🔴 کمال الدین و تمام النعمه
🍃مولف: شيخ صدوق محمد بن علی بن بابویه قمی؛
تالیف شده در حدود سال ۳۶۸ ق به بعد
🍃 برخی از ویژگی ها:
🔹️تالیف شده به دستور حضرت ولی عصر(عج)
🔸️از قدیمی ترین و معتبر ترین منابع شیعه در زمینه مهدویت
🔹️ رویکرد کلامی-تاریخی
🔸️تک نگاری در موضوع احادیث مهدویت با تمرکز بر مسئله غیبت و شبهات آن، بیان غیبت انبیاء و...
🔹️دارای ۶۲۱ حدیث در ۶۳ باب
🔸️نقل اقوال عالم بزرگ شیعی دوره غیبت صغری؛ یعنی ابن قبه رازی که اطلاعات ما درباره او بسیار محدود است.
🔹️نقل برخی از توقیعات صادر شده از ناحیه مقدسه که شیخ آن را از متون قدیمی تر و یا به صورت شفاهی از نزدیکان و مرتبطان نواب اربعه نقل کرده است.
🍃انگیزه تالیف:
رواج شبهات درباره غیبت حضرت به ویژه طول عمر ایشان و لزوم پاسخگویی به آن
🌼سخن بزرگان درباره این اثر:
🔹️ چه مدحی بالاتر از این که، در مقدمه کتاب شیخ صدوق تصریح می کند که کتاب به سفارش حضرت ولی عصر(عج) تالیف شده است(https://eitaa.com/hadithshenasi/216).
#کتاب_شناسی
🍃@hadithshenasi🍃
#حدیث
⚘️عَنِ السَّکُونِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ:
قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ص الْإِیمَانُ أَرْبَعَةُ أَرْکَانٍ الرِّضَا بِقَضَاءِ اللَّهِ وَ التَّوَکُّلُ عَلَی اللَّهِ وَ تَفْوِیضُ الْأَمْرِ إِلَی اللَّهِ وَ التَّسْلِیمُ لِأَمْرِ اللَّهِ.
⚘️حضرت امام صادق (ع):
امير المؤمنين صلوات اللّٰه عليه فرمود:
ايمان از چهار پايه مركب است:
۱ - راضى بودن به قضاء الهی
۲ - توكل بر خدا
۳ - واگذاردن امور به خدا
۴ - تسليم امر خدا بودن.
📚 الکافی،ج ۲،ص ۵۶
پی نوشت:
حضرت زینب کبری سلام الله علیها مصداق بارز این حدیث شریف است.
🍃@hadithshenasi🍃
🔴 ارزیابی حدیث معروف "عنوان بصری"
#استاد_سیدمحمدجواد_شبیری:
🔹️ شهرتی که در مورد عنوان بصری بیان شد تنها بین متأخرین است اما عنوان بصری در هیچ یک از کتب قدیمی حدیثی و #رجال نام ندارد و حتی روایت عنوان بصری که بین متأخرین معروف شده، اصلی ندارد.
این روایت برای اولین بار در مشکاه الانوار متعلّق به شیخ علی بن حسن فضل، سبط شیخ طبرسی و نوه مرحوم صاحب مجمع البیان وارد شده و پس از آن در منیه المرید شهید ثانی از خط شهید اول نقل شده و بین متأخرین مشهور شده است.
🔸️ متن روایت عنوان بصری نیز از نظر الفاظ کاملا با نحوه سخن ائمه معصومین ع متفاوت است و تناسبی با روایات اهل بیت ع ندارد.
به همین دلیل باید این نوع روایات را کنار گذاشت هر چند از مرحوم آقا سید علی قاضی معروف نقل شده که محور ریاضت های ایشان، روایت عنوان بصری بوده است.
🔹️ از برخی نقل شده که روایت عنوان بصری را جزو احادیث عامه تلقّی کرده است در حالی که در هیچ یک از کتب عامه تا آنجا که استقصاء شده، این روایت مشاهده نشده است.
#فوائد
🍃@hadithshenasi🍃
سلام دوستان
با توجه به در پیش بودن ایام شهادت حضرت صدیقه طاهره صلوات الله علیها، به مرور چند روایت درباره حضرت (س) میذارم.
برای استفاده در منبر مناسب هستند.
یک نکته ای که در مورد روایات مربوط به فضایل و مناقب معصومین علیهم السلام قابل توجه هست اینه که ممکنه بسیاری از روایات تکراری باشه اما نحوه تقریر و استفاده ما از اون روایت مهمه .
فرضا روایت "علی باب العلم" یا روایت "فاطمه بضعه منی" رو خیلی ها شنیدند اما باز هم میشه این دو روایت رو جوری تشریح کرد که برای مخاطب تازگی داشته باشه.
پس ما باید هم در انتخاب روایت هنرمندانه عمل کنیم و هم اینکه بتونیم با مطالعه و خلاقیت عالمانه روایات رو خوب تشریح کنیم و به یک ترجمه معمولی اکتفا نکنیم.
#حدیث
#فاطمیه
⚘️محمد بن قيس مىگويد:
سنت پيامبر صلّى اللّه عليه و آله اين بود كه هرگاه از سفر خود باز مىگشت،نخست به خانه فاطمه عليها السّلام مىرفت و زمانى طولانى نزد او مىماند.
زمانى كه پيامبر به سفر رفت،فاطمه عليها السّلام در غيبت حضرت دو دستبند نقرهاى و گلوبند و گوشوارهها و پردهاى براى ورودى خانه فراهم كرد كه سبب پذيرايى از همسر و پدر باشد.
آنگاه كه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله از
سفر بازگشت و پاى به خانه فاطمه گذاشت.آنگاه پيامبر بىدرنگ از آنجا خارج شد،درحالىكه ناخشنودى در چهرۀ آن حضرت او آشكار بود. حضرت نزديك منبر نشست.
فاطمه (س) پىبرد كه آن زينتها مايه ناخرسندى پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله شده است.آنها را برداشت و پيش حضرت فرستاد و به قاصد گفت:به پدرم بگو كه فاطمه سلام مىفرستد و خواستهاش اين است كه اين چيزها را در راه خدا خرج كنيد.
آنگاه كه قاصد فاطمه عليها السّلام پيش پيامبر صلّى اللّه عليه و آله آمد،حضرت سهبار فرمود: پدرش فداى او باد. دنيا از محمد و خاندان محمد نيست.اگر دنيا نزد حق متعال به وزن بال پشهاى ارزش داشت،شربت آبى از دنيا به كفرپيشهاى نمىداد.
آنگاه بلند شد و پيش فاطمه عليها السّلام رفت.
⚘️عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ قَيْسٍ قَالَ:
كَانَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِذَا قَدِمَ مِنْ سَفَرٍ بَدَأَ بِفَاطِمَةَ عَلَيْهَا السَّلاَمُ فَدَخَلَ عَلَيْهَا فَأَطَالَ عِنْدَهَا اَلْمَكْثَ فَخَرَجَ مَرَّةً فِي سَفَرٍ فَصَنَعَتْ فَاطِمَةُ عَلَيْهَا السَّلاَمُ مَسَكَتَيْنِ مِنْ وَرِقٍ وَ قِلاَدَةً وَ قُرْطَيْنِ وَ سِتْراً لِبَابِ اَلْبَيْتِ لِقُدُومِ أَبِيهَا وَ زَوْجِهَا عَلَيْهِمَا اَلسَّلاَمُ فَلَمَّا قَدِمَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ دَخَلَ عَلَيْهَا فَوَقَفَ أَصْحَابُهُ عَلَى اَلْبَابِ لاَ يَدْرُونَ أَ يَقِفُونَ أَوْ يَنْصَرِفُونَ لِطُولِ مَكْثِهِ عِنْدَهَا فَخَرَجَ عَلَيْهِمْ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ قَدْ عُرِفَ اَلْغَضَبُ فِي وَجْهِهِ حَتَّى جَلَسَ عِنْدَ اَلْمِنْبَرِ فَظَنَّتْ فَاطِمَةُ عَلَيْهَا السَّلاَمُ أَنَّهُ إِنَّمَا فَعَلَ ذَلِكَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لِمَا رَأَى مِنَ اَلْمَسَكَتَيْنِ وَ اَلْقِلاَدَةِ وَ اَلْقُرْطَيْنِ وَ اَلسِّتْرِ فَنَزَعَتْ قِلاَدَتَهَا وَ قُرْطَيْهَا وَ مَسَكَتَيْهَا وَ نَزَعَتِ اَلسِّتْرَ فَبَعَثَتْ بِهِ إِلَى رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ قَالَتْ لِلرَّسُولِ قُلْ لَهُ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ تَقْرَأُ عَلَيْكَ اِبْنَتُكَ اَلسَّلاَمَ وَ تَقُولُ اِجْعَلْ هَذَا فِي سَبِيلِ اَللَّهِ فَلَمَّا أَتَاهُ وَ خَبَرُهُ قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَعَلَتْ فِدَاهَا أَبُوهَا ثَلاَثَ مَرَّاتٍ لَيْسَتِ اَلدُّنْيَا مِنْ مُحَمَّدٍ وَ لاَ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ وَ لَوْ كَانَتِ اَلدُّنْيَا تَعْدِلُ عِنْدَ اَللَّهِ مِنَ اَلْخَيْرِ جَنَاحَ بَعُوضَةٍ مَا سَقَى مِنْهَا كَافِراً شَرْبَةَ مَاءٍ ثُمَّ قَامَ فَدَخَلَ عَلَيْهَا .
📚 امالی صدوق،ج۱،ص ۲۳۴
🍃@hadithshenasi🍃
🔴 تاثیر انس با روایات بر شخصیت علمی علامه طباطبایی
آیت الله جوادی آملی:
🔹️علامه طباطبایی (رضوان الله تعالی علیه) روزی در همین قم در محفلی که استاد عزیزمان مرحوم آیتالله حکیم الهی قمشه ای(رضوان الله تعالی علیه) هم حضور داشتند فرمودند:
قسمت مهم حشر ما با روایات اهل بیت گذشت، فرمود تقریباً بیش از نصف #بحار_الانوار را من مطالعه کردم، بعد فرمود «و لا فخر»!
فرمود: سالیان متمادی من با این کتاب مأنوس بودم.
🔸️ انس با روایات اهل بیت (علیهم السلام)، قلب مطهر علامه را طرزی تربیت کرد که با دست پُر روایی، به بارگاه امن قرآن کریم راه پیدا کند و تفسیری ارائه کند که بهره وسیعی از روایات برده است و راهنمایی روایات، عقل را شکوفا کرده است.
فرمودند ما بسیاری از روایات بحارالانوار را دیده ایم.
🔹️مرحوم علامه طباطبایی در اثر انس با این روایات، طرز درس خواندن، طرز عالم شدن و طرز تعلیم و تدوین را به وسیله روایات یاد گرفتند.
#فوائد
🍃@hadithshenasi🍃
#حدیث
#فاطمیه
قال رسول الله (ص):
"...كَأَنِّی أَنْظُرُ إِلَی ابْنَتِی فَاطِمَةَ قَدْ أَقْبَلَتْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ عَلَی نَجِیبٍ مِنْ نُورٍ عَنْ یَمِینِهَا سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَكٍ وَ عَنْ یَسَارِهَا سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَكٍ وَ بَیْنَ یَدَیْهَا سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَكٍ وَ خَلْفَهَا سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَكٍ تَقُودُ مُؤْمِنَاتِ أُمَّتِی إِلَی الْجَنَّةِ فَأَیُّمَا امْرَأَةٍ صَلَّتْ فِی الْیَوْمِ وَ اللَّیْلَةِ خَمْسَ صَلَوَاتٍ وَ صَامَتْ شَهْرَ رَمَضَانَ وَ حَجَّتْ بَیْتَ اللَّهِ الْحَرَامَ وَ زَكَّتْ مَالَهَا وَ أَطَاعَتْ زَوْجَهَا وَ وَالَتْ عَلِیّاً بَعْدِی دَخَلَتِ الْجَنَّةَ بِشَفَاعَةِ ابْنَتِی فَاطِمَةَ وَ إِنَّهَا لَسَیِّدَةُ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ فَقِیلَ یَا رَسُولَ اللَّهِ أَ هِیَ سَیِّدَةُ نِسَاءِ عَالَمِهَا فَقَالَ صلی اللّٰه علیه و آله ذَاكَ لِمَرْیَمَ بِنْتِ عِمْرَانَ فَأَمَّا ابْنَتِی فَاطِمَةُ فَهِیَ سَیِّدَةُ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ مِنَ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ وَ إِنَّهَا لَتَقُومُ فِی مِحْرَابِهَا فَیُسَلِّمُ عَلَیْهَا سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَكٍ مِنَ الْمَلَائِكَةِ الْمُقَرَّبِینَ وَ یُنَادُونَهَا بِمَا نَادَتْ بِهِ الْمَلَائِكَةُ مَرْیَمَ فَیَقُولُونَ یَا فَاطِمَةُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفاكِ وَ طَهَّرَكِ وَ اصْطَفاكِ عَلی نِساءِ الْعالَمِینَ...".
پیامبر اکرم (ص) فرمود:
" ...گویا می نگرم فاطمه دخترم را كه در رستاخيز بر اسبى از نور سوار است.
از سمت راست فاطمه (س) ،هفتاد هزار فرشته و از سمت چپ او هفتادهزار فرشته و نيز در پيشرو هفتادهزار فرشته و در پشت سر هفتادهزار فرشته خواهند بود.
فاطمه زنان امت مرا به بهشت رهنمون خواهد ساخت.
آنگاه پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله چنين فرمود: هر زن مسلمان در شبانهروز نمازهاى پنج گانهاش را بگزارد و روزه رمضان را بگيرد و حج خدا را و زكات دارايى خودپردازد و از همسرش فرمان برد و پس از من از على پيروى كند،با شفاعت دخترم فاطمه عليها السّلام به بهشت درآيد.
فاطمه سرور زنان جهان است.
گفتند:اى پيامبر خدا!آيا فاطمه سرور زنان جهان در روزگار خويش است؟
فرمود:مريم دختر عمران عليه السّلام چنين بود.اما فاطمه دخترم سرور زنان جهان است از نخستين تا اخرین آن.
آنگاه كه فاطمه در محراب خود بايستد،هفتادهزار فرشته مقرب بر او درود مىفرستند و همان ندايى بر فاطمه آيد كه بر مردم فرود آمد.به فاطمه خواهند گفت:اى فاطمه بىگمان خداوند تو را برگزيد و تطهير كرد و بر زنان جهان پيشوا قرار داد...".
📚امالی صدوق،ج۱،ص۴۸۶.
🍃@hadithshenasi🍃
🔴 ضابطه حمل روایات بر تقیه
#استاد_سیدمحمدجواد_شبیری:
🔹️نکتهای که در کلمات فقها مورد غفلت قرار گرفته است، آن است که برای حمل روایات بر تقیه، به تاریخ فتاوای عامه دقّت نمیکنند، بلکه صرفا بیان میکنند که مثلا جمهور عامه، زکات را در بیش از ۹ جنس ثابت میدانند و سپس فقهای عامه که قائل به این قول هستند را نام میبرند و به این نکته توجّه ندارند که مثلا عصر مالک، پس از زمان امام صادق (ع) است. البته مالک در زمان امام صادق (علیه السلام) هم بوده ولی نفوذی در جامعه نداشته است. آنکه در زمان امام صادق (علیه السلام) در جامعه فتوایش مطرح بوده، ابوحنیفه است. ابوحنیفه نفوذ زیادی در عراق داشته است. البته او فقیه حکومتی نبوده است ولی فقیه اهل العراق، او است.
🔸️نتیجه آنکه در حمل روایات بر تقیه و بررسی فتوای عامه باید ملاحظه نمود که روایت از کدام امام صادر شده است و فقیه عامهای که فتوایش مدّ نظر است، مربوط به چه دورهای است و میزان نفوذ او به چه میزان است و راوی روایت کیست و مسائل دیگری از این قبیل حتما باید مورد بررسی و لحاظ قرار گیرد، و بحثهایی که در کلمات فقها در این مورد وارد شده است در بسیاری از موارد فنّی نیست.
در هر بحثی هم باید مباحث کلّی مربوط به تقیه را مدّ نظر داشت و هم خصوصیّات هر مساله را مورد دقّت قرار داد.
#فوائد
🍃@hadithshenasi🍃
#حدیث
#فاطمیه
⚘️سُئِلَ اَلصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ مَعْنَى حَيَّ عَلَى خَيْرِ اَلْعَمَلِ فَقَالَ خَيْرُ اَلْعَمَلِ بِرُّ فَاطِمَةَ وَ وُلْدِهَا وَ فِي خَبَرٍ آخَرَ: اَلْوَلاَيَةُ.
⚘️از امام صادق عليه السّلام در بارۀ معنى "حىّ على خير العمل" سؤال شد؛ فرمودند: همانا عمل خير عبارت از نيكى و محبّت نسبت به فاطمه(س) و فرزندان اوست.
و در روايت ديگرى آمده است: عمل خير عبارت از ولايت فاطمه و اولاد اوست.
📚المناقب، ج۳،ص۳۲۶.
🍃@hadithshenasi🍃