🔰مقاله:
🔸تربیت تلویزیونی در روزهای کرونایی
#سبک_زندگی
#مشاوره
📚منتشر شده هفته نامه پرتو سخن - شماره ۹۸۱ - ۹۹/۴/۴
🔺لینک مقاله👇
http://partosokhan.ir/page.asp?Number=981&Category=374#217310
@hadiqotbi
✳️پاسخ به سوالات پرتکرار تربیتی - ۲
🔺دوست دارم كودكم به مطالعه علاقمند و كتابخوان شود. چكار بايد بكنم؟
✅جواب:
راههاي فراوان متنوعي وجود دارد كه بيشتر به خلاقيت والدين مربوط مي شود. براي كودكان زير هفت سال اين چند راهكار زحمتي ندارد:
🔸يك: خودتان الگوي خوبي باشيد. با خود تعهد كنيد قبل از خواب، كتاب ولو تاريخ و رمان بخوانيد. بچه ها مي بينند و علاقمند مي شوند.
🔸دو: هميشه دم دستتان كتاب باشد: كنار تلويزيون، روي اپن، روي ميز تلفن، روي عسلي و يا هر جايي كه در ديد كودك است. حتي طبقه اي كوچك براي كتاب تهيه كنيد و به ديوار مقابل ديدگان همه نصب كنيد. هم تبليغ كتاب است، هم دم دست. كتابهاي قرآن و مفاتيح و صحيفه و نهج البلاغه و رساله مرجع تقليد، ديوان حافظ و سعدي و.... را براي خودتان و چند كتاب براي كودكان قرار دهيد.
🔸سه: توقع نداشته باشيد حتما كتاب را بخواند؛ بلكه كتاب هايي كه تصويرشان بيشتر از متن است، مناسبتر است.
مخصوصا اگر تا حال كتابي براي خودش نداشته باشد.
🔸چهار: كتاب هاي مخصوص كودك مانند كتاب حمام، كتاب هاي قصه و كتابهايي با جلد سخت تهيه كنيد تا هميشه در دست و پاي كودك باشد؛ از همان دوران نوزادي.
🔸پنج: هر روز قبل از خواب يا عصر ها، از روي كتاب داستان يا شعر براي كودك خود كتاب بخوانيد و توضيح دهيد. اگر گروهي باشد، كودكان بيشتر علاقه نشان مي دهند.
🔸شش: او را با كاغذ و قلم آشنا كنيد و بگذاريد هر چه مي خواهد بنويسد و خط خطي كند. هم آرامش مي گيرد و هم مي آموزد.
🔸هفت: هنگام مطالعه بگذاريد كودك در كنارتان باشد. معمولا علاقه نشان مي دهد و دوست دارد كتابي مانند شما در دست بگيرند. بزرگ باشد و پر نوشته؛ سخت گيري نكنيد و براي لحظاتي بگذاريد تجربه كند و تشويقش كنيد.
🔸هشت: براي كودك قفسه كتاب مخصوص تهيه كنيد. مجله كودك مانند كيهان بچه ها و پوپك اشتراك شويد و...
🔸نه: تشويق فراموش نشود.
#مشاوره
📚منتشر شده هفته نامه پرتو سخن - شماره ۹۸۱ - ۹۹/۴/۴
@hadiqotbi
✳️پاسخ به سوالات پر تکرار تربیتی - ۳
🔰براي جشن تكليف دخترم كه داخل منزل باشه چه طرح و ايدهاي پيشنهاد ميكنيد. كه هم جذاب باشه و هم براش خاطره بمونه... .الان جشنها با آهنگ و رقص برگزار ميشه. توقع دارند شاد برگزار بشه. ما چكار ميتونيم انجام بدهيم كه به گناه نيفتيم مخصوصا براي جشن تكليف و تولد و...
🔺جواب:
برگزاري جشن تكليف، سنت حسنه و سفارش شده بزرگان دين است كه در كنار پذيرايي و گفتگوهاي دوستانه، ميتوان با اجراي چند برنامه مختصر و مفيد، آن را جذاب و به يادماندني كرد؛ بهعنوان مثال:
🔸يك: كارت دعوتي براي مهمانها بفرستيد. كارت دعوتي كه: خود دختر يا پسرتون با دست خودش مهمانها را به مراسم جشن كرده باشد. يادتان نرود شما كارت پستال تهيه كنيد و فرزندتان خودش دعوت را در كاغذ رنگي بنويسد و داخل كارت پستال بچسباند.
🔸دو: نام مراسم رو ميتوانيد «جشن بندگي»، «جشن تكليف»، «جشن عبادت»، «جشن تشريف» يا هر نام زيباي ديگري بگذاريد و در دو سه كاغذ رنگي داراي تصوير پرينت بگيريد و به ورودي خانه بزنيد و بنويسيد: «به جشن تكليف فاطمه خوش آمديد... » يا «به طرف جشن تكليف... » و... ميتوانيد عكس فرزندتان هم كنارش بزنيد!
🔸سه: با الگو گيري از اهل بيت(ع) و بزرگان دين، پدر با دست خودش نامهاي به فرزندش كه به سن تكليف رسيده بنويسد و فرزندش آن را در مراسم جشن بلند بلند بخواند. روش ديگر اين است كه پدر نامه را بخواند و شما صداي پدر را ضبط كنيد و در مراسم جشن، دختر ضمن خواندن نامه، صداي پدرش را از پشت بلندگو هم بشنود. اين لحظه به شدت در فرزند شما تأثير گذار خواهد بود.
🔸چهار: دفترچه خاطراتي براي دختر يا پسرتون بخريد و از بزرگترها به خصوص اقوام درجه يك بخواهيد توصيهاي به فرزند شما داشته باشند و خودشان با دست خودشان آن را در دفترچه خاطراتش يادداشت و امضاء كنند.
🔸پنج: چهل برگه از ترجمه آيات قرآن كه با «يا ايها الذين آمنوا... » شروع ميشود تهيه كنيد و داخل بشقاب يا سيني بگذاريد و از دختر يا پسرتون بخواهيد يكي از آنها را بردارد. بعد هم آن آيه را با خط زيبا يا كامپيوتري به روي برگههاي ابر و باد پرينت بگيريد و قاب كنيد و داخل اتاق يا هال بزنيد. حتي بزرگترها هم ميتوانند اين كار را در همان مراسم براي خودشان انجام دهند و تعهد بدهند تا آخر عمر حداقل به همان يك آيه عمل كنند! بعضيها اين كار را براي لحظه تحويل سال انجام ميدهند و متعهد ميشوند كه تا آخر سال با آن آيه زندگي كنند.
🔸شش: صفات حميده و رذيله را در كاغذهاي رنگي آچار بنويسيد. خانم مجلسي يا مادر يا كسي كه توانايي اجرا دارد، آن را رو به مهمانان بگيرد و بخواند. اگر صفتِ خوبي بود، بچهها «طيب طيب الله، احسن بارك الله» بگويند؛ و اگر صفت بدي بود، با توپهاي كوچكي كه مادر از قبل تهيه كرده و بين بچهها پخش كرده، آن را بزنند(نمونهاي از رمي جمرات). مجري ميتواند درباره هر يك از صفات سوال و جواب كند و كمي توضيح بدهد.
🔸هفت: نمايش داشته باشيد. قبل از مهماني نمايشي را بزرگ ترها تمرين كنند و در جشن اجرا كنند. نمايشها ميتوانند با موضوع نماز(حميده خاتون و آخرين سفارش امام صادق) يا چشمان خدا(فرشتگان رقيب و عتيد) يا حجاب و راستگويي و... يا مضامين اخلاقي مانند «آن چه براي خودت دوست داري براي ديگران هم بپسند.. مثل چاه نكن بهر كسي... » اجرا كنيد. اجرا توسط بزرگ ترها اين نمايشها را خيلي جذابتر و خاطره انگيزتر ميكند.
🔸هشت: براي بچهها بازي و سرگرمي داشته باشيد. «معما» و «سه بار بگو» خيلي جذاب است. جايزه هم بدهيد! مداد عروسكي، پاك كنهاي فانتزي، گيره روسري و ساق دست و... ؛ براي پسرها هم دفترچه و خودكار و كتابچه جيبي نماز و... اگر توانستيد كادو كنيد بهتر است.
🔸نُه: به مهمانها هديه بدهيد. مثلا: خودتان يك بسته شكلات، بادكنك و يك كاغذ كوچك كه جملهاي از حكمتهاي نهج البلاغه در آن نوشته شده، بسته بندي كنيد و در مراسم به همه بدهيد. اگر شد پانصد تومني نو و تبركي هم اضافه كنيد بهتر!
🔸ده: يك كتاب كوچك با موضوع نماز يا حجاب يا امام زمان و شهدا به دختر يا پسرتان هديه بدهيد. اگر توان مالي داشتيد، براي همه تهيه كنيد و بهعنوان هديه مراسم با امضاي خودتون يا فرزندتون، بين مهمانها توزيع كنيد.
🔸يازده: براي اينكه مراسم كم خرجي داشته باشد، كيك و آرايشگاه تان خانگي باشد. يا شيريني دانهاي تهيه كنيد كه براي توزيع و برش و نگهداريش مشكلي نداشته باشيد. لباس و چادر و مقنعهاش را بخريد و هديه بدهيد؛ براي دخترها چادر مخصوص جشن را قرض بگيريد. در ضمن هديهها را جلوي چشم بچهها باز نكنيد و وقتي مهمانها رفتند جلوي اقوام درجه يك باز كنيد.
🔸دوازده:... سيزده:...
شما ميتوانيد بانك طرح و ايدهها را كامل كنيد و اين نكتهها رو همينطور ادامه بدهيد...
#مشاوره
📚منتشر شده در هفته نامه پرتو سخن - شماره ۹۸۴ - ۹۹/۴/۲۵
@hadiqotbi
✳️پاسخ به سوالات پر تکرار تربیتی - ۴
🔺شوهرم براي اشتباهات كودك، او را ميزند و هرچه ميگويم اين روش صحيح نيست گوش نميكند و معتقد است بچه بايد كتك بخورد تا آدم شود!
✅جواب:
متاسفانه بايد بگوييم استفاده از تنبيه براي هدف مقدسي چون تربيت و انسان سازي، روش پسنديدهاي نيست وحداقل بايد بگوييم اگر در گذشته اين روش جوابگو بوده است، امروزه ديگر نتيجه بخش نيست. تنبيه بدني به خصوص اگر شديد باشد، با تكريم سازگار نيست و در واقع موجب تحقير شخصيت و انتقامگيري ميشود. همانگونه در روايتي از امام هادي(ع) آمده است: «من هانت نفسه فلا تامن شره»(تحف العقول، ص483 ـ بحار الانوار، ج75، 365)؛ كسي كه بزرگواري و ارزش و كرامت خود را از دست داد، از شرش در امان نباش! كسي كه پيش خودش شكسته و ضعيف و بيارزش واقع شد، ميتواند به ديگران آسيب برساند. در مقابل آن، عزت نفس است كه فرد با احساس شخصيت و حرمت و ارزشي كه براي خود قائل است، دست به كاري كه دور از شأن انساني و ايماني اش باشد، نميزند و خود را پايين نميآورد. همان گونه كه حضرت يوسف(ع) در پاسخ به درخواست گناه فرمود: «معاذ الله انه ربي احسن مثواي»(يوسف/ 23) پناه ميبرم به خدا! او مرا پرورش داده و منزلتي نيكو داده است؛ يعني علاوه بر جنبه ايماني، به حقيقت و شرافت انساني نيز اشاره دارد. در واقع گناه را كسر شأن انساني و ايماني خود ميداند. امام علي(ع) نيز ميفرمايد: «من كرمت عليه نفسه هانت عليه شهواته»؛(نهج البلاغه، حكمت 449) كسي كه خود را گرامي بدارد و قدردان گوهر انساني و ايماني خود باشد، شهوات و خواستههاي حيواني و پست، نزد او ناچيز خواهد بود.
با توجه به اين مقدمه به چند نكته توجه كنيد:
🔸يك: قبل از تنبيه، حتما به او علم و اطلاع كافي داده باشيد تا فرزندتان، دليل تنبيه خود را بداند. بنابراين هيچ گاه بدون دليل واضح او را تنبيه نكنيد. حتما با او صحبت كرده باشيد و قوانين خانه يا بازي را گوشزد كرده باشيد.
🔸دو: تنبيه كودك، نبايد از روي عقده گشايي شخصي و فشار روحي و رواني ديگران باشد. سعي كنيد بر خود مسلط باشيد و قبل از تنبيه چند لحظه فكر كنيد. روح و جسم كودكان بسيار لطيف است. و حتي اگر نوجوان هم باشد، بهتر هر كاري ميخواهيد انجام دهيد، قبلش خودتان را به جاي كودك بگذاريد و بعد اقدام كنيد.
🔸سه: تنبيه بدني آثار و عوارض جبران ناپذيري دارد؛ مثل انتقام گيري، پنهانكاري، پرخاشگري، انحرافات جنسي، و... سعي كنيد همسرتان را به مطالعه آثار تنبيه در كتابها تشويق كنيد.
🔸چهار: تنبيه جسمي، تنها در مواردي كه خداوند اجازه فرموده مجاز است. براي تربيت فرزند، از تنبيه صحيح و غير جسمي استفاده كنيد. مانند: قهركوتاه مدت، محروميت از علاقه منديها، جريمه، پاداش به ديگري و... كه بايد با توجه به سن و جنس فرزند انجام بگيرد. گاهي اوقات يك قهر كوتاه مدت مادر، اثر شديدتري از ضرب و شتم دارد.
🔸پنج: اگر راهي جز تنبيه بدني نيست و روشهاي تنبيه غير بدني جوابگو نبود، بر قسمتهايي ضربه بزنيد كه موجب ديه نشود. مثلا از روي لباس به كتف يا باسن او بزنيد. چون تنبيه جسمي معمولا بدن كودك را سرخ، كبود يا سياه ميكند و هر كدام موجب ضمان و ديه است و والدين اجازه چنين رفتاري را با فرزند خود ندارند و اگر مرتكب شوند بايد حتما ديه را محاسبه كرده و بعد از سن بلوغ و تكليف به او بپردازند يا حلاليت بطلبند. البته اگر فرصتش باشد.
#مشاوره
📚منتشر شده هفته نامه پرتو سخن - شماره ۹۸۵ - ۹۹/۵/۱
@hadiqotbi
✳️پاسخ به سوالات پرتکرار تربیتی - ۵
🔺همسرم به طب سنتی علاقه دارد و مخالف هله هوله بچه هاست. کودکم خیلی به او اصرار میکند . من دلم میسوزد. چه باید بکنم؟
✅جواب:
🔸یک: بین خود و همسرتان در مسایل تربیتی به یک توافق برسید تا باهم یک شیو ای را در پیش بگیرید.
🔸دو: سخت گیری بیش از حد روش درستی برای تربیت نیست و منجر به آسیب و عقده حقارت میشود و در آینده در شخصیت کودک اثر منفی می گذارد. افراط و تفریط در هر کاری غلط است حتی نماز و روزه.
🔸سه: در این موارد، ضرر های شدید مهم است و ضررهای اندک و احتمالی مورد اعتنا نیست. خوردن چیپس و پفک، ماهی یکبار ضرر آنچنانی نمی رساند.
🔸چهار: قبل یا بعد از مصرف هل هوله، تغذیه های مقوی و جبران کننده بگذارید. مانند سکنجبین، عسل، آبلیمو، خاکشیر، عرقیجات، پسته و بادام، و...تا مواد مضر هله هول را دفع کند.
#مشاوره
📚منتشر شده در هفته نامه پرتو سخن - شماره ۹۸۶ - ۹۹/۵/۸
@hadiqotbi
✳️پاسخ به سوالات پرتکرار تربیتی - ۶
دو فرزند دارم دختر نه ساله و پسر دوازده ساله. اخيرا متوجه شدم كه چند ماه پيش، نسبت به بدن يكديگر كنجكاوي كردهاند و حتي لمس كرده اند. نميدانم چه بايد بكنم؟ خيلي نگرانم.
✅جواب:
براي مسائل جنسي كودك و نوجوان، معمولا دو راه وجود دارد: پيشگيري و درمان كه مهمترين آنها از اين قرارند:
💚براي پيشگيري:
اقدامات پيشگيرانه از همان چند ماهگي بايد مد نظر باشد:
🔸يك: در منزل پوشش مناسب داشته باشيد. هم پدر هم مادر.
🔸دو: در مهمانيها و عروسيها و جشن ها، اگر رعايت حيا ميشود آنها را با خود ببريد وگرنه آسيب ميبينند.
🔸سه: در مقابل فرزندان معاشقه و رفتارهاي جنسي نشان ندهيد.
🔸چهار: آنها را در خانه تنها نگذاريد. نگوييد نميفهمند و سرشان نميشود. اتفاقا برعكس كنجكاوند و ميفهمند.
🔸پنج: بر روابط دوستانه با ديگران كنترل و نظارت داشته باشيد و از دوست بد پرهيز دهيد.
🔸شش: در نوع فيلمهايي كه ميبينيد دقت كنيد. گاهي كليپ يا فيلمهاي فراتر از سن كودك، يا كليپهاي گوشي و فضاي مجازي والدين، خود عامل مشغوليت فكر و دل كودك معصوم ماست.
💚براي درمان:
🔸يك: اتاق و جاي خواب را حتما جدا كنيد و ديگر تنهايشان نگذاريد.
🔸دو: بازيهاي تنهايي دو نفره انجام ندهند و برخي بازيها مانند دكتر بازي و كشتي گرفتن و... را مانع شويد.
🔸سه: همچنين مقابلتان بازي كنند و يا درب اتاق بازي شان را باز بگذاريد.
🔸چهار: تحرك و ورزش فراموش نشود تا انرژيشان تخليه شود.
🔸پنج: سعي كنيد صادقانه ارتباط بگيريد و در قالب داستان او را با حريم خصوصي اش آشنا كنيد. مثلا بگوييد فرشتهاي سمت چپ آدمهاست كه كارهاي بد را مينويسد. كارهاي بد اونهاييه كه خدا دوست نداره. مثل مسخره كردن، دزدي، زدن، دست زدن و ديدن بعضي از جاهايي كه نبايد هيچكسي ببينه. و...
اگر صداقت در روابط والدين و فرزندان باشد معمولا آسيبها و مشكلات پيش آمده را نيز مطرح ميكنند و پنهان كار نميشوند.
🔸شش: سعي كنيد بيكار نباشند. بازي يا ورزش كنند.
🔸هفت: گاهي از تهديد و ترساندن نيز ميتوانيد بهره ببريد. مثلا بگوييد اگر دست بزني به پاي خودت يا كسي ديگه، ممكنه مريض بشي. يا شب خواب بد ببيني. يا برات اتفاقي بيفته و... اما از تهديدات خشم آلود و عصبانيت و پرخاش، هيچوقت استفاده نكنيد. كودك نبايد از والدين بترسد. و امنيتش را از دست بدهد.
🔸هشت: در بسياري موارد اين ديدن و لمس كردن ها، از روي لذت نيست و فقط كنجكاويست. اما اگر پنهاني و به صورت مكرر اتفاق افتاده، بايد جدي گرفت و تدبيري كرد.
🔸نه: در موارد جدي كه منجر به آسيب شده به مشاور امين و متدين مراجعه كنيد.
🔺ـ در تمامي اين موارد، بچهها نبايد متوجه شوند كه تحت نظارت هستند و يا چرا درب اتاقشان باز است و... وگرنه به پنهان كاري رو ميآورند. دعا و توسل هم فراموش نشود.
#مشاوره
📚منتشر شده در هفته نامه پرتو سخن - شماره ۹۸۷ - ۹۹/۵/۱۵
@hadiqotbi
✳️پاسخ به سوالات پرتکرار تربیتی - ۷
كودكم خيلي به تلويزيون وابسته شده و اگر بخواهم او را از تلويزيون منع كنم سر و صدا راه مياندازد. مخصوصا در مهمانيها و جلوي ديگران. چه كنم؟
✅جواب:
يكي از سادهترين راه كارها حذف موقتي تلويزيون است. چند روزي آنتن تلويزيون را دستكاري و خراب كنيد تا از سر كودك بيفتد. اگر دو سه روز تكرار كنيد، كودكتان نيز به كارهاي ديگر مشغول ميشود و سرگرمي پيدا ميكند.
اما توصيههاي كلي:
🔸يك: نهايت استفاده برنامههاي تلويزيوني براي كودك، حداكثر يك ساعت صبح و يك ساعت عصر است؛ آنهم برنامههاي مناسب سنشان؛ نه فيلم سينمايي بزرگسال و نه تبليغات تلويزيوني.
🔸دو: خودتان الگوي خوبي براي ديدن به اندازه تلويزيون باشيد و نسبت به برنامهها در مقابل كودك، حرص و ولع نشان ندهيد.
🔸سه: براي ساكت كردن كودك از تلويزيون استفاده نكنيد؛ فيلم و سي دي هم همين طور.
🔸چهار: هنگام غذا خوردن آن را خاموش كنيد. همين طور هنگام انجام تكاليف مدرسه؛ به خصوص در خانههايي كه با سه ـ چهار بچه سر و كار داريد.
🔸پنج: بيكاري را از زندگي كودك حذف كنيد و هيجان كودك را با بازيهاي سالم جسمي و آموزشي پر كنيد. كاردستي، آشپزي، بازيهاي فكري، كمك در كارهاي خانه، ورزش، تفريح بيرون از منزل و...
🔸شش: كتاب را جايگزين تلويزيون كنيد. از كتاب نقاشي و شعر و داستان گرفته تا كتاب رمان.
🔸هفت: براي كودك همبازي همسن و همجنس پيدا كنيد كه از نان شب واجبتر است.
🔸هشت: كودك خود را در صورت ترك تلويزيون يا رعايت "قانون تماشا" تشويق كنيد و جايزه بدهيد.
🔺فراموش نكنيم: كودكان، تكرار خود ما هستند. الگو باشيم.
#مشاوره
📚منتشر شده در هفته نامه پرتو سخن - شماره ۹۸۸- ۹۹/۵/۲۲
@hadiqotbi
✳️پاسخ به سوالات پرتکرار تربیتی - ۸
بچه پنج ساله ام مرا خيلي سوال پيچ ميكند. مخصوصا درباره خدا و مرگ و اينجور مسايل زياد ميپرسد. چند بار هم درباره مسايل جنسي پرسيده. چه جور بايد جوابش را بدهم؟
✅جواب:
🔸يك: پرسشگري براي كودكان نشانه سلامتي عقلي و ذهني آنهاست. نگران نباشيد.
🔸دو: سوالات چند دستهاند. شما فقط به سوالاتي كه برايش مفيد و قابل فهم است پاسخ دهيد. تاكيد ميكنيم: مفيد و قابل فهم.
🔸سه: درباره سوالاتي كه غير مفيدند يا غير قابل فهمند، از روش حواس پرتي استفاده كنيد. مانند سوالات درباره خدا و مرگ و فرشته و بهشت و... براي كودكان قابل فهم نيست. در اين مواقع يك پاسخ كلي بدهيد و فوري حواسش را پرت كنيد. مثلا اگر ميپرسد خدا كجا؟ بگوييد: مثل هوا كه همه جا هست، خدا هم هست. حالا برو اون بشقاب رو برام بيار!
🔸چهار: يك مادر بايد از كودكش باهوشتر باشد و لااقل هنرمندي به خرج دهد و براي سوالات كودك پاسخ صحيح و در عين حال قابل فهم پيدا كند و بتواند در مواقع لازم حواسش را پرت كند.
🔸پنج: سوالات جنسي را با تهديد جواب ندهيد. او يك كنجكاوي ساده دارد. جواب كلي بدهيد و مثلا اگر پرسيد بچه چجور به دنيا مياد؟ شما ميتوانيد بگوييد تو دل مامان بزرگ ميشه و تو بيمارستان به دنيا مياد. و ديگر ضرورتي ندارد بيش از اين توضيح بدهيد.
🔸شش: الحمد لله در سالهاي اخير كتابهاي خوبي در موضوعات مختلف ماورائي و غير قابل درك براي كودكان نوشته شده است. هشيار باشيم كه به بهانه تربيت جنسي، كودكان معصوم را به آموزش جنسي سوق ندهيم. قبل از كودك خودمان از محتواي ارائه شده مطلع باشيم.
🔺ذهن كودك ما خيلي ساده است و اگر صادقانه برخورد كنيم هيچ مشكلي پيش نميآيد. گاهي يك پاسخ درست، ذهن كودك را سالها بيمه ميكند.
#مشاوره
📚منتشر شده در هفته نامه پرتو سخن- ش۹۸۹ - ۹۹/۵/۲۹
@hadiqotbi