۱
#عثمانی_نبودن جناب زهیر بن القین - بخش اول
درباره عثمانی بودن جناب #زهیر بسیار شنیده ایم. در این پست تلاش بر این است نشان داده شود که این سخن چندان صحیح به نظر نمی رسد. به 9 دلیل می توان ثابت کرد که زهیر عثمانی نبود که در این پست دو دلیل ارائه می شود. در بخش های بعدی نیز دلایل دیگر ارائه خواهد شد. دلایل فراوانی در مورد عثمانی نبودن جناب #زهیر_بن_القین بَجَلی وجود دارد.
1️⃣ جناب زُهَیر بن القین از قبیله بَجیلة بود و لذا انتساب آن بزرگوار را #بجلی ذکر نموده اند (بلاذری، جمل من انساب الاشراف، 378/3؛ طبری، تاریخ، 404/5؛ ابن اعثم، الفتوح، 109/5). قبیلۀ #بجیلة قبیله ای یمنی بودند که در زمان رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم و به دعوت امیر المؤمنین علیه السلام مسلمان شدند. این قبایل بعدها در کوفه ساکن شدند و در حوادث دوران حکومت امیر المؤمنین علیه السلام نقشی به سزا داشتند. به عنوان مثال بخش عمدۀ لشکر آن حضرت را همین قبایل یمنی، ازجمله قبیلۀ #بجیلة، تشکیل می دادند. فرض اولیه در مورد این قبایل شیعه بودن آنها است، مگر اینکه خلاف آن ثابت شود.
⬅️ انتساب جناب زهیر بن القین به قبیلۀ بجیلة، خود اولین دلیل بر این است که زهیر بن القین شیعه بود.
2️⃣ می دانیم که امام حسین علیه السلام در روز هشتم ماه ذی الحجة از شهر مکه خارج شدند و در روز دوم ماه محرم وارد کربلا شدند. بنابراین ایشان 24 روز در راه بودند.
از سوی دیگر می دانیم که در اعمال و مناسک حج، پس از قربانی کردن در روز عید قربان (دهم ماه ذی الحجة)، در روزهای یازدهم و دوازدهم رمی جمرات انجام می شود. پس از آن حاجیان به مکه می آیند و طواف، نماز طواف، سعی صفا و مروه، طواف نساء و نماز طواف نساء را انجام داده و پس از آن اعمال حج به طور کامل تمام شده و حجّاج می توانند به وطن خود بازگردند.
اگر فرض کنیم افراد پس از رمی جمرات در روز دوازدهم ذی الحجة، همان روز به مکه بیایند و طواف و اعمال دیگر را انجام دهند، حداقل در روز سیزدهم امکان این را دارند که از شهر مکه خارج شوند. بنابراین امام حسین علیه السلام حداقل پنج روز پیش از تمامی حجاج از مکه خارج شده اند.
در تمامی منابع تاریخی آمده که زهیر از حج باز می گشت (بلاذری، جمل من انساب الاشراف، 378/3؛ طبری، تاریخ، 392/5؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة، 170/8). بنابر آنچه گفته شد قطعا او پنج روز پس از امام حسین علیه السلام از مکه خارج شد. اما با این وجود در مسیر راه با کاروان امام حسین علیه السلام برخورد نمود. بنابراین جناب زهیر بسیار سریعتر از امام حسین علیه السلام حرکت نموده است. جالب است که بلاذری می نویسد هنگامیکه زهیر خبر خروج امام حسین علیه السلام از #مکه را شنید، به سرعت حرکت نمود (بلاذری، جمل من انساب الاشراف، 378/3).
⬅️ بنابراین می توان چنین گفت اینکه در کتاب های تاریخی بیان شده که زهیر خود را از امام حسین علیه السلام دور نگه می داشت تا با ایشان دیدار نکند، صحت ندارد. چرا که او خود پنج روز دیرتر از سید الشهدا علیه السلام از مکه خارج شد و اصلا امکان این را نداشت که با کاروان امام حسین علیه السلام ملاقات نماید. مگر در همان روزی که به کاروان آن حضرت برخورد نمود و ایشان با او دیدار نمود. در همان دیدار است که او برای یاری ایشان از هم کاروانیان خود جدا شده است.
✅ زهیر پس از آمدن به نزد هم کاروانیان خاطره ای برای آنها نقل نمود که خود دلیل بر تشیع او است. در پست بعدی این خاطره نقل خواهد شد.
در ادامه دلایل دیگری در این زمینه ارائه خواهد شد.
📖 محقق ارجمند جناب آقای سیدعلی جمال اشرف کتابی در این زمینه نوشته اند که علاقه مندان به بحث تفصیلی می توانند به این کتاب رجوع کنند.
.
۲
#عثمانی_نبودن جناب زهیر بن القین - بخش دوم
پیش از این به دو دلیل ثابت شد، جناب #زهیر پیش از پیوستن به لشکر امام حسین علیه السلام، عثمانی نبود.
1️⃣ انتساب او به قبیلۀ #بجیلة بود که او را زهیر بن القین #بجلی معرفی کرده اند.
2️⃣ حرکت سریع او از مراسم حج به سوی کوفه بود که نشان می داد آنچه که گفته شده که او خود را از امام حسین علیه السلام دور نگه می داشت، نادرست است.
در این پست دو دلیل دیگر در اثبات این موضوع بیان خواهد شد.
3️⃣ پس از آنکه زهیر با امام حسین علیه السلام دیدار نمود، به نزد هم کاروانیان خود بازگشت و به آنها گفت که می خواهد به امام حسین علیه السلام ملحق شود. در خلال این صحبت ها به آنها گفت که می خواهم خاطره ای را برای شما بیان کنم. وی خاطره را چنین تعریف کرد:
🔸🔸 «قَالَ [زهیر] لِأَصْحَابِهِ مَنْ أَحَبَّ مِنْكُمْ أَنْ يَتْبَعَنِي وَ إِلَّا فَهُوَ آخَرُ الْعَهْدِ- إِنِّي سَأُحَدِّثُكُمْ حَدِيثاً: إِنَّا غَزَوْنَا بَلَنجَر فَفَتَحَ اللَّهُ عَلَيْنَا وَ أَصَبْنَا غَنَائِمَ فَقَالَ لَنَا سَلْمَانُ الباهِليُّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ أَ فَرِحْتُمْ بِمَا فَتَحَ اللَّهُ عَلَيْكُمْ وَ أَصَبْتُمْ مِنَ الْغَنَائِمِ قُلْنَا نَعَمْ فَقَالَ إِذَا أَدْرَكْتُمْ شَبَابَ آلِ مُحَمَّدِ فَكُونُوا أَشَدَّ فَرَحاً بِقِتَالِكُمْ مَعَهُمْ مِمَّا أَصَبْتُمُ الْيَوْمَ مِنَ الْغَنَائِمِ فَأَمَّا أَنَا فَأَسْتَوْدِعُكُمُ اللَّه»
🔹🔹 «زهیر به همراهیانش گفت: هر کس از شما که می خواهد با من بیاید، وگرنه این آخرین دیدار من با شما است. می خواهم خاطره ای برایتان بگویم: با سلمان باهِلی در فتح بَلَنجَر (شهری در ترکیه امروزی) حضور داشتم و آنجا را فتح کردیم و غنیمت های فراوانی به دست آوردیم. از این پیروزی بسیار خوشحال بودیم که سلمان باهلی از ما پرسید که آیا از این فتح مسرور هستید؟ گفتیم آری. او به ما گفت: «اگر سید شباب آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم را درک نمودید، از یاری نمودن او بسی از امروز خوشحال تر باشید. حال من شما را به خدا می سپارم».
📖 شیخ مفید، الارشاد، ج 2، 73-74؛ طبری، تاریخ، ج 5، ص 396-397؛ خوارزمی، مقتل الحسین، ج 1، ص 225؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج 3، ص 277-278؛ البکری الاندلسی، معجم ما استعجم، ج 1، ص 276. لازم به ذکر است که منابع این جمله را با اختلافات بسیار کمی نقل کرده اند.
این جملات جناب زهیر نشان می دهد که او از مدتها قبل به اینکه باید سید شباب آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم را یاری کند، اطلاع داشت. تنها مصداق سید شباب آل محمد در آن دوران، حضرت سید الشهدا علیه السلام بودند. در واقع او از مدتها پیش می دانست که روزی خواهد رسید که باید امام حسین علیه السلام را یاری کند.
4️⃣ بنا به گزارش تمامی منابع امام حسین علیه السلام، جناب #حبیب بن مظاهر را فرماندۀ #میسرة (جناح چپ) و جناب زهیر را فرمانده #میمنة (جناح راست) منصوب نمودند.
⬅️ آیا قابل تصور است کسی که تا چندی پیش از عثمانیان (دشمنان امیرالمؤمنین علیه السلام) بود، فرماندۀ لشکر امام حسین شود؟
در اینجا نمی خواهم ـ خدای نا کرده ـ علم غیب حضرت سید الشهداء علیه السلام را منکر شوم. چرا که اعتقاد به علم غیب امام علیه السلام از مسلّمات اعتقادی و ضروری مذهب شیعه است و هیچ شبهه ای در آن نبوده و بنده نیز ندارم.
با حساب عادی و بر اساس علوم نظامی عرض می کنم که قابل تصور نیست جناب زهیر بن القین پیش از عاشورا عثمانی بوده و در طی چند روز به چنین مقام و اعتمادپذیری برسد که فرماندهی لشکر امام حسین علیه السلام را در دست بگیرد.
⬅️ می توان چنین نتیجه گرفت زهیر از مدت ها پیش، به امامت اهل بیت علیهم السلام اعتقاد داشت و سید الشهدا علیه السلام به او اعتماد کامل داشتند. لذا او را در این مقام خطیر قرار دادند.
.
۳
#زهیر_بن_قین
✅ #عثمانی_نبودن جناب زهیر بن القین- بخش سوم
پیش از این به چهار دلیل بیان شد که #زهیر، پیش از دیدار با امام حسین علیه السلام عثمانی نبود. این دلایل عبارتند بودند از:
1️⃣ #بجلی بودن زهیر و انتساب وی به قبیله #بجیلة
2️⃣ بازگشت سریع زهیر از حج به سوی کوفه پس از شنیدن خبر خروج سید الشهدا علیه السلام از مکه
3️⃣ خاطره او از فتح بلنجر
4️⃣فرماندهی #میمنة سپاه امام حسین
در این پست به سه دلیل دیگر در این زمینه اشاره خواهد شد.
5️⃣ در مجالس و هیئات مذهبی بارها شنیده ایم علت ازدواج امیر المؤمنین علیه السلام با حضرت #ام_البنین سلام الله علیها، تولد فرزندانی شجاع بود که بتوانند امام حسین علیه السلام را در روز عاشورا یاری کنند. (این موضوع در کتاب های انساب، مانند کتاب «سرّ السلسلة العلویة» نوشته ابونصر بخاری (متوفای حدود 241 ق)، آمده است).
از سوی دیگر، عصر تاسوعا شمر برای حضرت عباس و برادران ایشان سلام الله علیهم اجمعین امان نامه آورد و ایشان قبول نکردند.
در شب عاشورا پس از آوردن امان نامه، جناب زهیر نزد حضرت عباس علیه السلام آمد و داستان فوق را به عنوان دلیل ازدواج امیر المؤمنین علیه السلام با مادر ایشان حضرت ام البنین را بیان نمود.
⬅️ با توجه به این گزارش، اینکه زهیر از خصوصی ترین مسائل زندگی امیر المؤمنین علیه السلام خبر داشته است، با عثمانی بودن او در تضاد است. این نقل دلیل بر این است که جناب زهیر از اصحاب خاص امیر المؤمنین علیه السلام بود تا حدی که از علت ازدواج ایشان با مادر حضرت عباس علیه السلام خبر داشت.
6️⃣ جناب زهیر در شب عاشورا به امام حسین علیه السلام عرض نمود که اگر صد بار کشته شوم باز هم در دفاع از شما تلاش خواهم نمود.
آیا قابل تصور است فردی که تا چند روز پیش عثمانی (دشمن امیر المؤمنین علیه السلام) بود، به یکباره چنین جملاتی به امام حسین علیه السلام عرض نماید؟
توضیحی در این زمینه در پست مبنای #اعتقادی #جانفشانی اصحاب امام حسین علیه السلام ارائه شد.
7️⃣ جناب زهیر در صبح عاشورا اولین کسی است که پس از حضرت سید الشهدا علیه السلام خطبه خواند. دقت در فرازهای خطبۀ او نشان می دهد که این جملات را نمی توان از سوی کسی دانست که چند روز است شیعه شده باشد.
به عنوان مثال او در یکی از فرازهای این خطبه بیان می دارد:
🔸🔸 «اِنَّ اللهَ قَد ابتَلانا وَ ایاکُم بِذُرّیةِ نَبیِّهِ مُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله و سلم»
🔹🔹 «ای مردم کوفه، خدا ما و شما را به ذُرّیه (فرزندان) رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم، امتحان نموده است».
مشابه این سخن در فرمایشات ائمه اطهار علیهم السلام و جملات اصحاب آن بزرگواران بارها بیان شده است. به عنوان مثال در فرازی از زیارت جامعه می خوانیم: «وَ البابُ المُبتَلی بِهِ النّاسُ»
در فرازی دیگر از خطبه، زهیر بیان می دارد:
🔸🔸 «إنّ ولد فاطمة أحقّ بالودّ و النّصر من ابن سميّة»
🔹🔹 محبت به فرزندان حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها سزاوارتر از محبت به فرزند سمیه (منظور عبیدالله بن زیاد) است.
📖 تاریخ طبری، 426/5؛ الکامل فی التاریخ، 288/3؛ البدایة و النهایة، 180/8
این فراز اشاره به آیه مودت (سوره شوری، آیه 23) دارد.
⬅️ این سخنان زهیر را نمی توان از کسی دانست که چند روز از شیعه بودن وی نگذشته است. بلکه باید به طور یقین گفت که این سخن از کسی است که مدتها است به امامت اهل بیت علیهم السلام اعتقاد دارد.
.
.