♦️فضای مجازی، تعظیم شعائر دینی، و فرصتی بی تکرار ✍️حسینعلی رحمتی ✅ الف) برگزاری مجالس گفت و شنود دینی و بزرگداشت مناسبت های مهم تاریخ اسلام را می توان از مصادیق بارز تعظیم شعائر الاهی دانست، و از آنجا که دین و اخلاق با یکدیگر نسبتی قویم دارند هرگونه تلاش در این زمینه در واقع گام برداشتن در راه تربیت انسان اخلاقی است. شاید از این روست که قرآن کریم بزرگداشت شعائر الاهی را نشانه تقوای قلبی مومنان می داند(سوره حج، آیه 32). تاثیرگذاری جلسات مذهبی البته مشروط است به «تولید محتوای مناسب»، «ابلاغِ درستِ پیام»، و «مشارکت دادن مخاطب»، و این هرسه بدون انتخاب «رسانه موثر» ممکن نیست. «قالب» و «ابزار»ی که در خدمت رسانه است در هرزمان می تواند متفاوت باشد. به عنوان مثال، در واقعه عاشورا حضرت زینب(س) از «خطابه» برای ابلاغ پیام استفاده کردند. در زمان های بعد، استفاده از ابزارها و قالب هایی چون منبر و خطابه، شعر، تصویرگری و تعزیه خوانی در دوره معاصر رسانه هایی چون رادیو و تلویزیون و نشریات هم به آنها اضافه شد. ✅ب) در دو سه دهه اخیر «فضای مجازی» به عنوان یک رسانه فراگیر وارد جامعه ما شده است؛ رسانه ای که به خاطر برخورداری از شرایط سه گانه ای که برای تعظیم شعائر دینی گفته شد ظرفیت آن را دارد که در خدمت این امر قرار گیرد. اینک این دغدغه مندان تبلیغ دین و ترویج اخلاق، از شهروندان عادی گرفته تا حوزه های علمیه، هستند که بایستی ضمن شناسایی «ظرفیت»ها و «ظرافت»های این فضا از آن به بهترین وجه استفاده کنند. کوتاهی در این زمینه موجب می شود که نهادهایِ سنتیِ تبلیغ دین میدان را به دیگران واگذار کنند و از ارتباط با طیف وسیعی از مخاطبان خود محروم شوند؛ مخاطبانی که دنبال شنیدن سخنان جدید و آزمودن روش های نوین در برپایی مجالس دینی هستند. ✅ج) با توجه به ویژگی های زیر می توان گفت فضای مجازی رسانه ای است که مبلغان و مروجان دین در طول تاریخ آرزوی آن را داشته اند. 🔻1. مشارکت فعال برگزاری مراسم دینی در فضای مجازی امکان آن را فراهم می کند که مخاطبان از حالت «شنونده صِرف» که در تبلیغات سنتی پررنگ تر بود خارج شوند و نظرات خود را با سخنران و دیگر حاضران به اشتراک بگذارند. حضور افراد تحصیل کرده و تنوع عقاید و سلایق دینی حضار هم موجب جدی و جذاب شدن گفت وگوها، بالا رفتن سطح علمی مباحث و در نتیجه افزایش معرفت دینی مخاطبان (و حتی سخنران) می شود. 🔻2. کثرت مخاطب فضای مجازی با حذف «بُعد مکانی» این امکان را فراهم کرده که هر کس در هر گوشه جهان به راحتی بتواند در مراسم معرفت افزایی دینی شرکت کند. به عنوان مثال، امسال در شبکه هایی چون اینستاگرام و کلاب هاوس شاهد بودیم ایرانیانی که در کشورهای مختلف زندگی می کنند در مجالس عاشورایی به گونه ای شرکت داشتند که گویی در ایران حضور دارند. 🔻3. تنوع قالب در فضای مجازی می توان از قالب های چندرسانه ایِ متنی، صوتی، و تصویری استفاده کرد. مثلا مخاطب در حالی که مشغول شنیدن صدای سخنران است، همزمان ویدیوی مربوط به بحث او، یا سرفصل های مطالب را در قالب پاورپوینت می تواند مشاهده کند. تنوع و جذابیت قالب ها موجب استقبال بیشتر مخاطب و تاثیرگذاری بهتر محتوا می شود. 🔻4. تکثر منابع در گذشته مبلغان برای افزایش اطلاعات دینی مخاطبان خود نهایتا می توانستند کتاب یا مقاله ای را به آنها معرفی کنند، ولی امروزه از طریق فضای مجازی می توان ده ها کتاب، مقاله، فیلم و عکس، مصاحبه و خبر را در اختیار آنان قرار داد. 🔻5. غلبه بر محدودیت ها در زمان های گذشته هنگام وقوع حوادثی چون سیل و زلزله یا شیوع بیماری های واگیردار، حضور همگان در مراسم دینی مقدور نبود ولی امروزه به مدد فضای مجازی در هر شرایطی، مثل اکنون که ویروس کرونا فراگیر شده است، همه افراد جامعه می توانند در بستر این فضا در جلسات مذهبی شرکت کنند. 🔻6. سهولت دسترسی استفاده از امکانات فضای مجازی آنچنان آسان شده است که حتی یک نفر هم با داشتن اشتراک اینترنت و یک تلفن همراه به راحتی می تواند مثلا برای یک دهه محرم جلساتی را به حضور سخنرانانی از کشورهای مختلف جهان برگزار کند؛ این در حالی است که در شیوه سنتی، برگزاری چنین مراسمی نیازمند صرف هزینه و نیروی انسانی فراوان بود. 🔻7. ماندگارسازی محتوا در تبلیغات سنتی برای حفظ یا انتقال محتوای جلسات دینی معمولا از نوارهای کاسِت استفاده می شد اما امروزه با استفاده از فضای مجازی می توان این محتوا را برای همیشه نگهداری کرد. از این منظر، فضای مجازی به «ذخیره سازی محتوای دینی»، «انباشت تجربه مبلغان دینی»، و «ستبرسازی سنت های دینی» کمک می کند. 5 شهریور 1400 @harahmati

ششمین شماره از فصلنامه مجازی #فرهنگ‌_شهرت #پرونده_دین_و_شهرت منتشر شد: 🔻معبود‌های زمینی؛ فرهنگ شهرت چه نسبتی با دین دارد؟(سرمقاله) ✍🏻معصومه شمس 🔻دین و شهرت در ایران؛ یک چشم‌‌انداز میدانی-نظری ✍🏻دکتر سید‌احسان شاه‌قاسمی 🔻نگاهی معرفت‌شناختی به مرجعیت اجتماعی سلبریتی‌ها ✍🏻 دکتر عبدالله صلواتی 🔻 مداح-سلبریتی؛ فرایند دگردیسی مداح و ظهور پدیده ممدوح(سلبریتی) ✍🏻 دکتر عبدالله بیچرانلو 🔻 سلبریتی‌ها؛ پیامبران آرمان‌شهر نئولیبرالیسم ✍🏻 محمدحسین علیمردانی 🔻مدلینگ حجاب؛ مصرف، بدنمندی و نمایشی‌شدن ✍🏻 منصوره حجاری 🔻درآمدی کوتاه بر الهیات هواخواهی ✍🏻 محمدجواد بادین‌فکر 🔻طرفداری بی‌طرف؛ رسانه‌ها و طرفداری چگونه هویت دینی‌ را تحت‌الشعاع قرار می‌دهند؟ ✍🏻 زهرا عدالت‌فر 🔻از مداح تا سلبریتی، از هیئت تا اینستاگرام ✍🏻 ریحانه فراهانی 🔻الهه‌های پرزرق و برق؛ معرفی کتاب «خدایان بدکردار: رسانه‌ها، دین و فرهنگ شهرت» ✍🏻 آیه سعیدی‌زاده 🔻 چشم‌انداز مطالعات سلبریتی ✍🏻 برگردان: سمانه کوهستانی 🆔 @Celebrity_Culture ⭕️@harahmati

هنرهای تصویری از قبیل کارتون، ابزاری جذاب و موثر برای بیان #کوتاه و #گویای مسایل اخلاقی مربوط به فناوری اطلاعات است. من اسم این گونه کاریکاتور ها را #اتیکاتور گذاشته ام (تلفیق اتیکز و کاریکاتور) (تصویر: از اینترنت. ترجمه: حسینعلی رحمتی) @harahmati

حجة الاسلام دکتر «یوسف غضبانی» از دانش آموختگان حوزه علمیه قم و استادان دانشگاه ادیان و مذاهب، دار فانی را وداع گفت. با ایشان از دوران همکاری در مرکز تربیت مربی کودکان و نوجوانان آشنا شدم. سال ها از ایشان اطلاعی نداشتم تا این که امروز با خبر شدم بر اثر کرونا فوت کرده است. خداوند این انسان بااخلاق را رحمت کند. امیدوارم این ویروس منحوس #کرونا هرچه زودتر ریشه کن شود تا بیش از این شاهد خبرهای ناگوار نباشیم . @harahmati

🌀نزاع خیر و شر اخلاقي در فناوري هاي آينده به کجا می رسد؟ 🔺 با نگاهی ارزشداورانه به فناوري هاي ارتباطي و اطلاع رساني آينده، مي توان پيش بيني كرد كه اين فناوري ها در آينده از نظر اخلاقي نه خير مطلق هستند نه شر مطلق؛ بلكه همچنان حامل كاركردي دوگانه خواهند بود؛ چرا که به نظر نمي رسد ماهیت آنها در آينده تغییر عمده ای پيدا كند. مقصود از #کارکرد #دوگانه این است که این فناوری ها هم می توانند بستری برای تحقق فضائل اخلاقی باشند هم ابزاری برای ارتکاب رذائل اخلاقی. البته عمق و سطح تاثيرات اخلاقي فناوري هاي آينده نسبت به وضعيت فعلي افزايش بيشتري خواهند داشت؛ و همين هم موجب مي شود كه #آينده_پژوهي درباره آنها ضرورت بيشتري پيدا كند. 🔺 نيل پستمن، از منقدان جدي رسانه هاي جديد، اين كاركرد دوگانه را به گونه اي ديگر بيان كرده است. او معتقد است «در تمام تحولات فني، نوعي تعامل و بده و بستان مطرح است. من مايلم از آن به عنوان معامله ارزش هاي معنوي در قبال كسب دنيا نام ببرم. تكنولوژي مي دهد و مي ستاند. بدين معناست كه همواره فناوري جديد به ازاي هر فايده و مزيتي كه عرضه مي دارد، زياني نيز به دنبال خواهد داشت» (پستمن، 1392الف: 26). 🔺 خوب، اگر این گونه است پس آینده پژوهان #اخفا قرار است چه کاری انجام دهند؟ پاسخ مختصر این که آنان نمي توانند اين كاركردهاي دوگانه را از بين ببرند، بلكه تنها مي توانند با طراحي سناريوهاي مختلف درباره اين فناوري ها، كاربران #فناوري هاي آينده را راهنمايي كنند كه خود مرتكب رذائل اخلاقي نشوند و در دام بي اخلاقي ديگران نيز نيافتند. #حسينعلي_رحمتي 4 شهريور 1397

⭕️ گاه یک کارتون یا تصویر می تواند به اندازه ده ها مقاله و سخنرانی درباره #اخلاق_فناوری_اطلاعات حرف برای گفتن و تاثیر بر روی رفتار داشته باشد. این موارد را #اتیکاتور نامیده ام (تلفیق ethics و کاریکاتور) افراد و مراکز علمی فعال در زمینه فضای مجازی نباید از این ابزار غافل شوند. کاریکاتور از #پاول_کوزینسکی (Pawel Kuczynski) هنرمند لهستانی (پیشنهاد می کنم دیگر آثار او در این زمینه را نیز مشاهده کنید. همه عالی اند) @harahmati

دوستی های مجازی: به آنچه در قاب گوشی می بینی اعتماد نکن #اتیکاتور @harahmati

خطر جایگزین شدن #ارتباطات_دیجیتال به جای روابط خانوادگی در #فضای_فیزیکی جدی است. برای مواجهه با پیامدهای اخلاقی آن، چه باید کرد؟ @harahmati

با همه گیر شدن پروژهٔ #متاورس «فرا-جهان» (Metavers) زاکربرگ، و در هم تنیدگیِ بیشترِ حقیقت و مَجاز، آیا اصول اخلاقی فعلی همچنان کاربرد دارد، یا باید اخلاقیات جدیدی بنویسیم؟ اخلاق پژوهان ما برای مواجهه با این دنیای جدید آماده اند؟ @harahmati

📛 آيا شما هم يك ویندو شاپر فجازی هسيتد؟ ✅ ویندو شاپر window shopper به کسانی می گویند که کارشان پرسه زنی در بازار، تماشای ویترین مغازه ها و پرسیدن قیمت ها است بدون این که واقعا قصد خرید داشته باشند؛ آن هم نه به خاطر بی پولی بلکه بیشتر برای مشغولیت، سرگرمی و وقت گذرانی. با شکل گیری #فجازی، و به ویژه گسترش شبکه های اجتماعی، ویندو شاپینگ مجازي (Online Window Shopping) هم به یک معضل اخلاقی تبدیل شده است. آنچه مسئله «وب / ول گردی»هاي بي حاصل را در اين فضا تشدید می کند، نامحسوس بودن نشانه ها و فراگیر بودن آن است. چرا که فقط یک گوشی تلفن می خواهد و مقداری شارژ اینترنت. همین هم موجب می شود که افراد متوجه ابتلای خود به اين مسئله نشوند و در نتیجه برای درمان آن هم اقدامی نكنند. ✅ ويندو شاپرهاي فجازي کسانی هستند که: 1. ساعت ها به اينترنت وصل اند، از اين سايت به آن سايت، از اين صفحه به آن صفحه و از اين كانال به آن كانال و گروه سر مي زنند، بدون این که بدانند دنبال چه هستند. 2. مشاهده هیچ مطلبی را از دست نمی دهند. معتقدند هرچيز به يك بار خواندن يا ديدنش مي ارزد. 3. بر روی لینک هر مطلب یا آدرس هر سایت و شبکه ای کلیک می کنند تا ببینند داخلش چه خبر است. 4. اسامي و تصاوير اعضاي گروه ها و پروفایل ها مثل یک کارآگاه بررسی و درباره هر کدام کلی داستان پردازی می کنند. 5. سياهي لشكر گرم كردن معركه بگو مگوهاي شبكه هاي اجتماعي هستند، حتي اگر نه سر پياز باشند نه ته پياز. 6. دكمه «join» مورد علاقه آنها است. خیلی سریع عضو گروه ها و کانال های مختلف مي شوند. 7. هرلحظه احساس مي كنند بايد به اينترنت سري بزنند؛ شايد كسي مطلب جديدي گذاشته يا خبر تازه اي را منتشر كرده يا اتفاق تازه اي افتاده كه بايد از آن مطلع شوند. 8. تا وقتي كه شارژ اينترنت يا حال و حوصله شان تمام نشده، يا سروصداي خانواده بلند نشده، يا سر و كله رئيس پيدا نشده انگيزه قوي براي وب گردي دارند. 🔻ویندو شاپینگ به مثابه معضلي اخلاقی ويندو شاپينگ فجازي يك معضل اخلاقي است؛ چرا كه آسيب هايي چون اتلاف وقت، از بين رفتن هزينه، بازماندن از كارهاي مفيد و مسووليت هاي فردي و اجتماعي، انباشتن ذهن از مطالب غير مفيد يا مفيد ولي غيرضروري، و اعتياد مجازي را به دنبال دارد. امام علی (ع) مي فرمايد: مردم سه گروهند: دانشمند خداشناس، دانش جوي در راه رستگاري و فرومايگاني بي اراده و سرگردان كه هر دعوتي را اجابت مي كنند و به هر طرف كه باد بيايد به همان طرف مي روند، از نور دانش روشنايي نمي گيرند و به پايگاه محكمي پناه نمي برند.( نهج البلاغه، كلمه قصار 147). با بهره گيري از اين سخن، مي توان كاربران فضاي مجازي را به سه دسته تقسيم كرد: 1. كساني كه به توليد محتواي مفيد در اين فضا مي پردازند و از آن به عنوان ابزاري براي دانش افزايي ديگران استفاده مي كنند. 2. كساني كه هدف شان استفاده از اين فضا براي افزايش معلومات خود در هر زمينه اي است كه موجب رشد اخلاقي و معرفتي، و ايفاي هر چه بهتر وظايف فردي و اجتماعي، و خدمت هر چه بيشتر به ديگران مي شود. 3.كساني كه بي هدف در اين فضا مي چرخند؛ و نه خيري به ديگران مي رسانند و نه خود سود و ثمري مي برند. اينان را ميتوان ويندو شاپرهاي فجازي دانست. 🔻چه بايد كرد؟ 1. سواد رسانه اي خود را افزايش دهيم. درباره چگونگي حضور صحيح در فضاي مجازي به افراد مطلع يا كتاب هاي مناسب رجوع كنيم. 2. حضور خود در فضاي مجازي را مديريت و هدف مند كنيم. پيش از استفاده از #اينترنت، از خود بپرسيم چرا بايد وارد اين فضا شوم؟ به چه سايت ها يا كانال هايي بايد سر بزنم؟ تا چه ساعتي؟ 3. پيش از خواندن يك مطلب، ديدن يك فيلم، عضويت در يك گروه، يا اظهار نظر درباره يك موضوع از خود بپرسيم: آيا اين مطلب به من ربط دارد؟ فايده اش براي من چيست؟ آيا بي اطلاعي از آن به من ضرر مي زند؟ 👈 با توجه به نامشخص بودن علائم، بايد گفت ویندو شاپرها از آنچه فکر می کنید به شما نزدیک ترند؛ شاید کافی باشد نگاهی در آینه بیاندازید. #حسينعلي_رحمتي 5 بهمن 1397 #بازنشر مطالب پیشین @harahmati

✅برخی متخصصان هوش مصنوعی گفته اند امکان این که در قرن حاضر «ماشینی هوشمندتر از انسان» superintelligent AI ساخته شود بسیار ا ست، و برای این که کنترل امور از دست انسان خارج نشود باید با تشریک مساعی جهانی کدهای اخلاقی خاصی تدوین شود. ⭕️سوال این است: برای این که افراد و مراکز اخلاق پژوه ایرانی را آماده مشارکت در فرایند کدنویسی کنیم چه کارهایی باید انجام دهیم؟ حسینعلی رحمتی ۱۲ آبان ۱۴۰۰ @harahmati

پنجره‌های این قطار به هنگام عبور از مناطق مسکونی، برای حفظ حریم خصوصی، به طور خودکار مات می‌شوند! @it_24 ♦️وقتی از مسوولیت اخلاقی سازندگان نرم افزار و سخت افزار سخت میگوییم مقصود مراعات چنین نکاتی است. ا____________________ ⭕اخلاقی زیستن در فضای مجازی نیازمند آموزش است. موارد بیشتر در کانال «اندکی اندیشه»👈 @harahmati