📌ميرزاي شيرازي و نقش عقل در تأييد افراد
✔️فیلسوف انقلاب، استاد شهید مطهری:
🔹داستاني را من خيلي سابق از يکي از علماي قم شنيدم. در ميان علما و مراجع گذشته در اين صد سال اخير، مرحوم ميرزاي شيرازي (ميرزاي بزرگ، مرحوم حاج ميرزا محمدحسن، همانکه تنباکو را تحريم کرد) از کساني است که در علم و در عقل و در تقوا تقريباً در طراز اول است، و مخصوصاً در صفا و معنويت شايد در طبقه مراجع کسي به حد او نرسيده يا کمتر رسيده است، و ظاهرش هم هيچ نشان نميداد، خيلي مرد عجيبي بوده است.
🔸در يکي از شهرستانها يک ملايي بوده است، بعضي از دوستان ميرزا گفته بودند ما نامهاي خدمت ايشان نوشتيم و از ايشان تأييد خواستيم که اين آقا در اين شهرستان هست؛ مرتب نامه به ايشان نوشتيم که فلان شخص در اين شهر مردي است خيلي عالم، در اين حد عالم است، مجتهد است و خيلي هم باتقوا، شما ايشان را تأييد کنيد، مثلًا اجازه به ايشان بدهيد. ميگويد: ما نامه نوشتيم، ميرزا جواب نداد. بار ديگر نامه مينويسد، باز تعريف ميکند که اين مردي است بسيار عالم و باتقوا، هم علمش را تأييد ميکند و هم تقوايش را. باز ميرزا جواب نداد.
🔹تا بالاخره آن کسي که اينهمه او را تأييد ميکرده بلند ميشود ميرود سامره که چرا ميرزا جواب نداد، آيا به حرف ما اعتماد نکرد؟ رفت و گفت: آقا! چرا ما هر چه براي اين آقا تأييد خواستيم شما تأييد نکرديد، چرا نامههاي ما را جواب نداديد، آيا حرف ما را قبول نداريد که او مرد عالم و باتقوايي است؟ فرمود: چرا، همه حرفهاي شما را قبول کردم. پس چرا شما تأييد نکرديد؟
🔸فرمود: تو همواره در نامههايت نوشتي که اين چقدر عالم است و چقدر باتقواست، در يک نامهات ننوشتي که #عقلش در چه حدي است؟
🔹براي ملّا علم و تقوا کافي نيست، عقل و فکر
و دورانديشي و هوشياري و ادراک شرايط زمانِ خودش و شناختن مردم، اينها خودش رکن اساسي است. خيلي هم عالم و باتقوا باشد اما يک آدم سادهدل، نتيجه چيست؟ ابزاردست شيادها ميشود، يعني ابزاري از اسلام در دست ضداسلامها، ابزاري از علم و تقوا در دست فاسق و فاجرها؛ فايدهاش چيست؟ تو هيچ اسمي از آن مسأله عمده نبرده بودي. من نميتوانم کسي را فقط به دليل علم و تقوا تأييد کنم درصورتيکه براي من محرز نيست که از نظر عقل و تدبير و هوشياري و درک شرايط زمان و درک و شناخت مردم در چه حدي است.
🔸بسيار خوب، آدم عالم و باتقوا براي خودش آدم خوبي است، اما من نميتوانم مقدّرات اسلامي مردم را در دست کسي بدهم که عقلش براي من محرز نيست.
🔹پيغمبر فرمود: «أحْسَنُ عَقْلًا»فهمشان، عقلشان [کاملتر باشد.]
در حديثي هست که پيغمبر اکرم فرمود:
«إنّي ما أخافَ عَلي امَّتِي الْفَقْرَ وَ لکنْ أَخافُ عَلَيهِمْ سوءَ التَّدْبيرِ»
من از فقر بر امتم هراسان و نگران نيستم، يعني اگر امت من روزي دچار فقر اقتصادي شوند، اين امر خطر ايجاد نميکند، ولي اگر دچار فقر تدبير و فکر و عقل بشوند، آن است که امت مرا به خطر خواهد انداخت.
فرمود: يقولُ أَيکمْ أَحْسَنُ عَقْلًا.
بعد فرمود: البته آن کسي که عقلش بيشتر باشد معرفتش بيشتر است. معرفتش که بيشتر شد خداترسياش بيشتر است.
خداترسياش که بيشتر شد خلوص نيتش بيشتر است. پس همه اينها به همديگر مربوط است. بعد فرمود: «اتَمُّکمْ عَقْلًا وَ أَشَدُّکمْ للَّهِ خَوْفاً» أَحْسَنُ عَمَلًايعني کسي که عقلش کاملتر باشد، از خدا بيشتر بترسد «وَ أَحْسَنُکمْ في ما امَرَ اللَّهُ بِهِ وَ نَهي عَنْهُ نَظَراً»در آنچه که خدا امر کرده و نهي کرده است، بهتر و نيکوتر دقت و فکر ميکند و شناسايي پيدا ميکند «وَ إنْ کانَ أَقَلُّکمْ تَطَوُّعاً»اگرچه کمتر عمل ميکند.
✔️آشنایی با قرآن ج۸ ص۱۴۸.
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121