بسمه تعالی شانه شرح حدیث عنوان بصری روزی امیرالمؤمنین علیه السلام با کمیل به صحرا رفتند. کمیل می‌گوید: تَنَفَّسَ تَنَفُّسَ الصُّعَدَاءِ: مثل كسی که به قلّه‌های بلند و به ارتفاعات صعود کرده است و آنجا هوا به اندازه‌ی کافی نمی‌رسد، از این رو به سختی و با درد نفس می‌کشد،امیرالمؤمنین علیه السلام نفس عمیقی توأم با درد کشیدند، سپس سخناني فرمودند که قسمت‌هایی از آن بیانات مشهور حضرت اين است. إِنَّ هاهُنَا لَعِلماً جَمّاً...: در سینه‌ی من علم و معارف الهی موج می‌زند، امّا کسی را پیدا نمی‌کنم که شایستگی حمل این معارف را داشته باشد. سپس فرمودند: کسانی هستند که بخواهند حامل این معارف شوند، امّا اغلب می‌خواهند به‌نحوی ناشایست با این معارف رفتار کنند. سپس در معرّفي یکی از این گروه‌ها فرمودند: مُستَعمِلاً آلَةَ الدّينِ لِلدُّنيا: کسی است که می‌خواهد علوم دینی را یاد بگیرد و ابزار دنیاطلبی‌های خود قرار دهد. این علم حجاب می‌شود ولو شخص علم قرآن یاد بگیرد، علم #توحید و #عرفان بياموزد. موضوع علم مهم نیست، مهم وجهه و صبغه‌ی پرداختن به #علم است. علمی ‌که ایجاد انانيّت و خود‌بزرگ‌بینی می‌کند، علمی ‌که انسان غافل حصول آن را به خودش نسبت می‌دهد و نقش خدا را در نيل به آن نمي‌بيند و می‌گوید: تو نمی‌فهمی‌ چقدر زحمت کشیدم، چه دود چراغ‌هایی خوردم، چه عرق‌هایی ریختم، چه دوندگی‌هایی کردم تا این علوم را یاد گرفتم. این علم حجاب اكبر است. امام صادق علیه السلام در حدیث اولوا الالباب پس از بيان ده مرحله‌ي‌ سلوک الی الله از منظر مكتب عرفانی اهل‌بیت علیهم السلام و اینکه چگونه می‌شود این مسیر را طی کرد، فرمودند: کساني هم هستند که از طریق دیگری حرکت می‌کنند. کسانی با صَمت و #سکوت به حکمت می‌رسند. کسانی با تحصیل و تقلاّ به علم و دانایی می‌رسند. کسانی با ریاضت و عبادت به کرامات می‌رسند. سپس فرمودند: إِمّا أَن يَرفَعُ وَ إمّا اَن يَسفُلُ وَ اَکثَرُهُمُ الَّذي يَسفَلُ وَ لا يَرفَعُ: اینها ممکن است به بلندای قلّه‌های کمال انسانی دست پیدا کنند، و ممکن است به سِفلی سقوط کنند و اكثرشان به سِفلی سقوط می‌کنند و بالا نمی‌روند. با وجود همه‌ی علم‌آموزی‌هايشان، علی‌رغم همه‌ی ریاضات، عبادات، سکوت‌ها و صَمت‌هايشان، سقوط مي‌كنند. سپس در بيان علّت آن فرمودند: إِذ لَم يَرعَ حَقَّ اللهِ: به خاطر اینکه اینها حقّ الهی را رعایت نمی‌کنند. یعنی آنچه به‌دست می‌آورند، به خودشان نسبت می‌دهند. می‌گویند: نتيجه‌ي زحمات خودم بود، نتيجه‌ي ریاضت‌ها، مطالعات و تحقیقات خودم بود. چه می‌دانید چه خون دل‌هایی خوردم تا به این مقامات رسیدم؟ به‌قول شاعر: «چه ‌داند آن که اشتر می‌چراند؟» حضرت فرمودند: چون این‌گونه‌اند، بیشترشان سقوط می‌کنند؛ چون تمام عبادت‌ها، ریاضت‌ها، سیر و سلوک‌ها، دانایی‌ها و معرفت‌ها، برای این بود که تو از این من نجات پیدا کنی، ولي این علم تو، من بودنت را متورّم‌تر کرد. می‌گویی من زحمت کشیدم به این مقامات رسیدم، خدا را نمی‌بینی. إِذ لَم يَرعَ حَقَّ اللهِ. خدا را نمی‌بینی که به تو عنایت کرده است. هرچه داري خدا به تو عنایت کرده است. فرمودند: چون این‌گونه‌اند، بیشترشان سقوط می‌کنند. پس علمی‌ که این‌گونه باشد هُوَ الحِجابُ الأَکبَرُ.آن علمی ‌که منِ انسان را متورّم‌تر کند، منِ انسان را بزرگ‌تر کند، سبب به‌وجود آمدن حجاب خودبینی است و مانع ديدار خدا مي‌شود؛ چون شخص مدام خودش را می‌بیند. تکیه بر تقوا و دانش در طریقت کافری است راهـرو گـر صـد هنـر دارد توکّـل بایـدش خودبيني و خودرايي در مذهب رندان نيست   كفر است در اين مذهب خودبيني و خودرايي این علم حجاب اکبر است و در برابر آن، علمی ‌وجود دارد که امام صادق علیه السلام فرمودند: لَيسَ العِلمُ بِالتَّعَلُّمِ إِنَّما هُوَ نُورٌ يَقَعُ في قَلبِ مَن يُريدُ اللهُ تَبَارَكَ وَ تَعاليٰ أَن يَهديَهُ‏ُ:علم حقیقی، نوری است که خدای تبارک و تعالی در قلب و جان و دل کسی که اراده کند او را هدایت نمايد، قرار می‌دهد.  بنابراین، اوّلین نکته را به او گفتند که فکر نکن می‌آیی اینجا جزوه‌ای به تو می‌گویم، درس می‌دهم، امتحانی می‌گیرم؛ این حرف‌ها نیست. علمی‌ که مفيد است، نوري الهی است که باید در قلب بتابد. علم به تعلّم و تحصیل نیست. ادامه دارد التماس دعا