🔖 #دریافت_مقاله رهاوردهای نظریه توالد ذاتی شهید صدر
🖊 حسن لاهوتیان / بهروز محمدی منفرد
🌐 http://zehn.iict.ac.ir/article_44515_3dc448fbe50a8a22a22ac98d225a2844.pdf
✔️ #چکیده
نظریۀ #توالد_ذاتی شهید سیدمحمدباقر صدر، نظریهای بدیع در #معرفت_شناسی است که مدعی است قضایای #یقینی، تنها #بدیهیات و قضایای برآمده از آنان با قیاس #برهانی نیستند، بلکه «نتیجۀ حاصل از دلیل استقرایی» نیز بر اساس #حساب_احتمالات طی دو مرحلۀ #توالد_موضوعی و توالد ذاتی، مورد #یقین واقع می‌شود. از آن‌جا که شهید صدر معتقد است بیشتر معارف بشری از همین طریق حاصل میآیند، این روش معرفتی را در حوزههای مختلف علمی به کار گرفته و توانسته است گرههایی را باز و حتی سؤالات بیجوابی را با پاسخی مدلّل روبهرو سازد. آن‌چه از رهاوردهای این نظریه در این مقاله مورد توجه قرار گرفته، مربوط به سه حوزۀ #منطق، #فلسفه و #کلام است. انحصار بدیهیات در «اولیات» و «فطریات» در علم منطق، اثبات «واقعیت خارجی»، «علم به خارج» و «رابطۀ علّی و معلولی» در فلسفه و اثبات «وجود صانع حکیم» و «نبوت پیامبر اسلام» در کلام از رهاوردهای نظریۀ توالد ذاتی است که در این مقاله بررسی، نقد و ارزیابی شده است.
@halqat
🔖 #دریافت_مقاله مبانی منطقی استقرا و تطبيقات معرفت شناختی آن در انديشه شهيد صدر
🖊 محمدعلی اسماعیلی
🌐 https://www.sid.ir/FileServer/JF/14001613912501.pdf
🌐 https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=223437
✔️ چکیده
مسئله «استقرا» از گذشته‌ی دور تا اکنون در منطق، معرفت‌شناسی و فلسفه علم مطرح بوده و از زوايای مختلفی مورد بررسی قرار گرفته است. #استقرا، به دو قسم #تام و #ناقص تقسيم می‌شود. آن‌چه بيش‌ترِ پژوهش‌ها را در باب استقرا به خود اختصاص داده، استقرای ناقص است. صحت استنتاج در استقرای ناقص بر اثبات سه اصل مبتنی است:
الف) استحاله اتفاق و تصادف مطلق؛
ب) استحاله اتفاق و تصادف خاص؛
ج) توجيه تعميم بر غير موارد استقرا شده.
اثبات اصول سه‌گانه بالا مورد توجه مکاتب مختلف فکری در باب استقرا واقع شده و هر کدام از طرفداران ديدگاه عقل‌گرايی ارسطويی و تجربه‌گرايی به ارائه تلاش‌هايی در اين زمينه پرداخته است.
شهيد صدر رحمه الله با طرح ديدگاه جديدی به نام «ديدگاه ذاتی» در کتاب گران‌سنگ «الأسس المنطقيهْْ للاستقراء» به نقد و بررسی ديدگاه #عقل‌گرايی #ارسطويی و تجربه‌گرايی پرداخته‌اند.
در ديدگاه شهيد صدر استقرای ناقص، مفيد يقين موضوعی است و حصول #يقين_موضوعی، با طی دو مرحله #توالد_موضوعی و #توالد_ذاتی سامان می‌پذيرد. در مرحله اول، احتمال مورد نظر افزايش می‌يابد و در مرحله دوم به يقين موضوعی تبديل می‌شود.
@halqat