هدایت شده از یادداشتهای علمی
💠 مثالی برای وضع بالاستعمال توسط پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله
🌀 عبدالله ذوالبجادین که نام او پیش از اسلام آوردنش عبدالعُزّی بود نزد پیامبر صلی الله علیه و آله آمد حضرت فرمود: نامت چیست؟ عرض کرد: عبدالعُزّی. حضرت فرمود: أنْتَ عَبْدالله ذوالبجادین. از آن پس نام او عبدالله ذوالبجادین شد.
💥این سخن پیامبر میتواند نمونهی وضع بالاستعمال باشد. البته میتوان چنین گفت که جملهی "أنْتَ عَبْدالله ذوالبجادین" جمله خبریه در مقام إنشاء است که پیامبر با این جمله نام عبدالله را برای او اعتبار نمودهاند.
کانال یادداشتهای علمی
@yaddashtha_elmi
حلقه ثانیه ۳۸.mp3
27.51M
#حلقه_ثانیه
جلسه ۳۸
الأدلة المحرزة، الدلیل الشرعی، تحدید دلالات الدلیل الشرعی، الدلیل الشرعی اللفظی، الوضع و علاقته بالدلالات الثلاث المتقدمة.
استاد شیخ محمدهادی #عصمتی
حلقه ثانیه ۳۹.mp3
30.32M
#حلقه_ثانیه
جلسه ۳۹
الأدلة المحرزة، الدلیل الشرعی، تحدید دلالات الدلیل الشرعی، الدلیل الشرعی اللفظی، الوضع و علاقته بالدلالات الثلاث المتقدمة.
استاد شیخ محمدهادی #عصمتی
🔰🔰
💠 تعیین جغرافیای مباحث دلالت در علم اصول
💢دلیل محرز به دو قسم شرعی و عقلی تقسیم میشود. دلیل شرعی نیز دارای سه بحث است:
1️⃣ تعیین دلالت: ...
2️⃣ اثبات صغرای دلیل شرعی(صدور): خبر متواتر، اجماع، سیره متشرعه، سیره، سکوت معصوم، خبر واحد.
3️⃣ حجیت دلالت: حجیت ظواهر، ظواهر قرآن.
🔺️تعیین دلالت در دو بخش بررسی میشود:
1️⃣ تعیین دلالتهای دلیل شرعیِ لفظی: دلالت صیغه امر و نهی، اطلاق، عموم، مفاهیم و ... .
2️⃣ تعیین دلالتهای دلیل شرعیِ غیر لفظی: دلالتِ فعل و سکوت و تقرير و سیره.
🌀مباحث دلالت لفظی نيازمند مقدماتی همچون اقسام دلالت، منشأ دلالت(وضع)، اقسام وضع، علامات حقیقت و مجاز و ... میباشد که تحت عنوان تمهید در آغاز بحث دلالتِ دلیلِ شرعیِ لفظی آمدهاند.
•┈┈••✾🦋🌻🦋✾••┈┈•
کانال مکتب اصولی شهید صدر
@halgeyoola
🔰🔰
💠 دلالت تصوری و تصدیقی
💢در یک تقسیم دلالت بر سه قسم تصوری، تصدیقی اولی و تصدیقی ثانوی تقسیم میشود.
🔸️وقتی کلمه ماء را میشنویم ذهنمان به معنای آن منتقل میشود بدین حالت #دلالت_تصوری گفته میشود.
🔹️وقتی همین کلمه را از انسانی که متوجه سخنش هست میشنویم علاوه بر انتقال به معنای کلمه کشف میکنیم آن شخص قصد تفهیم این معنا را به ما داشته است بدین حالت #دلالت_تصدیقی اولی گفته میشود.
🔸️وقتی همین شخص میگوید "الماءُ بارِدٌ" علاوه بر انتقال ذهنی به معنای این جمله و کشف قصد تفهیم آن، کشف میکنیم که آن شخص قصد حکایت از برودت آب داشته است؛ بدین حالت #دلالت_تصدیقی ثانوی گفته میشود.
توضیح مطالب فوق را در این صوت بشنوید: https://eitaa.com/halgeyoola/4248
•┈┈••✾🦋🌻🦋✾••┈┈•
کانال مکتب اصولی شهید صدر
@halgeyoola
🔰🔰
💠 وضع، منشأ دلالتها 1️⃣
💢انتقالِ ذهن از لفظ به معنا بهخاطر سببیتِ تصورِ لفظ برای تصورِ معنا است؛ لذا منشأ دلالت، ملازمه بین لفظ و معنا در ذهن است.
❓️حال سوال این است: این سببیت ذهنی از کجا بوجود آمده است؟
⭕️ چند احتمال داده شده:
1️⃣ سببیت ذاتی: یعنی بین لفظ خارجی و معنا در ذهن سببیت وجود دارد که باعث سببیت لفظ ذهنی و معنا شده است.
🌀اشکال: احتمال سببیت ذاتی مردود است زیرا میدانیم که دلالت لفظ متوقف بر یادگیری معانی لغات است پس نمیتواند بین لفظ و معنا رابطه سببیت وجود داشته باشد.
2️⃣ اعتبار: واضع در یک عملیاتی که وضع نامیده میشود لفظ را برای معنا اعتبار نموده که باعث سببیت لفظ ذهنی و معنا شده است. (سه تعبیر در تبیین اعتبار: اعتبار سببیتِ لفظ برای تصور معنا، اعتبار ادات و ابزار بودن لفظ برای تفهیم معنا، اعتبار بودن لفظ بر معنا)
🌀اشکال: این احتمال نمیتواند سببیتِ تصورِ لفظ برای تصورِ معنا را توجیه منطقی کند؛ زیرا صِرفِ اعتبار نمودنِ معنایی برای لفظی، منشأ پيدايشِ سببیتِ ذهنیِ لفظ و معنا نمیشود.
ادامه دارد ...
توضیح مطالب فوق را در این صوت بشنوید: https://eitaa.com/halgeyoola/4250
•┈┈••✾🦋🌻🦋✾••┈┈•
کانال مکتب اصولی شهید صدر
@halgeyoola
🔰🔰
💠 وضع، منشأ دلالتها 2️⃣
💢 منشأ دلالت، ملازمه بین لفظ و معنا در ذهن است. این سببیت ذهنی از کجا بوجود آمده است؟
⭕️ چند احتمال داده شده:
1️⃣ سببیت ذاتی
2️⃣ اعتبار
3️⃣ تعهد: واضع متعهد شده هرگاه لفظ را بگوید قصد تفهیم معنای خاصی داشته باشد؛ لذا لفظ در ذهن سبب تصور معنا شده است.
🔹️لازمه تعهد این است که اولا در بَطنِ هر دلالت تصوری، دلالت تصدیقی باشد زیرا طبق مبنای تعهد، همیشه هنگام شنیدنِ لفظ علاوه بر انتقال به معنا، کشف میشود متکلم بهخاطرِ تعهدی که داده قصدِ تفهیم معنا را داشته است.
و ثانیا هر متکلمین واضع باشد زیرا بنابر تعهد ملازمه بین لفظ و معنا در ذهن بهخاطر تعهد است و این ملازمه در هنگام شنیدنِ لفظ از هر متکلمی است پس همه متکلمان چنین تعهدی دارند پس همه واضع هستند.
🌀اشکال:
یک: اگر واضع تعهد داده هنگام استعمال لفظ، قصد تفهیم معنای خاصی داشته باشد پس بهناچار ملتزم شده لفظ را در معنای مجازی استعمال نکند درحالیکه چنین نیست.
دو: طبق مسلک تعهد انتقال از لفظ به معنا برگرفته از یک استدلال منطقیِ پیچیدهی مبتنی بر تعهدِ واضع است درحالیکه انتقال از لفظ به معنا یک اتفاق سادهای است که برای کودکان هم اتفاق میافتد.
4️⃣ قرن اکید: قانون تکوینی ذهنِ بشر این است که وقتی بین دو چیز تقارن زیاد و شدیدی بوجود میآید با تصور یکی، دیگری تصور میشود. همین تقارن وقتی بین لفظ و معنا بوجود میآید که به آن وضع میگوییم، باعث میشود هرگاه لفظ تصور شود معنا هم تصور شود.
توضیح مطالب فوق را در این صوت بشنوید: https://eitaa.com/halgeyoola/4256
•┈┈••✾🦋🌻🦋✾••┈┈•
کانال مکتب اصولی شهید صدر
@halgeyoola
حلقه ثانیه ۴۰.mp3
23.59M
#حلقه_ثانیه
جلسه ۴۰
الأدلة المحرزة، الدلیل الشرعی، تحدید دلالات الدلیل الشرعی، الدلیل الشرعی اللفظی، الوضع التعیینی و التعیُّنی.
استاد شیخ محمدهادی #عصمتی
💠 #حدیث روز
💎 اهمیت تهذيب نفْس 💎
🌼 أمیرالمؤمنین عليٌّ عليهالسلام: الرّجُلُ حيثُ اختارَ لنَفسِهِ؛ إن صانَها ارتَفَعَت، و إنِ ابتَذَلَها اتَّضَعَت.
🌸 آدمى در جايگاهی است که خودش بر مى گزيند. اگر نفس خود را [از آلودگى و پستى] نگه دارد، بلند مرتبه مى شود و اگر آن را نگه ندارد پست مى گردد.
📚 غرر الحكم: ح ۱۹۰۶.
•┈┈••✾🦋🌻🦋✾••┈┈•
کانال مکتب اصولی شهید صدر
@halgeyoola
🔰🔰
💠 تقسیم وضع به تعیینی و تعیُّنی
💢 تعریف: وضع تعیینی وضعی است که ناشی از جعل خاص است و وضع تعیُّنی وضعی است که ناشی از کثرت استعمال است.
💥ملاحظه در تقسیم بنابر مسلک اعتبار و تعهد: بنابر این دو مسلک، وضع تعیُّنی نمیتواند ناشی و مسبَّب از کثرت استعمال باشد؛ زیرا کثرت استعمال نه اعتبار است و نه تعهد و نه بوجود آورنده آنها؛ بلکه کثرت استعمال کاشف از اعتبار و تعهد خواهد بود؛ لذا دو نوع وضع نداریم و این تقسیم صحیح نیست.
🌀 اما بنابر مسلک قرن اکید، همانطور که اعتبار یا تعهد یا هر جعل خاصِ دیگری سبب قرن اکید میشود(وضع تعیینی) کثرت استعمال نیز میتواند سبب قرن اکید شود(وضع تعیُّنی) لذا دو نوع وضع خواهد بود و تقسیم وضع به تعیینی و تعیُّنی صحیح است.
توضیح مطالب فوق را در این صوت بشنوید: https://eitaa.com/halgeyoola/4264
•┈┈••✾🦋🌻🦋✾••┈┈•
کانال مکتب اصولی شهید صدر
@halgeyoola
حلقه ثانیه ۴۱.mp3
30.79M
#حلقه_ثانیه
جلسه ۴۱
الأدلة المحرزة، الدلیل الشرعی، تحدید دلالات الدلیل الشرعی، الدلیل الشرعی اللفظی، توقف الوضع علی تصور المعنی.
استاد شیخ محمدهادی #عصمتی
🔰🔰
💠 تقسیم وضع به لحاظ تصور معنا
💢 وضع گونهای حکم نمودن بر لفظ و معنا است؛ لذا واضع، قبل از وضع نيازمند تصور معنا و لفظ است.
💥وضع به لحاظ تصورِ معنای موضوعله به سه قسم تقسیم میشود:
1️⃣ معنای موضوعله کلی بوده و مباشرتا لحاظ شده است؛ یعنی قبل از وضع معنای کلی تصور شده و لفظ برای همان معنای کلی وضع میشود؛ مانند وضعِ لفظِ انسان برای معنای کلیِ حیوان ناطق. به این قسم، "وضع عام موضوعله عام" گفته میشود.
2️⃣ معنای موضوعله جزئی بوده و مباشرتا لحاظ شده است؛ یعنی قبل از وضع، معنای جزئی و خاص تصور شده و لفظ برای همان جزئی وضع میشود؛ مانند وضع لفظ زيد برای شخص خاص. به این قسم "وضع خاص موضوعله خاص" گفته میشود.
3️⃣ معنای موضوعله جزئی بوده ولی مباشرتا لحاظ نشده بلکه با تصورِ عنوانی که بر جزئی منطبق میشود لحاظ شده است؛ یعنی قبل از وضع، معنای کلی تصور شده ولی لفظ برای افراد آن وضع شده است. مانند حروف که قبل از وضع، کلیِ نسبتِ ابتدائية یا ظرفیة و ... تصور شده و لفظ مِن و في برای مصادیق آن که معانیِ ربطیِ ابتدائیت و ظرفیت در جملات است، وضع میشود. به این قسم از وضع، "وضع عام موضوعله خاص" گفته میشود.
توضیح مطالب فوق را در این صوت بشنوید: https://eitaa.com/halgeyoola/4267
•┈┈••✾🦋🌻🦋✾••┈┈•
کانال مکتب اصولی شهید صدر
@halgeyoola
حلقه ثانیه ۴۲.mp3
34.07M
#حلقه_ثانیه
جلسه ۴۲
الأدلة المحرزة، الدلیل الشرعی، تحدید دلالات الدلیل الشرعی، الدلیل الشرعی اللفظی، توقف الوضع علی تصور المعنی، توضیحاتی پیرامون معنای حرفی، استحاله قسم چهارم 27:43.
استاد شیخ محمدهادی #عصمتی
حلقه ثانیه ۴۳.mp3
29.58M
#حلقه_ثانیه
جلسه ۴۳
الأدلة المحرزة، الدلیل الشرعی، تحدید دلالات الدلیل الشرعی، الدلیل الشرعی اللفظی، توقف الوضع علی تصور اللفظ.
المجاز.
استاد شیخ محمدهادی #عصمتی
حلقه ثانیه ۴۴.mp3
15.01M
#حلقه_ثانیه
جلسه ۴۴
الأدلة المحرزة، الدلیل الشرعی، تحدید دلالات الدلیل الشرعی، الدلیل الشرعی اللفظی، المجاز.
استاد شیخ محمدهادی #عصمتی
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
💠 پای درس استاد شهيد آیتالله مطهری قدس سره الشریف
الان معلوم نیست ما در عصر برق از نظر آسایش روح از مردم عصر چراغ موشی بهتر باشیم ..
وای به روزی که بگردی و یک وجدان پیدا نکنی، نه یک عقلی که بگوید خدا، نه یک عقلی که بگوید عدالت، عقل و زبان کار درستی نمیکنند برای آدم.
وای به حال آن روزی که روحی که روح خدا در آن باشد، وجدانی که در آن وجدان عدالت باشد پیدا نشود...
•┈┈••✾🦋🌻🦋✾••┈┈•
کانال مکتب اصولی شهید صدر
@halgeyoola
🔰🔰
💠 استحاله قسم چهارم وضع 💠
💢حالت چهارمی که برای وضع قابل تصور است این است که خاص را تصور کند و لفظ را برای معنای عام و کلی که شامل آن خاص هم میشود وضع کند.
🔺️برخی از اصولیان همچون شهید صدر رحمه الله فرمودهاند این قسم محال است؛ زیرا معنای موضوعله(عام) نه خودش تصور شده و نه چیزی که مُشیر به او و حاکی از او باشد؛ زیرا خاص حاکی از عام نیست.
توضیح مطالب فوق را در این صوت بشنوید: https://eitaa.com/halgeyoola/4274
•┈┈••✾🦋🌻🦋✾••┈┈•
کانال مکتب اصولی شهید صدر
@halgeyoola
🔰🔰
💠 وضع شخصی و نوعی 💠
💢گفتیم واضع در وضع نيازمند تصور معنا و تصور لفظ است. به لحاظ تصور معنا وضع به سه قسم تقسیم شد که گذشت.
🌀اما به لحاظ تصور لفظ، وضع را به دو قسم شخصی و نوعی تقسیم کردهاند.
🔹️در وضع شخصی، واضع خود لفظ را تصور میکند و برای او معنایی اعتبار مینماید مانند وضع جوامد همچون جدار.
🔹️در وضع نوعی، واضع عنوانی را که بیانگر و حاکی از الفاظ است تصور میکند؛ مانند وضع هیئات مشتقات همچون فعلها و اسمهای مشتق. مثلا هیئت فاعل را تصور میکند که حاکی از هیئت ضارب، کاتب و ... است سپس آن را برای معنا وضع میکند.
توضیح مطالب فوق را در این صوت بشنوید: https://eitaa.com/halgeyoola/4275
•┈┈••✾🦋🌻🦋✾••┈┈•
کانال مکتب اصولی شهید صدر
@halgeyoola
🔰🔰
💠 معنای مجازی؛ دلالت و وضع 💠
💢در ارتباط با دلالت لفظ بر معنای مجازی دو سوال مهم وجود دارد:
❓️چگونه لفظ صلاحیت و قابلیتِ دلالت بر معنای مجازی پیدا میکند؟
🔹️جواب: اقتران لفظ و معنای حقیقی، باعثِ صلاحیتِ دلالتِ لفظ بر معنای حقیقی میشود و اقترانِ معنای حقیقی با معنای مجازی، موجبِ صلاحیتِ دلالتِ لفظ بر معنای مجازی میشود و این صلاحیتِ دلالت با وجود قرینه بر معنای مجازی، فعلیت پیدا میکند.
❓️آیا صحت استعمال لفظ در معنای مجازی متوقف بر وضع لفظ برای معنای مجازی است يا نه؟
🔹️جواب: مقدمتا باید دانست که بر فرض وجود وضع برای معنای مجازی، وضع لفظ برای معنای مجازی در طول وضع لفظ برای معنای حقیقی خواهد بود به گونهای که فهم معنای حقیقی بینیاز از قرینه است ولی معنای مجازی قرینه میخواهد؛ لذا باید وضع برای معنای مجازی را اینگونه تبیین کنیم که لفظ به ضمیمهی قرینه، برای معنای مجازی وضع شده است.
🌀اما قول حق این است که صحت استعمال لفظ در معنای مجازی نيازمند وضع نیست زیرا اگر مقصود از صحت استعمال حُسن استعمال است، صلاحیت دلالت بر معنای مجازی برای حسن استعمال کافی است و اگر مقصود از صحت استعمال، صحت انتسابِ استعمال به آن لغت است، برای انتسابِ استعمال به آن لغت، وابستگیِ صلاحیتِ دلالت بر معنای مجازی به وضع لفظ برای معنای حقیقی، کافی است.
توضیح مطالب فوق را در این صوت بشنوید: https://eitaa.com/halgeyoola/4276
•┈┈••✾🦋🌻🦋✾••┈┈•
کانال مکتب اصولی شهید صدر
@halgeyoola
💠 #حدیث روز 💠
💎نکوهش جدال
🌼 الإمامُ الصّادق عليه السلام: المؤمنُ يداري و لا يماري.
🌸 مؤمن مدارا می کند و نمی ستیزد.
📚 بحار الأنوار، ج ۷۵، ص ۲۷۷.
•┈┈••✾🦋🌻🦋✾••┈┈•
کانال مکتب اصولی شهید صدر
@halgeyoola
حلقه ثانیه ۴۵.mp3
26.85M
#حلقه_ثانیه
جلسه ۴۵
الأدلة المحرزة، الدلیل الشرعی، تحدید دلالات الدلیل الشرعی، الدلیل الشرعی اللفظی، علامات الحقيقة و المجاز، تبادر.
استاد شیخ محمدهادی #عصمتی
🔰🔰
💠 علامات حقیقت و مجاز _ #تبادر 💠
❓️تبادر چیست؟
🔸️تبادر یعنی انتقال معنا به ذهن از شنیدن لفظ بدون قرینه
❓️تبادر چگونه نشانه حقیقی بودن معنا است؟
دلالت لفظ بر معنا یا بهخاطر وضع لفظ برای آن معنا است یا بهخاطر قرینه است. در تبادر فرض بر این است که بدون قرینه از لفظ معنای خاص فهمیده شده است پس علت تبادر و انتقال به معنا وضع است یعنی آن معنای متبادَر، معنای موضوعله است.
💥اشکال: تبادر متوقف بر علم به وضع است و اگر علم به وضع متوقف بر تبادر باشد دور لازم میآید.
💢 جواب:
1️⃣ تبادر متوقف بر علم ارتکازی به وضع است و علم تفصیلی به وضع متوقف بر تبادر است پس دور لازم نمیآید.
2️⃣ تبادرِ عالم به لغت متوقف بر علم به وضع است و علم به وضع برای جاهل به لغت متوقف بر تبادر است پس باز هم دور لازم نمیآید.
3️⃣ تحقیق در جواب این است که اساسا تبادر توقف بر علم به وضع ندارد بلکه توقف بر خود وضع(به معنای قرن اکید) دارد پس تبادر توقف بر وضع دارد و علم به وضع توقف بر تبادر دارد.
🌀در هر سه جواب ثابت شده آنچه تبادر بر آن توقف دارد غیر از آن چیزی است که بر تبادر توقف دارد.
توضیح مطالب فوق را در این صوت بشنوید: https://eitaa.com/halgeyoola/4289
•┈┈••✾🦋🌻🦋✾••┈┈•
کانال مکتب اصولی شهید صدر
@halgeyoola