گریزهای مداحی و گریز های مناجاتی
پخش زنده از صحن انقلاب در روز #دحوالارض روز زیارتی امام رضاجان علیه السلام
Dahv-AlArz.mp3
5.2M
🔈صوت سخنرانی
📜عنوان: دحو الارض
🎙 آیت الله مجتهدی تهرانی
#دحوالارض
#دحو_الارض
#مراقبات_ماه_ذی_القعده
.
گریزهای مداحی و گریز های مناجاتی
✅ مفهوم دحوالارض دَحْوالارض، اصطلاحی قرآنی و حدیثی است. منظور از دحوالارض بیرون آمدن خشکیهای گستر
.
❇️ تاریخ دحوالارض و وقایع آن
بنابر روایات و کتابهای فقهی، دحوالارض روز ۲۵ ذیالقعده است. (۱)
مطابق برخی روایات در این روز اتفاقاتی در رابطه با برخی پیامبران واقع شده است. این وقایع عبارتند از:
⬅️ نزول نخستین رحمت آسمانی بر حضرت آدم(ع). (۲)
⬅️ نشستن کشتی نوح بر کوه جودی. (۳)
⬅️ تولد حضرت ابراهیم(ع) و حضرت عیسی بن مریم(ع). (۴)
📚منبع
(۱) الآثار الباقیه، ابوریحان بیرونی، ص۲۷۳
(۲) من لا یحضره الفقیه، شیخ صدوق، ج۲، ص۲۴۲
(۳) مصباح المتهجد، شیخ طوسی، ص۸۲۰
(۴) ثواب الاعمال، شیخ صدوق، ص۷۹
#دحوالارض
#مداحی_عالمانه
.
📗 دحوالارض در روایات
در برخی از آیات اینگونه فهمیده میشود که زمین در آغاز از زیر کعبه فعلی گسترش یافته است.
در مفاتیح الجنان در باب اعمال ماه ذیالقعده روایتی نقل شده که حسن بن وشّاء میگوید: من کودک بودم که با پدرم در خدمت امام رضا(ع) شام خوردیم در شب بیست و پنجم ماه ذی القعده پس فرمود: «امشب حضرت ابراهیم(ع) و حضرت عیسی(ع) متولد شدهاند و زمین از زیر کعبه پهن شده است، پس هر که روزش را روزه بدارد، چنان است که شصت ماه را روزه داشته باشد.» (۱)
در ادامه شیخ عباس قمی اینگونه آورده است: در روایتی روزهاش مثل روزه هفتاد سال است و در روایت دیگر کفاره هفتاد سال است و هر که این روز را روزه بدارد و شبش را به عبادت بسر آورد از برای او عبادت صد سال نوشته شود و از برای روزهدار این روز هر چه در میان آسمان و زمین است استغفار کند و این روزی است که رحمت خدا در آن منتشر شود و از برای عبادت و اجتماع به ذکر خدا در این روز اجر بسیاری است. (۲)
علامه طباطبایی روایات دحوالارض را بسیار دانسته و آن را مخالف دلایل علمی ندانسته است. (۳)
در حدیثی طولانی که حکایت مناظره امام صادق(ع) با ابن ابی العوجاء است، حضرت امام صادق(ع) از دحوالارض یاد کرده و در تعریف کعبه فرمودهاند:(۴)
این خانهای است که خدا خلق خود را توسّط آن بهپرستش واداشته تا فرمانبری ایشان را بیازماید و به تعظیم و زیارت آن تشویق کند، خداوند کعبه را مرکز پیغمبران و قبله نمازگزاران ساخته، کعبه شعبهای است از رضوان خدا و راهی است به آمرزش و غفران او، آن بر استواری کمال و بنیاد عظمت برجاست، خداوند آن را دو هزار سال پیش از دحو (کشش) زمین آفریده، بنابراین شایستهتر فردی که باید از آن فرمان برد و از آنچه ممنوع ساخته و بازداشته باز ایستاد همان کسی است که جانها و کالبدها را آفریده است.
⬅️ در این روایت تاریخ خلقت کعبه را دوهزار سال قبل از دحوالارض بیان شده است و این بیانگر دو مطلب است:
اول شرافت کعبه و دیگر آنکه خشکیهای زمین از زیر کعبه پدید آمده است و اولین خشکی زمین کعبه بوده که آن گسترش یافته و منشاء حیات کره خاکی شده است.
⬅️ روایتی دیگر از امام حسین(ع) و در جریان آمدن گروههایی از جنیان برای یاری امام اینگونه آمده است که گروهی از جنیان به محضر حضرت اباعبدالله(ع) آمده و عرض کردند: «ای مولای ما! ما از شیعیان و یاران تو هستیم، آنچه را بخواهی به ما فرمان بده، اگر در همین جا باشی و به ما دستور نابودی همه دشمنانت را بدهی، ما قبل از اینکه از اینجا حرکت کنی، آن را اجرا میکنیم.»
امام حسین(ع) برای آنها دعای خیر کرد، و به آنها فرمود: «آیا قرآن را که به جدّم رسول خدا(ص) نازل شده نخواندهاید که میفرماید: قُلْ لَوْ کُنْتُمْ فِی بُیُوتِکُمْ لَبَرَزَ الَّذِینَ کُتِبَ عَلَیْهِمُ الْقَتْلُ إِلی مَضاجِعِهِمْ.» (۵)
«اگر من در وطن خود بمانم این مردمِ واژگون شده به وسیله چه کسی آزمایش میگردند، و چگونه آنها امتحان میشوند و چه کسی در قبر من سکونت گزیند؟ با اینکه خداوند هنگام «دحو الارض» (کشیدهشدن و گستردگی زمین) آن قبر را برای من برگزیده است و آن قبر را و پناهگاه شیعیان و دوستان ما کرده است، خداوند اعمال و نمازهای آنها را بپذیرد و دعاهای آنها را اجابت کند و شیعیان ما در آنجا ساکن شوند، تا آنجا مایه ایمنی آنها در دنیا و آخرت، از عذاب باشد.»(۶)
در این روایت روز دحوالارض روزی نام گرفته که خداوند در آن روز، زمین کربلا و قبر امام حسین(ع) را انتخاب کرده و نگاهی ویژه به آن سرزمین داشته است.
📚 منبع
(۱) مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی، اعمال ماه ذیقعده، ص ۲۴۹
(۲) همان، ص ۲۵۰
(۳) تفسیر نور، محسن قرائتی، ج۱، ص ۵۶۸
(۴) کافی، شیخ کلینی، ج۴، ص۱۹۸
(۵) سوره آل عمران، آیه ۱۵۴
(۶) غمنامه کربلا، محمدی اشتهاردی، ص۹۲
.
.
✳️ اهمیت روز دحوالارض در کلام امیرالمؤمنین(ع)
از حضرت علی(ع) روایت است که فرمودند: «نخستین رحمتی که از آسمان به زمین نازل شد در روز بیست و پنجم ماه ذی القعده؛ روز دحوالارض بوده است.
هرکس این روز را روزه بدارد و شب آن را به عبادت بپردازد به پاداش عبادت صد ساله رسیده است؛ عبادت صد سالهای که روزهای آن را به روزه و شبهای آن را به عبادت گذرانیده است و هر جماعتی که در این روز گِرد هم آیند و به ذکر پروردگار بپردازند پراکنده نخواهند شد مگر آنکه خواستههای آنان برآورده خواهد شد و در این روز هزاران رحمت از سوی پروردگار نازل میشود که نود و نه درصد آن از آنِ کسانی است که روزش را به روزه و ذکر مشغول باشند و شبش را به احیا و عبادت.»
📚 منبع
المراقبات، میرزاجواد ملکی تبریزی، ص ۱۸۶
#دحوالارض
#مداحی_عالمانه
.
🟩 پاداش روزه دحوالارض
حسن بن علی وشّا میگوید: من کودک بودم که شب بیست و پنجم ذی القعده با پدرم در خدمت امام رضا(ع) شام خوردیم.
آنگاه آن حضرت فرمود: «امشب حضرت ابراهیم(ع) و حضرت عیسی(ع) متولّد شدهاند و زمین از زیر کعبه پهن شده است، پس هر که روزش را روزه بدارد، چنان است که شصت ماه را روزه داشته است.»
📚منبع
مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی، ص ۴۵۱
..........
.
خاطرات سنگ آسیای دستی حضرت زهرا(سلام الله علیها) از روز دحوالارض
کوه بودم، بلند و باعظمت
روی دامان دشت جایم بود
قد کشیدم ز خاک تا افلاک
ابرها، فرش زیر پایم بود
شب که چشم ستاره روشن بود
نور مهتاب، دل ز من میبرد
صبح، چون آفتاب سر میزد
اولین پرتوش به من میخورد
دفتر وحی حق که روز به روز
جلوهاش سبز و سبزتر بادا
در بیان شکوه من، دارد
آیۀ «والجبال اوتادا»
سینهام را اگر که بشکافند
لعل و الماس دیدنی دارم
از گذشت زمان و «دحو الارض»
خاطراتی شنیدنی دارم...
صبح یک روز چشم وا کردم
ضربۀ تیشه بود گوش خراش
تخته سنگی شدم جدا از کوه
اوفتادم به دست سنگ تراش
پتک سنگین و تیشۀ پولاد
سهم من از تمام هستی شد
حکم تقدیر و سرنوشت این بود
نام من «آسیای دستی» شد
گرچه از بازگشت خویش به کوه
پس از آن روزگار نهی شدم
این سعادت ولی نصیبم شد
که جهیز عروس وحی شدم
گوشۀ خانهای مرا بردند
که حضور بهشت آنجا بود
برترین سرپناه روی زمین
بهترین سرنوشت آنجا بود
دستی از جنس یاس و نیلوفر
شد در آن خانه آسیاگردان
گرچه سنگم، ولی دلم میخواست
جان او را شوم بلاگردان
هر زمان گرد خویش چرخیدم
میشنیدم تلاوت قرآن
روح سنگین و سخت من کمکم
تازه شد از طراوت قرآن
راز خوشبختی مرا چه کسی
جز خداوند دادگر داند
کی گمان داشتم مرا روزی
جبرئیل امین بگرداند
به مقامی رسیدهام که چنین
بوسهگاه فرشتگان شدهام
مثل رکن و مقام کعبه عزیز
در نگاه فرشتگان شدهام
بارها شد که با خودم گفتم:
ای که داری به کار نان دستی!
کاش هرگز ز خاطرت نرود
وامدار چه خانهای هستی؟
خانۀ آسمانی خورشید
خانۀ روشن ستاره و ماه
خانۀ وحی، خانۀ قرآن
خانۀ «انّما یُریدُ الله»
از همین خانه تا ابد جاریست
چشمۀ فیض، چشمۀ احسان
سایبانِ معطّرِ این جاست
سورۀ «هل أتی علی الانسان»
آسیابم ولی یقین دارم
که پناهندهام به سایۀ نور
سرنوشت مرا دگرگون کرد
اشک زهرا و ذکر آیۀ نور
یاس یاسین که با دعای پدر
آیۀ نور بود تنپوشش
داشت دستی به دستۀ دستاس
دست دیگر گلی در آغوشش
در محیطی که هر وجب خاکش
فخر بر آفتاب و ماه کند
آرزو میکنم که گاه به من
دختر کوچکی نگاه کند
گرچه از بازتاب گردش من
نان این خانه برقرار شدهست
شرمسارم از اینکه میبینم
دست زهرا جریحهدار شدهست
رفت خورشید وحی و آمد شب
سر نزد از ستاره سوسویی
صبح از کوچۀ بنیهاشم
شد بلند آتش و هیاهویی
تا بدانم چه اتّفاق افتاد
تا ببینم هر آنچه بوده درست
دل به دریا زدم به خود گفتم:
«چشمها را دوباره باید شست»
دیدم آن روز صبح منظرهای
که به خود مثل بید لرزیدم
آتشم زد شرار دل وقتی
شعلهها را به چشم خود دیدم
در همان آستانهای کز عرش
قدسیان را به آن نظرها بود
اشک چشم ستارگان میریخت
بین دیوار و در خبرها بود
من به حسرت نگاه میکردم
باغ گل را میان آتش و دود
جز خدا هیچکس نمیداند
که چه آمد به روز یاس کبود
با همان دست عافیتپرور
که پرستاری پدر میکرد
از امام زمان خود یاری
در هیاهوی پشت در میکرد
هیزم آوردن، آتش افروزی
سهم هر رهگذر نبود ای کاش
خبر ناشنیده بسیار است
خبر میخ در نبود ای کاش
دست خورشید را که میبستند
شرح این ماجرا کبابم کرد
آنچه پشت در اتّفاق افتاد
سنگم امّا ز غصّه آبم کرد
#محمد_جواد_غفورزاده✍
.
♻️ دحوالارض روز قیام حضرت مهدی(عج)
از حسن بن علی وَشّاء روایت شده که گفته: من کودک بودم که با پدرم در شب بیست و پنجم ماه ذوالقعده، در خدمت حضرت رضا(علیهالسلام) شام خوردیم، حضرت فرمود:
«امشب حضرت ابراهیم و حضرت عیسی متولّد شدهاند و زمین از زیر کعبه پهن شده، پس هرکه روزش را روزه بدارد، چنان است که شصت ماه روزه داشته باشد.»
در روایت دیگر است که فرمود: «در این روز حضرت قائم(عج) قیام خواهد کرد.»
📚منبع
اقبال الاعمال، سید بن طاووس، ص ۵۲۵
#دحوالارض
🔵 پاسداشت روز دحوالارض در کلام آیت الله میرزا جواد ملکی تبریزی
ایشان فرمودند: خداوند بزرگ در چنین روزی زمین را برای سکنای فرزندان آدم و زندگی بر روی آن آماده فرمود، و روزیهای ما و نعمتهای پروردگار در چنین روزی گسترش یافته است؛ روزیها و نعمتهایی که از شماره بیرون است و کسی را یارای شکر آن نیست. و اگر تو در بزرگی شأن دحوالارض اندیشه نمایی حیرت زده خواهی شد.
و از این جاست که انسان عارف و مراقب روز دحوالارض، در برابر همه این نعمتهای گوناگون، شکری بر خویشتن واجب میبیند، و چون به قلب خویش مراجعه میکند، میبیند که حتی بر ادای حق ناچیزی از آن همه نعمتها توانا نیست.
و چون بندهای نسبت به آن همه نعمتها شناخت حاصل کند، به عجز و کوتاهی خویش در ادای حق آن نعمتهای انبوه اقرار خواهد کرد و تلاش خود را در انجام شکر آنها ناچیز خواهد شمرد و همواره خود را در برابر آفریننده آن همه نعمتها سرافکنده خواهد دید.
📚منبع
المراقبات، میرزا جواد ملکی تبریزی، ص۱۹۳
#دحو_الارض
#مداحی_عالمانه
.
🔶 دحوالارض از کعبه شروع شد
امام رضا علیهالسلام:
«عِلَّةُ وَضعِ البَيتِ وَسَطَ الأَرضِ ؛ أنَّه المَوضِعُ الّذي مِن تَحتِهِ دُحيَتُ الأَرضُ ، وكُلُّ ريحٍ تَهُبُّ فِي الدُّنيا فإِنَّها تَخرُجُ مِن تَحتِ الرُّكنِ الشّاميِّ ، وهي أوَّلُ بُقعَةٍ وُضِعَت فِي الأَرضِ ؛ لِأَنَّها الوَسَطُ ، ليَكونَ الفَرضُ لِأَهلِ الشَّرقِ وَالغَربِ في ذلِكَ سَواءً.»
«علّت قرارگرفتن كعبه در وسط زمين، آن است كه دحو الارض (گسترش خشكى) از آن جا شروع شد و هر بادى كه در عالم مىوزد از زير ركن شامى بيرون مىآيد و آن نقطه، نخستين قطعهاى از خشكى است كه در زمين نهاده شد؛ زيرا آن جا وسط [كره زمين ] است تا فاصله مردم شرق و غرب با آن يكسان باشد.
📚منبع
عيون أخبار الرضا، شیخ صدوق، ج۲ ، ص۸۸
.
🟤 دحوالارض، روز هبوط آدم
خَرَجَ عَلَينا أبو الحَسَنِ – يعني الرِّضا عليه السلام – في يومِ خَمسَةٍ وَ عِشرينَ مِن ذي القَعدَةِ ، فَقالَ : صوموا فإِنّي أصبَحتُ صائِماً. قُلنا: جُعِلنا فِداكَ أيُّ يومٍ هُوَ؟ فقالَ: يومٌ نُشِرَت فيهِ الرَّحمَةُ و دُحيَت فيهِ الأَرضُ ونُصِبَت فيهِ الكَعبَةُ وَ هَبَطَ فيهِ آدَمُ عليه السلام.
ابوالحسن، يعنى امام رضا عليهالسلام در روز بيست و پنجم ذیقعده به ميان ما آمد و فرمود: «[امروز را ] روزه بگيريد من هم روزه هستم». گفتيم: قربانت شويم! امروز چه روزى است؟ فرمود: «روزى است كه در آن، رحمت منتشر شد و زمين گسترش يافت (دحو الأرض) و كعبه برپا شد و آدم عليهالسلام [به زمين] هبوط كرد.»
📚منبع
الكافی، شیخ کلینی، ج ۴، ص ۱۴۹
.
.
#معارف_علوی
🔰 «دحو الأرض» به واسطه من انجام شد ...
مولا امیرالمؤمنین «صلواتاللهعلیه» در مسجد جامع بصره خطبهای خواندند که تمام مردم حاضر به گریه درآمدند و سپس فرمودند:
📋 أَنَا دَحَوْتُ أَرْضَهَا وَ أَنْشَأْتُ جِبَالَهَا وَ فَجَّرْتُ عُیُونَهَا وَ شَقَقْتُ أَنْهَارَهَا
🔹 زمین این دنیا را من گستراندم و کوه هایش را من هستی بخشیدم و چشمه هایش را من شکافتم و نَهرهایش را من جاری کردم!
📋 وَ غَرَسْتُ أَشْجَارَهَا وَ أَطْعَمْتُ ثِمَارَهَا وَ أَنْشَأْتُ سَحَابَهَا وَ أَسْمَعْتُ رَعْدَهَا وَ نَوَّرْتُ بَرْقَهَا
🔸 درخت هایش را من کاشتم و میوه هایش را طعم و مزه دادم، و ابرهایش را من ایجاد کردم و صدای ابرهایش را من شنواندم و برقش را روشنی بخشیدم!
📋 وَ أَضْحَیْتُ شَمْسَهَا وَ أَطْلَعْتُ قَمَرَهَا وَ أَنْزَلْتُ قَطْرَهَا وَ نَصَبْتُ نُجُومَهَا
🔹من خورشیدش را گرمی دادم و ماهش را به در آوردم و بارانش را فرو ریختم و ستارگانش را بر جای خود نشاندم!
📋 وَ أَنَا الْبَحْرُ الْقَمْقَامُ الزَّاخِرُ وَ سَکَّنْتُ أَطْوَادَهَا وَ أَنْشَأْتُ جَوَارِیَ الْفُلْکِ فِیهَا وَ أَشْرَقْتُ شَمْسَهَا
🔸 دریای خروشان موّاج بیانتها منم، من کوه هایش را به پا داشتم و کشتی را در آن به حرکت در آوردم و به خورشیدش تابش عطا کردم!
📋 و أَنَا جَنْبُ اللَّهِ وَ کَلِمَتُهُ وَ قَلْبُ اللَّهِ وَ بَابُهُ الَّذِی یُؤْتَی مِنْهُ
🔹 من «جنب الله»، «کلمة الله»، «قلب الله» و دروازهای هستم که از آن به نزد وی در آیند!
📋 اُدْخُلُوا الْبَابَ سُجَّداً أَغْفِرْ لَکُمْ خَطَایَاکُمْ وَ أَزِیدُ الْمُحْسِنِینَ
🔸 سجدهکنان از در وارد شوید تا گناهان شما را ببخشایم و بر پاداش نیکوکاران بیفزایم!
📋 وَ بِی وَ عَلَی یَدِی تَقُومُ السَّاعَةُ وَ فِیَّ یَرْتَابُ الْمُبْطِلُونَ...
🔹 به واسطه من و بر دست من قیامت به پا میشود، و باطل گرایان درباره من دچار تردید میشوند...
📚المناقب،ابنشهرآشوب، ج۶ ص۹۹
#دحو_الارض
#دحوالارض
.....
شعر روز دحوالارض
25ذیقعده
#دحوالارض
راه جان و راه جانان گشت طی
جامِ دَحْوُ الْاَرْضْ شد لبریز مَیْ
دستِ حق آورده نور پاک را
گسترش میداد اینجا خاک را
هرچه میبینید از آنِ خداست
کُلِّ هستی تحتِ فرمانِ خداست
میرود از خاکْ آبِ چشمهها
میدرخشد آفتابِ چشمهها
از افق مِهرِ خداوندی دمید
شد ز دَحْوُ الْاَرْضْ بِیْتُ الَّه پدید
روز دَحْوُ الْاَرْضْ روز نعمت است
روز مِهر و روز لطف و رحمت است
بود تقدیر خداوندِ مُبین
تا گذارد پایْ انسان بر زمین
از عنایات خداوندِ جهان
این زمین گردید جای مردمان
این زمین را انبیا دادند نور
وز قدوم اولیاءاش یافت شور
نور خیل انبیا اینجا نشست
شور عشق اولیا در ما نشست
از جمیعِ انبیا و اولیا
سوی ما تابید نور مصطفی
مصطفی ختم رُسُل، خورشید عشق
آسمان را جلوه جاوید عشق
در نبی بنگر ز حق منشور را
آمد و آورد با خود نور را
این زمین چون وادی طور است طور
مکّه چون یثرب همه نور است نور
میدرخشد عشق در ارض و سما
در نجف چون کاظمین و سامرا
میدرخشد عشق دائم بر زمین
از مزار آفتابِ هشتمین
بعد هر سُوءُالْقَضا، حُسْنُ الْقَضا
بنگر ای دل بر زمین نینوا
عشق از کرب و بلا کرده طلوع
گشت دَحْوُ الْاَرْضْ از اینجا شروع
کربلا این سرزمین عاشقان
خاک او دُرِّ ثَمینِ عاشقان
کربلا این وادی عشق و جنون
ترجمان چشمهای لاله گون
کربلا تصویرِ مِصْباحُ الْهُدیست
کربلا زیباترین شهرِ خداست
کربلا این آرزوی اهلِ دل
خاک او شد آبروی اهلِ دل
#محمود_تاری ✍
.