📌چرایی رشد تفکرات مادی و گرایش دینداران به آن
#جامعه_شناسی_دین
✍️حضرت آیت الله العظمی خامنه ای:
🔹معتقدیم که مادی زمان ما، اگر می¬گوید خدا نیست، اگر معتقد است که ماورای این عالم، حقیقت دیگری وجود ندارد، در حقیقت چون از مکتب الهی سرخوردگی فکری و سرخوردگی روحی دارد، این حرف را می زند.
🔸او چون معتقد است که بنای امروزی جهان و ارادۀ انسانها و استقرار عدل و برداشتن تبعیض، جر در سایۀ یک طرز فکر مادی و ماتریالیستی امکان ندارد، از این نظر از مکتب الهیون رو بر می¬گرداند.
🔹 اگر چنانچه در وضع فکری آن کسانی که به بعضی از ایسم های زمان ما، از پنجاه، شصت سال پیش به این طرف، گرویده اند، درست دقت بکنیم، یک مطالعه¬ای بکنیم، می¬یابیم که مطلب همینی است که ما عرض کردیم. نه از باب این است که با خدا یک لَجی دارند، یا چون استدلال قانع کنندۀ فکری بر وجود خدا ندارند، خدا را رد کرده¬اند یا قبول نکرده¬اند. غالباً استدلال فکری بر آن طرف قضیه هم نیست، بر نفی خدا اصلاً استدلالی وجود ندارد، نه حالا و نه در گذشته. یک نفر را شما پیدا نمی¬کنید که بگوید من می¬گویم خدا نیست به این دلیل، یک نفر! در میان تمام مادیون عالم، از روز اول تا حالا، یک نفر نیست که بگوید من ثابت می¬کنم خدا نیست به این دلیل. کسی که در این زمینه سخنی دارد، می¬گوید من برایم ثابت نشده که هست، نفهمیدم، قبول نکردم استدلالِ بودنش را. و قرآن هم به همین حقیقت اشاره می¬کند: «اِنَّ هُم اِلّا یَظٌنّونَ»( سوره مبارکه جاثیه / آیه 24) اینها فقط دنبال پندار و گمانند، وإلا نفی نمی¬توانند بکنند خدا را با دلیل.
🔸پس بر اثر نداشتن یک فلسفۀ خردپسند نیست، بر اثر داشتن یک فلسفۀ خرد پسند در طرف مادی گری هم نیست، آنچه که هست، این است در مورد مادی روزگار ما، و این نکته ای ست. علت گرایشش به چیزی که به آن مکتب مادی می گوید، این است که خیال می¬کند، امروز این مکتب مادی، بهتر می¬تواند دنیا را اداره کند. می¬گوید بهتر می تواند ظلم را از بین ببرد، بهتر می تواند تبعیض و نابرابری را نابود کند، بهتر می توان ظلم و خودکامگی را ریشه کن و زایل و فانی کند. می گوید دین این کارها را نمی¬تواند بکند. چرا می¬گوید دین نمی¬تواند این کارها را بکند؟ برای خاطر اینکه از دین، از مفهوم شایع و رایج دین، چیزی نمی¬داند، جز آنچه که در دست مردم کوچه و بازار، به صورت سنتی و تقلیدی مشاهده کرده؛ خلاصه از دین خبری ندارد، اطلاعی ندارد. اگر از او بپرسند دین چیست؛ یک سلسله مظاهری را اسم می¬آورد، می¬گوید اینها دین است؛ و چون اینها مخدر است، چون اینها برادر و برابر با ظلم و ظالم است، چون اینها نمی¬تواند گره¬ای از کار فروبستۀ مردم بگشاید، پس رها کن.
🔸پیداست که وقتی با یک چنین منطقی انسان رو به رو می شود، بهترین پاسخ و درستترین پاسخ این است که بله؛ اگر دینی را پیدا کردید که با ظالم ساخت، با مستبد همکاری کرد، با مظلوم یک لحظه کنار نیامد، یک گره از کار فروبستۀ مردم نگشود، برای امروز و فردای مردم، خشخاشی، ذرة مثقالی، سود نداشت؛ تو هم از طرف ما وکیل، اگر چنین دینی را پیدا کردی، هر جا پیدا کردی، رَدّش کن، یک لحظه این دین را نپذیر. برای خاطر اینکه دین اگر از سوی خداست، این جوری نیست. دینی که خدا می فرستد اَلَکی که نیست، نشانه دارد، خصوصیت دارد، مّهر استاندارد دارد، اگر این مهر استاندارد با یک دینی تطبیق کرد، آن را ما قبول می¬کنیم، اگر تطبیق نکرد، قبول نمی کنیم.
🔹قرآن می¬گوید «لَقَد اَرسَلنا رُسَلَنا بِالبَیِّناتِ» فرستادیم پیامبران خود را با برهان¬های روشن، «وَ اَنزَلنا مَعَهُمُ الکِتابَ وَ المیزانَ» با آنها مجموعۀ فکری و وسایل عملی را، وسایلی که بتواند میان مردم، در اختلافاتشان حکم کند و قضاوت کند، به طرف مردم فرستادیم. چرا این کارها را کردیم؟ «رُسُلُنا»، نه فقط یک پیغمبر، نه فقط موسی، نه فقط پیغمبر خاتم، نه فقط عیسی، « اَرسَلنا رُسَلَنا » همۀ پیغمبرها با این منظور و با این ایده و با این هدف فرستاده شدند. چیست آن هدف؟ «لِیَقومَ النّاسُ بِالقِسطِ» تا انسان ها بر اساس قسط و عدل و داد زندگی بکنند. دین این است. اگر دینی دیدی که در جهت عکس فلسفۀ ادیان حرکت می کند، بدان یا الهی نیست یا خرابش کردند. اگر دیدید بر خلاف فلسفه و جهت مشی پیغمبران الهی و رسولان الهی دارد مشی می کند، بدان که مسلّم زاییدۀ وحیِ پروردگاری و پیغمبران نیست. این خیلی روشن است. (سوره مبارکه حدید / آیه 25)
منبع: طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن، ص201 -202.
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121