. ✅ شرح دعای روز ششم 👇👇👇 خدايا مرا ياري فرما كه دست از گناه و عصيان بردارم كه در اين صورت از كيفر و خشم تو به دور خواهم بود". در اين دعا از خدا مي‌خواهيم كه ما را از معصيت دور كند و عواملي كه ما را به سمت گناه مي‌كشاند از مقابل ما بردارد تا با اختيار خويش، دست از معصيت كشيده و از عذاب و خشم و كيفر الهي نجات يابيم. اگرچه انسان مختار است، اما مي‌تواند با دعاي خالصانه از خدا بخواهد كه او را به مسير تقوي و دوري از گناه هدايت كند. تلاش براي مبارزه با گناه بسيار مهم است، اما دعا كردن هم آثارزيادي براي ياري ما در راه ترک معصيت و دوری از گناه خواهد داشت. حضرت سيدالشهداء (ع) در فرازي از دعاي عرفه مي‌فرمايند: "... وَ اَسْعِدْني بِتَقْوئكَ وَ لا تُشْقِني بِمَعْصِيَتِكَ ؛ خداوندا! مرا با پرهيزكاري خوشبخت نما و مرا به خاطر معصيت بدبخت نكن...". لذاعلاوه بر تلاش و مبارزه با نفس و جهاد با شيطان، بايد با دعا و تضرع، توفيق ترك گناه را از خداوند مسألت كنيم كه هرچه هست در "ترك گناه" است. در روايات اسلامي مطالب زيادي در مورد گناه و معصيت بيان شده: امام باقر (ع)فرمود: "براي دل چيزي تباه كننده‌تر از گناه نيست؛ زيرا دل مرتكب گناه مي‌‌شود و بر اثر مداومت بر آن، گناه بر آن چيره مي‌شود و نگون‌سارش مي‌كند". (الکافی، ج۲، ص ۲۶۸) همچنين مولاي متقيان حضرت علي (ع) درباره گناه مي‌فرمايد: "هيچ دردي براي دل‌ها، دردآورتر از گناهان نيست". (همان، ج ۲، ص۲۷۵) پيامبر گرامي اسلام(ص) نيز در فرمايشي نوراني فرمود: "از مستي گناه بپرهيز، زيرا مستيِ گناه همچون مستي شراب و بلكه شديدتر از آن است". (بحارالانوار، ج ۷۷، ص۱۰۲) اميرالمؤمنين علي (ع) نيز در اين رابطه تشبيه زيبايي دارند، ايشان مي‌فرمايند: "بدانيد كه گنا‌هان اسب‌هاي چموشي هستند كه گناهكاران بر آنها نشسته و لگام‌‌هايشان رها شده است، پس سوارانشان را در آتش مي‌افكنند". (بحارالانوار، ج ۷۸، ص۳) با توجه به آثار هلاکت بار گناهان، موضوع "ترك گناه" به عنوان مهم‌ترين دستور ديني، بحث قابل تأملي است. مي‌توان گفت بيش‌ترين و مقدم‌ترين دستوري كه به ما رسيده و بيش از تمام اعمال و اذكار، ما را به كمال نزديك مي‌كند، "ترك محارم الهي" است. پيامبر اكرم(ص) فرمودند: "هيچ ورعي چون خويشتن‌داري از گناه نيست". (ميزان الحکمه، ج ۱۳،ص۱۲۶) هنگامي كه رسول خدا (ص) در آخرين جمعه ماه شعبان در فضايل ماه مبارك رمضان،خطبة مهمي ايراد كرده و پاداش‌هاي فراوان الهي به مهمانان اين ماه و اعمال مستحبي فراوان اين روزها و شب‌ها را معرفی فرمودند. در آنجا اميرالمؤمنين علي(ع) بعنوان شاگرد ممتاز اين مكتب تعالی بخش با هوشمندی بی بديل خود سئوال بسيار مهمي را مطرح كردند و از رسول خدا (ص) اين گونه پرسيدند: "يا رسول‌الله اَيُّ الاَعمالِ افضَلُ في هذا الشهرِِ المبارك؟ ؛ اي پيامبر خدا! با فضيلت‌ترين اعمال در اين ماه مبارك كدام است؟" پيامبر گرامي اسلام (ص) در پاسخ فرمودند: "اَلوَرَعُ عَن مَحارِمِ اللهِ عَزَّ وَ جَلّ ؛ دوري از گناهانِ خداوند بزرگ" (خطبه شعبانيه) در ادامه دعای روز ششم به كيفر الهي و خشم خداوند اشاره شده است كه آن هم بر اثر ارتكاب‌ به معاصي صورت مي‌گيرد. البته معاصي به سه دسته قابل تقسيم اند: اول گناهان اعتقادي، دوم گناهان قلبي و سوم گناهان اعضاء و جوارح. گناهان اعتقادي مانند: شرك به خداوند و يا غلو درباره امامان ، گناهان قبلي مانند: ريا، تكبر، غرور و حسادت ، و گناهان جوارح مثل: تهمت، غيبت، زنا و قتل . بايد توجه داشت كه هر گناهي به نوبه خود موجبات خشم و كيفر الهي را فراهم مي‌سازد. امام كاظم (ع) در اين باره می فرمايند: "در هر شب و روز از جانب خداوند بزرگ، آوازدهنده‌اي ندا مي‌‌دهد كه: اي بندگان خدا، از نافرماني خدا باز ايستيد؛ باز ايستيد؛ زيرا اگر به خاطر حيوانات چرنده و كودكان شيرخواره و سالخوردگان پشت خميده نبود، چنان عذابي بر سر شما ريخته مي‌شد كه خُرد و خمير می شديد". (الکافی ، ج۲، ص۲۷۶) قرآن كريم درباره كساني كه با شرك و كفر و يا ايمان ناقص بدون توبه و غرق در گناه، از دنيا مي‌روند، چنين مي‌فرمايد: "فَكَيْفَ اِذا تَوَفَّتْهُمُ الْمَلائِكَةُ يَضْرِبونَ وُجُوهَهُمْ وَ اَدْبارَهُمْ: پس چگونه [تاب مي‌آورند] وقتي كه فرشتگان [عذاب] جانشان را مي‌ستانند و بر چهره و پشت آنان تازيانه مي‌نوازند؟" (سوره مبارکه محمد ، آيه ۲۷) آری! در اين دعا از خدا مي‌خواهيم كه با تازيانه كيفرش، ما را جزا ندهد و از خشمش رهايمان سازد. آمين يا رب العالمين. 📚 برگرفته از کتاب "تا آسمان" اثر دکتر حسین محمدی فام #ماه_مبارک_رمضان #شرح_دعای_روز_ششم_ماه_رمضان

. ✅ شرح دعای روز هفتم 👇👇👇 اولين خواسته‌ ما در دعاي اين روز، ياري خداوند براي روزه گرفتن است؛ در باب فضيلت روزه گرفتن و به ويژه روزه ماه مبارك رمضان و اجر و پاداش آن، صحبت بسيار است. در اينجا به ذکر مطالب کوتاهی بسنده می کنيم: بايد به ياد داشته باشيم كه نتيجه روزه گرفتن "تقوا" است. قرآن كريم در آيه ۱۸۳ سوره مباركه بقره مي‌فرمايد: "يا اَيُهاالَّذينَ امَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمْ الصيام كَمَا كُتِبَ عَلَيَ الَّذينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُون". اين آيه به طور صريح بيان مي‌فرمايد كه مانند "امت‌هاي پيشين روزه بگيريد؛ شايد كه پرهيزگار شويد". پس نتيجه روزه در ماه مبارك رمضان، براساس مفاد اين آيه شريفه پرهيزگاري و تقواي الهي است. نکته دوم اينکه خداوند بالاترين پاداش را در بين اعمال عبادي، براي روزه مقرر فرموده است؛ چنانكه امام صادق (ع) فرمود كه خداوند فرموده است: "روزه براي من است و خودم پاداش آن را مي‌دهم". (وسائل الشيعه، ج۱۰، ص۴۰۳) بديهی است که، تمام پاداش‌هاي اعمال عبادي از طرف خداوند به ما مي‌رسد، اما اين بيان نوراني، حکايت از اجر بالاي روزه دارد كه خداوند مستقيما خودش را جزادهنده روزه‌دار معرفي مي‌كند؛ در ادامه همين روايت مي‌فرمايد: "روزه سپر بنده در روز قيامت است". (همان، ج۱۰، ص۴۰۳) همچنين امام صادق (ع) از اجداد بزرگوارش نقل فرمود: "براي هر چيزي زكاتي است و زكات بدن‌ها روزه است". (همان، ج ۴، ص۱۶۲) دومين حاجت ما در اين دعاي نوراني، توفيق قيام و شب‌زنده‌داري است. اگر چه قيام و بيداري شب از توصيه‌هاي اكيد اسلام، براي ارتقای درجه تقرب بندگان به سوي خداست، اما در ماه مبارك رمضان، شب زنده‌داري از اهميت ويژه ای برخوردار است. امام جعفر صادق (ع) دربارة عبادت در دل شب می فرمايد: "شرف مؤمن، قيام او در شب است". (همان، ج ۲، ص ۵۴) آن حضرت در سفارشي به يكي از اصحاب خويش فرمود: "قيام در شب براي عبادت را ترك مكن، زيرا خسارت زده كسي است كه از عبادت شب محروم بماند". (تهذيب ،ج ۲، ص۱۲۲) رسول مكرم اسلام (ص) نيز در بياني نوراني فرمودند: "بر شما باد به قيام در شب [براي عبادت] زيرا آن روش نيكان قبل از شما بوده است و همانا قيام در شب، وسيله تقرب به سوي خداوند، مايه آمرزش گناهان، دور كننده انسان از گناه و طرد كننده بدن از بيماري‌هاست". (بحارالانوار، ج ۸۴، ص۱۵۵) درخواست بعدي ما در دعاي اين روز، دوري از بيهودگي‌ها و گناهان است. اغلب انسان‌هايي كه تمايلات ديني و مذهبي دارند، تلاش مي‌كنند تا از گناهان و محرمات الهي اجتناب كنند، اما گاهي اوقات مشغول سخنان و يا حتي كارهاي بيهوده می شوند كه شايد در ظاهر گناه محسوب نشوند، اما در فرهنگ ديني ما مذموم و ناپسندند. قرآن كريم يکی از خصوصيات بهشت را دور بودن از سخنان بيهوده معرفي مي‌كند؛ آنجا كه مي فرمايد: "لا يَسْمَعُونَ فيها لَغْواً وَ لا كِذّاباً ؛ در آنجا نه بيهوده‌اي شنوند و نه تكذيبي" (سوره مبارکه نباء، آيه ۳۵) پيامبر اكرم (ص) در دعايشان از خدا مي‌خواستند و اين گونه می فرمودند: "به من رحم فرما تا در كارهاي بيهوده خود را به تكلّف نيندازم". (ميزان الحکمه، ج ۱۰، ص۱۸۰) و حضرت امير(ع) نيز درباره پرهيز از امور بيهوده هشدار داده و فرمودند: "بزرگ‌ترين تكلّف آن است كه به چيزهاي بيهوده بپردازي". (همان، ج ۱۰، ص۱۸۱) مسأله بيهوده سخن گفتن نيز از مناهی است بطوريکه پيامبر اكرم (ص) درباره بيهوده‌گويي فرموده اند: "نشانه فهميدگي مرد، اين است كه كمتر سخن بيهوده مي‌گويد". (ميزان الحکمه، ج ۱۰، ص۱۸۹) در روايت ديگري از همان حضرت نقل شده است: "بيشترين گناه را در روز قيامت آن مردمي دارند كه بيشتر سخنان بيهوه بگويند". (همان، ج ۱۰، ص۱۸۹) خواسته بعدي ما در اين روز دوام ياد خداست. در مورد ذكر و ياد پروردگار در شرح ادعيه روزهاي گذشته مطالبی ارايه شد. آنچه در فراز پايانی دعاي روز هفتم مورد توجه قرار گرفته است، دوام و ياد هميشگی خداست. به قول اين بيت معروف "رهرو آن نيست كه گه تند و گهي خسته رود / رهرو آن است كه آهسته و پيوسته رود". اين نگاه در اعمال عبادي نيز مصداق دارد و ديدگاه شريعت مبين اسلام، مداومت بر اعمال و اذكار الهي است تا بر پايه اين تداوم، اثري حاصل شود. رسول مكرم اسلام (ص) در اين خصوص تأکيد فرمودند: "محبوب‌ترين عمل در پيشگاه خداوند، مداوم‌ترين آنهاست؛ گرچه اندك باشد". (کنز الأعمال، ح ۵۳۰۹) مرحوم آيت‌الله كشميري(ره) از اساتيد بنام اخلاق و عرفان اسلامي معتقد بود اثر اذكار، هنگامي آشكار مي‌شود كه يك حول كامل، يعني يك سال از مداومت بر آنها گذشته باشد. (روح و ريحان) 📚 برگرفته از کتاب "تا آسمان" اثر دکتر حسین محمدی فام #ماه_مبارک_رمضان #شرح_دعای_روز_هفتم_ماه_رمضان .

. ✅ شرح دعای روز هشتم 👇👇👇 خداوند كريم در قرآن مجيد بر ترحم به يتيمان و عدم تندي با آنان، آيه‌اي نازل فرموده است: در آيه ۹ سوره مباركه ضحي آمده است: "فَاَمَّا اليَتيمَ فَلا تَقْهَرْ ؛ پس با يتيم قهر و تندي و خشم نكن." قرآن در بيان علت تنگ شدن رزق و روزي برخي از بندگان كه مي‌گويند خدا ما را خوار كرده است نيز مي‌فرمايد: "كَلّا بَلْ لا تُكْرِمُونَ اليَتيمَ ؛ نه چنين است، بلكه شما يتيم را گرامي نمي‌داريد." (سوره مبارکه فجر ، آيه ۱۷) اهل‌بيت عصمت و طهارت (ع) نيز كه معلمان و مفسران حقيقي قرآن كريم هستند، در روايات زيادي كه برخي از آنها در تفسير همين آيات و برخي ديگر به طور جداگانه بيان شده، ما را به مهرباني و گراميداشت ايتام سفارش فرموده‌اند. امام صادق (ع) مي‌فرمايد: "هيچ بنده‌اي نيست كه از رحمت و مهرباني، دست بر سر يتيمي بكشد مگر اينكه خداوند به ازای هر مويي [كه بر آن دست كشيده است] نوري در روز قيامت به او عطا مي‌كند". رسول مكرم اسلام، حضرت محمد (ص) نيز فرمود: "هركس يتيمي را كفالت كند و نفقه [ مخارج] او را به عهده گيرد، من و او در بهشت مانند اين دو هستيم." و اشاره كرد به انگشت سبابه و انگشت وسطي دستان مبارکش. (بحارالانوار، ج ۷۵، ص ۳) موضوع ديگر مورد تاکيد در اين دعای شريف، اطعام است. فرهنگ سفره‌داري و غذا دادن به مردم، يكي از سنت‌هاي حسنه اسلامي است كه در بين جامعه ما نيز آداب و رسوم خاصي دارد. مؤمنين به دنبال آن هستند تا به بهانه‌هاي گوناگون، سفره های اطعامي بگسترند و اقوام، آشنايان و بالاخص فقرا را بر سر اين سفره ها غذا دهند تا به اين سنت اسلامي عمل كرده باشند؛ اگرچه در روايات ما اطعام فقرا و مساكين بيشتر سفارش شده، لکن طعام دادن به مردم، بطور عام نيز موضوعيت دارد و ما را به آن ترغيب كرده‌اند. اميرالمؤمنين علي (ع) از قول رسول گرامي اسلام (ص) فرمودند: "خداوند در بهشت غرفه‌هايي مخصوص دارد كه برخي بندگان خاص خود را در آنجا جاي مي‌دهد" و سپس آن حضرت به بيان ويژگي‌هاي ممتاز آن بندگان ‌پرداختند. يكي از آنان را "اطعام طعام" و ديگري را "افشاءالسلام"، يعني سلام كردن به همه مردم اعلام ‌كردند. (بحارالانوار، ج ۶۶، ص۳۶۹) روايت شده مردي لگام مركب پيامبر اكرم (ص) را گرفت و پرسيد كدام اعمال با فضيلت‌تر است؟ حضرت در جواب او فرمود: "غذا دادن به مردم و نيكو صحبت كردن با مردم". (بحارالانوار، ج ۶۸، ص۳۹۳) امام صادق (ع) نيز در سخني نوراني فرمود: "اخلاق نيكو و طعام دادن به مردم از [نشانه‌هاي] ايمان است. (همان) در ادامه شرح دعای اين روز و دربارة عبارت إفشاء سلام اين نکته قابل ذکر است که إفشاء السّلام به معناي بلند سلام كردن نيست، بلكه به معناي آن است كه انسان به هركسي كه برخورد كرد، سلام كند. (ادب فنای مقربان، ج ۱، ص۱۰۵) حضرت امام صادق (ع) در روايتي مي‌فرمايد: "افشاي سلام اين است كه انسان به هر مسلماني كه برخورد مي‌كند، در سلام كردن بُخل نَوَرزَد". (بحارالانوار،ج ۷۳، ص۲) سلام كردن از دستورات اكيد اسلام است كه آداب خاصي نيز دارد. در اين بخش با نقل احاديث معصومين(ع) به ذکر اهميت سلام و برخی از اين آداب می پردازيم: امام صادق (ع) می فرمايد: "از علايم و نشانه‌هاي تواضع اين است كه به هركس كه برخورد كردي سلام كني". (ادب فنای مقربان، ج1، ذيل واژه "السلام عليکم") رسول خدا (ص) مي‌فرمايد: "كسي كه قبل از سلام به سخن گفتن بپردازد، جوابش را ندهيد". (همان) پيامبر اكرم (ص) در بيان نورانی ديگری مي‌فرمايد: "كسي را قبل از آن كه سلام كند، به غذايت دعوت نكن". (همان) حضرت علي (ع) نيز در اين باره مي‌فرمايد: "سلام ۷۰ حسنه دارد، ۶۹ حسنه براي سلام كننده و يك حسنه براي جواب دهنده آن است".(مستدرک الوسائل،ج ۸، ص۳۵۷) درخواست ديگر ما از خدا در دعای روز هشتم ماه مبارک رمضان، همنشينی با کريمان است. اسلام برای مصاحبت، دوستي و معاشرت با انسان‌هاي شرافتمند و بزرگوار، محترم و كريم سفارش‌هاي ويژه‌اي دارد. فرهنگ ديني ما مسلمانان را از دوستي و معاشرت با انسان‌هاي ضعيف‌الايمان و خطاكار برحذر داشته است و دستور داده با انسان‌هاي كريم و بزرگوار نشست و برخاست كنيم كه البته اين انسان‌هاي گرامي را قرآن به ما معرفي مي‌كند: "اِنَّ اَكْرَمَكُمْ عِنْدَاللهِ اَتْقيكُم ؛ همانا گرامي‌ترين شما در نزد خدا پرهيزكارترين شماست". (سوره مبارکه حجرات، آيه ۱۳) رسول گرامي اسلام(ص) فرمودند: "بهترين كارها مصاحبت با خوبان و بدترين اعمال همنشيني با بدهاست". (جامع الاخبار، ص ۱۸۵) حضرت علي (ع) نيز فرمودند: "ثمره عقل، معاشرت با اهل خير است". (غررالحکم، ص ۵۳) اميرالمؤمنين علي (ع) در جاي ديگري فرمودند: "همنشيني با اهل شر موجب بدگماني به اهل خير مي‌شود". (همان ،ص ۴۳۱) 📚 برگرفته از کتاب "تا آسمان" اثر دکتر حسین محمدی فام #ماه_رمضان #شرح_دعای_روز_هشتم_ماه_رمضان .

. ✅ شرح دعای روز نهم 👇👇👇 رحمت خداوند از واژگان مهم قرآني و روايي است كه سخنان زيادي پيرامون آن گفته شده اما آنچه در متن دعاي اين روز وارد شده و ما بايد به شرح آن بپردازيم "گستره رحمت الهي" است. صفت "الواسعه " كه براي "رحمت " به كار رفته است گوياي عظمت و گستردگي رحمت بي‌پايان خداوند و از قرآن گرفته شده است. در قرآن كريم مي‌خوانيم: "وَ رَحْمَتي وَسِعَتْ كُلَّ شَيءٍ ؛ رحمت من همه چيز را فراگرفته است".‌ (سوره مبارکه اعراف ، آيه ۱۵۶) قرآن از زبان ملائكه‌‌اي كه عرش خداوند را حمل مي‌كنند اين طور بيان می کند: "رَبَّنا وَسِعَتْ كُلَّ شَيءٍ رَحْمَةً‌ وَ عِلْمَاً ؛ خداوند رحمت و علم تو بر همه چيز احاطه دارد." (سوره مبارکه غافر ، آيه ۷) اين همان مضموني است كه در بيشتر ادعيه مأثوره آمده‌و همواره رحمت خداوند با صفت واسعه توصيف شده است. در دعاي كميل نيزمي‌خوانيم:"بِرَحْمَتِكَ الَّتي وَسِعَتْ كُلُّ شَيء" در دعاي ابوحمزه ثمالي نيز مي‌گوييم:"اَيْنَ رَحْمَتُكَ الْواسِعَه". اين نوع نگاه به رحمت الهي در غالب دعاهاي فرهنگ شيعه به چشم مي‌خورد. مهم اين است كه،از اين رحمت بي‌پايان،نااميد نشويم و چشم اميد به رحمت واسعه الهي داشته باشيم. اين دستور خداوند است كه مي‌فرمايد: "لا تَقْنَطوا مِنْ رَحْمَةِ اللهِ" يعني از رحمت خداوند نااميد نشويد. (سوره مبارکه زمر ، آيه۵۳) قرآن کريم در داستان حضرت يوسف(ع) با اشاره به گناه بزرگ برادران يوسف از قول حضرت يعقوب نبی(ع) چنين می فرمايد: "و لا تَيأسوا مِن رَوحِ الله إنَّهُ لا يَيأسُ مِن رَوحِ الله إلّا القومُ الکافَرون" يعنی از رحمت خدا نا اميد نباشيد زيرا جز گروه کافران از خداوند نوميد نمی‌شوند. (سوره مبارکه يوسف ، آيه۸۷) خداوندا مرا به سوی برهان های درخشانت هدايت فرما "بُرهان" را علماي علم لغت به "دليل روشن"، "بياني براي حجت"، "دليل و توضيح آن" و "محكم‌ترين دليل‌ها" ترجمه كرده‌اند. در قرآن نيز چند مرتبه اين واژه به كار رفته است كه در غالب آنها همان معناي "حجت و دليل محكم" استفاده می شود. در آيه‌اي مي‌خوانيم: "يا اَيُهَا النّاسُ قد جاءَكُم برهانٌ مِنْ رَبِّكم و اَنْزَلْنا اِلَيْكُمْ نوراً مُبيناً ؛ اي مردم براي شما از جانب پروردگارتان حجت و دليل روشن آمده است و به سوي شما نوري آشكار كننده نازل كرديم". (سوره مبارکه نساء ، آيه۷۴) مفسرين از اين برهان، به "قرآن" يا "دين حق" يا "رسول خدا"(ص) تعبير كرده و احتمال داده‌اند كه معناي "برهان" هر كدام از اين معاني باشد. (تفسيرهای: جوامع الجامع، مجمع البيان، الميزان) در دعای اين روز از خداوند طلب مي‌كنيم كه ما را به سوي برهان‌هاي روشن هدايت كند؛شايد اين برهاني كه از خداوند طلب مي‌كنيم همان برهاني باشد كه يوسف را از دام گناه زليخا نجات داد. در داستان پيشنهاد زليخا به حضرت يوسف براي انجام گناه، خداوند در قرآن كريم چنين مي‌فرمايد: "وَ لَقَدْ هَمَّتْ بِهِ وَ هَمَّ بِها لَوْ لا اَنْ رَأي بُرْهانَ رَبّهِ ..." (سوره مبارکه يوسف ، آيه۲۴) اگر يوسف "برهان پروردگارش" را مشاهده نمي‌كرد،قصدِ زليخا مي‌نمود. البته برخي مفسرين قصدِ گناه را در تفسير خود آورده‌اند ولي برخي ديگر هم با ادلّه محكمي يوسف را از قصد گناه دور و مبرّا دانسته و قصدِ كشتن و يا ضربه زدن به زليخا را صحيح دانسته‌اند. در هر صورت اين مشاهده "برهان الهي" ،يوسف را از مكر زليخا نجات مي‌دهد. در تفاسير گوناگون ذيل اين آيه، برهان را به "يادآوري خدا بر تحريم زنا و خيانت"، "روح ايمان و تقوي"، "مقام عصمت" يا "نوعي تعيين مكشوف و مشهود" معنا كرده‌اند. (تفسيرهای: خسروی، نمونه، الميزان) شايد مراد از اين فراز دعاي روز نهم ماه مبارک رمضان اين گونه باشد كه:خدايا از آن برهاني كه به يوسف پيامبر ارزاني داشتي و او را از نفس و شيطان و هوي و هوس نجات دادي، به ما هم عطا فرما. در شرح ادعيه روزهاي گذشته پيرامون رضايت الهي و موجبات خشنودي خداوند مطالبی از نظر گذشت. در اينجا و در توضيح حرکت به سوی خشنودی خدا به ذكرآيه و حديثي بسنده مي‌كنيم: خداوند هنگامي كه متقين را به بهشت و نعمت‌هاي جاودان آن وعده مي‌دهد مي‌فرمايد: "وَ رِضْوانٌ مِنَ اللهِ اَكْبَرُ : و خشنودي خداوند [از بهشت و نعمت‌هايش] بزرگ‌تر است" (سوره مبارکه توبه ، آيه۷۲) اگر چه از خداوند مي‌خواهيم كه ما را به رضايت كامل خويش نزديك كند اما مسلما ما نيز بايد اعمالي را انجام دهيم كه موجبات خشنودي خداوند را فراهم سازد. همانطور که در روايتي از معصوم(ع) ذکر شده است: كه "هر كس از روي ايمان يك روز از ماه رجب را روزه بگيرد،مستوجب خشنوديِِ بزرگ خداوند مي‌شود". (مفاتيح الجنان، اعمال ماه رجب) 📚 برگرفته از کتاب "تا آسمان" اثر دکتر حسین محمدی فام #ماه_مبارک_رمضان #شرح_دعای_روز_نهم_ماه_رمضان .

. ✅ شرح دعای روز دهم 👇👇👇 يكي از آموزش‌هاي قرآن به بندگان مؤمن "توكل" است. قرآن كريم مي‌فرمايد: مؤمنين بايد در امور گوناگون به خدا توكل كنند. (سوره مبارکه آل عمران، آيه۱۲۲) قرآن کريم در آيه ای‌ ديگر، ثمره اين توكل را بدين صورت بيان مي‌فرمايد: "وَ مَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَي اللهِ فَهُوَ حَسْبُه ؛ هركس بر خدا توكل و اعتماد كند، او براي وي بس است". (سوره مباركه طلاق، آيه ۳) در معناي توكل، مرحوم علامه‌ طباطبايي (ره) چنين گفته است: "معناي توكل اين است كه تأثير امور را به خداي تعالي ارجاع دهي و تنها او را مؤثر بداني". (تفسیر الميزان، ج ۱۹،، ص ۱۲۸) وی در جاي ديگري مي‌نويسد: "توكل آن است كه بنده خدا، پروردگار خود را وكيل خود مي‌گيرد تا هر تصرفي را خواست در امور او بكند". (همان، ج ۱۷، ص۵۰۷) انسان با ايمان بايد در امور گوناگون به خداوند توكل و اعتماد كند و در حقيقت خدا را وكيل خود قرار دهد و معتقد باشد كه خداوند خير او را مي‌خواهد . و همين اعتقاد موجب می شود که بگويد من كار را به خدا واگذار مي‌كنم كه وكيل من است تا هرطور خودش صلاح مي‌داند، عمل كند و من به هر چه او تدبير كند، راضي و خرسندم. اما نكته مهمی که در اينجا مطرح است و نبايد از آن غافل شد اينکه نبايد توكل هنگامي معنا پيدا مي‌كند كه ما وظيفه و عمل صحيح خويش را انجام داده باشيم و پس از آن توكل كنيم؛ نه اينكه مانند آن مردی باشيم که در زمان رسول خدا (ص) مي‌خواست با توكل به خدا شترش را عقال نکند (به جايي نبندد) اما پيامبر اكرم (ص) به او فرمود: "ابتدا شترت را ببند و سپس توكل كن". (شرح نهج‌البلاغه ابن ابي‌الحديد،‌ ج ۱۱، ص ۲۰۱) پيامبر(ص) با اين فرمايش خود به مسلمانان آموختند که کارهايشان را طبق قواعد علمي و عادي به طور درست انجام دهند و در كنار آن نيز به خدا توكل كنند، نه اينكه بنشينند و توكل نمايند. در فراز ديگر دعاي روز دهم ماه مبارک رمضان، رستگاری مسألت می شود. "فوز" را به "نجات"، "رستگاري"، و "رسيدن به خير با سلامت" معنا كرده‌اند. پس "فائز" که در متن دعا آمده است به انسانِ نجات يافته يا رستگار گفته مي‌شود. (قاموس قرآن، ج ۵، ص ۲۱۱) در قرآن راه رسيدن به فوز و رستگاري به ما نشان داده شده است: "وَ مَنْ يُطِعِ اللهَ وَ رَسُولَهُ فَقَدْ فازَ فَوْزَاً عَظيِماً ؛ هركس خدا و پيامبرش را فرمان بَرَد، قطعا به رستگاري بزرگي نايل آمده است". (سوره مباركه احزاب، آيه ۷۱) پس راه رسيدن به رستگاري، اطاعت از دستورات خداوند و رسول گرامي اسلام (ص) است كه البته اطاعت از ائمه هدي (ع) نيز همين حكم را دارد؛ همانطور که در زيارت جامعه كبيره مي‌گوييم: "مَنْ اَطاعَكُمْ فَقَدْ اَطاعَ اللهَ ؛ هركه از شما اطاعت كند، همانا از خدا اطاعت كرده است". (مفاتيح الجنان، زيارت جامعه كبيره) بی ترديد در مكتب اسلام هيچ كس چون اميرالمؤمنين علي (ع) نتوانسته دستورات خدا و رسول او را فرمان بَرَد و اطاعت كند؛ لذا هيچ كس به مانند ايشان به فوز و نجات نرسيده است؛ براي همين، هنگامي كه در سحر نوزدهم ماه مبارك رمضان شمشير أشقی الأشقياء بر فرق مباركش اصابت می کند، فرياد مي‌زند: "فُزْتُ وَ رَبِّ الكعبه ؛ قسم به خداي كعبه رستگار شدم. " (ميزان الحكمه،‌ ج ۶، ص ۶۳) در روايات نقل شده از امامان شيعه (ع) نيز راه‌هاي رسيدن به فوز و رستگاري و نجات بيان شده است: امام علي (ع) در اين باره مي‌فرمايد: "از علم فرمان بر و جهل را نافرماني كن؛ تا رستگار شوي". (غررالحكم، ح ۲۳۰۹) آن حضرت در حديث ديگري فرمود: "هركه امروزش را درست كرد و كوتاهي‌هاي ديروزش را جبران نمود، رستگار است". (همان، ح ۶۵۴۰) در ادامه دعای اين روز، از خدا می خواهيم تا ما را جزو مقربان درگاهش قرار دهد. مقام "قرب" از مقامات متعالی عرفاني است كه هركس را توان رسيدن به آن نيست؛ در دعاي كميل مي‌خوانيم: "خدايا! من به وسيله ذكر تو به تو نزديكي مي‌جويم". (مفاتيح‌الجنان، دعاي كميل) و يا در دعايي از اميرالمؤمنين علي (ع) وارد است كه: "پروردگارا! من به جود و كرم تو به تو نزديكي مي‌‌جويم". (الكافي، ج ۲، ص ۵۴۵) در زيارتنامه برخي از ائمه (ع) هم مي‌گوييم: "من به واسطه‌ ولايت شما به خداوند تقرب مي‌جويم" (المقنعه، ص ۴۶۷) در رواياتی که به دست ما رسيده، وسائل تقرب به خدا بيان شده است. خداوند متعال فرموده است: "هيچ بنده‌اي با چيزي محبوب‌تر از واجبات به من نزديك نشده است". (المحاسن، ج ۱، ص ۴۵۴) امام علي (ع) در اين باره مي‌فرمايد: "بهترين وسيله‌اي كه متوسلان با آن به خدا تقرب مي‌جويند، حج و عمره خانه خداست". (ميزان الحكمه، ح ۶۹۰۳) و در جاي ديگري فرموده است: "نزديكي بنده به خداوند با خالص كردن نيتش حاصل مي‌شود". (ميزان الحكمه، ح ۱۶۸۰۵) 📚 برگرفته از کتاب "تا آسمان" اثر دکتر حسین محمدی فام #ماه_مبارک_رمضان #شرح_دعای_روز_دهم_ماه_رمضان .

. ✅ شرح دعای روز یازدهم 👇👇👇 در قسمت اول اين دعا مضمون يکی از آيات قرآن کريم مطرح شده است. خداوند بزرگ در قرآن كريم مي‌فرمايد: "... ولِكنَّ اللهَ حَبَّبَ اليكُم الايمانَ وَ زَيَّنَهُ في قُلوبِكُم و كَرَّهَ اِلَيْكُمُ الكُفْرَ والْفُسوقَ والْعِصْيان؛ اما خداوند ايمان را براي شما دوست داشتني گردانيد و آن را در دل‌هاي شما بياراست و كفر و پليدكاري و سركشي را در نظرتان ناخوشايند ساخت".(سوره مباركه حجرات، آيه ۷) در دعای روز يازدهم ماه مبارک رمضان از خداوند می خواهيم که احسان را محبوب ما گرداند و فسق و گناه را در نظر ما منفور کند تا با وجود چنين حالتی همواره مشغول طاعت و عبادت حضرت حق باشيم. احسان و نيكي كردن، يكي از نشانه‌هاي ايمان است. قرآن كريم مي‌فرمايد: "اِنَّ‌اللهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْاِحْسانِ؛ خداوند به عدل و نيكوكاري فرمان مي‌دهد".(سوره مباركه نحل، آيه۹۰) و در جاي ديگر نيز چنين مي‌فرمايد: "وَ اَحْسِنوُا اِنَّ اللهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنينَ ؛ و نيكي كنيد كه خداوند نيكوكاران را دوست مي‌دارد".(سوره مباركه بقره، آيه۱۹۵) با استجابت "حَبِّبْ اِلَيَّ فيهِ الْإحسانَ" که دعای اين روز ماست، همواره به احسان کردن عشق ورزيده و نتيجه آن را با نعمت‌هاي بي‌پايان خداوند در بهشت جاودان خواهيم چشيد. خداوند وقتي در سوره مباركه "الرحمن" به ذكر بهشت و نعمت‌هاي گوناگون آن مي‌پردازد، علت پذيرايي ويژه از بندگان صالح خود را چنين بيان مي‌فرمايد: "هَلْ جَزاءُ الْاِحْسانِ اِلَّا الاِحْسانُ ؛ آيا پاداش احسان و نيكوكاري جز احسان است؟". (سوره مباركه الرحمن، آيه ۶۰) در اين ميان اگرچه نيكي كردن به انسان‌ها ارزشمند و داراي پاداش است، اما نيكي به پدر و مادر داراي اهميت فوق‌العاده‌اي است تا آنجا كه خداوند در ۵ آيه گوناگون در قرآن كريم با عبارت "بِالْوالِدَيْنِ اِحْساناً ؛ به پدر و مادر احسان كنيد". (سوره‌هاي مباركه بقره، نساء، انعام، اسراء و احقاف) به اين مهم اشاره فرموده است. ذکر اين مطالب خالی از لطف نيست که بايد تلاش كنيم تا نيكوكاري براي ما ملكه شود و به احسان كردن عادت كنيم. در زيارت جامعه كبيره خطاب به امامان هدي (ع) مي‌گوييم: "عادَتُكُمُ الاِحْسان ؛ عادت شما نيكوكاري است". (مفاتيح‌الجنان،‌ زيارت جامعه كبيره) در روايات متعددی به بحث "احسان" اشاره شده است برای نمونه: امام علي (ع) مي‌فرمايد: "نيكوترين احسان، مواسات با برادران است" . (مستدرك الوسائل، ج ۷، ص۲۶۰) (مواسات به معني نيكوكاري، بخشندگي و احسان) رسول خدا (ص) در بخشی از دستور اخلاقی شان به مسلمانان مي‌فرمايد: "آيا خبرتان نكنم از بهترين اخلاق دنيا و آخرت؟ گذشت از كسي است كه به تو ظلم كرده و برقراري رابطه با آن كسی که با تو قطع رابطه كرده و احسان و نيكي به آنكه به تو بدي كرده است". (منيةالمريد، ص۳۲۳) اميرالمؤمنين علي (ع) نيز درباره احسان مي‌فرمايد: "ايثار و گذشت، غايت احسان است". (غررالحكم، ص۳۹۵) در قسمت بعدي دعا از خدا مي‌خواهيم كه فسق و گناه را مورد نفرت ما قرار دهد و خشم و آتش آن را بر ما حرام كند. آنچه مسلم است، اين كه اگر اين دعا مستجاب شود و گناه و كج‌روي در نظر انسان منفور باشد، بی شک از آنها دوري كرده و در نتيجه از خشم و‌ آتش خدا در امان خواهد ماند. چرا که خشم خداوند و عذاب سوزاننده براي فاسقان و عاصيان است و اگر كسي از گناه جدا شود، از خشم خدا نيز به دور خواهد ماند. رسول گرامي اسلام (ص) در ضمن حديثي، چهار علامت براي انسان خائن معرفي مي‌كند كه اولين آنها "عِصْيانُ الرَحمن يا همان نافرماني خداي مهربان" است. (ميزان الحكمه، ج۳، ص۵۴۲) اميرالمؤمنين علي (ع) نيز عصيان را سبب خواري دانسته ومي‌فرمايد: "خوشبخت ها به سبب ايمان محفوظ ماندند و بدبخت‌ها بر اثر عصيان خوار شدند..."(همان، ج ۵، ص ۲۹۹) آری اگر از عصيان، نفرت پيدا كنيم اميد است كه از خشم خدا و آتش سوزاننده نجات يابيم. امان از آتش جهنم موضوعی مهمی است که در روايات مأثوره بدان پرداخته شده و پيامبر اکرم(ص) و ائمه معصومين(ع) در اين باره اعمالي را به ما آموخته‌اند كه انجام آنها باعث حرام شدن آتش بر ما مي‌شود. به چند نمونه از اين روايات شريف اشاره مي‌كنيم: امام صادق (ع) مي‌فرمايد: "هرگاه اشك‌ها [از خوف يا عشق خدا] سرازير شود، خداوند آن چهره را بر آتش حرام مي‌كند". (بحارالانوار، ج ۹۳، ص۳۳۱) امام صادق (ع) در جاي ديگري مي‌فرمايد: "خداوند پيكرهاي يكتاپرستان [حقيقي] را بر آتش حرام كرده است". (التوحيد، ص۲۰) آن حضرت همچنين مي‌فرمايد: "هيچ مؤمني نيست كه از آبروي خود براي برادر مؤمنش مايه بگذارد، مگر آن كه خداوند روي او را بر آتش حرام گرداند و در روز قيامت سختي و خواري به او نرسد"(تنبيه الخواطر، ج ۲، ص۸۰) 📚 برگرفته از کتاب "تا آسمان" اثر دکتر حسین محمدی فام #ماه_مبارک_رمضان #شرح_دعای_روز_یازدهم_ماه_رمضان .

. ✅ شرح دعای روز دوازدهم👇👇👇 اولين موضوعی که در شرح اين دعا به آن می پردازيم بحث "عفاف" است. "عفاف" به معناي پاكدامنی و خويشتنداري (فرهنگ ابجدی، ص۲۴۰) و مورد عنايت ويژه اسلام است. در قرآن كريم، از مشتقات اين واژه استفاده شده است؛ آنجا كه مي‌فرمايد: "وَلْيَسْتَعْفِفِ الَّذينَ لايَجِدوُنَ نِكاحاً حتَّي يُغْنِيَهُمُ اللهُ مِنْ فَضْلِهِ ؛ آنان كه قدرت ازدواج ندارند بايد عفت و پاكدامني يا خويشتن داري پيشه كنند تا زماني كه خداوند از فضل خويش آنان را بي‌نياز سازد" . (سوره مباركه نور، ‌آيه ۳۳) در روايات مأثوره پيامبر اکرم(ص) و اهل‌بيت (ع) نيز در مورد اهميت عفاف تاکيدات زيادي شده است. حضرت علي (ع) فرموده‌اند: ‍"مكارم اخلاق به كمال نرسد مگر با عفاف و ايثار". (غررالحكم، ح ۱۰۷۴۵) عفت در اين روايات بيشتر به بطن و فرج يعني شكم و شرمگاه مرتبط شده است. رسول مكرم اسلام (ص) فرمودند: "محبوب‌ترين عفت نزد خداوند متعال، عفت شكم و شرمگاه است". (تنبيه‌الخواطر،‌ج ۲،‌ ص ۳۰) امام محمد باقر (ع) در بياني شيوا در تفسير اين آيه از قرآن کريم که می فرمايد: "وَ لِباسُ التَّقْوي ذلِكَ خَيْرٌ ؛ لباس تقوا بهتر است". (سوره مباركه اعراف، آيه 26) ضمن حديثي فرمودند: "منظور از لباس تقوا، عفاف و پاكدامني است، زيرا شخص پاكدامن، اگر چه برهنه از لباس باشد عيبي از او آشكار نمي‌شود ولي آلوده‌دامن، هر چند پوشيده از لباس باشد، عيب‌هايش آشكار است." (تفسير قمي، ج ۱، ص ۲۲۶) پيامبر اكرم(ص) در بيانی ديگر در خصوص عفت فرمودند: "خداوند هيچ مردي را به زيوري بهتر از عفت شكم، نياراست". (ميزان الحكمه، ح ۸۲۱۸) دومين بحثی که به آن می پردازيم "اهميت قناعت" است. واژه "قانع " يك بار در قرآن كريم و در آيه ۳۶ سوره مباركه "حج " به کار رفته است. حضرت امام صادق (ع) در تفسير اين آيه در ترجمه کلمه "قانع " فرموده‌اند: "قانع كسي است كه هر چيز برايش بفرستي، هر چند يك تكه گوشت باشد قناعت مي‌كند". (الميزان، ج ۱۴، ص ۵۳۷) اما روايات ديگری در خصوص اهميت صفت عالی قناعت که در اينجا ذکر می کنيم: از رسول گرامي اسلام(ص) نقل شده که فرمودند: "قناعت، بركت است" . (ميزان الحكمه، ج ۱، ص ۵۴۵) امام علي (ع) نيز فرمودند: "آفت پارسايي، كميِ قناعت است". (همان، ج ۱، ص ۱۸۰) پيامبر اسلام(ص) در روايتی اينچنين به قناعت دستور فرمودند: "به آنچه به تو رسيده، قناعت كن، تا كار حسابرسي بر تو آسان گردد". (اعلام‌الدين، ص ۳۴۴) و اميرالمؤمنين علي (ع) ارزش قناعت را اين گونه معرفی نمودند: "وقتي خداوند خوبي بنده‌اي را بخواهد، به او قناعت عطا مي‌كند". (ميزان الحكمه، ح ۵۵۹۹) حضرت امام صادق (ع)نيز ضمن حديثي، به فايده و اثر قناعت اشاره مي‌فرمايند: "انسانِ ديندار مي‌انديشد و در نتيجه آرامش او را فرا مي‌‌گيرد و... قناعت مي‌ورزد و به سبب آن [از مردم] بي‌نياز و به آنچه به او داده شده، خشنود مي‌شود". (ميزان الحكمه ، ح ۶۴۵۲) انصاف داشتن و منصفانه رفتار كردن حاجت ديگر ما در دعای اين روز است. انصاف يک امتياز اخلاقي ويژه و آن قدر دارای اهميت است كه روايات زيادي را به خود اختصاص داده و مورد تأکيد معصومين(ع) می باشد.دراينجا به ذكر برخي از آنان مي‌پردازيم: حضرت اميرالمؤمنين علي (ع) می فرمايند: "نظام دين به دو چيز است؛ انصاف داشتنت و مواسات نسبت به برادرانت". (همان، ح ۵۴۸) حضرت در حديث ديگري مي فرمايد: "بزرگ‌ترين پاداش، پاداشِ انصاف است". (غررالحكم، ح ۳۳۸۷) امام صادق (ع) در کلام نورانی شان به اهميت انصاف اشاره ومی فرمايند: "سه چيز است كه هر كس يكي از آنها را به درگاه خداوند بَرَد، خدا بهشت را بر او واجب مي‌گرداند: ۱. انفاق در حال تنگدستي ۲.خوشرويي با همه مردم ۳. انصاف نشان دادن از خود". (الكافي، ج ۲، ص۱۰۳) 📚 برگرفته از کتاب "تا آسمان" اثر دکتر حسین محمدی فام #ماه_مبارک_رمضان #روزدوازدهم #شرح_دعای_روز_دوازدهم_ماه_رمضان .

. ✅ شرح دعای روز سیزدهم 👇👇👇 نخستين فراز دعا خواستن جان پاک از آلودگی هاست. آنچه مسلم است منظور از آلودگي‌ها و نجاسات در اين دعا، آلودگي و پليدي‌هاي روح است،زيرا آلودگي جسم براحتی از بين مي‌رود اما اين آلودگي و كثيفي جان و‌ روح است كه رفع و دفع آن علاوه بر تلاش فراوان و تقوي و تزكيه به عنايت الهي و نظر او نياز دارد. آشکار است که آلودگي و نجاست روح از ارتکاب به "گناه" نشأت می گيرد. اميرالمؤمنين علي (ع) مي‌فرمايد: "در انجام طاعات،خود را به شكيبايي واداريد و جان‌هايتان را از پليديِ گناهان دور كنيد تا حلاوت ايمان را بچشيد". (غررالحکم ،ح ۵۸۹۱) اين امام همام در حديثي ديگر، راه پاك كردن اين آلودگي‌ها را معرفی و مي‌فرمايند: "همانا تقواي خدا داروي بيماري‌هاي قلب‌هاي شما و... پاك كننده آلودگي‌هاي جان‌هاي شما و جلا دهنده تاريكي چشم‌هاي شما است". (نهج‌البلاغه، خطبه ۱۹۸) در برخي روايات اين چرك‌هاي روح را به شهوت راني نسبت داده‌اند. اميرالمؤمنين علي(ع) در اين زمينه می فرمايد: "جان‌هاي خود را از چرك شهوات،پاك كنيد تا به درجات بلند دست يابيد". (ميزان الحكمه، ح ۱۷۰۸۷) از خداوند متعال مسألت مي‌كنيم كه اراده فرمايد تا پليدي‌هاي روحي ما به برکت عمل به دستورات معصومين(ع) از بين برود؛ همان طور كه اراده فرمود پليدي از اهل بيت‌(ع)دور بماند "اِنَّما يُريدُ اللهُ لِيُذْهِبَ عنكُم الْرِجْسَ اَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهيراً ؛ همانا خداوند مي‌خواهد كه از شما اهل بيت هر پليدي را بزدايد و شما را چنان كه بايد و شايد پاكيزه بدارد". (سوره مباركه احزاب، آيه ۳۳) موضوع بعدی مورد تاکيد اين دعا، رضايت از مقدرات الهی است. ما دعا می کنيم و برخي حوائج را از خداوند طلب مي نماييم،اما بايد در عين حال به مصلحت او و مقدراتي كه او براي عالم هستي و امور ما رقم مي‌زند راضي باشيم. در دعاي عرفه امام حسين (ع) مي‌خوانيم: "... وَ خِرْلي في قَضائِكَ و بارِكَ لي في قَدَرِكَ حَتَّي لا اُحِبُّ تَعْجيلَ ما اَخَّرْتَ وَ لا تأخيِرَ مَا عَجَّلْتَ ؛ خدايا در قضاي خود برايم خير مقدر كن و در قدر (مقدرات) خويش برايم بركت قرار بده تا آنجا كه عجله در آنچه تو به تأخير انداخته‌اي دوست نداشته باشم و آن چه را تو پيش انداخته‌اي، تأخيرش را دوست نداشته‌ باشم". (مفاتيح الجنان، دعاي روز عرفه امام حسين (ع)) صبر و رضا به مقدرات خداوندي از مقامات بلند عرفاني است،كه نيل به آن به سادگي امكان‌پذير نيست. كسي چون سالار شهيدان حسين بن علی(ع) بايد بتواند پس از آن همه ظلم و ستم كه بر او روا داشتند، در لحظات پاياني عمر مبارکش فرياد سر دهد كه "صَبْراً‌عَلي قَضائِكُ ؛ خدايا به تقدير تو راضي‌ام!" (مقتل مقرم،ص ۴۵۳) آری تمام تلاش ما بايد حرکت درمسير اين مصباح الهدی باشد. رسول مكرم اسلام (ص)فرمودند: "از برترين كارهاي نيك نزد خداوند، خوش‌خويي و فروتني و... وخرسندي به قضا است". (ميزان الحكمه، ج ۳، ص۱۱۶) رضايت به قضا و قدر خداوند موجب رفع بسياري از غصه‌هاي ما مي‌شود. امام صادق(ع) در اين باره فرمودند: "اگر همه چيز به قضا و قدر است [كه هست] پس اندوه خوردن چرا؟! " (امالي صدوق، ص ۵۶) راه رسيدن به اين مقام هم توسط اميرالمؤمنين (ع)بيان شده است آنجا که فرمودند: "چگونه به قضا خشنود شود كسي كه يقين راستين ندارد؟!" (غررالحكم، ح ۶۹۹۳) توفيق تقوي و همنشيني با نيكان خواسته ديگر ما در دعای روز سيزدهم ماه مبارک رمضان است. هر كدام از اين دو خواسته، يعني تقوي و همنشيني با خوبان به تنهايي آن قدر مهم است كه شرح هر يک ساعت‌ها وقت می طلبد که در اين نوشته نمی گنجد؛ در اينجا براي نمونه به ذکر چند حديث كوتاه در باب "تقوي" و "همنشيني خوبان" از زبان گهربار حضرت امير المؤمنين علی(ع) مي‌پردازيم: 🔶تقوی از منظر امام علی(ع): "بهترين برادران تو آن است كه تو را به هدايت رهنمون سازد و به تقواو‌ پرهيزكاري ات برساند". (ميزان الحكمه، ح ۲۸۴) "دنيا بسي فريبنده است و... در هيچ يك از توشه‌هاي آن خير و خوبي نيست مگر در توشه تقوا". (همان، ح ۶۱۰۱) "بدانيد كه پايه و اساس كار شما دين است و نگهبان شما [از گناهان] تقواست". (شرح نهج‌البلاغه، ج ۲۰، ص ۱۵۳) "بر تقوا و راستي مواظبت كن كه دين،در اين دو جمع است". (ميزان الحكمه، ح ۶۴۳۰) همنشيني با نيكان نيز درمكتب علوي اين چنين مورد تاکيد قرار گرفته است: "با فرزانگان همنشيني كن تا خردت كمال يابد و ناداني از تو رخت بربندد". (همان، ح ۲۵۶۷) "رأس دين، همنشيني با پرهيزكاران است". (همان، ح ۶۴۲۲) "هيچ چيز به اندازه همنشيني با نيكان،آدمي را به خوبي فرانمي خواند و از بدي دور نمي‌كند". (همان، ح ۱۰۲۹۷) 📚 برگرفته از کتاب "تا آسمان" اثر دکتر حسین محمدی فام #ماه_مبارک_رمضان #شرح_دعای_روز_سیزدهم_ماه_رمضان #روزسیزدهم .

. ✅ شرح دعای روز چهاردهم 👇👇👇 انسان ممکن است در طول زندگي خويش دچار گناه، خطا يا لغزش‌هايي شود كه ماه مبارك رمضان بهترين فرصت براي جبران اين اشتباهات است. يكي از راه‌هاي جبران، درخواست عفو و بخشش از حضرت حق است. در دعای اين روز از خدا می خواهيم که بخاطر لغزشهايمان، ما را مجازات نکند. از راه‌هاي عملي که در روايات به آن اشاره شده و موجب می شود خداوند متعال لغزش های ما را ببخشايد اين است که ما از لغزشهای ديگران درگذريم. آری به ما آموخته‌اند كه اگر مي‌خواهي خدا آبرويت را نريزد، تو نيز هيچ گاه آبروي كسي را نريز و اگر مي‌خواهي خدا از لغزش‌هاي تو بگذرد، تو نيز از لغزش‌هاي ديگران بگذر. رسول گرامي اسلام (ص) در همين راستا فرمودند: "لغزش‌هاي ديگران را نجوييد كه هركس لغزش‌هاي برادرش را پيگيري كند، خداوند لغزش‌هاي او را پيگيري مي‌كند و هركه را كه خداوند عيب‌جويي كند، رسوايش مي‌سازد هر چند در اندرون خانه خود باشد". (الكافي، ج ۲، ص ۳۵۵) همين مضمون را حضرت در روايتي ديگر با بياني عتاب آميزتر مطرح فرموده ‌اند: "اي جماعتي كه به زبان، اسلام آورده و به دل اسلام نياورده‌ايد! به دنبال لغزش‌هاي مسلمانان نباشيد كه هركس لغزش‌هاي مسلمانان را پي‌جويي كند، خداوند لغزش‌هاي او را پي‌ ‌مي‌گيرد" (ميزان الحكمه، ح ۲۵۰۱) آن حضرت همچنين فرمودند: "از لغزش‌هاي خطاكاران درگذريد تا بدين سبب، خداوند شما را از مقدّرات ناگوار نگه دارد". (تنبيه الخواطر، ج ۲، ص ۱۲۰) اميرالمؤمنين علي (ع) نيز در بياني نوراني، تحمل لغزش‌هاي برادران (دوستان) را از آئين جوانمردي به شمار آورده اند". (غرر الحکم، ح ۹۹۹۹) پس علاوه بر دعا بايد با عمل به اين احاديث نوراني، خود را در معرض بخشش خداوند قراردهيم. در فراز ديگری از دعا پرهيز از خطا و بيهودگی مسألت شده است. گناه با خطا فرق دارد. گناه آن است كه از ضعف ايمان و سستي تقوا و جهل و بي‌معرفتي حاصل مي‌شود و در احوالات بسياري از بزرگان شنيده و ديده ايم كه هر چند معصوم نبودند، ولي در طول عمر خود به گناه آلوده نشدند؛ اما همين افراد گاهی دچار اشتباه يا خطا می شوند. لذا انسان مي‌تواند به درجه‌اي برسد كه به واسطه ايمان و يقين و تقواي بالا، گناه نكند ولي بواسطه غير معصوم بودنش خطا و اشتباه از او سربزند. معصومين (ع) بعنوان انسان های کامل حتي از كوچك‌ترين خطا هم پاك و مبرّا هستند. رسول مكرم اسلام (ص) فرمودند: "همه آدميان خطا مي‌كنند و بهترين خطاكاران توبه كنندگان هستند". (درالمنثور، ج ۱، ص ۶۲۶) پس بايد همواره در حال توبه از خطاهاي خويش باشيم تا جبران كاستي‌ها شود و خدا از آنها بگذرد، و همانطور که گفته شد براي آنكه خداوند از خطايمان بگذرد ما نيز بايد از خطاي ديگران درگذريم. اميرالمؤمنين علي (ع) فرمودند: "بدترين مردم كسي است كه عذر نپذيرد و از خطا نگذرد". (ميزان‌الحكمه، ح ۹۳۸۰) همچنين ايشان فرمودند: "از خطاي ديگران هرگز شادمان نشو؛ زيرا تو نيز براي هميشه از خطا كردن مصون نيستي". (غررالحكم،‌ح ۱۰۲۹۴) در پايان شرح دعای روز چهاردهم ماه مبارک رمضان نگاهي اجمالي داريم به دستور پرهيز از بيهودگي در روايات: رسول مكرم اسلام (ص) می فرمايند: "فروگذاشتن بيهودگي‌ها، زيور پارسايي است". (جامع‌الاخبار، ص ۳۳۷) امام علي (ع) اين گونه مردم را انذار می دهند: "اي مردم! از خدا بترسيد؛ زيرا هيچ كسي عبث آفريده نشده تا به سرگرمي و غفلت وقت گذراند و مُهمل‌ رها نشده تا بيهودگي كند". (نهج‌البلاغه، حكمت ۳۷۰) آن حضرت همچنين می فرمايند: "از سرگرمي (كارهاي غفلت‌زا) دوري كن؛ زيرا كه تو بيهوده آفريده نشده‌اي تا به سرگرمي بپردازي و مُهمِل رها نشده‌اي تا بيهودگي كني". (غررالحكم، ح ۲۴۳۵) 📚 برگرفته از کتاب "تا آسمان" اثر دکتر حسین محمدی فام #ماه_رمضان #شرح_دعای_روز_چهاردهم_ماه_رمضان #روزچهاردهم .

. ✅ شرح دعای روز پانزدهم 👇👇👇 در فراز آغازين اين دعا از خداوند متعال برای خود اطاعت همراه با خشوع و فروتنی مسألت می کنيم. يكي از صفات مؤمنين واقعي "خشوع" است. خشوع را به "تذلّل و تواضع"، "خضوع" و "فروتني كردن" معنا كرده‌اند. (قاموس قرآن، ج ۲ و فرهنگ ابجدي) قرآن كريم در شرح صفات كساني كه به قرآن علم و ايمان دارند، چنين مي‌فرمايد: "و يَخِرُّون لِلْاَذْقانِ يَبْكونَ و يَزيدُهُم خُشُوعاً ؛ روي زمين مي‌افتند و گريه مي‌كنند و بر فروتني آنها مي‌افزايد". (سوره مباركه اسراء، آيه ۱۰۹) اين صفت يعني فروتني و خشوع كه شامل قلب و دل و خشوع اعضاء و جوارح مي‌شود، از بارزترين صفات اهل ايمان است. در اهميت اين صفت در حديث معراج آمده است که خداوند فرمود: "هيچ بنده‌اي مرا نشناخت و در برابرم خاشع نشد مگر آن كه همه اشياء در برابر او خشوع كردند". (ارشاد القلوب، ص ۲۰۳) و اين بدين معني است که اگر انسان در برابر خداوند و دستورات او سر به اطاعت خم کند، تمام هستي در مقابلش فروتني خواهند كرد. حضرت امام صادق (ع) فرمودند: "ايمان نباشد؛ مگر با عمل و عمل نباشد مگر با يقين و يقين تحقق نمي‌يابد مگر با خشوع". (ميزان الحكمه، ح ۴۸۶۹) حضرت امام علي (ع) نيز در توصيف خشوع فرموده‌ اند: "خشوع، ياوري نيكو است براي دعا". (همان، ح ۴۸۶۶) طبق اين حديث نوراني چه خوب است دعاهايمان را با حال خضوع و خشوع بخوانيم تا ان‌شاءالله به اجابت نزديك‌تر باشد. از بارزترين صحنه‌هاي تجلّي خشوع مؤمن، نماز اوست و خشوع در نماز معناي كامل‌تري پيدا مي‌كند. حضرت رسول (ص)در اين باره فرمودند: "خشوع، تواضع داشتن در نماز است و اينكه بنده با تمام دل و وجود به پروردگارش روي آورد". (ميزان الحكمه ، ح ۴۸۷۱) درخواست بعدی ما در قالب اين دعای شريف، شرح صدر است. اگر بخواهيم "شرح صدر" را به فارسي ترجمه كنيم بايد آن را به "گشادگي سينه" يا "سينه گشاده و فراخ" معنا كنيم. اما در حقيقت واژه "شرح صدر" در حوزه دين يك اصطلاح است كه بايد با رجوع به قرآن و روايات، آن را ترجمه كرد تا معناي دقيق‌تري از آن به دست آيد. قرآن كريم اين اصطلاح را در مورد رسول بزرگوار اسلام حضرت محمد (ص) به كار برده و آن را از عنايات خاص الهي به ايشان ذكر مي‌كند: "اَلَمْ نَشْرَح لَكَ صدرك؟ ؛ آيا براي تو سينه‌ات ‌را نگشاده‌ايم؟"(سوره مباركه انشراح ، آيه۱) حال، براي روشن تر شدن بحث، نظري اجمالي به برخي روايات در اين زمينه می اندازيم تا معنا و راه حصول اين صفت برايمان آشکار شود: از پيامبر خدا (ص) سئوال شد كه "شرح صدر" چيست؟ ايشان فرمودند: "نوري است كه خداوند در دل مؤمن مي‌افكند و بدان سبب، سينه‌اش فراخ مي‌گردد و گشاده مي‌شود". عرض كردند: آيا براي شناخت آن نشانه‌اي وجود دارد؟ پيامبر(ص) فرمودند: آري، روي آوردن به سراي جاوداني و دوري گزيدن از سراي پوچي و فريب و آماده شدن براي مرگ، پيش از فرارسيدن آن. (مجمع‌البيان، ج ۴، ص ۵۶۱) حضرت علي (ع) نيز فرمودند: "ياد خدا شرح صدر مي‌بخشد". (غررالحكم، ح ۸۳۵) حضرت امام علي‌ابن موسي‌الرضا (ع) در بيان اهميت فوق العاده شرح صدر فرمودند: "هرگاه خداوند عزوجل بنده‌اي را براي [اداره] امور بندگانش برگزيند، براي اين امر به او شرح صدر عطا مي‌كند؛ چشمه‌هاي حكمت را در دلش جاري مي‌سازد و به او علم و دانش الهام مي‌فرمايد". (الكافي، ج ۱، ص ۲۰۲) قرآن کريم شرح صدر را برای پذيرش اسلام از نشانه های هدايت معرفی می کند. "فَمَنْ يُرِدِاللهُ‌ اَنْ يَهْدِيَهُ يُشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْاِسْلام ؛ پس هركه خدا بخواهد او را هدايت كند، سينه‌اش را براي اسلام گشاده مي‌كند". (سوره مباركه انعام، آيه ۱۲۵) عبدالله ابن مسعود مي‌گويد: خدمت پيامبر اكرم (ص) رسيدم، ايشان فرمود: اي پسر مسعود! هركس كه خداوند سينه‌اش را براي اسلام بگشايد، او داراي نوري از پروردگار خويش شود؛ زيرا نور هرگاه در دل بيفتد، دل گشاده و فراخ گردد. (ميزان الحكمه، ح ۱۷۰۹۴) 📚 برگرفته از کتاب "تا آسمان" اثر دکتر حسین محمدی فام #ماه_مبارک_رمضان #روزپانزدهم #شرح_دعای_روز_پانزدهم_ماه_رمضان

. ✅ شرح دعای روز شانزدهم 👇👇👇 مهم‌ترين مسأله‌اي كه در شرح دعاي اين روز به آن مي‌پردازيم، همراهي و همدلي با خوبان و دوري از همنشيني با بدان است. واژه‌ي "ابرار" كه در اين دعا وارد شده، به معناي "نيكوكاران" و از واژه‌هاي قرآنی است. به برخي از آياتی که اين واژه در آنها ذکر شده اشاره مي‌كنيم: "اِنَّ الاَبْرارَ لَفي نعيم ؛ به راستي نيكوكاران در بهشت پرنعمت خدا خواهند بود". (سوره مباركه مطففين ، آيه ۲۲) اِنَّ‌الْاَبْرارَ يَشْرَبونَ مِنْ كَأسٍ كانَ مِزاجُها كافوراً ؛ همانا نيكوكاران از جامي آميخته به كافور مي‌نوشند". (سوره مباركه انسان ، آيه ۵) قرآن كريم در سوره مباركه آل‌عمران به بيان برخي دعاهاي مؤمنين و اولو‌الالباب يعني صاحبان خرد و انديشه مي‌پردازد و يكي از خواسته‌هاي آنان را چنين معرفي مي‌كند: "وَ تَوَفَّنَا مَعَ‌الْاَبْرار ؛ ما را با نيكان محشور بفرما". (سوره مباركه آل‌عمران ، آيه ۱۹۳) واژه "اشرار" به معناي اهل شر يا بدان هم يك بار در قرآن به كار رفته است؛ آن جا كه جهنميان فرياد برمي آورند كه "چه مي‌شود ما را؟ آنهايي را كه هميشه از اشرارشان مي‌پنداشتيم، نمي‌بينيم؟" (سوره مباركه ص ، آيه ۶۲) و اما در خيل روايات اسلامي، احاديثي يافت مي‌شود كه ما را به مجالست با خوبان و نيكان و پرهيز از همنشيني و رفاقت با اشرار ترغيب مي‌كند؛ همان چيزي كه در دعاي اين روز به آن توجه شده است. رسول ‌خدا (ص) به ابن مسعود فرمودند: "اي پسر مسعود! بايد كه همنشينان تو ابرار (نيكان)‌ باشند و برادرانت، پرهيزگاران و پارسايان". (مكارم‌الاخلاق، ج ۲، ص ۳۴۸) حضرت اميرالمؤمنين علي (ع) نيز در بياني نوراني، مضمون فراز دعاي مورد بحث را بيان فرموده اند: "از اشرار و بدان دوري گزينيد و با خوبان مجالست نماييد". (غررالحكم، ح ۴۷۴۶) پيامبر خدا حضرت محمد(ص) يكي از نشانه ‌هاي بردباري را همنشيني با نيكان ذکر می کنند. (تحف‌العقول، ح ۱۶) و حضرت علي (ع) ديدار نيكوكاران را مايه آباداني. (بحارالانوار، ج ۷۷، ص ۱۶) دوري از بدان نيز مورد توجه بزرگان دين بوده است و همواره به آن سفارش‌ نموده‌‌اند؛ حضرت امام صادق (ع) در بياني نوراني چنين فرمودند: "هرگاه خواستي از كسي ديدار كني به ديدن "نيكان" برو و با "بدكاران" ديدار مكن؛ زيرا آنان صخره‌اي هستند كه در آن، چشمه آبي نمي‌جوشد و درختي هستند كه برگش سبز نمي‌شود و زميني كه گياهي در آن نمي‌رويد". (بحارالانوار، ج ۷۸، ص ۲۰۲) حضرت در فرمايش نوراني خود با تمثيل، زيان‌هاي ديدار و همنشيني با بدكاران را گوشزد فرموده و بيان می دارند كه ارتباط با آنان هيچ ثمره‌اي براي انسان ندارد. اما در عين حال ارتباط با نيكوكاران مايه خير و بركت است بطوری که اميرالمؤمنين علي (ع) ارتباط با نيكان را بهترين عامل براي جذب انسان به خوبي‌ها و دور شدن از بدي‌ها مي‌داند. (ميزان الحكمه، ح ۱۰۲۹۷) ارتباط با بدكاران نه تنها منفعتي براي انسان ندارد، بلكه بنا به فرمايش اميرالمؤمنين علي (ع) موجب "بدگماني به نيكان" مي‌شود.(بحارالانوار، ج ۷۴، ص ۱۹۷) آن حضرت، ناپايدارترين دوستي‌ها را نيز دوستي با بدكاران معرفی می فرمايند. (ميزان الحكمه، ح ۲۰۶) اثر همنشيني با افراد مسئله‌اي غيرقابل انكار است بطوری که انسان اگر با گروهي نشست و برخاست كند، پس از مدتي برخي ويژگي‌هاي بارز آن گروه را در وجود خود پيدا خواهد كرد و تأثير آن رفت و آمدها را در حركات و سكنات خويش خواهد يافت. به همين دليل است كه امام علي (ع) فرموده اند: "با نيكوكاران قرين شو تا از آنان باشي و از بدكاران دوري كن تا از زمره آنان جدا باشي". (همان، ح ۱۰۳۹۹) گِلی خوشبوی در حمام روزی رسيد از دست محبوبی به دستم بدو گفتم که مُشکی یا عبیری که از بوی دلاويز تو مستم بگفتا مَن گِلی نا چيز بودم ولیکن مدتی با گُل نشستم کمال همنشين در من اثر کرد و گرنه من همان خاکم که هستم (سعدي شيرازي) 📚 برگرفته از کتاب "تا آسمان" اثر دکتر حسین محمدی فام #ماه_مبارک_رمضان #روزشانزدهم #شرح_دعای_روز_شانزدهم_ماه_رمضان