🔴 نکته ای دقیق از #آیت_الله_بروجردی درباره وحدت روایات ایشان معتقد بود، بايد رواياتى را كه با الفاظ زياده و كم در يك موضوع و از یک راوی وارد شده است، به يك مطلب و حقيقت برگردانيم. اين همان چیزی است كه در آثار شاگرد ایشان #آية_الله_فاضل_لنكرانى، از آن به عنوان "وحدت روايت" ياد مى شود. يعنى اگر مشاهده مى كنيم در باره يك مطلب، زراره يك روايت را نقل كرده باز همان زراره در روايت ديگرى همان مطلب را با اندكى اضافه يا كم نقل كرده و همان مضمون را در روايت سوم نيز نقل كرده، نباید گفته شود این مضمون دارای سه روايت است بلكه همه این ها يك روايت به حساب می آید، در حالى كه فقهاى ديگر، اصلاً به اتحاد مضمون آن عنايت نداشته و آن را سه روايت برشمرده اند و سه روايت دانسته اند و اثرى نيز در فقه و اصول بر آن بار كرده اند و آن شهرت روايى است يعنى مضمون روايت، مشهور بين اصحاب است كه به سه لفظ نقل شده است [در حالی که در حقیقت سه روایت نبوده و تنها یک روایت بوده است]. #فوائد 🍃@hadithshenasi🍃

🟢 یکی از قرائن اثبات صدور حدیث از منظر شیخ انصاری(ره) فقها و محدثان قم در نقل حدیث، سخت گیری و دقت ویژه ای داشته اند و تلاش می کردند از راویان ضعیف روایت نکنند. به همین دلیل شیخ انصاری(ره) اعتماد قمی ها بر یک روایت را دلیل اعتبار آن می داند. ایشان در این زمینه می گوید: اعتماد قمی ها مانند صدوقین(شیخ صدوق و پدرش)، ابن ولید(استاد صدوق) و سعدبن عبدالله بر روایت از جمله قرینه های اطمینان آور بر صدور روایت است. فقها نیز اعتماد قمی ها را از جمله ی امارات و نشانه های صحت روایت به اصطلاح قدما دانسته اند (کتاب الطهاره ج۱،ص۳۵۶). #فوائد #رجال 🍃@hadithshenasi🍃

🔴 نظر #امام_خمینی درباره تاثیر انس با روایات در اجتهاد امام(ره) معتقد است یکی از مقدمات اجتهاد، انس با احادیث است. ایشان می فرمایند: انس با روایات موجب می شود فقیه با شیوه محاورات اهل بیت (ع) با مردم و نحوه استدلال آن ها بر احکام آشنا شود‌‌ و در نتیجهٔ انس با احادیث، ملکه ای برای طالب اجتهاد شکل می گیرد که موجب می شود مقاصد اهل بیت(ع) را بفهمد و چنین چیزی جز با تدبر و دقت در روایات حاصل نمی شود البته این تدبر در روایات باید بر مبنای فهم عرفی از روایات باشد. 📚تهذیب الاصول،ج۳ص ۵۷۳ 🔹️پی نوشت: دوستان انس با روایات و کتاب های حدیثی را جدی بگیریم برکات علمی و معنوی زیادی دارد. #فوائد 🍃@hadithshenasi🍃

🔴 در روایات زیادی واژه "کراهت" به کار رفته است که گاهی اوقات به معنای حرام و گاهی اوقات هم به معنای مکروه است. اما اصل در معنای واژه "کراهت" و ماده "کره" در روایات چیست؟ کجا به معنای مکروه و کجا به معنای حرمت است؟ #استاد_مروی در خارج فقه خود می گوید: "مرحوم خوئی (ره) و بعضی دیگر از علما با توجه به برخی از روایات مانند روایت "لَمْ يَكُنْ عَلِيٌّ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ يَكْرَهُ اَلْحَلاَلَ"* می‌گویند ماده کراهت در روایات ظهور در بغض شدید [یعنی حرمت] دارد. اما ما معتقدیم که ماده "کره" هم در لغت و هم در روایات به معنای "مطلق البغض"** است نه بغض شدید و ظهور آن در حرمت را در مباحث نواهی نقد کردیم و گفتیم ظهور در مطلق البغض دارد و قدرمتیقن از آن بغض خفیف [مکروه فقهی] است". 🔸️بنابراین مطابق نظر استاد مروی هرجا کلمه کراهت در روایات دیده شد اگر قرینه ای وجود داشت مطابق قرینه عمل می شود اما اگر قرینه وجود نداشت از کلمه کراهت، حکم حرمت برداشت نمی شود بلکه حکمش همان مکروه اصطلاحی است و به معنای خوش نداشتن ترجمه می شود. 🔹️توضیحات: * این روایت از کافی ، جلد ۵ص۱۸۸ است. علامه مجلسی نیز، در شرح این روایت می نویسد: از این روایت بر می آید که کراهت در عرف روایات ظهور در حرمت دارد. ** مطلق البغض یعنی این صرفا دلالت بر مبغوض بودن و خوش نداشتن آن فعل توسط مولا می کند و دلالتی بر شدت و ضعف بغض ندارد. #فوائد #فقه_الحدیث 🍃@hadithshenasi🍃

🔴 آیا کثرت روایت از یک راوی ملازمه با وثاقت او دارد؟ به عبارت دیگر اگر در کتاب های #رجال ، یک راوی صراحتا یا ضمنا توثیق نشده باشد، ولی مشایخ، تعداد زیادی روایت از آن راوی نقل کرده باشند، آیا این می تواند نشانه ای بر وثاقت او باشد؟ 🔸️ #استاد_سیدمحمدجواد_شبیری: یکی از توثیقات عامه کثرت روایت از یک فرد است. برخی کتب مثل "محاسن" برقی یا "علل الشرایع" برای فتوا دادن نوشته نشده‌اند. یعنی مؤلف تعهد نداده است که طبق این روایات می‌توان فتوی داد، در مقابل برخی کتاب ها مثل "کافی" برای فتوی دادن تالیف شده اند ؛ شیخ کلینی در مقدمه کافی گفته است در پاسخ به کسی که درخواست کرده کتابی بنویسد که روایات آن برای عمل باشد و اخبار صحیح از صادقین را جمع کند، این کتاب را نوشته است. در مورد "من لا یحضره الفقیه" هم همین مسئله هست که شیخ صدوق فرموده است به این روایات فتوی می دهم. پس در این کتب که فتوایی هستند کثرت روایت از یک راوی دلیل بر این است که مصنف کتاب این راوی را معتبر می داند که روایت او را نقل کرده است تا به آن عمل شود. اشکال: ممکن است گفته شود « اعتبار روایت ممکن است به دلیل قرائن خارجیه باشد و این دلالتی بر وثاقت شخص راوی ندارد». پاسخ: اکثار روایت یک راوی در یک کتاب عرفاً ملازمه دارد با وثاقت آن راوی نزد مؤلف کتاب؛ زیرا اینکه در موارد زیادی قرینه خارجیه همراه روایت راوی باشد، عقلائی نیست. 🔸️بنابراین کثرت روایت از یک راوی ملازمه با وثاقت او دارد. #فوائد 🍃@hadithshenasi🍃

🔴 آشنایی با اصطلاح "توحید مختلفات" یا یکسان سازی عناوین متعدد 🔹️ یکی از موضوعات مهم در ارزیابی اسناد احادیث، توجه به وجود عناوین و اسامی مختلف برای یک راوی در کتاب های #رجال و حدیث است. به عنوان نمونه ابن زیاد، محمد ازدی، ابواحمد الازدی، محمدبن زیاد و ابن ابی عمیر همگی در حقیقت عنوان و اسم برای یک راوی سرشناس یعنی "محمدبن ابی عمیر" است که در اسناد روایات با این اسامی مختلف از او یاد شده است. یا ابن بنت الیاس، الوشاء، الحسن الخزاز نیز همه نام "الحسن بن علی الوشاء" است. 🔸️ نمونه دیگر دو عنوان با نام های مسعده بن صدقه العبدی و مسعده بن زیاد الربعی است. نجاشی این دو اسم را در شماره ۱۱۰۸ و ۱۱۰۹ به عنوان دو شخصیت متفاوت فهرست کرده است. اما #استاد_سیدمحمدجواد_شبیری در مقاله «احسن الفوائد فی احوال المساعد» با بررسی قرائن متعدد به متحد بودن این دو راوی باور پیدا کرده اند( البته ایشان می گویند اطمینان به این موضوع ندارند تنها مظنون هستند). 🔹️بنابراین هنگام ارزیابی اسناد روایات باید به این نکته توجه داشته باشیم و فرد اصلی را که این عناوین متعدد برای او بکار رفته تشخیص دهیم. این فرآیند اصطلاحا توحید مختلفات یا یکسان سازی عناوین متعدد نامیده می شود. #اصطلاحات #فوائد 🍃@hadithshenasi🍃

🔴 یک توصیه روشی از آیت الله تبریزی (ره) #استاد_عبدالله_احمدی_شاهرودی : من به کرّات از مرحوم آیت‌الله‌العظمی تبریزی شنیدم که اگر کسی بیشتر اصولی باشد، افقه در فقه است. در روایات هم ایشان می‌فرمود که به جای تتبع در اقوال علما، اگر به فهم فرمایش‌های معصومین (ع) وقت بگذاریم انفع و مصاب‌تر است. #فوائد 🍃@hadithshenasi🍃

🔴 ارزیابی حدیث معروف "عنوان بصری" #استاد_سیدمحمدجواد_شبیری: 🔹️ شهرتی که در مورد عنوان بصری بیان شد تنها بین متأخرین است اما عنوان بصری در هیچ یک از کتب قدیمی حدیثی و #رجال نام ندارد و حتی روایت عنوان بصری که بین متأخرین معروف شده، اصلی ندارد. این روایت برای اولین بار در مشکاه الانوار متعلّق به شیخ علی بن حسن فضل، سبط شیخ طبرسی و نوه مرحوم صاحب مجمع البیان وارد شده و پس از آن در منیه المرید شهید ثانی از خط شهید اول نقل شده و بین متأخرین مشهور شده است. 🔸️ متن روایت عنوان بصری نیز از نظر الفاظ کاملا با نحوه سخن ائمه معصومین ع متفاوت است و تناسبی با روایات اهل بیت ع ندارد. به همین دلیل باید این نوع روایات را کنار گذاشت هر چند از مرحوم آقا سید علی قاضی معروف نقل شده که محور ریاضت های ایشان، روایت عنوان بصری بوده است. 🔹️ از برخی نقل شده که روایت عنوان بصری را جزو احادیث عامه تلقّی کرده است در حالی که در هیچ یک از کتب عامه تا آنجا که استقصاء شده، این روایت مشاهده نشده است. #فوائد 🍃@hadithshenasi🍃

🔴 تاثیر انس با روایات بر شخصیت علمی علامه طباطبایی آیت الله جوادی آملی: 🔹️علامه طباطبایی (رضوان الله تعالی علیه) روزی در همین قم در محفلی که استاد عزیزمان مرحوم آیت‌الله حکیم الهی قمشه ای(رضوان الله تعالی علیه) هم حضور داشتند فرمودند: قسمت مهم حشر ما با روایات اهل بیت گذشت، فرمود تقریباً بیش از نصف #بحار_الانوار را من مطالعه کردم، بعد فرمود «و لا فخر»! فرمود: سالیان متمادی من با این کتاب مأنوس بودم. 🔸️ انس با روایات اهل بیت (علیهم السلام)، قلب مطهر علامه را طرزی تربیت کرد که با دست پُر روایی، به بارگاه امن قرآن کریم راه پیدا کند و تفسیری ارائه کند که بهره وسیعی از روایات برده است و راهنمایی روایات، عقل را شکوفا کرده است. فرمودند ما بسیاری از روایات بحارالانوار را دیده ایم. 🔹️مرحوم علامه طباطبایی در اثر انس با این روایات، طرز درس خواندن، طرز عالم شدن و طرز تعلیم و تدوین را به وسیله روایات یاد گرفتند. #فوائد 🍃@hadithshenasi🍃

🔴 ضابطه حمل روایات بر تقیه #استاد_سیدمحمدجواد_شبیری: 🔹️نکته‌ای که در کلمات فقها مورد غفلت قرار گرفته است، آن است که برای حمل روایات بر تقیه، به تاریخ فتاوای عامه دقّت نمی‌کنند، بلکه صرفا بیان می‌کنند که مثلا جمهور عامه، زکات را در بیش از ۹ جنس ثابت می‌دانند و سپس فقهای عامه که قائل به این قول هستند را نام می‌برند و به این نکته توجّه ندارند که مثلا عصر مالک، پس از زمان امام صادق (ع) است. البته مالک در زمان امام صادق (علیه السلام) هم بوده ولی نفوذی در جامعه نداشته است. آنکه در زمان امام صادق (علیه السلام) در جامعه فتوایش مطرح بوده، ابوحنیفه است. ابوحنیفه نفوذ زیادی در عراق داشته است. البته او فقیه حکومتی نبوده است ولی فقیه اهل العراق، او است. 🔸️نتیجه آنکه در حمل روایات بر تقیه و بررسی فتوای عامه باید ملاحظه نمود که روایت از کدام امام صادر شده است و فقیه عامه‌ای که فتوایش مدّ نظر است، مربوط به چه دوره‌ای است و میزان نفوذ او به چه میزان است و راوی روایت کیست و مسائل دیگری از این قبیل حتما باید مورد بررسی و لحاظ قرار گیرد، و بحث‌هایی که در کلمات فقها در این مورد وارد شده است در بسیاری از موارد فنّی نیست. در هر بحثی هم باید مباحث کلّی مربوط به تقیه را مدّ نظر داشت و هم خصوصیّات هر مساله را مورد دقّت قرار داد. #فوائد 🍃@hadithshenasi🍃

🔴پرسشی از آیت الله وحید خراسانی در مورد مطالعه کتاب های حدیثی سوال : مطالعه‌ی چه کتابی را توصیه می‌فرمایید؟ پاسخ #آیت_الله_وحید_خراسانی: یکی از کتاب‌های مفید برای عموم مردم، کتاب #تحف_العقول می‌باشد که مشتمل بر روایات نفیس اخلاقی است و همچنین باب عشرت از کتاب #بحارالانوار و باب جهاد نفس از کتاب #وسائل_الشیعه مطالعه گردیده و مورد عمل قرار گیرد و اهل علم می‌توانند از روایات کتاب شریف #اصول_کافی استفاده کنند. #فوائد 🍃@hadithshenasi🍃

🔴 سنت فراموش شده #آیت‌الله_شبیری_زنجانی: 🔹 علمای بزرگ از قدیم تدریس حدیث داشتند و به شاگردان خود حدیث می‌آموختند و كتب حدیثی می‌نوشتند ولی متأسفانه مدتی است که این سنت حسنه تعطیل شده است. برای نمونه علامه مجلسی تهذیب الأحکام را تدریس می‌کردند. کتابهای حدیثی متعددی از قرن یازدهم وجود دارد که بر علامه مجلسی قرائت شده است. 🔸محدث نوری درباره علامه مجلسی نوشته که وی فردی دعوت پذیر بود. شیوه ایشان اینگونه بود که اگر دعوت می‌شد، با اصحاب حدیثی خود به آن مجلس می‌رفتند و آنها کتابهای حدیثی را آماده می‌کردند و در آن جلسات كه بين يك تا يك و نيم ساعت طول می‌کشید حدیث می‌خواندند. گاهی نیز شاگردان حدیث می‌خواندند و علامه شرح می‌کرد. در حاشیه بسیاری از کتب حدیثی عبارات بلاغ علامه وجود دارد که نشان دهنده نوعی تأیید و اعتماد است. 🔸️یکی از علما از شخصی به نام شیخ محمدعلی سرابی که فردی فاضل و متقی بود، نقل می‌کرد که نزد آقای میلانی رفتم و عرض کردم: نزد شما آمده‌ام تا درس بخوانم. می‌شود شما وسائل الشیعه را برای ما تدریس کنید؟ ایشان فرموده بود: من فقط فقه تدریس می‌کنم. ولی وقتی با اصرار آقای سرابی مواجه می‌شود، تدریس وسائل را قبول می‌کند. ایشان در تدریس وسائل به ترجمه حدیث بسنده نمی‌کردند و شرح و بسط می‌دادند. پس از مدتی درس وسائل تعطیل شد. چندی بعد همین آقای سرابی مجدداً نزد آقای میلانی رفت و خواهش کرد که ایشان فقه تدریس کند آقای میلانی نپذیرفت و فرمود فقه تدریس نمی‌کنم، ولی اگر وسائل الشیعه بخوانید، حاضرم. 🔹️مسأله تدریس حدیث سنتی بوده که متأسفانه ترك و تعطیل شده است. (جرعه ای از دریا؛ ج۴؛ ص۳۹۵). #فوائد 🍃@hadithshenasi🍃