🔰 #شناخت_اجمالی سوره مـســد
🔻سوره مَسَد یا تَبَّت صد و یازدهمین سوره و از سورههای مکی قرآن است که در جزء سیام جای دارد. مسد (ریسمانی از لیف خرما) از کلمه آخر سوره و تَبَّت از آیه اول این سوره گرفته شده است.
سوره مسد درباره ابولهب و همسرش، دشمنان سرسخت پیامبر(ص)، نازل شد و آن دو را گرفتار آتش جهنم میخواند. خداوند در این سوره همسر ابولهب را «حمالة الحطب: حملکننده هیزم» میخواند چراکه او برای آزاردادن پیامبر، جلوی پای پیامبر خار میریخت.
🔻محتوا
تمام سوره مسد درباره ابولهب و همسر او است. در این سوره از نابودی ابولهب و اعمالش سخن به میان آمده است و او و همسرش به گرفتاری در عذاب جهنم تهدید شدهاند.[۶] تفسیر نمونه این سوره را تنها سورهای دانسته است که در آن از یکی از دشمنان اسلام با ذکر نام، یاد شده و نوشته است: محتوای سوره نشان میدهد که ابولهب و همسرش دشمنی زیادی با پیامبر(ص) داشتهاند.
🔻#شأن نـزول - انذار پیامبر و دشنام ابولهب به او
درباره شأن نزول سوره مسد، روایات فراوانی نقل کردهاند که همگی مضمونی نزدیک به هم دارند. از ابن عباس نقل شده است که پیامبر(ص) روزی بالای تپه صفا رفت و قریش را فراخواند و آنها را از عذاب سخت بیم داد. ابولهب که در میان جمع بود، با زبان دشنام با پیامبر سخن گفت و اعتراض کرد که «برای این ما را جمع کردی؟» و با جمله «تبّا لک»(زیان ببینی)، به پیامبر دشنام داد. آیات سوره مسد در پاسخ به این دشنام نازل شد و خودِ ابولهب را زیانزده و هلاک شده معرفی کرد.
[واحدی نیشابوری، اسباب النزول، ۱۳۸۳ش، ج ۱، ص ۲۴۸]
🔻حَمّالة الحَطَب
سوره مسد، ام جمیل همسر ابولهب را با عبارت «حَمّالَة الحَطَب»(حملکننده هیزم) توصیف کرده است. مفسران درباره اینکه چرا قرآن این عبارت را درباره او به کار برده است، تفسیرهای مختلفی ارائه دادهاند؛ از جمله:
- امجمیل خارهای بیابان را به دوش میکشید و زمانی که پیامبر برای اقامه نماز بیرون میآمد، آنها را جلوی پای او میریخت تا اذیت شود.
- او با كارهایی که انجام میداد، آتش جهنم را برای خودش می افروخت؛
- این عبارت، كنایه از سخنچینى او است.
[در ضرب المثل عرب سخن چینی به عنوان آتش گیره و هیزم شعله ور ساختن آتش عداوت و دشمنی دانسته شده است. مضمون یک ضرب المثل عربی این است که النميمة وقُودُ نارِ العداوة. میدانی، مجمع الامثال، ج۲۷ ص۳۴۵]
در این زمینه این بیت شعر از سعدی مشهور است:
میان دو تن جنگ چون آتش است
سخنچین بدبخت هیزم کش است
💠 تثبیت و حفظ تخصصی
@HefzeQuran
سوره #مسد