذیرفتن سختی های اموزش
والدین باید توجه داشته باشند که برای آموزش مسائل و مفاهیم دینی به کودکان باید صبر و حوصله ی زیاد داشته باشند و این را بدانند که ثواب این آموزش کمتر از عبادت های معمولی در ماه رمضان نمی باشد.یکی از مشکلاتی که والدین در این زمینه دارند،این است که برخی از آموزش های آنها با جامعه در تعارض است مثلا ممکن است کودک در خیابان با شخصی روبرو شوند که در حال روزه خواری است ، درحالی که خودش به تازگی به روزه داری آشنا شده و با دیدن این صحنه دچار تعارض می شود.به همین دلیل بهتر است کودک را با روزه های کله گنجشکی هم آشنا کنید تا در شرایط خاص ، بتوانید پاسخی مودبانه و مناسب به کودک دهید.
۶-ماه رمضان، به عنوان میهمانی بزرگ
خانواده ها معمولا قبل از رسیدن ماه مبارک رمضان ؛ مواد غذایی اولیه و مورد نیاز خود را خریداری می کنند. بهتر است آنها از این فرصت استفاده کنند و کودک برای خرید ببرند و به او اجازه دهند تا خوراکی های مورد علاقه خود را انتخاب کند ، تا هر شب پس از افطار و یا قبل از سحر ، آنها را میل کند